Контакт

Култура

Огледало на новата и револуционерна театарска естетика

Објавено пред

Млад отворен театар

dobivaj vesti na viber

Овогодишното 34-то издание на Меѓународниот театарски фестивал Млад отворен театар помина навистина одлично. Селекцијата на театарските проекти, музичките настапи по секоја претстава и убавата фестивалска атмосфера, посетеноста… сè помина онака како што му доликува на овој театарски фестивал кој наредната година ќе прослави 35 години од своето постоење.Млад отворен театар годинава донесе 15 претстави обединети под мотото Твоето огледало, а селектор беше Дамир Домитровиќ – Кос. Инспирирани од бајката за принцот претворен во жаба, мотото на годинешните театарски претстави го карактеризираше бегството од себе, желбата да се биде некој друг, потребата од јавна исповед, потребата да се ѕирне во туѓите животи. Иако дел од претставите кои беа најавувани како спектакли не поминаа според очекувањата, сепак МОТ оваа година донесе свежина пред официјалниот старт на сезоната во домашните театри Пишува: Елена ДИМИТРОВСКА

Твоето огледало е средбата со Другиот во нас, приказ на нас самите и на општеството. Токму театарот е тој што ја симболизира вечната желба за поистоветување на гледачот со она што го гледа пред себе, како знак на незадоволството од светот што го опкружува. МОТ ги донесе пред публиката животите на античките ликови, оние од книжевноста и современото општество, како и оние непознати ликови кои секојдневно стануваат дел од реални шоуа и ги споделуваат и најинтимните делови од животот со нас, гледачите. МОТ беше отворен со Касандра, копродукцискиот проект на фестивалите МОТ, Теута (Црна Гора), ИНФАНТ (Србија) и Еџ Понто (Словенија) по текст на Љубомир Ѓурковиќ, во режија на Слободан Милатовиќ. Македонската екипа на претставата ја сочинуваа драматургот Загорка Поп Антоска-Андовска и костимографот Благој Мицевски. Иако Касандра беше најавена како радикален и жесток театарски проект, спој на античкото и документарното, кој на вистински начин требаше да кореспондира со годинешното мото на фестивалот, публиката на отворањето виде претстава со кафеански “шмек” и носталгија за старите добри времиња на поранешната држава, залиено со шампањ и свинско на сцената. Многумина од гледачите вечерта си заминаа разочарани и лути од она што го видоа, па од отворањето некако изгледаше дека годинава МОТ и нема да биде атрактивен за публиката. Но, за среќа, по шокот од првата вечер сè тргна како што треба наредните денови, со одличните Калигула на Националниот театар од Варна, Бугарија, во режија на Јавор Грдев, Кревко на Словенско младинско гледалиште, во режија на Матјаж Пограјц, и Пантагруел на Националниот театар од Сибиу, Романија, во режија на еден од врвните европски театарски режисери, Силвиу Пуркарете, претстава што беше прогласена за најдобра на фестивалот. Храбар и иновативен проект, инспириран од познатиот лик на Франсоа Рабле, исполнет со сексуална и гастрономична страст. Пантагруел покажа дека алтернативниот и експериментален театар не мора да се создава исклучиво со помош на техниката, туку преку телото, гласовниот израз и ритамот актерската екипа успеа од бизарноста да создаде нешто фасцинантно за гледање. Пантагруел беше комплетна авторска и актерска претстава, целина прекрасна за гледање и наградена и од гледачите и од критиката. Она што предизвика најголема љубопитност кај публиката секако беше гостувањето на Шовинистен-3-раум-Анатоми Театар од Виена, Австрија, и претставата Пансион Ф за австрискиот монструм Јозеф Фрицл. Во Скопје дојде и режисерот Хурберт Крамар, кој беше дел од актерската екипа на оваа сатира за медиумите и жртвите на медиумската порнографија. Независно од личниот впечаток од ова театарско шоу, можевме да видиме едно различно дело, кое комуницираше со публиката, комична и бизарна слика за жртвите на сексуално насилство и нивните “господари”.Двете премиери оваа година, Ескуриал, по текст на Мишел де Гелдерот, автор кој првпат се поставува во Македонија, во режија на младиот Ристе Алексовски, и Другата страна на Дуковски, студентскиот проект на Андреј Цветановски, доследно го следеа новиот тек на МОТ и на новиот Градски театар – Скопје, како театар фокусиран на актерот и актерската игра и специфичниот театарски простор.Селекцијата на домашните претстави на Македонскиот отворен театар, направена од актерот Висар Вишка, во еден ден ги донесе Телефонот на Театарот за деца и младинци, Едип на театарот Квартет, со Ѓорѓи Јолевски, во режија на Златко Славенски, и Маркиза на Драмскиот театар, режисерското деби на Ѕвезда Ангеловска (двете претстави ги имаа своите премиери на Скопско лето), Учителот Џинот на Народниот театар од Велес, во режија на Деан Дамјановски, и фантастичната Другата страна на Дуковски, во режија на Мартин Кочовски на Мал драмски театар – Битола. Традиционално, МОТ беше затворен на плоштадот Македонија со спектаклот Сума, балет во воздух на трупата Егзос од Швајцарија, како централен настан на Бела ноќ.    Она што најмногу радува по завршувањето на МОТ е огромната посетеност на сите претстави и концерти, потрагата по билет повеќе и голем број театарски вљубеници кои успеваа да влезат и иако простум, до крај да ги изгледаат претставите. Настапите на домашните и изведувачите од регионот (Кома стерео, Штудгарт онлајн, Кло, Вуди Ален и Хана џез трио, Сашко Костов и други) дополнително ја кренаа фестивалската атмосфера, а клубот МОТ секој ден беше точката каде што се среќававме и ги разменуваме впечатоците по секоја изведена претстава, а слушавме и одлична музика.   Ова е едно од најдобрите и најпосетените изданија на Млад отворен театар досега и уште еднаш покажа дека овој фестивал бил и ќе биде движечката театарска сила во Македонија, како и едно од водечките театарски случувања во Југоисточна Европа.На МОТ 2009 Театарот и како реално шоуРеалното шоу, или глобално популарното реалитѕ схоњ, е емисија во која луѓето од стварниот живот се сместуваат во различни телевизиски контексти. Денес и нема телевизија којашто како програмски фаворит нема, не креира или “ексклузивно” не пренесува некое реално шоу. Реалното шоу е и голем телевизиски бизнис, па денес сосем е јасно дека во долгите серијали на разноразните реални шоуа сè е, повеќе или помалку, наместено, планирано, одиграно како што смислила големата екипа на организаторите на шоуто. Јасно, голем е и профитот − на оние што го подготвуваат. Неколку години/сезони наназад, реалното шоу се пренесе и во театарот. Како реплика на времето и на животот во кој се бара вистината. Без разлика дали таа е твоја, моја, на некој друг. Театарските куќи или групи создаваат перформанси со сценски израз кој негува вид на натуралистички пристап, именуван како “гол израз” во кој се “одбегнува” естетско обликување. Само на прв поглед, зашто сè натаму (пред сè, во стартот) е потрага по сликата за животот. Мотото на годинашниот Млад отворен театар (интернационален фестивал кој 34 години во септември е најголемото доживување за театарската публика во Скопје) беше Твоето огледало. Добро смислен слоган во кој уште подобро се огледува тенденцијата на процесот на театарско реално шоу. Овој тип создавање/реализација во светот (па и на Балканот) е од понов датум. Во македонскиот театар не се негува. Дојде преку МОТ, како продукција, копродукција, гостување.   Внесувајќи во програмата и ваков тип перформанси/претстави, МОТ , факт е, му ја отвори вратата и на театарското реално шоу. Преку водители на дејствието, со јунаци соочени со немањето темели за посреќен живот и втерани во рингот во кој може да се опстане единствено со лакташење, гризење и безобѕирно газење на другиот (како во секое ТВ реално шоу), со многу техника и музика, со творци (текстописци, режисери, актери…), фестивалската селекција внесе кај публиката и чувство на соживување со бескрупулозноста на животот на разни рамништа.  Создавачите на театар како реално шоу , па нека е и телевизиско, имаат свои  искуства. Најинтересно е она кое говори за заинтересираноста на публиката. Тие проекти се гледани, долго опстојуваат, гостуваат. Заинтересираноста и на творците и на консументите за театарското реално шоу е и во мигот на тематизацијата на јавниот изложен живот, како нов/авангарден концепт за синтеза на животот и уметничката девиза “живот и уметност, живот како уметност/театар и уметност/театар како живот”. Лилјана МАЗОВА



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура

Избран изведувач за изградба на Универзална сала

Објавено пред

Министерството за култура и туризам информира дека е завршена постапката за избор на изведувач за реализација на проектот за реконструкција на објектот на Универзална сала во Скопје. Во саботата беше донесена Одлука за избор на најповолен понудувач по јавната набавка за „Изведба на градежни и градежно-занаетчиски работи и ентериер на објект Универзална сала во Скопје – по принцип на изградба Клуч на рака“.

dobivaj vesti na viber

По завршување на законските рокови за доделување на договорот, ќе биде потпишан договорот за изведба, а по исполнување на сите потребни предуслови за почеток на градба и воведување на изведувачот во работа, ќе следи официјалното започнување на градежните активности.

Рокот за реализација на проектот е предвиден до декември 2027 година. Набавката се реализира по принципот Клуч на рака, што значи дека во предвидениот рок објектот ќе биде целосно изграден, уреден и подготвен за користење, односно за одржување на концерти, настани и други културни содржини.

Потсетуваме дека, по преземањето на објектот на Универзална сала од Градот Скопје, а особено по настанатиот пожар, Министерството за култура и туризам спроведе низа активности со цел успешна реализација на проектот за нејзина реконструкција.

Како дел од овие активности, Министерството преку измени и дополнувања на проектната документација преземена од Градот Скопје, обезбеди целосно нова проектна документација на ниво на основен проект за реконструкција на Универзална сала.

Овој проект беше претставен пред македонската јавност, а со неговата реализација ќе се зачува споменот и колективната меморија за објектот, а воедно ќе му се даде и нов, современ и повеќенаменски карактер.

Манифестацијата „Скопје – Европска престолнина на културата 2028“ покрај во останатите објекти од областа на културата во градот ќе се одвива и во обновената Универзална сала, која повторно ќе стане едно од омилените места за културни настани и собири на граѓаните.

Прикажи повеќе...

Култура

„Малата Фрида“ победник на 4. ИФДТ „Игор Маџиров“ 2025

Објавено пред

Претставата „Малата Фрида“ во режија на Аница Томиќ, а во изведба на Градскиот театар „ЖАР ПТИЦА“ од Загреб, Хрватска ја освои ГРАН ПРИ наградата на 4. Издание на Интернационалниот фестивал на детски театри „Игор Маџиров“, што се одржа од 15 до 18 октомври 2025.

dobivaj vesti na viber

– Претставата е топла, духовита и со визиелно раскошна сценографија и костими, раскажува приказна за тешките денови на малата Фрида Кало, која им зборува на децата на јасен и ангажиран начин за различностите и прифаќањето, се наведеува во одлуката на професионалното жири во состав: Игор Третињак, театролог од Хрватска, Изабела Новотни, актерка при Театарот за деца и младинци и Јулијана Мирчевска, актерка и претседателка на националниот центар „АСИТЕЖ“ Македонија.

„Малата Фрида“ беше прогласена за најдобра претстава и од страна на детско-младинското жири во состав: Бисера Мојаноска, Ведран Маричиќ, Уна Дона Силјановска, Теофрил Сачкарски, Саша Димитревска, Софија Петрушева и Јанис Далајоргос.

Наградата за најдобра режија беше доделена на Давид Зуазола за претставата „ПРОЗОРЕЦОТ“ во изведба на Театарот за деца и млади „МЕРЛИН“ од Темишвар, Романија. Оваа претстава ги понесе и специјалните награди за музика за Лазар Новков, колективна актерска анимација за Роберт Копот и Лаурентиј Плеша и за визелен идентитет за Давид Зуазола и Атила Бајко.

Наградите за актерски остварувања им беа доделени на: Аманда Пренкај, за улогата на Фрида Кало, во претставата „МАЛАТА ФРИДА“ и на Таноси Сиорис, за извонредните актерски креации во претсавата „СИНО“ во изведба на театарот „Хоп Сињор“ од Атина, Грција.

Наградата за најдоба костимографија беше доделена на Дорис Крстиќ, а за сценографија на Игор Васиљев за претставата „Малата Фрида“.

Прикажи повеќе...

Култура

Од 20 до 24 октомври 16. издание на ЕХО – фестивал на планински филм

Објавено пред

Од

Од 20 до 24 октомври, во Кинотеката на Република Северна Македонија ќе се одржи 16. издание на ЕХО – Фестивал на планински филм, единствениот настан во земјава што ја слави планината преку уметноста на филмот.

dobivaj vesti na viber

Годинава, фестивалот ја става во центар поврзаноста меѓу човекот и природата, преку внимателно селектирана програма на документарни и авторски филмови од целиот свет.

Отворањето е резервирано за полскиот филм „Последната експедиција“ (The Last Expedition) на режисерката Елиза Кубарска – инспиративна приказна за жените-алпинистки кои тргнуваат по трагите на изгубените хероини од Хималаите. Публиката ќе има можност да ги погледне и филмовите „Девојка качувач“ (The Girl Climber) и „After Antarctica“ на оваа прва вечер.

Екологија, климатски предизвици и уметност за иднината

Посебен дел од програмата е посветен на еколошките филмови кои се селектирани целосно во соработка со МАКЕДОНСКОТО ЕКОЛОШКО ДРУШТВО – МЕД, долгорочен партнер на ЕХО, кои ги истражуваат последиците од климатските промени и човековото влијание врз природата. Меѓу нив се издвојуваат „Lupi Nostri (Our Wolves)“ – трогателна приказна за враќањето на волците во италијанските Апенини; „Treego of Life“ – визуелно патување низ симбиозата меѓу дрвјата и човештвото; и „WAO Zone“, кој преку планински авантури ја истражува границата меѓу природното и урбаното.

Во „Martha“ и „Plastic People“ авторите поставуваат прашања за односот кон отпадот и одржливоста, додека „Climate Art – From Protest to Utopia“ го прикажува уметничкиот отпор кон еколошките катастрофи. Ледените контрасти пристигнуваат со „Antarctica – Domain One“ и „Living Ice“, филмови што откриваат како се менува најсуровиот континент на Земјата. Програмата ја заокружуваат „Mont-Blanc Éternel?“ – поетска опсервација за топењето на глечерите во Алпите, и „Pot of Gold“ – документарец што трага по вистинската вредност во свет на материјална преизобилност.

Гостувања, презентации и живи приказни

Покрај филмската програма, ЕХО 2025 ќе понуди и предавања и презентации со врвни планинари, режисери и уметници од регионот и Европа.

Посебно внимание предизвикува гостувањето на словенечките алпинистки и документаристки, кои ќе ја претстават својата визија за женската перспектива во алпинизмот и современото истражување. Тимот Словенки – Ања Петек, Патриција Вердев и Урша Кешар – ја претставуваат женската експедиција на Лалунг во Индија и се добитнички на златниот цепин (Piolet d’Or), највисокото светско признание во алпинизмот, што ја зацврстува темата за родова видливост и меѓународен успех.

Ќе настапи и Филип Бабич, еден од најпознатите полски алпинисти, кој ќе сподели лични искуства од своите искачувања и етичкиот пристап кон планината. Филип Бабич е познат меѓу меѓународната алпинистичка сцена по неколку импресивни рекорди и подвизи кои ја покажуваат неговата вештина, храброст и етичкиот пристап кон природата. Тој го искачи Grand Capucin solo, без јаже и поддршка, за само 49 минути – насока од 570 метри која обично се искачува за околу осум часа.

Покрај тоа, во 2024 година Бабич ги помина сите четири гребени на врвот Матерхорн (Furggengrat, Hörnligrat, Zmuttgrat и Liongrat) – две на искачување и две на спуштање – во вкупно 7 часа и 43 минути, без користење на базна, логистичка или надворешна поддршка.

Публиката ќе има можност да присуствува и на македонски презентации – од искуства на локални планинари и документаристи, до разговори за еколошки иницијативи и развој на outdoor културата во земјава.

Во текот на фестивалот ќе се одржат и детски работилници посветени на креативноста, природата и екологијата, со локација во Europe House Skopje. Деталите за нивната програма се достапни на социјалните мрежи и официјалната веб-страница на фестивалот.

ЕХО е член на IAMF – International Alliance for Mountain Film, заедница што ги обединува најреномираните фестивали од овој жанр во светот – меѓу кои се Тренто, Грац, Катманду, Билбао и Телурајд. Со тоа, фестивалот се позиционира како дел од глобалната мрежа што го негува и промовира планинскиот филм како уметничка форма и културна вредност.

„ЕХО не е само фестивал, туку мост меѓу градот и планината, меѓу филмот и животот“, велат организаторите.

Во рамките на фестивалот ќе бидат промовирани и две значајни изданија на фестивалот како издавач: „Ванда — приказна за силата на животот и на смртта“ од Ана Каминска – која ја открива животната приказна на легендарната алпинистка Ванда Руткевич, и ремек-делото „Ѕвезди и бури“ (Starlight and Storm) од Гастон Ребуфа, првично објавено во 1954 година, кое нуди интимен увид во неговите искачувања, борбата со стихиите и страста кон височините.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија1 час

Победивме убедливо во првиот круг во Струмица, дваесет години чекавме на овој ден, рече Мицкоски и кажа дека Орце Ѓорѓиевски оди во втор круг

Историски резултати се бележат на овие избори и според премиерот и претседател на ВМРО – ДПМНЕ, Христијан Мицкоски. Тој доцна...

Македонија2 часа

СДСМ победи во три општини во првиот круг, Филипче рече дека резултатот не е каков што посакувале сите, но не е лош

Првиот човек на СДСМ, Венко Филипче, соопшти дека партијата на локалните избори победила во три општини во првиот круг –...

Македонија2 часа

„Времето на Ахмети заврши“: „Вреди“ прогласи победа во повеќе општини

Со слободен глас и чиста совест граѓаните ставија крај на ерата на една измама и страв отворајќи го патот за...

Македонија3 часа

Левица: Се’ поизвесно е дека Амар Мециновиќ влегува во втор круг за градоначалник на Скопје

Се’ поизвесно станува дека нашиот кандидат за градоначалник на Скопје, Амар Мециновиќ влегува во втор круг, објави Левица на прес-конференција....

Македонија3 часа

Во повеќето општини низ Македонија во водство се кандидатите за градоначалници од ВМРО-ДПМНЕ, според податоците на ДИК

Во повеќето општини низ Македонија, во моментот во водство се кандидатите за градоначалници од ВМРО-ДПМНЕ, според податоците објавени на страната...

Македонија4 часа

Очекуваме историска победа за Орце, ВМРО-ДПМНЕ со градоначалници во поголем број општини, СДСМ сака да си го оправда изборниот дебакл, порача Мисајловски

ВМРО-ДПМНЕ е на прагот на огромна победа, кажа вечерва потпретседателот на партијата, Владо Мисајловски. „Разликата е некаде три спрема еден...

Македонија4 часа

Убедлива е победата во Чаир и Тетово, на ДУИ им ја честитам победата во Пласница, рече Меџити

На ДУИ и Ахмети кои се залагаа за легитимитет да им ја честитам победата во Пласница, рече во шега Изет...

Македонија4 часа

СДСМ објави водство во неколку општини меѓу кои Центар, но обвини и за повеќе нерегуларности

Генералниот секретар на СДСМ, Александар Саша Димитријевиќ, на прес-конференција изјави дека изборниот ден поминал генерално мирно, но констатирале бројни прекршувања...

Македонија4 часа

11 лица приведени, за Тошковски денешните избори се најмирните и најбезбедните во поновата историја на државата

Македонија уште еднаш покажа демократска зрелост и политичка култура. Денешните избори поминаа како едни од најмирните и најбезбедните во поновата...

Македонија4 часа

Се испитува поткуп на гласачи во Крива Паланка, Велес Крушево, Охрид и фотографирани гласачки ливчиња во Гази Баба и Тетово

Како мирен го оцени изборниот ден Џелал Бајрами,  претседател на привремената комисија на Јавното обвинителство за следење на постапувањето по...

Македонија5 часа

„Вреди“ почна да слави победа за Чаир

„Вреди“ очекува убедлива победа уште во првиот круг на Изет Меџити во Чаир, над опонентот од ДУИ, Бујар Османи. Пред изборниот...

Македонија5 часа

46, 65 проценти е одзивот на гласачи до 18:30 часот, соопшти ДИК

Државната изборна комисија ја соопшти излезноста до 18:30 часот на првиот круг на локалните избори во Македонија. „Последниот одзив е...

Македонија6 часа

(Видео) Муцунски: Очекуваме повеќе гласови и градоначалници од локалните избори во 2021 година

Потпретседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Тимчо Муцунски, изјави дека партијата е на праг на голема победа и очекува да освои повеќе гласови...

Македонија6 часа

„Вреди“: Фер и мирен процес, очекуваме добри резултати и победа во секоја општина

Процесот на гласање на Локалните избори се одвиваше мирно и уредно во сите општини. Според информациите од теренот процесот беше...

Македонија6 часа

Сиљановска – Давкова: Посакувам она што денеска го видов: една досадна граѓанска изборна слика, да се повтори и во вториот круг

Претседателката Гордана Сиљановска – Давкова денеска гласаше на локалните избори. Во објава на социјалните мрежи таа напиша дека посакува она...

Македонија7 часа

До 17 часот гласале 39,61 отсто од гласачите

Од податоците добиени од 3.221 избирачки места, односно 92,72 отсто од вкупниот број, до 17 часот и 20 минути часот...

Македонија9 часа

На новинарка сакале да ѝ го земат телефонот, интервенирала и полицијата

Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ) апелира до Државната изборна комисија (ДИК), општинските изборни комисии, и Министерството за внатрешни работи...

Македонија12 часа

Погрешно испечатени ливчиња во Ново Село и наводи за поткуп во Велес, Прилеп, Крива Паланка и Свети Николе

Денешното гласање до сега поминува мирно без поголеми нарушувања на изборниот процес, соопшти Јавното обвинителство. „Од почетокот на гласањето утрово,...

Македонија14 часа

Регистрирани се 20 пријави за нарушување на изборниот молк

За време на предизборниот молк, во текот на 18.10.2025 до 07:00 часот на 19.10.2025, односно до отворање на избирачките места,...

Македонија15 часа

(Видео) ДИК: На две избирачки места гласањето се одвива без користиње на уредот за биометриска идентификација

Во Куманово едно избирачко место, број 1133, каде се запишани 12 гласачи, поради објективни околности, односно немање струја во тоа...