Култура
„Раковиот напоредник“ од Хенри Милер на македонски

Неодамна, во едицијата с.р. (современ роман / своерачно), со поддршка на Министерство за култура на Р. Македонија, за прв пат на македонски јазик Блесок го објави романот на Хенри Милер „Раковиот напоредник“, во превод од англиски на Игор Исаковски
Несомнено еден од најзначајните светски романи, „Раковиот напоредник“ (Tropic of Cancer, Париз, 1934) на Хенри Милер не престанува да предизвикува книжевни дебати и расправии, дури и после 74 години од своето прво издание. Во ова свое прво објавено дело (двете книги напишани претходно, „Молох, или овој нежен свет“ и „Луд петел“, се објавени постхумно) Милер експериментира со книжевниот израз: експеримент кој ќе остави длабоки траги во цивилизациското наследство на современиот роман во дваесеттиот век. Користејќи ја монтажата како основен книжевен алат, Милер во „Раковиот напоредник“ создава колаж од поезија во проза, живи и жестоки дијалози, луди и чиниш незапирливи монолози, пејзажи кои секогаш отсликуваат уште нешто друго освен пејзажот сам (душевни немири, телесни ламтежи, диви пијанства…), галерија од флуидни ликови кои се тука со една и единствена цел: авторот низ нив остро да ги критикува општеството, уметноста, светот. Да биде сликата потполна, Милер сето ова го зачинува со надреалистички пасажи кои можат да послужат како показен пример во секоја студија за тек на свеста. Хенри Милер (1891-1980) потекнува од семејство на доселеници од Германија. Роден е и пораснал во Њујорк. Студирал само два месеци – иако бил одличен студент, не сакал да ги прифати „стегите на академското образование“.Во 1928 и 1929 година, минува по неколку месеци во Париз, за во 1930 година таму да се пресели и да остане до почетокот на Втората светска војна. Во Париз живее во беда и сиромаштија: му помагаат пријателите, меѓу кои е и Анаис Нин, која го финансирала првото издание на Раковиот напоредник во 1934 година. И покрај тешкиот живот, парискиот период е еден од најплодните во неговото творештво. Тогаш ги пишува и ги објавува романите „Раковиот напоредник“, „Црна пролет“ (1936) и „Јарешкиот напоредник“ (1939). Парискиот период е значаен и поради неговите контакти со надреалистите.Во 1940 година, Милер се враќа во САД, каде што со своите дела ги бранува современите американски културни вредности и морални начела. „Раковиот напоредник“ е објавен во САД дури во 1961 година, по што следуваат неколку судски процеси против Милер, со обвиненија дека ги поткопува моралните и општествените вредности и дека објавувал порнографија. Судските процеси завршуваат во 1964 година и во негова полза, со пресуда дека неговите книги се книжевни дела. Ова е значајно од аспект дека настанот се смета за почеток на сексуалната револуција која од САД потоа се шири низ поголемиот дел од светот.Меѓу позначајните дела од вкупно четириесет и трите објавени книги на Милер се и романите од трилогијата „Ружино распетие“:„ Сексус“ (1949), „Плексус“ (1953), „Нексус“ (1960), романот „Мирни дни на Клиши“ (1956), книгите есеи „Космолошко око“ (1939), „Мудроста на срцето“ (1941), „Климатизиран кошмар“ (1945) и „Книгите во мојот живот“ (1952), патописите „Колосот од Маруси“ (1941), како и неколку книги посветени на сликарството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Да изградиме индустрија што ќе создава игри со македонски печат и глобален потенцијал

Денес во Скопје беше отворена првата конференција за развој на видеоигри во Македонија „Game Dev Rev 2025“, во организација на Асоцијацијата на македонската индустрија за видеоигри (MGI).
Со своето обраќање пред присутните, министерот за култура и туризам Зоран Љутков нагласи дека оваа конференција не претставува само промоција на видеоигри, туку е симбол на креативноста, младинската енергија и новата културно-економска реалност за Македонија.
„Дали знаете што имаат заедничко една добра видеоигра и една успешна културна политика?“-праша министерот во своето обраќање. Двете почнуваат со идеја, момент на инспирација, што, ако е поддржан на вистински начин, може да прерасне во нешто големо. Некогаш дури и светски“, рече Љутков.
Министерот посочи дека индустријата за видеоигри денес е една од најбрзорастечките културни и економски гранки во светот, со годишен приход што го надминува оној на филмската и музичката индустрија. Таа индустрија, како што истакна, претставува спој на уметност, технологија, наратив и дизајн, и создава нови можности за младите.
Тој информираше дека Министерството за култура и туризам ја даде својата поддршка за иницијативата на асоцијацијата и за сите професионалци, ентузијасти и визионери вклучени во неа.
„Ова не е само конференција, туку повик до нашите млади креативци, дизајнери и програмери да го препознаат својот потенцијал, да се поврзат, да учат и да создаваат. Тука се гради иднината на македонската гејминг-индустрија,“ рече министерот.
Во своето излагање, министерот се заложи за поголема поддршка на новите културни индустрии, особено оние што го поврзуваат младинскиот потенцијал со глобалните трендови и носат нова економска вредност за земјата.
„Да го искористиме овој почеток за да создадеме заедница што ќе расте и ќе создава игри со глобален потенцијал–но со македонски печат,“ рече Љутков.
На конференџијата особено значајно беше присуството на претставници од Европската федерација за развој на видеоигри, како и поддржувачи од целиот регион и Европа, што претставува силен сигнал дека Македонија се позиционира како активен чинител на дигиталната и креативна мапа на Европа.
Култура
Сиљановска-Давкова: Фестивалот „Игор Маџиров“ уште еднаш покажа и докажа дека театарската моќ допира до сите генерации

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова вчеравечер се обрати на свеченото отворање на четвртото издание на Интернационалниот фестивал на детски театри „Игор Маџиров“, којшто под слоганот „Сцена за сечиј сон“, и годинава се одржува под нејзино покровителство.
За неа, фестивалот, иако е насочен кон најпрефинетата и најпробирливата целна група- најмладите, со оригиналниот и искрен пристап ги заведува, радува и восхитува не само нив, туку и возрасните, будејќи го детето во нив.
Според претседателката, името на фестивалот го отсликува и наликува на профилот и сензибилитетот на извонредниот, прерано починат Маџиров, чии незаборавни улоги од него направија театарска легенда.
Акцентирајќи ја не само естетската туку и педагошката мисија на „Театарот за деца и младинци“, Сиљановска-Давкова изрази неизмерна почит кон актерите и сите вработени во театарот кои, од скромен, но топол амбиент, небаре волшебници, создаваат прекрасна сцена, налик на онаа од соништата.
Таа укажа на потребата од нова, пристојна тетарска куќа, обраќајќи се до надлежните институции со зборовите: ,,Уште еднаш посакувам овој минијатурен дом на „Театарот за деца и младинци“ да порасне, како што пораснаа децата кои во изминатите три децении го посетуваа и му се насладуваа. Просторното растење нека соодветствува на потребите на домаќините, но и на гледачите”.
Култура
Наградена со Стериина награда, славена во Белград – претставата „Народен пратеник“ на МНТ сега патува за Брчко

Со претставата „Народен пратеник“ од Бранислав Нушиќ, во режија на Егон Савин, Македонскиот народен театар ќе настапи на претстојните 42. Интернационални театарски средби „Брчко Дистрикт“ во Босна и Херцеговина.
Фестивалската програма се одржува од 16 до 24 октомври, а МНТ ќе настапи на втората фестивалска вечер, утревечер, на 17 октомври.
Фестивалот „Брчко Дистрикт“, со речиси половина век традиција, важи за еден од најрелевантните во регионот, познат по специфичниот пристап кон продукцијата, селекцијата и наградувањето на претставите и поединците.
Селектор на годинашното издание е култниот и харизматичен актер и режисер, Ирфан Менсур.
Летово, претставата „Народен пратеник“ доби Специјална Стериина награда за колективна актерска игра во Нови Сад и е сè поактуелна во регионалниот театарски простор.
Веднаш потоа беше изведена и во Народно позориште во Белград, каде Менсур фасциниран од актерската игра ја вклучи претставата во официјалната селекција на фестивалот во Брчко, со зборовите „Значаен пример на сценска интерпретација на класичен текст“.
Режијата на Савин ја задржува суштинската визија на Нушиќ, избегнувајќи радикални режисерски интервенции. Наместо тоа, фокусот е ставен на колективната актерска игра и јасната критика на политичкиот театар, испорачана интелигентно, духовито и трезвено.
Во претставата играат: Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (со снимен глас), како и ансамблот: Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халили.
Ова е трето учество на МНТ на фестивалот во Брчко. Во претходните години, театарот има учествувано со претставите „Народен непријател“ и со „Нема да биде крај на светот“ и двете во режија на Нина Николиќ.