Контакт

Култура

„Бабичка“ на Њемцова на македонски јазик

Објавено пред

Книгоиздателството „Македонска реч” од Скопје, го објави романот „Бабичка” од познатата чешка писателка Божена Њемцова, што претставува прва нејзина книга објавена на македонски јазик

dobivaj vesti na viber

Веќе еден и пол век Божена Њемцова е меѓу најпопуларните имиња во чешката литература. И по 155 години откако е напишана, во изборот за најпопуларна книга во Чешка, во 2009 г., романот „Бабичка” го освои второто место. Авторката Божена Њемцова (1820–1862) има интересна и необична биографија а романот има автобиографски белези, голем дел од ликовите се историски и вистински.

Главниот лик е нејзината баба, идеализирана и претставена како симбол на добрината и љубовта, на моралните и на човечките вредности. Пишувајќи за спомените од своето детство, Њемцова напишала ода за својата бабичка. Романот е напишан во 1855, по смртта на нејзиниот син Хунк, барајќи утеха во пишувањето.

Њемцова инаку е родена во Виена, како ќерка на кочијаш, Германецот Јан Панкл и на чешка слугинка Тереза Новотна. Родена е како Барбора Новотна, а набргу по раѓањето го носи презимето Панклова, по бракот на нејзината мајка со Јохан Панкл. Во 1921 г. се селат во Ратиборжице, крај Ческе Скалице, а со нив дошла и нејзината баба Магдалена Новотна, која врз малата Барунка имала силно влијание.

Во Ратиборжице го минала своето детство, а таа средина ќе ја опише подоцна во своите книги. На седумнаесетгодишна возраст се омажила за многу постариот од неа Јозеф Њемец, државен службеник, со кого ќе ја пропатува и ќе престојува низ цела Чешка и Словачка за на крај заедно со своите деца, постојано да се досели во Прага. Таму се запознава и соработува со своите колеги писатели, патриоти, напредни дејци и преродбеници. Под влијание на пријателите пишува на чешки.

Таа сиот свој живот го минала во беда и често гладувала (имала несреќен брак, а подоцна нејзиниот маж останал без служба и без плата). Од нејзината кореспонденција може да се дознае дека била принудена да бара помош од родољубивите кругови (во кои се ангажирала од 1843 г.). Немала успех во барањето помош, но иронично – имала раскошен погреб што и’ го приредиле чешките родољуби и стекнала посмртна слава.

Њемцова се смета за основоположник на новата чешка проза. Некои од проучувачите на литературната историја сметаат дека Божена Њемцова е вонбрачна ќерка на кнегињата Катерина Зехањска или на нејзината сестра Доротеја. Оваа теорија ја поткрепуваат со големата сличност со кнегињата и необичната добрина на кнегињата кон писателката Божена Њемцова.

Првите напишани творби на Њемцова се поетски (некои напишани на германски јазик): „Славно утро”, „На чешките жени”, „Мојата татковина”. Напишала 22 прозни дела и седум патописи. Нејзини пообемни и најпознати дела се „Бабичка”, „Планинско село” и „Во замокот и под замокот”.

Повеќето нејзини творби биле инспирирани од животот на простите, обичните луѓе. Нејзина честа тема се судбините на храбрите, но обесправени жени (расказите „Дива бара”, 1856, „Карла”, 1855, „Господинот учител”, 1860 и многу други). Во книгата „Колиби под планините” (1858) ја пласира идејата за чешко-словачката заемност, укажувајќи на начинот на живеење во Словачка, кој во тоа време не се среќавал во Чешка, дури ни во селската средина. Со слична тематика се и творбите „Планинско село” (1856), „Во замокот и под замокот” (1856) и др.

Сепак, најубавото и најпознатото дело на оваа претставничка на чешката преродба е книгата „Бабичка” (1855), творба која автор¬ката ја пишува во најтрагичниот период на свој живот, по смртта на својот син Хинек (1853). Во ова дело ги опишува споме¬ните од детството. Централна фигура е баба и’ – силно идеализирана, која станува симбол на добрината и љубовта. Ја опишува ратиборжичката долина и осаменоста и секојдневјето на нејзините жители (веројатно затоа ова дело е поднасловено и како „Слики од селскиот живот”). Со своите морални и човечки вредности, бабата ги надминува сите други од сите слоеви. Повеќето ликови (меѓу кои и кнегињата (која исто така е многу идеализирана) се вистински. Иако често се присутни смртта и многуте животни тегоби, и покрај крајот со смртта на бабата, делото е оптимистичко.



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура

Вечер на новоприбрани архивски материјали во Кинотеката

Објавено пред

На 27 декември, сабота, со почеток во 20 часот, во Кинотеката ќе се одржи Вечер на новоприбрани архивски материјали, во која ќе бидат прикажани дел од филмовите набавени во 2025 година преку откуп на материјал или меѓу-архивска размена. Проекцијата на оние филмски материјали кои намаат звук ќе бидат прикажани со музичка придружба во живо на ИВЛ.

dobivaj vesti na viber

Една од основните дејности на Кинотеката, поточно на Филмскиот архив (односно Одделението за прибирање, заштита, обработка и чување на филмови и филмски материјали) при оваа институцаја е токму прибирањето на филмови и филмски материјали кои се поврзани со Македонија. Кинотеката години наназад води истражување, идентификација, пронаоѓање и прибирање на филмови и филмски материјали кои се однесуваат или се снимени во Македонија со цел збогатување на збирките, фондовите на кинотека и нивно зачувување.

Вечерта на 27 декември, сабота, ќе бидат прикажани дел од набавените архивски материјали – репортажите на „Филмске новости“ и патеписната репортажа „Од Сава до Вардар“ преземена од Белгискиот филмски архив.

Музичка придружба: ИВЛ.

Влезница: 150 мкд.

Прикажи повеќе...

Култура

„Виртуози на хорна“ – завршен концерт на јубилејното издание на Скопскиот брас-фестивал

Објавено пред

На 29 декември 2025 година, со почеток во 19:00 часот, во малата сала на Филхармонија ќе се одржи концертот „Виртуози на хорна“, последниот настан од петтото јубилејно издание на Скопски Брас Фестивал.

dobivaj vesti na viber

Покрај домашниот хорнист Благоја Василевски, на концертот ќе настапат и реномирани музичари од регионот: Михајло Булајиќ, прва хорна во Лондонски симфониски оркестар и Оркестарот на РТВ Словенија, Никола Чириќ, прва хорна во Белградска филхармонија, Илир Кодима, прва хорна во Косовска филхармонија и професор на Факултетот за музичка уметност во Тирана, како и Милан Роксандиќ од Театарот во Нови Сад.

Настанот претставува пример за меѓународна соработка и културна размена, со фокус на камерната музика за хорни и современ пристап кон брас сцената во регионот. Публиката ќе има можност да слушне програма што ги истакнува изразните можности на инструментот, со дела од класичниот репертоар и божиќни аранжмани за ансамбл хорни.

На програмата се најавени „Унгарска рапсодија бр. 5“ од Јоханес Брамс, „Радецки марш“ од Јохан Штраус, како и избор на божиќни композиции во аранжмани за хорни.

Прикажи повеќе...

Култура

Белград се сеќава на Зафир Хаџиманов: музичка вечер во македонскиот КИЦ

Објавено пред

Македонскиот КИЦ во Белград во своите простории на Македонска 30, на 26 декември 2025 година во 19 часот, организира музичка вечер посветена на Зафир Хаџиманов.

dobivaj vesti na viber

Настанот ќе го отвори директорот на КИЦ Белград Васко Шутаров, со краток осврт за културата на сеќавање кон големиот бард на културата Зафир Хаџиманов, за огромното културно наследство кое го остави како на македонската, така и на српската култура.

„Јас сонувам, јас творам, јас водам љубов на двата јазика”, знаеше често да каже Зафир, во неговите интервјуа за српските и македонските медиуми.

Вечерта посветена на Зафир Хаџиманов, ќе започне со неколку одбрани музички инсерти и грст фотографии, меѓу кои неколку и за првпат јавно презентирани, а ќе продолжи со интимен концерт посветен нему, со неговите најблиски, Бисера Велетанлиќ и Васил Хаџиманов.

Потретот на Зафир Хаџиманов е инициран и организиран од македонскиот КИЦ во Белград и поддржан од Министерството за култура и туризам.

Зафир Хаџиманов е роден на 25 декември 1943 година во Кавадарци. Дипломирал на Факултететот за драмски уметности во Белград, во 1967 година. Тој речиси целиот животен век го поминал во Белград, во брак со една од најпознатите југословенски пејачки Сенка Велетанлиќ – Хаџиманов, со која го добиле синот Васил Хаџиманов, познат џез-музичар. Значаен е како пејач кој настапувал на голем број фестивали, композитор, поет и актер, со препознатлив придонес во македонската и српската култура, особено преку спојот на традиционалните македонски музички елементи со современи и популарни форми. Во 1991 година, Хаџиманов бил еден од основачите на друштвото за македонско-српското пријателство „Шар Планина“ и на здружението на Македонците во Белград, „Македониум“. Поради неговите заслуги за промоцијата на македонската култура во Србија, во 2007 година, тој бил промовиран во почесен амбасадор на културата на Македонија во Србија.

Хаџиманов почина на 27 март 2021 година, на 77-годишна возраст, од компликации предизвикани од Ковид-19. Постхумно беше одликуван со „Златен медал за заслуги“ од претседателот на Србија, како и со „Орден за заслуги за Република Северна Македонија“ од претседателот Стево Пендаровски, за неговиот исклучителен придонес во уметничкото и музичкото творештво.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија1 час

Таткото на загинатата Надица во „Пулс“: До последен здив ќе се борам за правда за моето дете

Александар Наунов, татко на Надица која го загуби животот во трагичниот настан во дискотеката „Пулс“ во Кочани, денеска се обрати...

Свет3 часа

По рускиот напад над 2.600 станбени згради, 187 градинки, 138 училишта и 22 социјални згради се без греење во Киев

Околу 600.000 потрошувачи во Киев и околниот регион останаа без електрична енергија. Енергетските екипи се на терен и вложуваат максимални...

Регион5 часа

Две тела најдени во стан во Крушевац, сомнежот е дека син ги убил родителите со нож, па се фрлил од зграда

Двојно убиство и самоубиство се случија утрово во семеен стан во Крушевац, а полицијата ги утврдува сите околности на овој...

Свет6 часа

Расте бројот на повредени во рускиот напад врз Киев

Бројот на повредени во рускиот напад со беспилотни летала и ракети врз Киев се искачи на 19, објави Укринформ. „Вкупниот...

Свет7 часа

Уште трае рускиот напад, во Киев нема струја и парно, има и загинати

Речиси 9 часа Киев ноќеска беше под опсада. Во градот воздушната опасност сè уште е на сила поради заканата од...

Свет8 часа

Има повредени во рускиот напад врз Киев

Пет лица се повредени во рускиот напад врз Киев синоќа, објави градоначалникот на главниот град, Виталиј Кличко, на Телеграм, цитиран...

Свет9 часа

(Фото+Видео) Се шират снимките од бруталниот напад на Киев, станува сè полошо

Аеродромите во Жешов и Лублин во југоисточна Полска беа привремено затворени откако полските вооружени сили испратија борбени авиони како одговор...

Македонија1 ден

Намалена видливост поради магла на неколку патни правци

Намалена видливост поради појава на магла до 100 метри има на планинските превои Стража и Ѓавато, до 30 метри на...

Европа1 ден

(Видео) Британските ракети „Сторм Шедоу“ погодија клучна руска рафинерија

Украина потврди дека употребила британски крстосувачки ракети „Сторм Шедоу“ за напад врз голема рафинерија за нафта во Русија, нанесувајќи нов...

Македонија1 ден

Зоран Трајчевски ќе продолжи да ја води АВМУ и во наредните пет години

Зоран Трајчевски ќе продолжи да ја води Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги и во наредните пет години, откако...

Топ1 ден

Уапсен полицаец за изнуда: поднесена кривична пријава, следува суспензија од работното место

По претходна пријава од граѓанин за сторено кривично дело „изнуда“ од полицискиот службеник Х.З.(48) во Одделението за криминалистички работи Гази...

Македонија1 ден

По случајот со починатото новороденче на ГАК, Комисијата за стручен надзор констатирала дека реанимациската постапка е спроведена по протокол

Комисијата за стручен надзор за случајот со починатото новороденче на ГАК констатирала дека реанимациската постапка е спроведена по протокол, соопшти...

Македонија1 ден

Се наплаќале ПАП-тестови и други услуги што ги покрива Фондот за здравство: извршени контроли поради претставки од граѓаните

Денес, директорите на Управата за јавни приходи и Фондот за здравствено осигурување одржаа заедничка прес-конференција на која го презентираа извештајот...

Македонија1 ден

Дислокацијата на цементарницата не е проблем, но не може како на шведска маса да бираме што да анализираме, а што не, вели Мицкоски

Премиерот Христијан Мицкоски смета дека решението за воздухот во Скопје е системско, кое ќе понуди алтернативен начин за загревање на...

Македонија1 ден

Мицкоски: Набавени нови 120 полициски возила за униформираната полиција

Безбедноста и расчистувањето на криминалот и корупцијата во државата се наш врвен приоритет како Влада, а Министерството за внатрешни работи...

Македонија1 ден

Беким Сали ја презеде функцијата министер за европски прашања

Денеска, во Министерството за европски прашања беше извршено примопредавање на функцијата министер за европски прашања по вчерашната одлука на Собранието,...

Македонија1 ден

Пановски предупредува: Се шират лажни видеа со мојот лик, не купувајте такви производи

Микробиологот, професор и доктор Никола Пановски преку објава на Фејсбук предупреди дека повторно се шират лажни видеа и реклами со...

Македонија1 ден

Советот на Град Скопје изгласа иницијатива за дислокација на цементарницата „Усје“

Советот на Град Скопје едногласно ја прифати иницијативата за дислокација на цементарницата „Усје“, поднесена од Зелен хуман град, по 13-часовна...

Топ1 ден

Уапсен кумановец на Табановце, шверцувал стари монети

Полицијата уапси кумановец на Граничниот премин Табановце, во неговото возило биле пронајдени стари монети. Вчера во 20:18 часот на Граничен...

Македонија1 ден

Филипче да одговори дали има удел во бизнисот на Заев за изградба на 42-катницата во Дубаи, бара ВМРО-ДПМНЕ

СДС продолжува на дневна основа да штанца долги, бесмислени и конфузни соопштенија без никаква суштина, но ги нема збор да...