Култура
„Домот на куклата” од Ибзен на македонски јазик
„Македонска реч” од Скопје неодамна го објави познатото драмско дело „Домот на куклата” (попознато и по насловот „Нора”) на големиот норвешки писател Хенрик Ибзен, во компаративен превод на Ленче Тосева
„Домот на куклата” е пиеса со извонредна драматуршка конструкција и е најчесто поставуваната драма на Ибзен. Во времето кога се појавила, била исклучително смела во третманот на жената во општеството и семејството и во контекстот на цврстите морални норми, што предизвикала многу полемики, но и восхит.Ова дело на Ибзен се појавило во 1879 г., во времето на револуции и општествени промени, кога се појавува и движењето за рамноправноста на жената. Токму оваа драма во тоа време предизивикала бура од реакции, преку приказната за жената која е сопруга и мајка, но која пред се’ сака да биде слободна жена. Била жестока критика на општеството со силна порака за индивидуалната слобода. Преку неа Ибзен внесува нова поетика и естетика во драмската литература, врз која се темели една нова ера на драмската уметност во Европа и во светот. Во неа тој ги внесува елементите на модерната драма, создава динамичен дијалог, кој уште подинамично ги зацврстува психолошките конструкции на ликовите. Оваа драма молневито ја освоила Европа и с# уште не се симнува од театарските сцени во светот.Најголемиот норвешки драмски писател Хенрик Ибзен (1828-1906) дури триесетина години од својот живот минал надвор од татковината, кога ги напишал своите највредни драмски дела, меѓу кои е и „Домот на куклата” (во театарските кругови уште од тоа време преименувана како „Нора”), а со чие објавување Ибзен дефинитивно норвешката драмска литература ја исфрлил во светскиот врв.Работел како драматург и управник на театар. На млади години од револт ја напуштил својата земја, а од доброволниот егзил се вратил во 1891 г., триумфално, како автор со светска слава. Напишал дури 25 драмски пиеси, од кои голем број и денес се поставуваат на театарските сцени во светот. Неговата писателска активност е прекината во 1900 г. откако доживеал мозочен удар и останал неподвижен и неспособен за пишување.Ибзеновите пиеси се психолошки о општествено-политички драми, во кои се анализираат моралните проблеми. Со своето творештво извршил огромно влијание врз културниот живот во нордиските земји, но и врз англиската, француската и германската литература (а токму во Германија овој негов драмски текст станува посебно популарен и во тамошните театри е преименуван во „Нора”). Познат е по неговата мајсторска обработка на женските ликови, а неговите социјално-критички драми се оценувани како темни и мачни драми. За нив и самиот рекол дека во нив тој поставува прашања, но не дава одговори.Хенрик Ибзен, награден со повеќе норвешки и европски признанија и награди, ја обележа епохата во светската драмска литература и театар на 19 и 20 век. Заедно со Чехов и Стриндберг извршил силно влијание врз новата светска драматургија.Најпознати дела му се драмите „Домот на куклата” („Нора”), „Столбовите на општеството”, „Народен непријател”, „Хеда Габлер”, „Пер Гинт”…Ибзен го минал контрадикторниот пат од лекарски помошник до почесен доктор, од трпелив самоук и контроверзен провинциски бунтовник до сематорски мудрец и светски автор, одликуван и наградуван. По карактер и нежен и насилник, Ибзен е талкач по светот, а во литературата е мајстор на симболистичко-експресионистичката драма. Самата негова биографска приказна му е исполнета со постојана напнатост, конфликти и драматични пресврти. Неговите драми доживуваат невидени тиражи, а за него е напишана цела библиотека статии, огледи, теориски толкувања на многу јазици.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Џез под ламба“ повторно во Центар, магична божиќна атмосфера со Мартина Елиора и нејзиниот бенд
Општина Центар на 27 декември, со почеток во 19:00 часот, ќе го одржи настанот „Џез под ламба“ на пјацетата кај Италијанската амбасада.
Граѓаните ќе имаат можност да уживаат во џез верзии на најпознатите новогодишни и божиќни песни во изведба на Мартина Елиора со нејзиниот бенд, но и да пробаат греано вино и печени костени.
„Ги поканувам сите љубители на добрата музика да ни се придружат и да ја споделиме божиќната атмосфера. Да ја продолжиме оваа навистина убава традиција, која му дава посебен и препознатлив шарм на Центар“, порача градоначалникот на Општина Центар, Горан Герасимовски.
Настанот „Џез под ламба“ веќе трета година е дел од програмата за култура на Општина Центар, музички настан кој го промовира џезот и македонските изведувачи.
Култура
Македонското глумиште денес се простува од својот колега, актерот Лазе Манасковски
Драмскиот театар – Скопје ја информира јавноста дека погребот на актерот Лазе Манасковски е денес на Градските гробишта во Бутел. Семејството, роднините, колегите, пријателите и почитувачите ќе се простат од Лазе Манасковски од 11.30 до 12.30 часот во капелата на гробиштата.
Македонскиот театарски, филмски и телевизиски актер Лазе Манасковски е роден на 27 март 1958 во Скопје, а почина на 20 декември 2025 во Скопје. Дипломирал на Факултетот за драмски уметности при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Во 1983 година тој се вработил во Драмскиот театар – Скопје, каде што бил професионално ангажиран сè до неговото пензионирање во 2022 година.
Kомеморација во чест на починатиот актер ќе се оддржи во неговата матична куќа, Драмскиот театар – Скопје, на 24 декември (среда) во 12 часот.
Култура
Новогодишен концерт „Кадифено“: Зарина Првасевда ја исполни Филхармонијата со традиција и современ звук
Во саботата, 20 декември се одржа новогодишниот вокалната уметница и интерпретаторка на традиционална музика Зарина Првасевда, со наслов “Кадифено”. Во преполната сала на Филхармонија, беше отсвирен репертоар кој вклучи македонски традиционални песни, но и песни од албанската, турската, влашката традиција, односно песни кои се дел од културата на нашите простори.
Гости на концертот беа перкусионистот Ахмет Алан, како и гитаристот Џенк Ердоган, кој по неколку минутниот аплауз од публиката, повторно се вратија на бис.
“Бев многу среќен на концертот, најмногу поради комуникацијата која се оствари меѓу нашите култури и традиции. Многу ми се допадна музиката која ја отсвиревме, ми се допаднаа и приказните зад секоја од композициите, особено бидејќи Зарина беше доволно љубезна да ја раскаже приказната зад секоја од песните. Со тоа, јас дополнително се внесов во интерпретацијата на секоја од нив, бидејќи ги бирав акордите во зависност дали е љубовна песна или песна со трагичен крај. Целиот амбиент, салата, декорацијата на бината направи да се чувствувам како дома, како да седиме со моите пријатели и свириме од срце. Би сакал да дојдам повторно, се радувам на таа идеја” – изјави Џенк Ердоган, виртуозот на фретлес гитарата од Турција кој е Греми награден артист и еден од гостите музичари на концертот.
„Настапот со уметници со светско значење како Џенк, Ахмет, Андреа и Тони претставува исклучителна чест и задоволство. Концертот отвори можност традиционалната музика да се согледа од поинаков агол и пред публиката да се претстави еден современ пристап кон народното музичко наследство. Особено ме радува што публиката имаше можност преку овој настан да се поврзе со светот и да доживее музичко искуство исполнето со нова енергија и чувствителност. Атмосферата беше навистина магична, а големата посетеност и бројните пораки исполнети со топлина, мекост и милина кои ги добив по концертот потврдуваат дека оваа идеја беше препознаена и прифатена.Искрено сум благодарна на сите кои со својата посветеност и поддршка придонесоа за успешната реализација на овој концерт.“ – изјави Зарина.
На концертот настапија и професорот и музичар Тони Арслан, македонскиот виртуоз на виолина како и младата и надежна контрабасистка, Андреа Мирческа.
„Кадифено“ е концертен настан што создава дијалог меѓу традиционалната музика, модерниот звук и интернационалната музичка извонредност.
Овој проект ја означува премиерата на новиот музички опус на Зарина Првасевда, каде интимниот и длабоко емотивен израз се испреплетуваат со македонската и ориенталната традиција, добивајќи современа звучна форма низ импровизација и модерен сензибилитет.
„Овој концерт претставува само почеток на концертниот циклус на Зарина, кој ќе продолжи и во текот на следната година, кога се планирани снимање и издавање на нов албум, како и нов концертен проект.
Фотограф: Стефан Рајхл, соопштение „Друга страна“
Минималната плата ќе се зголеми во март за 1.500-2.000 денари, зголемување пред март ќе значи отпуштање работници, вели Дурмиши
Економско – социјалниот совет на денешната седница не се договори за зголемување на минималната плата барем на 500 евра, според...
На аеродромот во Скопје откажани се осум лета, а еден е пренасочен
Авиосообраќајот на Меѓународниот Аеродром Скопје се стабилизира, реализирани се 27 лета, откажани се осум лета, а еден е пренасочен, соопшти...
(Фото) Николоски: На автопатот Охрид – Кичево се вршат сложени инженерски зафати, кои првпат се користат во регионот
Првпат на автопатот Охрид-Кичево изведуваме сложени инженерски и градежни зафати и ова првпат се изведува во регионот, а се со...
Мисајловски: Буџетот за одбрана за 2026 е 358 милиони евра, што е 8,4 проценти повеќе од годинава
Стабилно буџетирање, дополнителен стимул во процесот на модернизација и целосното почитување и унапредување на правата и обврските кон вработените, се...
Мицкоски: Зголемувањето на минималната плата мора да биде резултат на заедничка согласност меѓу работниците и работодавците
Целта на Владата е да создаде посилна економија која отвора нови работни места и обезбедува достоинствен животен стандард за секој...
Трамп менува 30 амбасадори, меѓу кои и Агелер
Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп заменува 30 дипломати од кариера од амбасадорски и од други позиции во амбасадите, меѓу...
Македонија трета во Европа по убиства на жени од партнер или член на семејство
Македонија се најде на третото место во Европа според стапката на убиства на жени извршени од партнер или член на...
(Видео) Руски генерал убиен во Москва
Руски генерал е убиен во експлозија во Москва, потврдија руските власти. Рускиот истражен комитет соопшти дека генерал-потполковник Фанил Сарваров е...
Американски државјанин истепал полицаец пред ноќен клуб во Градскиот парк: кај Американецот пронајдени поголемо количество оружје и муниција
Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против американски државјанин со потекло од Нигерија, бидејќи по преземени...
(Видео) Сојузник на Трамп: Ако Путин го отфрли мировниот договор, мора да одиме до крај
Републиканскиот американски сенатор и сојузник на претседателот Доналд Трамп, Линдзи Греам, изјави дека Вашингтон треба драстично да го зголеми притисокот...
Батлер во Елисејската палата крадел садови и порцелан: сакал да ги продаде на интернет
Главниот послужувач задолжен за среброто во Елисејската палата е уапсен под сомнение за кражба на вредни садови и порцелан, а...
Трамп назначи специјален пратеник за Гренланд
Американскиот претседател Доналд Трамп вчера објави дека го назначува гувернерот на Луизијана, Џеф Ландри, за специјален пратеник за Гренланд. „Џеф...
Намалена видливост поради магла на неколку патни правци
Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по претежно влажни коловози. Намалена видливост поради појава на магла до 200 метри...
Објавени имињата на сопружниците кои загинаа враќајќи се од Германија, братот на починатиот е во кома
Во тешка сообраќајна несреќа што се случи рано утрово на автопатот Белград- Ниш, во близина на клучката Умчари, две лица...
Доктор Беќаровски советува: Како да се заштитиме во денови на екстремно загадување
Во денови кога концентрациите на ПМ 2.5 и ПМ 10 честичките се енормно високи, а загадениот воздух станува сериозна закана...
МВР апелира до возачите да внимаваат поради маглата
Министерството за внатрешни работи (МВР) денеска упати апел до сите учесници во сообраќајот крајно внимателно да ги управуваат своите возила...
Маж и жена, државјани на Македонија загинаа на автопатот Белград – Ниш
Двајца државјани на Македонија, маж и жена од албанско потекло, загинаа рано утринава во тешка сообраќајна несреќа што се случи...
Скопје утрово го сруши рекордот, најзагаден град е во Европа
Скопје утрово се најде на 21. место на најзагадени градови светот и прв во Европа, покажуваат податоците на светскиот сервис на мерење...
АХВ откри над 2 тони киви со ларви и инсекти кои требало да се продаваат во државава
Поради променети органолептички својства и утврдено присуство на ларви и инсекти, инспектор за храна на Агенцијата за храна и ветеринарство,...
Поради зимата во Газа умираат бебиња и деца, повик до Израел да дозволи помош
Организацијата „Лекари без граници“ (Médecins Sans Frontières – MSF) вчера предупреди дека бебиња и деца во Појасот Газа умираат од...
