Култура
„Домот на куклата” од Ибзен на македонски јазик
„Македонска реч” од Скопје неодамна го објави познатото драмско дело „Домот на куклата” (попознато и по насловот „Нора”) на големиот норвешки писател Хенрик Ибзен, во компаративен превод на Ленче Тосева
„Домот на куклата” е пиеса со извонредна драматуршка конструкција и е најчесто поставуваната драма на Ибзен. Во времето кога се појавила, била исклучително смела во третманот на жената во општеството и семејството и во контекстот на цврстите морални норми, што предизвикала многу полемики, но и восхит.Ова дело на Ибзен се појавило во 1879 г., во времето на револуции и општествени промени, кога се појавува и движењето за рамноправноста на жената. Токму оваа драма во тоа време предизивикала бура од реакции, преку приказната за жената која е сопруга и мајка, но која пред се’ сака да биде слободна жена. Била жестока критика на општеството со силна порака за индивидуалната слобода. Преку неа Ибзен внесува нова поетика и естетика во драмската литература, врз која се темели една нова ера на драмската уметност во Европа и во светот. Во неа тој ги внесува елементите на модерната драма, создава динамичен дијалог, кој уште подинамично ги зацврстува психолошките конструкции на ликовите. Оваа драма молневито ја освоила Европа и с# уште не се симнува од театарските сцени во светот.Најголемиот норвешки драмски писател Хенрик Ибзен (1828-1906) дури триесетина години од својот живот минал надвор од татковината, кога ги напишал своите највредни драмски дела, меѓу кои е и „Домот на куклата” (во театарските кругови уште од тоа време преименувана како „Нора”), а со чие објавување Ибзен дефинитивно норвешката драмска литература ја исфрлил во светскиот врв.Работел како драматург и управник на театар. На млади години од револт ја напуштил својата земја, а од доброволниот егзил се вратил во 1891 г., триумфално, како автор со светска слава. Напишал дури 25 драмски пиеси, од кои голем број и денес се поставуваат на театарските сцени во светот. Неговата писателска активност е прекината во 1900 г. откако доживеал мозочен удар и останал неподвижен и неспособен за пишување.Ибзеновите пиеси се психолошки о општествено-политички драми, во кои се анализираат моралните проблеми. Со своето творештво извршил огромно влијание врз културниот живот во нордиските земји, но и врз англиската, француската и германската литература (а токму во Германија овој негов драмски текст станува посебно популарен и во тамошните театри е преименуван во „Нора”). Познат е по неговата мајсторска обработка на женските ликови, а неговите социјално-критички драми се оценувани како темни и мачни драми. За нив и самиот рекол дека во нив тој поставува прашања, но не дава одговори.Хенрик Ибзен, награден со повеќе норвешки и европски признанија и награди, ја обележа епохата во светската драмска литература и театар на 19 и 20 век. Заедно со Чехов и Стриндберг извршил силно влијание врз новата светска драматургија.Најпознати дела му се драмите „Домот на куклата” („Нора”), „Столбовите на општеството”, „Народен непријател”, „Хеда Габлер”, „Пер Гинт”…Ибзен го минал контрадикторниот пат од лекарски помошник до почесен доктор, од трпелив самоук и контроверзен провинциски бунтовник до сематорски мудрец и светски автор, одликуван и наградуван. По карактер и нежен и насилник, Ибзен е талкач по светот, а во литературата е мајстор на симболистичко-експресионистичката драма. Самата негова биографска приказна му е исполнета со постојана напнатост, конфликти и драматични пресврти. Неговите драми доживуваат невидени тиражи, а за него е напишана цела библиотека статии, огледи, теориски толкувања на многу јазици.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Зимски Македокс“ на „Синедејс“
Фестивалот на креативен документарен филм со настанот „Зимски Македокс“ ќе гостува во програмата на Фестивалот на европскиот филм „Синедејс“, кој од 3 до 10 декември ќе се одржи во МКЦ и во Кинотеката. Од 5 до 7 декември, во рамките на програмата на 24. „Синедејс“, ќе биде прикажан избор на долгометражни победници од 16-тото издание на фестивалот „Македокс“.
Програмата на „Зимски Македокс“ е составена од три наградени документарни остварувања. На 5 декември, во 19 часот, во МКЦ – Денсинг салата, ќе биде прикажан филмот „Ниедна друга земја“ на Басел Адра, Хамдан Балал, Јувал Абрахам, Рејчел Зар. Влезот на филмот е слободен.
На 6 декември, во 21 часот, во МКЦ – Денсинг салата, ќе биде прикажан филмот „Фиуме или смрт!“ на Игор Бежиновиќ. Билетот за проекцијата чини 200 денари.
На 7 декември, во 20 часот, во Кинотеката на РСМ, ќе биде прикажан документарниот филм „Земја и крилја“ на Стефан Малешевиќ. Билетот за проекцијата чини 200 денари.
Настанот „Зимски Македокс“ е поддржан од Амбасадата на Кралството Холандија и од платформата Movies that Matter.
Култура
Македонскиот виртуоз на виолина Владимир Костов и камерниот оркестар „Профундис“ ја носат магијата на Candlelight во срцето на Битола
Илјадници свеќи ќе го осветлат Центарот за култура во Битола на 6 декември кога ќе се одржи првиот концерт Candlelight во овој град – исклучително музичко и визуелно доживување во изведба на камерниот оркестар „Профундис“, под диригентската палка на маестро Ѓурѓица Дашиќ.
На ова специјално издание како солист ќе настапи Владимир Костов, концерт-мајстор на Македонската филхармонија и еден од најценетите македонски виолинисти. Со својата префинета техника, емоционална длабочина и сценска харизма, Костов ја освојува публиката на сите континенти.
Во рамките на концертот ќе биде изведена ексклузивна програма составена од ремек-дела на светската и домашната музичка литература, меѓу кои: St. Paul Suite од Густав Холст, Четири годишни времиња од Антонио Вивалди и Македонско капричо бр. 1 од Драган Шуплевски.

„Овој концерт е особено значаен затоа што првпат ја носиме уникатната атмосфера на концертите Candlelight во Битола. Под светлината на свеќите музиката добива нова димензија – интимна, топла и полна со емоции. Програмата е внимателно избрана за да ја долови магијата на класичната музика во едно сосема поинакво светло“, изјави маестро Ѓурѓица Дашиќ.
Владимир Костов, роден во Битола, има блескава кариера со настапи на некои од најреномираните светски сцени: Берлинската филхармонија, „Концертхаус“ – Виена, „Линколн центарот“ – Њујорк, Универзитетот „Харвард“ и многу други. Добитник е на престижната награда „Георги Божиков“ и е основач на фестивалот „Виолин фест“. Со својот интерпретативен сензибилитет и извонредна техника Костов претставува симбол на современата македонска виолинска школа.
Инаку, концептот на Candlelight – концерт на свеќи, е светски признат тренд, кој ја трансформира традиционалната концертна атмосфера во интимно и емотивно доживување. Илјадници свеќи го обвиваат просторот во топол сјај создавајќи симбиоза меѓу звукот и светлината, која ја приближува публиката до суштината на музиката.
Култура
Овој декември филмот „Мајка“ ќе се прикажува во 𝟤𝟥𝟢 киносали во Франција
Филмот „Мајка“, најновото остварување на Теона Стругар Митевска, од 3. декември официјално почнува со дистрибуција во Франција. Премиерата во Париз помина со исклучителен интерес. UGC Bercy беше целосно распродаден, а проекцијата во Pathé Convention се одржа со висока посетеност, што го потврдува зрелиот интерес на француската публика.
Во рамките на промотивната турнеја, филмот беше претставен пред водечките француски медиуми меѓу кои Télérama, Europe 1, INA, Elle и Le Journal du Dimanche, со силно позитивни критики. Критичарите ја истакнуваат тематската длабочина, авторската зрелост и уметничката актуелност на филмот.
Само во октомври и ноември „Мајка“ беше прикажан на 26 меѓународни фестивали каде доби значајно внимание и позитивни оценки од стручните жирија. Филмот е веќе продаден за дистрибуција во повеќе од 40 земји, што сведочи за неговиот силен глобален досег.

Особено пофалени се актерските интерпретации. Номи Рапас се издвојува со една од нејзините најсилни изведби, а Никола Ристановски носи суптилен и емотивно комплексен настап кој остави длабок впечаток меѓу европските гледачи и критичари.
Филмот е потврден за прикажување во 230 киносали во првите две недели, во комбинација од arthouse простори и големи комерцијални кина. Дополнително, 600 киносали низ Франција го имаат вклучено филмот во своите долгорочни репертоари, што претставува редок и значаен опфат за регионален филм во францускиот дистрибутивен систем.
„Мајка“ оваа есен имаше силно присуство на меѓународната фестивалска сцена, меѓу другите во London FF, Ghent FF, Cannes Rencontres Cinématographiques, Arras FF, Geneva IFF, Mannheim Heidelberg, Seville FF, Haifa FF, Thessaloniki FF, Ljubljana FF, Tallinn Black Nights, како и на прекуокеанските фестивали во Рио де Жанеиро, Токио, Колката и Маракеш. Значајна е и селекцијата на Camerimage FF во Лоџ Полска, еден од најпрестижните фестивали за директори на фотографија.
Во декември филмот пристигнува и пред домашната публика. „Мајка“ ќе биде на редовниот репертоар во Кинотека на Македонија.

