Култура
Инсталација од Јане Чаловски во лондонски „Тејт Британ“
Во сабота, 15-ти мај, во лондонската галерија „Тејт Британ“ (Tate Britain) ќе биде презентирана инсталцаијата од македонскиот уметник Јане Чаловски во рамките на изложбата „Размисла, пауза, процес (Ситуација)“ која ќе биде поставена до 20-ти август
Изложбата ќе биде отворена во 11 часот, со разговор на Јане Чаловски со Луси Бајат, а пото ае планирана поширока дискусија во простор со ОуУнПо (Работилница на потенцијални светови).Инстлацијата на Чаловски е дел од програмата на националната организација “Современо уметничко друштво” (Contemporary Art Society) во соработака со „Тејт Британ” во Лондон која се реализира по повод стогодишнината од нејзиното постоење. Во рамки на програмата „Современо уметничко друштво” покани три уметника да ја користат колекцијата на „Тејт” како појдовна точка за селектирање дела преку кои се доловува една поиканва и оргинална слика за развојот на модернизмот во уметноста. Оваа серија на изложби е насловена „Основање платформа” и започна во Тејт Британ со инсталацијата на Елизабет Прајс „Совршени текови и треперливи супстанци” (5 февруари – 3 мај). Вториот проект е делото на Јане Чаловски „Размисла пауза процес (Ситуација)” а третата селекција на делата ќе ја направи неодамнешниот добитник на британската награда „Тарнер”, Ричард Врајт, и која ке биде поставена есенва.Јане Чаловски ја прифати поканата на „Современото уметничко друштво” за да работи на колекцијата и архивата на „Тејт” како можност да започне период на истражување кое го водело, можеби неизбежно, да преиспита широк ранг на преокупации и претпоставки кои се однесуваат на концептите и теоретските постулати во моденизмот вклучувајки уметнички дела кои се потпираат на идејата за активно и концептуално залагање на публиката. Селектираните дела во проектот на Чаловски се „Голема конференциска платформа платформа”, (1998) на Лијам Гилик, дело кое повеќе од било кое друго се обидува да создаде простор како отворена структура за слободно размислување и за се уште „ненапишано” сценарио. Други дела кои се вклучени во инсталацијата на Чаловски се на уметниците Френсис Елис , ВитоАконци, Џозеф Бојс, Ема Кеј, Кристофер Вул, Анри Матис, Џеф Вол и необјавениот ракпоис на авторот Свен Берлин. Со додавање на саунд-арт делото „Група ротации” на францускиот уметник Самон Такахаши (Самон Такахасхи) и интерактивното делото на Чаловски “Улај” инсталацијата станува повеќе од збир на индивидуални дела, всушност тоа станува една поголема нарација за флексибилноста на идеите и флуидноста на кураторските и уметнички процеси. Овие дела го предвидуваат ефектот на гледачот кој е повикан да искуси нов начин на согледување на модернизмот во контекст на современата уметност. Како дополнение на проектот, на 15-ти мај Чаловски ќе одржи и јавна дискусија со истражувачката група „ОуУнПо (Работилница на потенцијални светови)” во која е член и еден од основачите. “ОуУнПо” е флексибилна работна група од дванаесет уметници, кураори и научни истражувачи кои ги поврзува интересот кон концептот на време и простор и улогата на субјективноста во современиот уметнички дискурс. Јане Чаловски живее и работи во Скопје. Студирал на Факултетот за ликовни уметности во Пенсилванија, САД (1992-96) и колеџот Бенингтон (1997) и завршил постдипломски студии во Китакјушу, Јапонија (1999/00) и Академијата Јан Ван Ајк во Маастрихт, Холандија (2002/04). Неговата уметничка практика вклучува уметнички и кураторски проекти кои од критката се опишани како повеќеаспектни, кооперативни, ориентирани кон создавање контексти и базирани на цртеж. Неговите главни интереси гравитираат кон создавање на јазик на слободни асоцијации и значења кои се конструирани од лични искуства и од пронајдени уметнички и историски извори. Неговите дела ја акцентираат формулацијата на нарација во доменот на концептулната уметност која е поврзана со социјалниот дискурс и институционалната критика.Негови проекти неодамна беа претставени на Еуропеан Кунстхалле во Келн, ХДЛУ – Загреб и Манифеста 7 во Болзано, Италија. Неговиот следен проект ќе бидат претставен во галеријата „Жак-Браницка” во Берлин и Музејот на современа уметност во Скопје на есен, 2010 . „Современото уметничко друштво” во последните сто години подарило повеќе од осум илјади уметнички дела на јавните колекции во оваа земја. Друштвото во овој период игра улога на агент кој посредува во развојот на современите визуелни уметности на оваа земја создавајќи публика, уметници, куратори, колекционери како и колекции. Благодарение на блиската соработката и партнерство со 63 членови-музеи на Друштвото, во колекциите низ Велика Британија ќе се одвива програма по повод стогодишнината од неговото постоење.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

