Култура
Гарванлиева – најдобар македонски автор на Астерфест
„Албертовата зима“ од данскиот режисер Андреас Коефоед се закити со наградата „Старозлатен проектор“ на шестиот Астерфест во Стумица; рускиот филм „Провинција 35х35“ ја доби Гран При наградата „Златна потковица“
Со проекција на наградените филмови во НУЦК Антон Панов во Струмица, синоќа, заврши петдневниот празник на филмот Астерфест во чии рамки можеа да се проследат педесетина странски и домашни документарни, играни и анимирани филмови од кои десет се закитија со награди.
Жирито едногласно одлучи во категоријата Астердокс за креативни документарци под 30 минути, наградата Старозлатен проектор да му се додели на „Албертовата зима” во режија на Андреас Коефоед од Данска, за крајно личниот пристап кон темата за растењето при што камерата станува не само набљудувач туку и субјективен поглед на детето во вешто испреплетените документаристичко-наративни елементи за најважните прашања на постоењето.
Во категоријата Астердокс за креативни документарци над 30 минути, Гран При или Златна потковица доби „Провинција 35х45“ на режисерот Евгениј Соломин од Русија за сугестивен, визуелно-уметнички доминантен пристап на транзициското секојдневие во просторите кои се гранични во сите свои историски периоди. Забележаните фотографии на пасошите се испреплетени животни судбини на луѓе на коишто едно патување им е патување на сопствените животи и судбини. Филм кој со својата емотивност во најубав уметнички контекст покажува дека фактите се често појаки и поапсурдни од испишаната фикција.
Сребрената потковица му припадна на филмот „Довидување, како сте?“ во режија на Борис Митиќ од Србија за необичен и консеквентен авторски пристап во кој низ контрапунктот на визуелната и аудио нарацијата суровата балканска реалност се третира на сатирично-иронично духовит и забавен начин.
Наградата Бронзена потковица му припадна на филмот „Погледни го животот низ моите очи” на режисерката Марија Џиџева од Македонија за ангажиран третман на еден проблем во современото македонско општество, низ поетско, суптилно и вонвременско проседе.
Во категоријата Глобална фикција (кратки играни филмови) на светски автори, базирани на универзални мотиви, единствената награда му се додели на филмот „Сакано дете” во режија на Даниел Виртберг од Шведска за метафоричниот и визуелно сугестивен пристап кон темата на отуѓувањето во современото семејство.
Официјалното меѓународно жири на 6. Меѓународен филмски фестивал Астерфест, беше составено од режисерите: Боро Драшковиќ (претседател на жирито), Марија Перовиќ и Карпо Година.
Специјалното жири во состав: Евгенија Теодосиевска, Сунчица Уневска и Влатко Галевски донесе одлука за доделување на неколку специјални награди. Наградата за најдобар краток словенечки филм во програмата “Мувиленд” му се додели на “Ловец на облаци” на режисерот Миха Книфиц, заради супериорноста во дизајнот и суровата поетика со која ни е предочена апокалиптичната иднина. Заради опоменувачката порака до човештвото да не си поигрува со законите на природата и воспоставениот еколошки баланс.
Наградата за најдобар краток анимиран филм во програмата “Анимак” ја доби “Исповедта на Садуј” на Хуан Хозе Сурас од Шпанија, заради извонредниот спој на анимација и идеја, најсилната шлаканица на лицемерието на црковните канони и первертираниот морал. Вознемирувачки седум минути за колапсот на етичките принципи.
Специјално признание за анимиран филм се додели на “Внатре” на Иван Ивановски од Македонија, заради длабинско проникнување во интимата на душата и просторот, за постигната хроматска и графичка рамнотежа помеѓу објектите и камерата. Високософистициран минимализам.
Наградата “Ацо Алексов” за најдобар македонски автор се додели на Билјана Гарванлиева за филмот “Девојчето што бере тутун” од Германија заради чистиот филмски израз, прецизноста и топлината во кадрирањето и заради тоа што се работи за ретко креативен и истражувачки документ, како временска конекција на минатото и сегашноста. Гарванлиева го допира моментот кога времето застанува.
Специјално признание за македонски автор жирито му додели и на Јани Бојаџи за филмот “Крајот на светот” од Македонија, заради тоа што успева да ја долови идејата низ интересниот баланс на бои со кои постигнува визуелен ефект и конзистентност.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

