Култура
Почнаа 47-те Рацинови средби
По 47-ми пат се чествува великанот и основоположникот на современата македонска литература Коста Солев Рацин. Во четврток навечер Рациновите средби свеченио ги отвори градоначалникот на Велес, Горан Петров
„И покрај овие 47 години чествување на Рациновата мисла, Рациновото битие, недостигаат многу нешта што името и творештвото на Коста Солев Рацин треба да го издигнат онаму каде што припаѓа-на педесталот на свестката мисла, поезија и литература. Велес секогаш ќе биде посветен на негувањето на непроценливото богатство на човекот – надчовек кој умееше својот народ да го сака со чиста љубов и предаденост, рече Петров.Рацин не го направи изборот. Тој беше избран, а на избраните никогаш не им е лесно. Тој со самото раѓање, а можеби дури и пред тоа беше предодреден да тргне во пресрет на судбината и песната. Ова се само дел од зборовите што поетот Ефтим Клетников ги упати пред присутните во салата Бели Мугри во традиционалната Беседа за Рацин. „Неговата лична болка беше до срцевината на коските и до дното на душата, истовремено е и колективна болка. Тој индивидуално ја боледуваше вистинската болка на своето столчено племе. Но уште повеќе од тоа ја боледуваше и болката на целокупното понижено човештво, на оној негов „на трудот црн народ“ причестен само со лебот и виното на презрението и страданието“, рече Клетников.Почит на Рацин му одадоа и неговите наследници поети домашни и странски. Со силни емоции и воздишки прочитаа стихови од своите дела.Споменот за Рацин продолжува и вечерва ког ќе бидат доделени Рациновата награда за прозно дело и Почесното Рациново признание. Коста Солев Рацин, неприкосновено име, космополит, поет на минатото сегашноста и иднината. Човекот што е всаден длабоко во секој велешанец, кој каде и да оди по белиот свет со себе го носи неговото наследство. А тоа изѕидано без тули, без камен, овенчано со зборот е најголемиот аманет на македонскиот народ, како препознатлив трагач по вистината и правдољубието на Балканот. Наместо со пушка со перо војувал и со стихови ги насликал македонските патила. Но најмногу од се се борел против неподносливата неправда врз својот народ. Преку Велес, неговиот роден град, светот денес по 47-ми пат го чествува неговото име.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

