Култура
Монографија за средновековно Скопје
Во рамки на манифестацијата „Скопско лето“ беше промовирана монографија за средновековно Скопје – „Скопје и скопската област од VI до крајот на XIV век“ од д-р Милан Бошкоски, која е во издание на скопското книгоиздателство „Македонска реч“
Овој труд од научната јавност е оценет како особено значаен, зашто досега не било доволно проучувано стратегиското и геополитичкото значење на Скопје во средниот век и во византолошката и медиевистичката наука во светот и кај нас не е објавен исцрпен историографски труд за историјата на градот од шестиот до 14 век. Тој бил значаен административен центар за Самоиловата држава, за Византиската империја, како и за македонските независни кралеви Волкашин и Марко од 1369 до 1391 г., односно до паѓањето под османлиска власт, вели издавачот на ова импозантно научно дело.Проф. д-р Милан Бошкоски на денешната промоција рече дека во делото се опфатени сите периоди а најтемен, како што вели, е периодот од VI до средината на VIII век, затоа што нема доволно пишани податоци. Но Бошкоски нагласи дека максимално се искористени археолошките, монетите како движни наоди, кои покажуваат присуство на разни етнички структури.„Градот Скопје под ова име првпат се појавува во втората половина на IX век во пишаните извори. Во X век почнува поголема циркулација на податоци за градот Скопје. Во пишаните извори првпат околу 990 г. Скопје се спомнува како епископски центар во престолите на Преспанската архиепископија. Во периодот на македонскиот цар Самоил (969-1018) и неговите наследници градот Скопје игра значајна улога како прва одбрана од северните тортури на македонското царство. Потоа, од XI век, тој претставува значаен византиски, административен, културен и политички центар“, рече Бошкоски.Градоначалникот Коце Трајановски истакна дека со новите податоци што се понудени во овој труд, книгата има посебна вредност и е драгоцена за афирмирање на минатото и на сегашноста на градот и дека сведочи дека Скопје имал долга бурна историја и бил од голем геополитички интерес за сите општествени заедници на кои им припаѓал во средниот век.Академик Цветан Грозданов претставувајќи ја монографијата рече дека методолошки таа се потпира на два принципа, критичност и интердисциплинарност.„Авторот е професионално многу информиран, зашто покрај историски, во книгата има и податоци од археологијата, историјата на уметноста, историјата на црквата. Критичен е зашто не е романтичар и по секоја цена да застапува некоја идеологија, туку ја бара вистината“, рече Грозданов.Проф. Драги Митревски кој ги води археолошките истражувања на средновековната скопска тврдина – Кале, смета дека оваа книга е рамка за нив и дека за фактите во книгата илустрација може да се најде на самото Кале. Промоторот Данило Коцевски потенцираше дека монографијата е синтеза на сиот досегашен објавен материјал и дека се базира на релевантни извори од кои може да се добие валидна слика за градот од VI до XIV век.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

