Култура
TO BE Хамлет
Во рамките на Охридско лето, во петокот во домот на културата во Охрид се одржа премиерата на Хамлет од Вилијам Шекспир во изведба на Драмскиот театар од Скопје
За секоја театарска куќа вистински настан и предизвик е да се игра ова капитално дело на Шекспир. Па така и Драмскиот театар од Скопје долго пред летово ја најавуваше подготовката на Хамлет. Режисер на претставата е Дејан Пројковски а главните улоги ги толкуваа: Дејан Лилиќ како Хамлет, Викторија Степановска – Офелија, Бранко Ѓорчев – Клаудиус, Катерина Коцевска – Гертруда, Драган Спасов – Полониус и.т.н. Музиката е на Горан Трајковски а сценографијата на Владо Ѓоревски.Претставата предизвика огромно интересирање кај публиката, особено поради шушкањата дека се работи за сосема ново видување на оваа класична драма од аспект на режисерската постапка, и необичноста на сценографијата, па се до актерската игра. Еден од елементите на оваа изведба е секако и нејзиното траење од три ипол часа.Веќе почетокот на претставата најави трендовско радикализирање на сцената со појавувањето на хамлетовите другари во адамови костими. Склони сме да веруваме дека Пројковски има релевантно објаснување за ваквиот почеток, но како и кај публиката така и кај актерите се почувствува мала, нелагодна трема од ваквиот мизансцен. Доколку е тоа сторено во име на ,,инквоста,, во режисерската постапка и осовременувањето на Хамлет, ќе се согласиме дека во тоа само делумно се успеа. Во првиот дел, Лилиќ од минута во минута ја наметнуваше својата актерска доминација и сувереност, иако, како што тоа текстот и го бара, со поголема активност беа задолжени останатите актери, особено Ѓорчев и Спасов. По паузата, кога драмското дејствие инсистира на зголемување на тензичноста, актерите, преминувајќи ја вообичаената рутинска комуникација, буквално се разгоропадија. Покрај Лилиќ, кој конечно влезе во лудилото на Хамлет, Коцевска ја одигра Гертруда со исклучителна сценска и текстуална енергија, па дури и Степановска, која прилично дефанзивно се претстави во првиот дел, со многу повеќе мотивација го доигра ликот на Офелија. Пројковски во секој случај успеа да создаде респектабилна претстава која и покрај должината на траењето остави впечаток на осмислено и храбро толкување на хамлетовштината во современото живеење, умешно, преку сценографијата, реквизитите и костимите (иако не сосема и преку музиката на Трајковски), и без речиси никакви интервенции да го доближи оригиналниот текст на актуелниот гледач и на модерното време. Самиот Пројковски во одделен текст прави обид да покаже дека не е исто ,,да се биде,, некогаш и сега: ,,Денес не е проблемот да се биде или не, денес проблемот е да се Биде… да се биде денес значи да се биде фрлен во една заедничка цивилизација, каде што страдањето,осаменоста, предавството, лудилото, бедата имаат заедничко име – глобален прогрес,,.Веруваме дека овој Хамлет на Драмскиот театар уште со многу претстави ќе ја врши својата духовна и уметничка мисија каде и да биде прикажуван.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

