Култура
Светска премиера на „Мајки“ на Манчевски во Торонто
В недела, на 12 септември филмот „Мајки“ на Милчо Манчевски ќе ја има светската премиера на Меѓународниот филмски фестивал во Торонто, еден од најголемите фестивали во светот од А-категорија
Филмот на Манчевски е вброен во престижната програма Специјални презентации. Особена почест за „Мајки“ е што ќе игра во новиот фестивалски дом, спектакуларниот кино-комплекс Бел лајтбокс, новата канадска архитектонска и културна атракција што со голема целодневна свеченост ќе се отвори само неколку часа пред премерата на филмот на Манчевски, закажана за 20.30 часот по канадско време..„Мајки“ на премиерата ќе го претстави лично директорот на Торонто филм фест, легендарниот Пирс Хендлинг, кој е автор и на текстот за филмот во каталогот на фестивалот. Хендлинг лично го избра „Мајки“ за фестивалската програма и го смета за еден од најдобрите филмови што ги видел во последните години, како поради храбрата, експериментална синематска структура, така и поради содржината. „„Мајки“ почнува со фикција, и тоа со фабрикување на една лага, оди кон обид за фабрикување на еден мит и завршува во потресната сликовност на реалното, каде што никакво фабрикување не е возможно. Под површината на сите епизоди лежи мрежа од детски лаги и предавства, во целина мали, но тие добиваат ужасна сила во финалето, каде се покажува дека човек кој бил почитуван од заедницата ги измамил сите. Нема лесно читање на „Мајки“, туку само потреба да соработуваме со авторот за да ги откриеме многубројните значења на филмот, – заклучува Хендлинг во неговиот текст во каталогот.На светската премиера во Торонто ќе присуствуваат режисерот Милчо Манчевски (во Торонто на покана од фестивалот и како нивни гостин), продуцентот Кристина Калас (на покана од фестивалот, но во свој аранжман) и дизајнерот на продукција Дејвид Манс (во сопствен аранжман).Непосредно пред официјалната светска премиера, „Мајки“ веќе добива позитивни најави во канадскиот печат, каде филмот се смета за „концептуален предизвик“ и „дело кое те остава во чудо“.Покрај премиерата на 12 септември, филмот на Манечвски ќе има уште две проекции за публиката на фестивалот, на 13 и на 18 септември, и две прес-проекции, на 11 и на 17 септември.„Мајки“ е четврт филм на Милчо Манчевски, македонско-француско-бугарска копродукција. Снимањето се одвиваше во Скопје, Мариово, Кичево, Тетово и Гостивар минатата година, а монтажата беше завршена летово во пост-продукциските студија во Париз, Лондон и Минхен.Главните улоги ги толкуваат Ана Стојановска, Димитар Ѓорѓиевски, Владимир Јачев, Ратка Радмановиќ, Салаетин Билал, Диме Илиев, Марина Поп Панкова, Петар Мирчевски, Горан Трифуновски, Благоја Спиркоски, Борис Чоревски, а за прв пат на филм се појавуваат Емилија Стојковска и Милијана Богдановска.Директор на фотографија е Владимир Самоиловски, продукциски дизајнер Дејвид Манс, костимограф Елизабета Монталдо, дизајнер на маска Марио Микисанти, монтажер Жаклина Стојчевска, дизајнер на тонот Питер Балдок, кастинг директор Маја Младеновска, а музиката е на Игор Василев Новоградска. Продуцент е Кристина Калас, а копродуценти се Тиери Ленувел, Мари-Пјер Масиа и Методиус Петриков. Дистрибутер е Манакифилм.Филмот на оригинален начин испреплетува вистински приказни за едно општество на небрежни и отсутни мајки, каде деца кои беснеат со кредитни картички набедуваат невини луѓе, каде старци умираат сами и заборавени, каде пензионирани чистачки се жртви на сериски силувања и убиства. Филмот е современа рефлексија на мрачниот свет на Достоевски.„Мајки“ користи експериментална филмска структура, во која играниот филм се претвора во документарец и ја продолжува традицијата на уметници кои комбинираат вистина и фикција, најдени објекти и уметнички создадени елементи, како Роберт Раушенберг, В.Г. Зибалд, Јозеф Бојс, Марсел Дишан, Бисти Бојс. Мото на филмот е – Вистина, само вистина, и скоро ништо освен вистина.Во врска со тоа Манчевски го цитира Том Кленси: „Се разбира дека вистината е поневеројатна од уметноста. Во уметноста мора да има логика“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

