Култура
„Визуелно танцување“ и „Мемории“ на Нена Фишер на Бела ноќ
Вечерва со почеток во 19.30 часот во рамките на манифестацијата „Бела ноќ“, во „Јавна соба/ Public room“ ќе бидат поставени видео арт/инсталациите „Визуелно танцување / Vision dancing“ и „Мемории / Memories“ на холандската уметница Нена Фишер
Станува збор за визуелно танцување претставува инсталација која вклучува ТВ монитор, огледала и платно поставени во затеменет простор. Комбинацијата на филмот кој се прикажува на ТВ мониторот, рефлектиран на две огледала кои се поставени од двете негови страни и другиот филм кој се прикажува на платното ја раскажува приказната за градовите кои сонуваат.Ана Франговска Стојановска за оваа видео инсталација ќе забележи:„Визуелно танцување како видео-инсталација или За што сонува градот како видео-анимација, се однесува на една современа тематика, т.е. на современите 21.вековни градови, кои во облик на модерни коцки и квадари, опустени од живот од каков и да е вид или тип, егзистираат немо и вонвременски, како модели на некаква презентација… Во концептот на Фишер, овие градови сонуваат на сличен начин како и луѓето кои некогаш живееле во нив, како флешови се навраќаат токму на тоа минато време, на убавините на некогашниот нетехнизиран, неелектронски, несајбер, со еден збор неотуѓен свет во кој имало цвеќе, дрво, трева, жагор, деца, луѓе, игра, смеа, плач, среќа, болка, реалност…Овие градови сонуваат како со помош на танцувањето можат да ја премостат споната помеѓу природата и игривите „детски коцки”.“Технички оваа видео инсталација која се состои од две проекции: една на монитор и една ѕидна, вклучува и мултипликација на претставата – имиџот, се со цел да ја засити и задоволи визуелната потреба за многу, мноштво, гужва, згуснатост, хипнотичка мимеза на современото секојдневие, мултипликација која ја изведува со вклучување на огледала кои создаваат огледални миметички слики. Од друга страна игра и со големината на презенацијата, аспект кој придонесува кон естетската видео синергичност на Фишер, момент кој поставува одредени принципи и норми кои треба да го внесат и водат емотивно, визуелно и естетски набљудувачот низ конкретното дело.Како што вели самата Нена Фишер, која е член на галеријата GKunstliefde во Утрехт, инсталацијата Визуелно танцување доага како инспирација од Мондриан,кој исто така бил член на оваа галерија. Кога тој бил нејзин член работел пејзажи, а потоа се гледа она што тој ќе го работи тој подоцна. „Кај мене се потекнува од хаосот и свемирот и природата. Од хаосот се создава и редот. Така што јас ги споив хаосот и редот, живоста и неживоста, природата и урбаноста, сенката и светлината, танцот на светлината и сенката.Светлина неопхадна за било што да се види. И како потенцијал сето тоа се одразува кај мене, се мултиплицитра како огледало, се умножуваат перспективите. Во оваа инсталација исто така многу е важен и звукот. Музиката е од една јапонска група која прави свои инструменти природни, органски, и таа делува како контраст на овие квадратни моменти“, вели Нена Фишер.„Мемории“, пак, е кус видео-документарен експеримент во кој авторката се потсетува на своето родно место. Во овој филм без дијалог музиката е единствен водич низ бурното доживување на враќањето кон сопственото минато. „… Сеќавањето на мошне интересен начин се преклопува со авторовата имагинација креирајќи нови, доста ликовно згуснати визуелни импресии во кои техничкиот експеримент придонесува исклучително многу во начинот на дефинирање на уметничкиот израз. Редењето на претставите кои се некаде помонохромни, дури и црно-бели, се преплетува со колоритните блурирани претстави на фауната, на одличните визуелно-естетски преоди од еден во друг имиџ, од еден во друг кадар создаваат магичност и сензитивност кои го изоструваат окото на восприемачот. Тој иако не слуша никакви реални звуци туку ја доживува нарацијата преку изборот на музиката, почнува и да ја мириса добро познатата арома на “тазе печено лепче… Селектирани на ваков начин овие две видео-анимации/инсталации/експерименти одлично ја кореспондираат идеосинкразијата за големите и малите наративи, за она надвор и она внатре, за Јас и за Другиот“, вели Ана Франговска Стојановска за оваа поставка на Фишер.Нена Шешиќ Фишер е родена во Бјеловар, Хрватска. По вокација е сликарка(Академија на ликовни уметности – Сараево), но таа е и уметник со мултидисциплинарни интереси: синеаст, аниматор, сценограф, танцувач и изведувач на етно музика.Од 1993 г. живее и работи во Утрехт, Холандија. По својата основна определба Нена е сликарка и визуелен уметник кој ги изложува своите дела во многу културни центри ширум светот. Нејзините слики и инсталации се изложувани во Утрехт, Амстердам, Ротердам, Хаг, как и во Лондон, Париз, Киев, потоа во галериите во Италијам германија, Австралија и Канада.Нејзиниот интерес за разновидните облици на визуелната уметност, како богатства на експресијата на човековата душевност, се протегаат и на многу форми на музиката и танцот. Нена е извонреден танцувач на шпанско фламенко, како и на балканските, унгарските, циганските и ориенталните танци, така што често настапува, солистички или со танцувачки групи на сцените во Холандија и надвор од неа.Во придружба на гитара, нејзиниот глас може да се слушне во низа кратки и играни филмови, како и на концерти во кои на слушателите им ја претставува музичката традиција на другите култури. Оваа разноликост на уметничката активност на Нена ја поттикнала Холандската телевизија да продуцира неколку документарни филмови за нејзниот живот и дело.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

