Култура
Македонски автори на филмскиот фестивал во Утрехт
По третпат во Утрехт се одржува филмскиот фестивал Источни Соседи кој трае од 21. до 24. октомври. Со публика од преку 5.000 посетители, за многу филмски критичари ова е најголемата презентација на Балканските земји во Западна Европа којашто биенално се одржува во овој холандкси град
Иако Македонија не е во фокус ова година, македонскта застапеност не заостанува зад другите земји. Премиерно во Холандија во петок (22. октомври) во 17.00 часот ќе биде прикажан документарниот филм „Девојчето што бере тутун” на Билјана Гарванлиева. На 24. октомври во 16.00 часот, ќе биде прикажан Омнибус-филмот на режисерки од пет земји од регионот, „Некои други приказни”, со што и македонскиот „Замена” на Марија Џиџева.Најголемо внимание од медиумите привлекоа македонските млади актери, предводени од професорката Синоличка Трпкова. Тие се дел од филмската работилница која што се одржува од 18 до 26 октомври на тема „Домашно насилство – и борбата против него”. Трпкова заедно со познатите актерки Вилеке ван Амелрој (Холандија) и Мирјана Карановиќ (Србија) менторираат млади таленти од Холандија, Хрватска, Србија, Бугарија, Албанија и Македонија. Младите актери кој нас не претставуваат се: Ана Кафкалеска, Марија Бејкова, Слаѓана Вујосевиќ, Газменд Изаири, Никола Настоски и Александар Степанулески.Учеството на Источни соседи го обезбеди Здружението на граѓани „Public room” / „Јавна соба” кој е официјален партнер на фестивалот. Со испраќањето на македонските учесници/актери и филмови повторно се обидува на најдобар можен начин да ја презентира македонската култура во Холандија. Да потсетиме само дека на фестивалот Источни соседи во 2008 г., земја во фокус беше Македонија и во Холандија беа прикажани филмовите: Сенки(2007) на Милчо Манчевски, Боли ли?(2007) на Анета Лешниковска, Превртено (2007) на Игор Иванов, Илузија (2005) на Светозар Ристовски, Дае (1979) на Столе Попов и Воајер (2008) на Александар Спасовски. Додека во 2006 г. нашата земја беше претставена со изложбата „Жестоко историско ехо” куратор Златко Теодосиевски и асистент куратор Ана Франговска. На оваа изложба беа изложени дела од Александар Станковски, Славица Јанешлиева, Атанас Ботев, Жанета Вангели, Дијана Томиќ-Радевска, Исмет Рамичевиќ, Ибрахим Беди, Роберт Јанкуловски, Маријета Сидовски и Ангел Коруновски.Фестивалот се разликува од другите фестивали по тоа што тој ја фокусира својата програма на земјите кои не се членки на Европската Унија ставајќи го акцентот на оние кои се на самиот праг на ЕУ. Фестивалот претставува отворена сцена за масовно презентирање на националните достигнувања во различни уметнички дисциплини, каде што филмот останува сепак примарна категорија. Оваа година земја во фокус е Хрватска. Презентацијата на хрватската кинематографија во Холандија се состои од најновата продукција, како и некои стари филмски хитови. Селектор на филмската програма е Рада Шешиќ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

