Култура
Вуисиќ-Тодоровска: Гостувањето на Балетот во Италија е потврда за квалитетот
Македонскиот балет од крајот на ноември до крајот на јануари ќе гостува во Италија каде ќе бидат одиграни 49 претстави во 30 градови. Ќе се играат претстави кои се дел од „железниот репертоар“ „Оревокршачка“, „Лебедово езеро“ и ќе биде изведена една премиера – „Заспаната убавица“
Примабалерината Тања Вујисиќ- Тодоровска е главен репетитор во МОБ и работи со првите играчи на Балетот. Среќна е поради тоа што успеале да направат огромен репертоар во домашниот Балет и ова гостување го смета за потврда на целокупната нивна работа.
– За овие четири години се трудевме да направиме еден квалитетен репертоар, да создадеме млади уметници кои ќе можат квалитетно да ја презентираат уметноста кај нас и надвор од границите на Македонија.Мислам дека ова е награда за сите нас како организатори и кои овој период се трудевме да создадеме нешто многу квалитетно на нашата сцена што даде резултати и надвор од границите на Македонија. По априлската турнеја во Италија, добивме понуда за повторно гостување што е голема потврда за квалитетот на играчите и квалитетот на претставите кои ги правиме. Мислам дека ќе биде огромно искуство за сите. Тешка и одговорна работа е како за нас кои сме организатори, така и за играчите.“ вели Вујисиќ-Тодоровска која е и еден од основачите и предавачите на одделот за балетска педагогија при ФМУ што беше отворен во септември.
Во нејзината кариера ги одиграла сите значајни главни улоги од „железниот репертоар“. Добитник е на многу награди меѓу кои и на наградата „Анатолиј Шикера“-признание за врвни достигнувања од областа на балетската уметност доделена од Министерството за култура на Украина. Освен педагошко-репетиторската работа, таа е и професионално инволвирана во водењето на репертоарската политика на Балетот при МОБ, за поставување на големи класични дела од светската балетска литература, преговори за меѓународни гостувања, како и ангажирање на странски кореографи,педагози и солисти-гости.
Што значи за еден уметник да настапи на европската сцена и да се претстави пред публика која ја познава уметноста како што се Италијаните? Во културата основна работа е уметниците да не останат локални. Целта е да го сподели знаењето со публиката надвор од границите на својата држава. Ние сме мала држава со еден балет и конкуренцијата останува меѓу нас. Секоја презентација надвор од сцената значи потврда на нивниот квалитет и докажување на сето она што го направиле. Бидејќи повеќето од солистите учествуваат во сите претстави се работи за огромно искуство. Со ова гостување ќе создадат една нова енергија, ново знаење и искуство кое ќе им биде од огромна корист. Се работи за многу млади уметници, сите имаат до 25 години, така што на знаењето ќе ја искористат и младешката сила.Тие имаат среќа што на „железниот репертоар“ можат да си ги покажат квалитетите. Се работи за делата на Чајковски и тоа е најтешкиот класичен репертоар,тие се најголемиот предизвик и најголемиот тест за квалитетот на играчот.Во септември се отвори и оддел за балетска педагогија на Факултетот за музичка уметност во рамки на Универзитетот Св. Кирил и Методиј. Досега нашите уметници, специјализираа надвор од државата, бидејќи балетското образование завршуваше со Средното балетско училиште.Тоа е уште едно задоволство во овој период. Станува збор за проект кој со години беше инициран, но ја имавме таа среќа да го отвориме.Тоа е многу значајно за балетската уметност бидејќи со генерации уметниците се школуваа надвор од државата. Колку е добро искуствата да се собираат од странство, толку е и многу тешко и доста скапо за државата и поединецот.Важно е исто така што се создаде и педагошки кадар, односно се создадоа услови за да се отвори таа академија. Интересно е што имавме голем интерес така што ги примивме сите 15 кандидати. Педагози сме јас, Александра Мијалкова, Снежана Филиповска, Искра Шукарова, Соња Џепаровска и останатите се педагозите од Музичката академија со која имаме заеднички предмети. Кои се следни проекти или идеи кои сакате да ги остварите, а се со цел кон подобрување на квалитетот на балетот кај нас?- Морам да признам дека изминатиот период имав идеи да создадам нови млади првенци на балетот и многу сум среќна што успеав. Тоа што тие се презентираат надвор од државата е резултат на нашата заедничка работа. Имаме прекрасна генерација и ние имаме задача да ја сочуваме да остане тука и да биде македонска генерација. Таа да биде прогресот на нашата култура за понатаму и тие да создаваат нови генерации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

