Култура
Изложба за културниот идентитет на Скопје

Во четврок (27-ми јануари) во 20 часот во Музеј на град Скопје, ќе биде отворена изложбата „Културниот идентитет на градот Скопје од 1945 г. до 70-те години од 20-от век“ на авторите вишите кустоси Славица Христова и Татјана Ѓорѓиовска, а изложбата ќе ја отвори проф д-р Владо Ѓоргиев
На изложбата ќе биде претставен развој на Скопје по Втората светска војна до крајот на 70-тите години, преку сегменти од секојдневниот и културниот живот на градот. Со оваа тема која се занимава со современото живеење и облици на градот, во Музејот на град Скопје се продолжува концептот на современи етнолошки истражувањa. Преку изложените предмети и фотографии ќе се допре до многуслојноста на овој период, а истражувањата ќе продолжат и натаму. Во рецензијата за изложбата, проф. д-р Анета Светиева, меѓу другото, ќе забележи дека првпат Скопје имал можност за сопствен економски развој. „Клучен фактор на новиот развој била реал-социјалистичката идеологија за создавање индустрија и работничка класа како водечка сила на новото општество. Со тек на време ваквата политика предизвикала промена во структурата на населението на градот и поширокото гравитационо подрачје. Доселените “нови граѓани“ го започнувале својот градски живот во подобрени работни, стабени, здравствени и културни услови. Постепено се зголемувал и животниот стандард. Паралелно со изградбата на новите социјалистички општествени односи се уривало старото општество со неговите вредносни системи, а на нивно место се создавале нови општествени односи кои не секогаш биле компатибилни со традициските, особено во поглед на родовите прашања, семејните вредности и културата на домувањето. Сепак, нешто од старото традициско живеење на градот успеало да се одржи како наследство од затекнатите скопски граѓани кои и натаму ги негувале своите навики во поглед на маалскиот и соседскиот живот, старите културни потреби од театар, игранки, кино, музика, познатите кафани во центарот на градот со традициска кафеанска атмосфера и разни други кафеани карактеристични за маалата со кафеанска музика, шкембе чорба и нивните верни гости. Овие градски вредности биле „магнет“ за новите скопски граѓани и мотив тие што побргу да се навлезат во ткивото на старото градско општество“, се влеи во рецензијата на проф. Светиева.Натаму таа ќе забележи дека забрзаниот развој на Скопје бил прекинат од природната катастрофа, земјотресот на 26 јули 1963 г. „Покрај големите човечки и материјални жртви, градот го изгубил дотогашниот стил на старо градско живеење. Неговиот развој добил нов тек, со проширување на неговите просторни граници и демографскиот прилив со прогласувањето на Скопје во “отворен град“. Масовната изградба потпомогната од целиот свет, во потполност го променила физичкиот лик на градот што понатаму влијаело и врз промените во духовната сфера. Во новиот стил на градско живеење сè повеќе доминирале новите навики на постарите и поновите градски доселеници, како и културните влијанија од запад што се промовирале преку старите и новите масовни медиуми – филмот, списанијата, радиото и телевизијата“, пишува д-р Анета Светиева. Како што ќе забележи во продолжение рецензентот на изложбата „Културниот идентитет на градот Скопје од 1945 г. до 70-те години од 20-от век“, од средината на седумдесеттите години, во СФР Југославија започнал процес на слабеење на централната власт, како резултат на желбата на федералните единици – републиките и покраините, за поголема самостојност во сите сфери на општествениот живот. Истовремено биле евидентни и почетоците на економската криза. Заради мир во државата, населението не било навремено известено за промените во економијата и потребата од поголема претпазливост во трошењето. Стекнатите навики на живеење продолжувале со трошење и живеење на кредити. Исто така, заради социјален мир во државата, владата ширум ги отворила „вратите“ за излез надвор во потрага по работа и егзистенција. Сè поголем број луѓе трнале на „привремена“ работа во странство. Синтагмата „привремена работа“ требало да асоцира дека државата не се откажала од оние што заминале и дека очекува тие пак да се вратат со одредена заработка. Меѓутоа, голем број од тие „привремени“ заминувања преминале во трајни. Заедно со другите федерални единици на државата, оваа судбина ја делела и СР Македонија, а во таа смисла и градот Скопје. Ако се погледне развојот и квалитетот на животот во Скопје од оваа позиција, може да се констатира дека во дваесеттиот век покажал голема виталност пред сè заради фактот што бил главен град на нашата држава, центар на сите случувања во општествениот живот и магнет за сите оние кои сонувале за подобар живот. Шансите биле поголеми во Скопје, отколку во било кој друг град во внатрешноста. Конгломератот на население кое се слеало во Скопје од сите краишта на Македонија во етничка смисла, преку бројни културни процеси го создавало градскиот идентитет кој денес го препознаваме во сите сфери на градскиот живот. Клучни фактори во овие културно-историски процеси биле многу истакнати поединци од разни профили, кои ќе останат во сеќавањата на многу генерации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Да изградиме индустрија што ќе создава игри со македонски печат и глобален потенцијал

Денес во Скопје беше отворена првата конференција за развој на видеоигри во Македонија „Game Dev Rev 2025“, во организација на Асоцијацијата на македонската индустрија за видеоигри (MGI).
Со своето обраќање пред присутните, министерот за култура и туризам Зоран Љутков нагласи дека оваа конференција не претставува само промоција на видеоигри, туку е симбол на креативноста, младинската енергија и новата културно-економска реалност за Македонија.
„Дали знаете што имаат заедничко една добра видеоигра и една успешна културна политика?“-праша министерот во своето обраќање. Двете почнуваат со идеја, момент на инспирација, што, ако е поддржан на вистински начин, може да прерасне во нешто големо. Некогаш дури и светски“, рече Љутков.
Министерот посочи дека индустријата за видеоигри денес е една од најбрзорастечките културни и економски гранки во светот, со годишен приход што го надминува оној на филмската и музичката индустрија. Таа индустрија, како што истакна, претставува спој на уметност, технологија, наратив и дизајн, и создава нови можности за младите.
Тој информираше дека Министерството за култура и туризам ја даде својата поддршка за иницијативата на асоцијацијата и за сите професионалци, ентузијасти и визионери вклучени во неа.
„Ова не е само конференција, туку повик до нашите млади креативци, дизајнери и програмери да го препознаат својот потенцијал, да се поврзат, да учат и да создаваат. Тука се гради иднината на македонската гејминг-индустрија,“ рече министерот.
Во своето излагање, министерот се заложи за поголема поддршка на новите културни индустрии, особено оние што го поврзуваат младинскиот потенцијал со глобалните трендови и носат нова економска вредност за земјата.
„Да го искористиме овој почеток за да создадеме заедница што ќе расте и ќе создава игри со глобален потенцијал–но со македонски печат,“ рече Љутков.
На конференџијата особено значајно беше присуството на претставници од Европската федерација за развој на видеоигри, како и поддржувачи од целиот регион и Европа, што претставува силен сигнал дека Македонија се позиционира како активен чинител на дигиталната и креативна мапа на Европа.
Култура
Сиљановска-Давкова: Фестивалот „Игор Маџиров“ уште еднаш покажа и докажа дека театарската моќ допира до сите генерации

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова вчеравечер се обрати на свеченото отворање на четвртото издание на Интернационалниот фестивал на детски театри „Игор Маџиров“, којшто под слоганот „Сцена за сечиј сон“, и годинава се одржува под нејзино покровителство.
За неа, фестивалот, иако е насочен кон најпрефинетата и најпробирливата целна група- најмладите, со оригиналниот и искрен пристап ги заведува, радува и восхитува не само нив, туку и возрасните, будејќи го детето во нив.
Според претседателката, името на фестивалот го отсликува и наликува на профилот и сензибилитетот на извонредниот, прерано починат Маџиров, чии незаборавни улоги од него направија театарска легенда.
Акцентирајќи ја не само естетската туку и педагошката мисија на „Театарот за деца и младинци“, Сиљановска-Давкова изрази неизмерна почит кон актерите и сите вработени во театарот кои, од скромен, но топол амбиент, небаре волшебници, создаваат прекрасна сцена, налик на онаа од соништата.
Таа укажа на потребата од нова, пристојна тетарска куќа, обраќајќи се до надлежните институции со зборовите: ,,Уште еднаш посакувам овој минијатурен дом на „Театарот за деца и младинци“ да порасне, како што пораснаа децата кои во изминатите три децении го посетуваа и му се насладуваа. Просторното растење нека соодветствува на потребите на домаќините, но и на гледачите”.
Култура
Наградена со Стериина награда, славена во Белград – претставата „Народен пратеник“ на МНТ сега патува за Брчко

Со претставата „Народен пратеник“ од Бранислав Нушиќ, во режија на Егон Савин, Македонскиот народен театар ќе настапи на претстојните 42. Интернационални театарски средби „Брчко Дистрикт“ во Босна и Херцеговина.
Фестивалската програма се одржува од 16 до 24 октомври, а МНТ ќе настапи на втората фестивалска вечер, утревечер, на 17 октомври.
Фестивалот „Брчко Дистрикт“, со речиси половина век традиција, важи за еден од најрелевантните во регионот, познат по специфичниот пристап кон продукцијата, селекцијата и наградувањето на претставите и поединците.
Селектор на годинашното издание е култниот и харизматичен актер и режисер, Ирфан Менсур.
Летово, претставата „Народен пратеник“ доби Специјална Стериина награда за колективна актерска игра во Нови Сад и е сè поактуелна во регионалниот театарски простор.
Веднаш потоа беше изведена и во Народно позориште во Белград, каде Менсур фасциниран од актерската игра ја вклучи претставата во официјалната селекција на фестивалот во Брчко, со зборовите „Значаен пример на сценска интерпретација на класичен текст“.
Режијата на Савин ја задржува суштинската визија на Нушиќ, избегнувајќи радикални режисерски интервенции. Наместо тоа, фокусот е ставен на колективната актерска игра и јасната критика на политичкиот театар, испорачана интелигентно, духовито и трезвено.
Во претставата играат: Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (со снимен глас), како и ансамблот: Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халили.
Ова е трето учество на МНТ на фестивалот во Брчко. Во претходните години, театарот има учествувано со претставите „Народен непријател“ и со „Нема да биде крај на светот“ и двете во режија на Нина Николиќ.