Култура
Изложба за културниот идентитет на Скопје

Во четврок (27-ми јануари) во 20 часот во Музеј на град Скопје, ќе биде отворена изложбата „Културниот идентитет на градот Скопје од 1945 г. до 70-те години од 20-от век“ на авторите вишите кустоси Славица Христова и Татјана Ѓорѓиовска, а изложбата ќе ја отвори проф д-р Владо Ѓоргиев
На изложбата ќе биде претставен развој на Скопје по Втората светска војна до крајот на 70-тите години, преку сегменти од секојдневниот и културниот живот на градот. Со оваа тема која се занимава со современото живеење и облици на градот, во Музејот на град Скопје се продолжува концептот на современи етнолошки истражувањa. Преку изложените предмети и фотографии ќе се допре до многуслојноста на овој период, а истражувањата ќе продолжат и натаму. Во рецензијата за изложбата, проф. д-р Анета Светиева, меѓу другото, ќе забележи дека првпат Скопје имал можност за сопствен економски развој. „Клучен фактор на новиот развој била реал-социјалистичката идеологија за создавање индустрија и работничка класа како водечка сила на новото општество. Со тек на време ваквата политика предизвикала промена во структурата на населението на градот и поширокото гравитационо подрачје. Доселените “нови граѓани“ го започнувале својот градски живот во подобрени работни, стабени, здравствени и културни услови. Постепено се зголемувал и животниот стандард. Паралелно со изградбата на новите социјалистички општествени односи се уривало старото општество со неговите вредносни системи, а на нивно место се создавале нови општествени односи кои не секогаш биле компатибилни со традициските, особено во поглед на родовите прашања, семејните вредности и културата на домувањето. Сепак, нешто од старото традициско живеење на градот успеало да се одржи како наследство од затекнатите скопски граѓани кои и натаму ги негувале своите навики во поглед на маалскиот и соседскиот живот, старите културни потреби од театар, игранки, кино, музика, познатите кафани во центарот на градот со традициска кафеанска атмосфера и разни други кафеани карактеристични за маалата со кафеанска музика, шкембе чорба и нивните верни гости. Овие градски вредности биле „магнет“ за новите скопски граѓани и мотив тие што побргу да се навлезат во ткивото на старото градско општество“, се влеи во рецензијата на проф. Светиева.Натаму таа ќе забележи дека забрзаниот развој на Скопје бил прекинат од природната катастрофа, земјотресот на 26 јули 1963 г. „Покрај големите човечки и материјални жртви, градот го изгубил дотогашниот стил на старо градско живеење. Неговиот развој добил нов тек, со проширување на неговите просторни граници и демографскиот прилив со прогласувањето на Скопје во “отворен град“. Масовната изградба потпомогната од целиот свет, во потполност го променила физичкиот лик на градот што понатаму влијаело и врз промените во духовната сфера. Во новиот стил на градско живеење сè повеќе доминирале новите навики на постарите и поновите градски доселеници, како и културните влијанија од запад што се промовирале преку старите и новите масовни медиуми – филмот, списанијата, радиото и телевизијата“, пишува д-р Анета Светиева. Како што ќе забележи во продолжение рецензентот на изложбата „Културниот идентитет на градот Скопје од 1945 г. до 70-те години од 20-от век“, од средината на седумдесеттите години, во СФР Југославија започнал процес на слабеење на централната власт, како резултат на желбата на федералните единици – републиките и покраините, за поголема самостојност во сите сфери на општествениот живот. Истовремено биле евидентни и почетоците на економската криза. Заради мир во државата, населението не било навремено известено за промените во економијата и потребата од поголема претпазливост во трошењето. Стекнатите навики на живеење продолжувале со трошење и живеење на кредити. Исто така, заради социјален мир во државата, владата ширум ги отворила „вратите“ за излез надвор во потрага по работа и егзистенција. Сè поголем број луѓе трнале на „привремена“ работа во странство. Синтагмата „привремена работа“ требало да асоцира дека државата не се откажала од оние што заминале и дека очекува тие пак да се вратат со одредена заработка. Меѓутоа, голем број од тие „привремени“ заминувања преминале во трајни. Заедно со другите федерални единици на државата, оваа судбина ја делела и СР Македонија, а во таа смисла и градот Скопје. Ако се погледне развојот и квалитетот на животот во Скопје од оваа позиција, може да се констатира дека во дваесеттиот век покажал голема виталност пред сè заради фактот што бил главен град на нашата држава, центар на сите случувања во општествениот живот и магнет за сите оние кои сонувале за подобар живот. Шансите биле поголеми во Скопје, отколку во било кој друг град во внатрешноста. Конгломератот на население кое се слеало во Скопје од сите краишта на Македонија во етничка смисла, преку бројни културни процеси го создавало градскиот идентитет кој денес го препознаваме во сите сфери на градскиот живот. Клучни фактори во овие културно-историски процеси биле многу истакнати поединци од разни профили, кои ќе останат во сеќавањата на многу генерации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Промоција на „Ќумур смоквин млеч“, дебитантската стихозбирка на Стефан Спасовски

В четврток од 20:00 часот, во кафе-книжарницата „Буква“ ќе се одржи промоцијата на „Ќумур смоквин млеч“, збирката првенче на младиот поет Стефан Спасовски. Преку разговор и читање на дел од песните ќе биде претставена стихозбирката.
Промотор ќе биде Андреј Медиќ Лазаревски, кој во својот текст за стихозбирката пишува: „’Ќумур смоквин млеч’ е стегната и јасна стихозбирка, со избистрен јазик, структурно одлично обмислена, интертекстуална и интердискурзивна книга. Таа е во широк дијалог со современата, пред сѐ, македонска книжевност, рефлектирајќи прашања кои се земени од општото, традиционалното и перенијалното, вметнувајќи ги во личните прашања, современиот контекст на светот во кој живееме и длабоко интимните проблеми и ставови.“
„Ќумур смоквин млеч“ беше наградена со Антев часовник од Меѓународната поетско-културна манифестација „Анте Поповски – Антево перо“ за необјавена поетска збирка од млад автор и организаторите на манифестацијата за стихозбирката велат дека е интересно патување по сетилните меридијани на поетовата млада душа.
Стефан Спасовски е студент на Катедрата за македонски јазик на Филолошкиот факултет „Блаже Конески” во Скопје. Дел е од тимот на кафе-книжарницата „Илика“, а во Здружението за афирмација на младинската култура „Култура Бета“ работи врз јазично уредување и редакција на текстовите. Бил дел од уредничкиот одбор на студентското списание „In medias reѕ“. Се занимава со пишување есеи и поезија. Има учествувано на повеќе поетски читања („Поетска епизода“, Скопски поетски фестивал…).
Култура
Гала концерт на отворено „Од #MOБ за Скопје“

Националната опера и балет на 5 јули со почеток во 21 часот на Плоштадот Мајка Тереза (на платото пред МОБ) ќе одржи гала концерт „Од #MOБ за Скопје“,
Концертот ќе се одржи во чест на 200 годишнината од раѓањето на Јохан Штраус, еден од најзначајните композитори на виенската класика. Ќе настапи оркестарот при МОБ составен од 80 музичари, под диригентска палка на маестро Винценц Праксмарер и солистите Бригита Симон и Иван Наумовски, со репертоар составен од најпознатите валцери, арии и маршеви на Штраус.
Овој уникатен концерт е организиран во соработка со Австриската Амбасада во Скопје, со поддршка од институциите и приватниот сектор и ќе биде сниман и директно пренесуван на каналот на МРТ1.
Култура
Проекција на седум кусометражни играни филма во Кинотеката

На 2 јули (среда) со почеток во 20 ч., во летното кино „Мирно лето“ на Кинотеката на РСМ ќе се одржи проекција на седум кусометражни играни филмови работени според сценарија на македонски писатели.
На програмата се филмовите: „Сонце зад решетки“ од 1957 г., по сценарио и во режија на Славко Јаневски; „Твојот роденден“ од 1961 г., по сценарио на Илхами Емин, во режија на Здравко Велимировиќ; „Невољите на покојникот К. К.“ од 1963 г., по сценарио на Коле Чашуле, во режија на Здравко Велимировиќ; „Давид, Голијат и петел“ од 1960 г., по сценарио и режија на Славко Јаневски; „Лифт горе, лифт долу“ од 1967 г., по сценарио на Ташко Георгиевски, во режија на Душан Наумовски; „Човекот во црно“ од 1970 г., по сценарио на Мето Јовановски, во режија на Бранко Ставрев и „Споменик“ од 1968 г., по сценарио на Бошко Смаќоски, во режија на Вељо Личеноски.
Проекцијата е организирана од Кинотеката на РСМ, во соработка со Друштвото на писателите на Македонија, а селектор на програмата е вонр. проф. д-р Атанас Чупоски, вработен како филмолог советник во Кинотеката и член на ДПМ.