Култура
Изложба за културниот идентитет на Скопје
Во четврок (27-ми јануари) во 20 часот во Музеј на град Скопје, ќе биде отворена изложбата „Културниот идентитет на градот Скопје од 1945 г. до 70-те години од 20-от век“ на авторите вишите кустоси Славица Христова и Татјана Ѓорѓиовска, а изложбата ќе ја отвори проф д-р Владо Ѓоргиев
На изложбата ќе биде претставен развој на Скопје по Втората светска војна до крајот на 70-тите години, преку сегменти од секојдневниот и културниот живот на градот. Со оваа тема која се занимава со современото живеење и облици на градот, во Музејот на град Скопје се продолжува концептот на современи етнолошки истражувањa. Преку изложените предмети и фотографии ќе се допре до многуслојноста на овој период, а истражувањата ќе продолжат и натаму. Во рецензијата за изложбата, проф. д-р Анета Светиева, меѓу другото, ќе забележи дека првпат Скопје имал можност за сопствен економски развој. „Клучен фактор на новиот развој била реал-социјалистичката идеологија за создавање индустрија и работничка класа како водечка сила на новото општество. Со тек на време ваквата политика предизвикала промена во структурата на населението на градот и поширокото гравитационо подрачје. Доселените “нови граѓани“ го започнувале својот градски живот во подобрени работни, стабени, здравствени и културни услови. Постепено се зголемувал и животниот стандард. Паралелно со изградбата на новите социјалистички општествени односи се уривало старото општество со неговите вредносни системи, а на нивно место се создавале нови општествени односи кои не секогаш биле компатибилни со традициските, особено во поглед на родовите прашања, семејните вредности и културата на домувањето. Сепак, нешто од старото традициско живеење на градот успеало да се одржи како наследство од затекнатите скопски граѓани кои и натаму ги негувале своите навики во поглед на маалскиот и соседскиот живот, старите културни потреби од театар, игранки, кино, музика, познатите кафани во центарот на градот со традициска кафеанска атмосфера и разни други кафеани карактеристични за маалата со кафеанска музика, шкембе чорба и нивните верни гости. Овие градски вредности биле „магнет“ за новите скопски граѓани и мотив тие што побргу да се навлезат во ткивото на старото градско општество“, се влеи во рецензијата на проф. Светиева.Натаму таа ќе забележи дека забрзаниот развој на Скопје бил прекинат од природната катастрофа, земјотресот на 26 јули 1963 г. „Покрај големите човечки и материјални жртви, градот го изгубил дотогашниот стил на старо градско живеење. Неговиот развој добил нов тек, со проширување на неговите просторни граници и демографскиот прилив со прогласувањето на Скопје во “отворен град“. Масовната изградба потпомогната од целиот свет, во потполност го променила физичкиот лик на градот што понатаму влијаело и врз промените во духовната сфера. Во новиот стил на градско живеење сè повеќе доминирале новите навики на постарите и поновите градски доселеници, како и културните влијанија од запад што се промовирале преку старите и новите масовни медиуми – филмот, списанијата, радиото и телевизијата“, пишува д-р Анета Светиева. Како што ќе забележи во продолжение рецензентот на изложбата „Културниот идентитет на градот Скопје од 1945 г. до 70-те години од 20-от век“, од средината на седумдесеттите години, во СФР Југославија започнал процес на слабеење на централната власт, како резултат на желбата на федералните единици – републиките и покраините, за поголема самостојност во сите сфери на општествениот живот. Истовремено биле евидентни и почетоците на економската криза. Заради мир во државата, населението не било навремено известено за промените во економијата и потребата од поголема претпазливост во трошењето. Стекнатите навики на живеење продолжувале со трошење и живеење на кредити. Исто така, заради социјален мир во државата, владата ширум ги отворила „вратите“ за излез надвор во потрага по работа и егзистенција. Сè поголем број луѓе трнале на „привремена“ работа во странство. Синтагмата „привремена работа“ требало да асоцира дека државата не се откажала од оние што заминале и дека очекува тие пак да се вратат со одредена заработка. Меѓутоа, голем број од тие „привремени“ заминувања преминале во трајни. Заедно со другите федерални единици на државата, оваа судбина ја делела и СР Македонија, а во таа смисла и градот Скопје. Ако се погледне развојот и квалитетот на животот во Скопје од оваа позиција, може да се констатира дека во дваесеттиот век покажал голема виталност пред сè заради фактот што бил главен град на нашата држава, центар на сите случувања во општествениот живот и магнет за сите оние кои сонувале за подобар живот. Шансите биле поголеми во Скопје, отколку во било кој друг град во внатрешноста. Конгломератот на население кое се слеало во Скопје од сите краишта на Македонија во етничка смисла, преку бројни културни процеси го создавало градскиот идентитет кој денес го препознаваме во сите сфери на градскиот живот. Клучни фактори во овие културно-историски процеси биле многу истакнати поединци од разни профили, кои ќе останат во сеќавањата на многу генерации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.
Култура
Концерт на Драган Ѓорѓевиќ-Сузуки и Дино Имери во Музејот на македонската борба
На 17 декември (среда), со почеток во 20 часот, во амбиентот на Музејот на македонската борба, ќе се одржи концерт на двајцата истакнати уметници од регионалната и меѓународната сцена – виолончелистот Драган Ѓорѓевиќ Сузуки, еден од најценетите и највлијателни виолончелисти во регионот, и пијанистот Дино Имери, волшебникот на пијаното.
Сузуки е препознатлив по својата извонредна техничка виртуозност, длабока музикалност и силно сценско присуство, а критиката и публиката го вбројуваат меѓу најдобрите виолончелисти на Балканот. Заедно со Дино Имери, еден од најреномираните македонски пијанисти, тие носат концертна вечер од врвен уметнички ранг.
Публиката ќе има можност да ужива во внимателно избрана програма со дела од: Бетовен, Шнитке, Шуман, Дебиси, како и композиции од Имери Илкоска, носејќи свеж и современ израз во концертната вечер.
Концертот е со слободен влез, претставувајќи ретка можност за љубителите на класичната музика да доживеат висок уметнички квалитет и инспиративна интерпретација.
Култура
(Фото) Одржан традиционален предновогодишен концерт на Воениот оркестар
Под мотото „Заедно посилни во хармонија на звуците“, вчеравечер во Македонската филхармонија во Скопје се одржа традиционалниот предновогодишен концерт на Воениот оркестар на Армијата, овој пат збогатен со настап на музичари од Централниот оркестар на Вооружените сили на Романија.

По пречекот на претседателката и врховен командант на Вооружените сили Гордана Сиљановска-Давкова и интонирањето на химната на Романија и македонската химна, здружениот оркестар, под диригентската палка на мајор Каталин Ион од Вооружените сили на Романија, концертот го започна со свечена фанфара, a продолжи со позната љубовна тема од Романија. Првиот дел беше заокружен со популарен сплет на светски хитови аранжирани за дувачки оркестар и композицијата „Концертна прослава”, со мотиви од романското поднебје.

По него, под раководство на диригентот на Воениот оркестар на Армијата, потполковник Горан Илијевски, следеа блок на нумери од македонското поднебје, во кој беа опфатени фолклорни теми, народни песни, но и незаборавни забавни македонски евергрини.

Во третиот и последен блок, кој беше посветен на армиските припадници кои се секогаш подготвени да ја одбранат татковнината и да им помогнат на нашите сограѓани, покрај светски познати нумери со новогодишна тематика, беше изведена и македонската композицијата „Нашата Армија“, која претставува силен музички омаж на посветеноста и службата кон татковината.

Овој традиционален музички спектакл, покрај претседателката и врховен командант на Вооружените сили Гордана Сиљановска-Давкова, го проследија и министерот за одбрана Владо Мисајловски, началникот на Генералштабот на Армијата генерал-мајор Сашко Лафчиски, министри во Владата, пратеници во Собранието на Република Северна Македонија, претставници на дипломатскиот и воено-дипломатскиот кор акредитирани во Република Северна Македонија, активни и пензионирани генерали на Армијата, припадници на Министерството за одбрана, Генералштабот и командите на Армијата и други гости.

Мотото на традиционалниот предновогодишен концерт е уште еден доказ за сплотеност со сојузниците. Вчерашниот настан, преку хармонијата на звуците и универзалниот јазик на музиката, потенцира дека музиката продолжува да нè обединува и сплотува, ги поврзува луѓето кон заеднички вредности и стремежи и претставува мост помеѓу различни култури и традиции.



