Култура
Денови на македонската музика 2011

Со концерт на Ревискиот оркестар на МРТ во чест на 80 години од раѓањето на Драган Ѓаконовски-Шпато, на 21-ви март ќе бидат отворени 34-тите Денови на македонска музика (ДММ).
Со концерт на Ревискиот оркестар на МРТ во чест на 80 години од раѓањето на Драган Ѓаконовски-Шпато, на 21-ви март ќе бидат отворени 34-тите Денови на македонска музика (ДММ).Концертот посветен на Драган Ѓаконовски-Шпато, еден од основоположниците на македонската современа музика, ќе биде проследен и со објавување на обемна монографија за неговото творештво, која ја подготви Ванчо Димитров и компакт-диск со избор на композиции од Шпато.На првата прес-конференција на која присуствуваа Марко Коловски, претседател на Сојузот на композиторите на Македонија, Јана Андреевска, уметнички раководител на ДММ, Кире Костов, композитор и Ванчо Димитров, композитор на популарна музика, беше најавена програмата и промотивните активности на годинашните ДММ.„Деновите на македонска музика остануваат на стратешкиот курс што го имаа и досега, а тоа е ДММ да бидат преглед на остварувањата на македонските композитори во текот на претходната година. Значи, да го содржат главно она што е новосоздадено, со што би се имало увид во естетските и уметничките преференции и дострели на македонските композитори. Исто така, ДММ во голем дел се простор каде македонските музички уметници го претставуваат своето уметничко мајсторство. ДММ се и простор каде СОКОМ им оддава признание на авторите кои што ја граделе историјата на македонската музичка култура“, нагласи Марко Коловски.Во однос на програмскиот сегмент Јана Андреевска, како селекторка на програмата, истакна неколку карактеристики на фестивалот.„Преовладувачки елементи во програмата на годинашниот фестивал се значајното присуство на младите композитори, а како најочигледен пример ќе го истакнам концертот на Македонската филхармонија. Вториот момент е присуството на голем број странски ансамбли во правец на презентацијата на македонската музика надвор од државата. Сакам да нагласам дека присуството на странските ансамбли се реализира врз основа на заемна соработка, што значи дека не станува збор само за гостување на музичари од странство. Значајно е што дел од ансамблите веќе настапиле на претходните ДММ, што само го потврдува фактот дека станува збор за двоен влог во кој странските ансамбли изведуваат македонски композитори надвор од Македонија, а едновремено настапуваат и пред македонската публика“ – изјави Јана Андреевска.Во програмата на ДММ, која ќе се реализира од 21-ви до 30-ти март, покрај концертите поместени се и повеќе промоции на монографски изданија и компакт-дискови со композиции на македонски композитори во издание на СОКОМ.Во однос на концертот на отворањето на ДММ, на 21-ви март во Македонската опера и балет, посветен на Драган Ѓаконовски-Шпато, Кире Костов, кој ќе диригира со Ревискиот оркестар на МРТ, го нагласи значењето на настанот.„Можам да кажам дека сум пресреќен со идејата да се возобнови и на еден друг начин да се претстави музиката на Шпато. Правиме еден историски зафат поврзан со неговата музика. Исто така, би сакал да кажам дека станува збор за нов почеток на реформирање на ансамблите, како Ревискиот оркестар при МРТ, чие отсуство создаде голема дупка и за авторите на современата музика и за изведувачите на истата. Ревискиот оркестар е просторот каде што Шпато припаѓа, каде што е создаден, каде што се свирени неговите најзначајни дела и целиот живот го поминал во тој ансамбл“ – изјави Кире Костов.Монографијата за Драган Ѓаконовски – Шпато ќе биде промовирана пред концертот во Македонската опера и балет.„Мотивот што ме поттикна да ја подготвам монографијата за Шпато е што, кога се навршија 20 години од неговата смрт, почувствував дека едноставно е незамисливо да нема книга за него и за неговото творештво. Околу пет години поминав во собирање на фактите од неговиот приватен, а особено од неговиот творечки живот, кој е извонредно богат. Во книгата не сакав да превладува мојот впечаток за Шпато, кого лично го познавав, туку поголемиот дел а содржи мислења на сите негови соработници, композитори, уредници, новинари, инструменталисти, кои свиреле во бројните оркестри кои тој ги водел, бидејќи мислам дека тие се најдобриот и најсигурен извор за она што Драган Ѓаконовски – Шпато значи во македонската современа забавна, а особено џез-музика“ – објасни Ванчо Димитров, авторот на монографијата за Шпато.Деновите на македонската музика се реализираат под покровителство на Претседателот на Република Македонија, Ѓорѓе Иванов. Помогнати се од Министерството за култура, Гете-институт, Македонската филхармонија, Факултетот за музичка уметност, Македонската опера и балет, Македонската радиотелевизија, Музејот на град Скопје, хотелот „Центар“ и голем број странски дипломатски претставништва во Македонија./крај/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Премиера и во Подгорица: „Лов на дива свиња“ – женска борба за глас и правда

По успешната праизведба летово на сцената во Македонскиот народен театар, претставата „Лов на дива свиња“ на 7 септември премиерно ќе се одигра пред публиката и во Градското позориште Подгорица. Ден потоа е закажана и првата реприза.
Марија Сарап е современа писателка од Црна Гора, која од неодамна е уметнички директор на Црногорско народно позориште. Поплавска е македонска режисерка што на нашата публика ѝ донесе значајни претстави и долгогодишен соработник на МНТ, каде што ги постави мјузиклите „Чикаго“, „Мама миа“, „Архангелот над Скопје“ и многу други. Претставата „Лов на дива свиња“ е копродукција помеѓу Македонскиот народен театар, Градското позориште Подгорица и Здружението за развивање уметност и културна соработка „Арт Медиа“ од Скопје. Во претставата играат актери од двете земји: Ана Стојановска, Искра Ветерова-Славенска и Мина Јелушиќ-Јериниќ од Македонија, како и Ѓоргије Татиќ и Вукан Пејовиќ од Црна Гора.
Режисерката Поплавска која е претседател на „Арт медиа“, иницираше театрите на двете земји да потпишат Меморандум за соработка, а во јуни годинава директорите на двете театарски институции, Никола Кимовски на МНТ и Сандра Вујовиќ на Градско позориште Подгорица, по потпишувањето, решија веднаш да започнат со реализација на претставата „Лов на дива свиња“, што е првиот заеднички проект. Со тоа започнува културната размена што предвидува развој на современата театарска сцена во регионот, поинтензивна соработка и нови регионални иницијативи меѓу Македонија и Црна Гора.
„Лов на дива свиња“ е современа драма и симбиоза на два авторски текста потпишани од Марија Сарап – „План Б“ и „Лов на дива свиња“. Претставата се занимава со интимна и силна исповед за жените, кои преживуваат семејно насилство и фемицид, нивната борба за себеидентификација и начините на кои се соочуваат во токсичните околности каде што се губат себеси. Делата на Сарап, општо земено, се карактеризираат со длабока психологизација на ликовите и истражување на социјалните и семејните теми, често фокусирајќи се на женските перспективи и нивните борби во патријархалните општества.
„Ова е приказна за демоните што ги ловиме цел живот во себе и се обидуваме да ги избркаме од себе за да бидеме подобри луѓе“, вели Сарап.
Режисерката Поплавска додава дека се работи за „Женска тема со јасна порака, приказна за семејно насилство и семејни тајни, демони што се пренесуваат во фамилијата. Оваа претстава е женски крик на сите оние што доживеале дел од она што ние го поставивме на сцената. Претставата ја отвора темата фемицид и истовремено е апел до сите засегнати институции. Мисијата сме ја постигнале, доколку барем некој во публиката одлучи да каже: Доста е!“, истакнува Поплавска и додава: „Со оваа претстава создадовме простор каде што актерите, без разлика на националноста и јазикот, заедно креираат искрена, силна и емотивна приказна. Радоста, енергијата и креативноста се чувствуваа на секоја проба и изведба.“
Претставата се игра двојазично – на македонски и на црногорски јазик, а сензибилитетот на актерите од двете земји ѝ носи дополнителна динамика и културна тежина.
Во претстојниот период, претставата ќе продолжи да се изведува на сцените на Македонскиот народен театар и Градското позориште Подгорица, со ангажман на две технички екипи, додека актерите ќе патуваат на релација Скопје – Подгорица. Соработката меѓу двете институции ја поттикнува долгорочната културна размена и заедничкото творештво на современи автори и уметници од регионот. Покрај изведбите што се планирани во Македонија и Црна Гора, „Лов на дива свиња“ е подготвена и за учество на регионални и меѓународни фестивали, каде што ќе продолжи да ја пренесува својата универзална порака. Проектот е одличен пример за значењето на уметничката соработка и создавање заедничка театарска сцена, која ги надминува границите и промовира важни општествени теми.
Фото: Емил Петров
Култура
„Гола месечина“ 12. пат во Аеродром од 10 до 13 септември

Меѓународниот фестивал на комедијата „Гола месечина“, традиционално по 12-ти пат ќе се оджи од утре, 10 септември (среда) до 13 септември (сабота), во паркот Авионче во Општина Аеродром.
На првиот фестивалски ден со почеток во 20 часот ќе се одигра претставата „Брачно советување“ од Даниел Глатауер во режија на Жељко Стјепановиќ. Претставата е на Градско позориште Јазавац – Бања Лука, Босна и Херцеговина, во која играат Снежана Мишиќ, Жељко Еркиќ и Жељко Стјепановиќ.
На 11 септември (четврток) ќе се одигра претставата „За нас почнува живот“ од Ѓерѓ Шпиро, во режија на Дејан Пројковски. Во претставата, која е дел од Здружението МАНА – Скопје, играат актерите Биљана Драгиќевиќ Пројковска и Нино Леви.
На 12 септември (петок) на репертоарот е претставата „Вонбрачна комедија“ во режија на Иван Томашевиќ. Во претставата, која е дел од Сцена Маска – Шабац, играат актерите Анета Томашевиќ, Наѓа Ристиќ, Душан Симиќ и Иван Томашевиќ.
На 13 септември (сабота) ќе се одигра претставата „Ива и Глорија“ од Глорија Дубељ и Ива Шимиќ Шакороња, во режија на Јан Керекеш. Во претставата, која е дел од Театар Керекеш – Вараждин, Хрватска, играат актерките Глорија Дубељ и Ива Шимиќ Шакороња.
Истата вечер, од 21:20 часот, како дел од придружната програма, ќе настапи Бојан Велевски со својот стендап-настап.
Претставите годинава ги избра Роберт Ристов, а на последната фестивалска вечер ќе бидат доделени наградите, за кои ќе одлучува жири во состав Кристина Ласовска, Оливер Јосифовски и Мирјана Поповска Ристов.
Претставите почнуваат од 20 часот, а влезот е бесплатен за сите.
Култура
„Народен пратеник“ и „Бели ноќи“ на сцената на Меѓународниот фестивал на камерен театар „Ристо Шишков“

На 33. Меѓународен фестивал на камерен театар „Ристо Шишков“ во Струмица ќе бидат одиграни две претстави од репертоарот на Македонскиот народен театар.
На 9 септември, во Центарот за култура „Антон Панов“, публиката ќе може да ги погледне претставите „Народен пратеник“ од 20 часот и „Бели ноќи“ од 22 часот.
Фестивалот годинава свечено е отворен на 8 септември – Денот на независноста, и ќе обедини претстави од Македонија, Србија, Бугарија и Италија.
Првата претстава на МНТ, „Народен пратеник“ од Бранислав Нушиќ, е во режија на Егон Савин. Режисерот не се потпира на драстична модернизација на текстот, туку суптилно ја истакнува безвременската траги(коми)чна вистина за политичката гнилост, како што ја претставил Нушиќ. Претставата е добитник на Специјалната Стериина награда за колективна актерска игра, а колективната енергија доаѓа до израз преку изведбите на Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (со снимен глас), како и ансамблот: Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халили.
Втората претстава, „Бели ноќи“, е камерна сценска адаптација според истоимениот роман на Фјодор Михајлович Достоевски, во адаптација и режија на Звездана Ангеловска. Копродукциски проект во кој настапуваат Ана Јовановска и Дамјан Цветановски. Приказната за Сонувачот и Настењка отвора прашања за соништата, љубовта и слободата – и за тоа дали луѓето имаат храброст да ги следат сопствените копнежи или се откажуваат во име на општествените норми.
Со овие две изведби, Македонскиот народен театар го потврдува своето значајно присуство на фестивалот „Ристо Шишков“, кој традиционално претставува еден од најважните културни настани за камерниот театар во регионот.