Култура
Ревиски концерт на ДММ во чест на Шпато
Со концертот на Ревискиот оркестар на МРТ синоќа беа отворени 34-тите Денови на македонска музика. Диригент на оркестарот во музичката вечер, која во целост беше посветена на творештвото на Драган Ѓаконовски – Шпато, беше Кире Костов
На отворањето на Деновите на македонска музика во салонот на МОБ присуствуваа Претседателот на Република Македонија, Ѓорге Иванов, министерката за култура на РМ, Елизабета Канческа – Милевска, композитори, музичари и почитувачи на творештвото на музичката легенда Драган Ѓаконовски – Шпато.„Вашето присуство потврдува дека оваа манифестација е епицентар на културниот живот во македонската престолнина, и дека престојуваат денови во кои ќе бидат презентирани врвни уметнички вредности“.Македонската публика ќе има можност да ужива во сето она што во изминатиот период е создадено на македонската музичка сцена и да направи аналитички пресек на впечатливите тенденции и правци.„Го обележуваме започнувањето на 34-тите Денови на македонска музика, но се навраќаме и на ликот и делото на големиот Драган Ѓаконовски – Шпато, како и неговиот придонес во создавањето на мозаикот на македонската современа музика, музичка култура, неговата оригиналност, инвентивност, естетика и изведувачко мајсторство. Несомнено дека неговото дело го збогати македонскиот музички трезор со музика за сите времиња и сите генерации“ – нагласи Елизабета Канческа – Милевска, министерка за култура на РМ, на отворањето на 34. Денови на македонска музика.Со Ревискиот оркестар на МРТ настапија познати музички вокални солисти, како Драган Мијалковски, Ѓоко Таневски, Ламбе Алабаковски, Андријана Јаневска, Тамара Тодевска, Горан Начевски, Влатко Лозановски, Маријан Стојановски, Здравка Мирчевска и квартетот „Вокали“. Како солисти настапија и Живојин Глишиќ, на гитара, и Кирил Рибарски, на тромбон. Темата „Еден бакнеж“ ја диригираше композиторот Александар Џамбазов.Со овации на отворена сцена беше примен настапот на Мартин Ѓаконовски, син на Шпато, кој специјално за оваа прилика од Германија допатува во Скопје.Со монографијата за Шпато македонската културна ризница доби уште едно капитално дело, кое претставува сведоштво за животот на еден од основоположниците на македонската современа музика, како што е Драган Ѓаконовски – Шпато.На промоцијата на монографијата „Шпато – музичка легенда“ од Ванчо Димитров и компакт-дискот со музика од Драган Ѓаконовски – Шпато (во издание на БМФ, СОКОМ и МРТ), која се одржа пред концертот, говореа професорот Кирил Темков и Оливер Белопета, директор на Скопје џез-фестивал.„Се собравме да се потсетиме на делото и личноста на еден од најзначајните музичари на Македонија и културен деец кој придонесе музичката изведба да се подигне на повисоко ниво“.„Станува збор за Драган Ѓаконовски – Шпато, музичар, диригент, басист, аранжер, композитор и човек кој ја унапреди забавната и џез-музиката во Македонија, ја унапреди дејноста на музичарите, а најмногу покажа дека музичарите се луѓе со големо срце, радост, амбиција, творечки импулси, енергија и придонес за културата на еден народ“ – изјави Кирил Темков на промоцијата на монографијата за Шпато.Монографијата за Шпато е составена од четири дела. Во првиот дел се изложени моментите од животот на Шпато. Вториот дел е музиколошки и ги опфаќа неговите музички стремежи. Во третиот дел се собрани искажувања на педесетина музиколози, современици, пријатели и наследници на Шпато. Четвртиот дел содржи документациони факти, каде се изложени податоците за концертите, емисиите, ансамблите и сите собрани композиции, снимки и музички аранжмани на Шпато.На промоцијата на компакт-дискот, Оливер Белопета нагласи дека изданието е убав гест, но ни оддалеку не го претставува сето она што на музички план Шпато го создаде за време на својот краток живот.„Со Шпато се запознав во првата половина на 70-тите години на 20. век и до крајот на неговиот живот ја имав таа среќа со него да се дружам многу интензивно. Веќе тогаш знаев неколку работи. Пред сè, знаев дека неговата најголема мана беше што самиот тој не сакаше насила да ја турка својата кариера, бидејќи до крајот на животот остана целосно искрен човек и до крај вљубен во музиката“ – изјави Белопета, кој говореше за големиот број снимки од музиката на Шпато кои се загубени, за неможноста да се соберат сите материјали кои некогаш ги имало во фонотеката на Македонското радио, и дека темите ставени на компакт-дискот се само капка во морето композиции и аранжмани на Шпато.Според програмата на 34. Денови на македонската музика, вечерва, во концертната сала „Империјал“ во МОБ ќе настапи џез-квинтетот „Шулцинг“ од Германија со дела од Кире Костов, Илија Пејовски, Живојин Глишиќ, Владимир Николов, Александар Пејовски, Петер Евалд и Штефан Шулце.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

