Култура
Проектот на Башески на Венециското биенале
Македонија на 54-то светско биенале во Венеција е претставена со два проекта, од кои едниот е проектот „Прескок“ на скулпторот Жарко Башески со кој се претставува Центарот за култура „Марко Цепенков“ од Прилеп
По тој повод во четврток се одржа прес конференција во Центарот, на која беше посочено дека како институција им е голема чест што ги претставуваат Прилеп и Македонија на престижната манифестација.„Нашето учество на Биеналето е потврда за високото реноме на институцијата, потврда дека сме водечки на полето на ликовната уметност во земјата“, рече Тони Чатлески, директор на прилепскиот цента р за култура „Марко Цепенков“.На 54-то Биенале во Венеција, во павиљонот на Република Македонија во платата „ Песаро Папафава“ земјата е претставена со два проекта од кое едниот е „Прескок“ на авторот Жарко Башески. Станува збор за проект чијашто приказна е заснована врз идеите на германскиот филозоф Фридрих Ниче, за човековите настојувања кон себенадминување, за можноста себе да се надрасне, да се прескокне себеси и да ги прескокне ограничувањата на стварноста што самиот тој ја создава. Овој проект можете да се разбере и како метафора на актуелните состојби во Македонија и во светот.Инсталацијата се состои од три сложени супер-реалистични скулптури на еден ист човек, со димензии нешто поголеми од вообичаените, во три ситуации. Врската меѓу скулптурите – човек кој самиот себе се носи, човек кој самиот себе се прескокнува и човек кој самиот себе се надвисува – е вечното човеково настојување за самонадминување. Автор на скулптурите е Жарко Башески.Жарко Башески Факултетот за ликовни уметности во Скопје го завршил во 1988 година. Постдипломските студии ги завршил во истата институција во 1998 година. Во 2000 година е избран за наставник во звањето доцент по предметите вајање, вајарски техники и цртање, а во 2005 година во звање вонреден професор по истите наставни дисциплини, а сега работи како редовен професор на истиот факултет.Башески е скулптор кој веќе има изведено неколку монументални бронзени скулптури на плоштадите во својата земја, како што се скулптурите на Александар Македонски (Прилеп) и коњаничките скулптури на македонските национални херои Гоце Делчев и Даме Груев на плоштадот во центарот на главниот град (Скопје).Во проектот ПРЕСКОК тој се свртува кон обичниот човек. Одново враќајќи се во скулптурата кон човекот и човековото тело како носечка тема, Башески се обидува да ги постави прашањата за смислата на човековото постоење. Човекот на Башески, како и човекот на Ниче, е во постојан напор на самонадминување – тој е акробат, жонглер со сопственото тело, одач по жица оптегната над светот.Човековата скулптура (претставувањето на човекот во скулптурата), како врвен израз на моќта на една цивилизација, секогаш ги преставувала боговите и хероите – скулптурата на Башевски претсваува еден обичен мал човек кој денес ја презема ролјата на надчовек во своите напори да се надмине себеси. Трите скулптури претставуваат обид да се коментира можноста за надраснување на човекот, токму денес кога светот е на пресвртница и кога човекот стои на работ од бездната меѓу урнатините на Историјата, Религијата и Уметноста во пустињата на стварноста (Бодријар) кој самиот ја има создадено.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

