Култура
150 години од Зборникот на Миладиновци
Во градската библиотека „Браќа Миладиновци“ денес се одржа свеченост со која беа одбележени 150 години од објавувањето на Зборникот на Браќата Миладиновци.
Во градската библиотека „Браќа Миладиновци“ денес се одржа свеченост со која беа одбележени 150 години од објавувањето на Зборникот на Браќата Миладиновци.На свеченоста присуствуваа државниот секретар за култура, Дарко Стефановски, градоначалникот на Скопје, Коце Трајановски, директорот на градската библиотека „Браќа Миладиновци“, Бранко Цветкоски, академик Матеја Матевски, прв добитник на поетската награда „Браќа Миладиновци“ и повеќе други поети-добитници на најзначајната македонска награда за поезија.„Собрани сме да се потсетиме и да го одбележиме 150-годишниот јубилеј од појавувањето на великиот преродбенски Зборник на струшките браќа, кој означи една етапа од која веќе век и половина се искрева една јарка и просперитетна културно-книжевна матица околу која со децении се изгради и опстојува една бодра книжевна фаланга. Таа интергенерациска златна алка на современата македонска книжевност не може да се изземе од јазикот и од книжевното писмо кое некогаш како уметнички гениј на народот го препознаа, го собраа и му дадоа гласност меѓу народите, преподобните струшки браќа, чија судбина на трагично-симболичен начин заврши во цариградските зандани“, изјави Бранко Цветкоски, директор на градската библиотека „Браќа Миладиновци“.На одбележувањето на големиот јубилеј се обрати и градоначалникот на Град Скопје.„Создавањето на Зборникот на Браќата Миладиновци настанува во време кога македонскиот народ го чувствувал притисокот на антимакедонската пропаганда од неговите соседи, а и самата книга била замислена како силно и моќно оружје против таа силна и моќна машинерија. Зборникот на Браќата Миладиновци, од една страна, претставува вистинска антологија на македонската народна поезија, додека, од друга страна, историска книга која на Европа и на нејзината културна и научна јавност и го докажала постоењето на македонскиот народ како посебен народ со своја традиција и историја, и тоа токму преку богатството на македонските народни песни и умотворби, преку кои биле искажани копнежите и соништата за своја држава“, нагласи Коце Трајановски.Зборникот на Браќата Миладиновци се смета за меѓник на македонската култура и традиција и инспирација за следбениците на Димитар и Константин Миладинови.За историскиот миг во 1861 година, кога беше објавен Зборникот, на денешната свеченост говореше Марко Китевски од Институтот за македонска книжевност.„Историските сведоштва зборуваат дека на 24 јуни 1861 година првите примероци на Зборникот ја напуштиле печатницата на Анте Јакиќ во Загреб и биле испорачани на претплатниците. Овој ден го сметаме за празник на нашата национална култура затоа што Зборникот на Миладиновци не е обична книга, туку е култна книга за Македонците, книга што побудува емоции, книга што додека се држи во рацете предизвикува возбуда, онака како што тоа го прави Светото писмо. Во списокот на претплатниците на зборникот се наоѓаат значајни имиња на тогашниот научен, културен, образовен и духовен живот на пошироките европски простори, како Константин Петковиќ, Петар Прерадовиќ, Иван Мажураниќ, Аугуст Шеноа и други. Зборникот имал претплатници во Загреб, Белград, Карловац, Винковци, Марибор, Осијек, Љубљана, но и во Виена, Прага, Софија, Будим, дури и на Света Гора. Објавувањето на Зборникот на Миладиновци претставувал настан од првокласно значење“, нагласи Китевски.На свеченоста во градската библиотека „Браќа Миладиновци“ присуствуваа голем број добитници на најзначајната награда за поезија во Македонија, наградата „Браќа Миладиновци“, која од 1964 година се доделува на Струшките вечери на поезијата.Од добитниците на наградата на свеченоста присуствуваа Матеја Матевски, Богомил Ѓузел, Славе Ѓ. Димоски, Санде Стојчевски, Весна Ацевска, Тодор Чаловски, Братислав Ташковски, Радован Павловски, Михаил Ренџов, Миле Неделковски, Влада Урошевиќ, Катица Ќулавкова, Ристо Лазаров, Петре Бакевски и други. Во рамките на свеченоста беа прочитани стихови од сите досегашни добитници на наградата „Браќа Миладиновци“, додека на присутните поети градската библиотека им подари релјеф со ликот на Браќата Миладиновци.Во име на поетите, за почетоците на доделувањето на наградата не потсети академик Матеја Матевски, кој е првиот добитник на оваа значајна награда.„Овој убав миг, што го доживуваме благодарение на градската библиотека која го носи името на Браќата Миладиновци, е во чест на името што е поврзано со сите нас и со творештвото што го создававме во текот на нашиот живот. Сакам да потсетам дека основањето на наградата „Браќа Миладиновци“ се случи во најдраматичните и најтрагичните околности за нашиот град. Тоа беше во 1963 година, непосредно по земјотресот, во оние денови и недели кога сите ние размислувавме дали треба таа година да го одржиме струшкиот фестивал. По многу разговори, сепак, заклучивме дека собирот на македонските и другите поети ќе биде израз на вистинска солидарност со нашиот град. Добитниците на тогаш востановените награди паричниот износ го дадовме како прв прилог за обнова на градот Скопје“, потсети Матевски.На денешната свеченост беа поставени две изложби. Едната беше збирка на различни изданија на Зборникот на Миладиновци, додека другата беше збирка на книги од добитниците на наградата „Браќа Миладиновци“.Градската библиотека „Браќа Миладиновци“ им додели релјефи со ликот на Браќата Миладиновци и на Елизабета Канческа – Милевска, министерка за култура, и на Коце Трајановски, градоначалник на Град Скопје./крај/макфакс/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Вечер на новоприбрани архивски материјали во Кинотеката
На 27 декември, сабота, со почеток во 20 часот, во Кинотеката ќе се одржи Вечер на новоприбрани архивски материјали, во која ќе бидат прикажани дел од филмовите набавени во 2025 година преку откуп на материјал или меѓу-архивска размена. Проекцијата на оние филмски материјали кои намаат звук ќе бидат прикажани со музичка придружба во живо на ИВЛ.
Една од основните дејности на Кинотеката, поточно на Филмскиот архив (односно Одделението за прибирање, заштита, обработка и чување на филмови и филмски материјали) при оваа институцаја е токму прибирањето на филмови и филмски материјали кои се поврзани со Македонија. Кинотеката години наназад води истражување, идентификација, пронаоѓање и прибирање на филмови и филмски материјали кои се однесуваат или се снимени во Македонија со цел збогатување на збирките, фондовите на кинотека и нивно зачувување.
Вечерта на 27 декември, сабота, ќе бидат прикажани дел од набавените архивски материјали – репортажите на „Филмске новости“ и патеписната репортажа „Од Сава до Вардар“ преземена од Белгискиот филмски архив.
Музичка придружба: ИВЛ.
Влезница: 150 мкд.
Култура
„Виртуози на хорна“ – завршен концерт на јубилејното издание на Скопскиот брас-фестивал
На 29 декември 2025 година, со почеток во 19:00 часот, во малата сала на Филхармонија ќе се одржи концертот „Виртуози на хорна“, последниот настан од петтото јубилејно издание на Скопски Брас Фестивал.
Покрај домашниот хорнист Благоја Василевски, на концертот ќе настапат и реномирани музичари од регионот: Михајло Булајиќ, прва хорна во Лондонски симфониски оркестар и Оркестарот на РТВ Словенија, Никола Чириќ, прва хорна во Белградска филхармонија, Илир Кодима, прва хорна во Косовска филхармонија и професор на Факултетот за музичка уметност во Тирана, како и Милан Роксандиќ од Театарот во Нови Сад.
Настанот претставува пример за меѓународна соработка и културна размена, со фокус на камерната музика за хорни и современ пристап кон брас сцената во регионот. Публиката ќе има можност да слушне програма што ги истакнува изразните можности на инструментот, со дела од класичниот репертоар и божиќни аранжмани за ансамбл хорни.
На програмата се најавени „Унгарска рапсодија бр. 5“ од Јоханес Брамс, „Радецки марш“ од Јохан Штраус, како и избор на божиќни композиции во аранжмани за хорни.
Култура
Белград се сеќава на Зафир Хаџиманов: музичка вечер во македонскиот КИЦ
Македонскиот КИЦ во Белград во своите простории на Македонска 30, на 26 декември 2025 година во 19 часот, организира музичка вечер посветена на Зафир Хаџиманов.
Настанот ќе го отвори директорот на КИЦ Белград Васко Шутаров, со краток осврт за културата на сеќавање кон големиот бард на културата Зафир Хаџиманов, за огромното културно наследство кое го остави како на македонската, така и на српската култура.
„Јас сонувам, јас творам, јас водам љубов на двата јазика”, знаеше често да каже Зафир, во неговите интервјуа за српските и македонските медиуми.
Вечерта посветена на Зафир Хаџиманов, ќе започне со неколку одбрани музички инсерти и грст фотографии, меѓу кои неколку и за првпат јавно презентирани, а ќе продолжи со интимен концерт посветен нему, со неговите најблиски, Бисера Велетанлиќ и Васил Хаџиманов.
Потретот на Зафир Хаџиманов е инициран и организиран од македонскиот КИЦ во Белград и поддржан од Министерството за култура и туризам.
Зафир Хаџиманов е роден на 25 декември 1943 година во Кавадарци. Дипломирал на Факултететот за драмски уметности во Белград, во 1967 година. Тој речиси целиот животен век го поминал во Белград, во брак со една од најпознатите југословенски пејачки Сенка Велетанлиќ – Хаџиманов, со која го добиле синот Васил Хаџиманов, познат џез-музичар. Значаен е како пејач кој настапувал на голем број фестивали, композитор, поет и актер, со препознатлив придонес во македонската и српската култура, особено преку спојот на традиционалните македонски музички елементи со современи и популарни форми. Во 1991 година, Хаџиманов бил еден од основачите на друштвото за македонско-српското пријателство „Шар Планина“ и на здружението на Македонците во Белград, „Македониум“. Поради неговите заслуги за промоцијата на македонската култура во Србија, во 2007 година, тој бил промовиран во почесен амбасадор на културата на Македонија во Србија.
Хаџиманов почина на 27 март 2021 година, на 77-годишна возраст, од компликации предизвикани од Ковид-19. Постхумно беше одликуван со „Златен медал за заслуги“ од претседателот на Србија, како и со „Орден за заслуги за Република Северна Македонија“ од претседателот Стево Пендаровски, за неговиот исклучителен придонес во уметничкото и музичкото творештво.

