Култура
Алхемија на Стефановски и Миленковиќ во Антички театар

Скоро два ипол часа преполното гледалиште на концертот што се одржа во рамките на фестивалот Охридско лето уживаше во несекојдневната уметничка комуникација и чествувањето на слободата на креацијата на двајцата врвни музичари и нивните соработници
Скоро два ипол часа преполното гледалиште на концертот што се одржа во рамките на фестивалот Охридско лето уживаше во несекојдневната уметничка комуникација и чествувањето на слободата на креацијата на двајцата врвни музичари и нивните соработници Дино Милосављевиќ и Ѓоко Максимовски и Васил Хаџиманов како специјален гостин на овој настап за долго паметење.
Кога ќе се сплотат енергиите на виртуози како гитаристот Влатко Стефановски и виолинистот Стефан Миленковиќ и кога обајцата, наспроти фактот што досега се движеле во различни звуковни траектории, со чиста мисла и отворено срце влегуваат во ваков несекојдневен проект, тогаш неминовно се случува врвен уметнички чин. Настан што во овие какофонични и турбулентни времиња ја враќа довербата во креацијата, во убавото, во бришењето на сите огради, во слободата… Ете, како таков ќе остане во колективната меморија на преполниот Антички театар нивниот концерт одржан во пресрет на големиот македонски национален празник Илинден, во рамките на годинешното издание на фестивалот Охридско лето.
Инаку, ова беше четвртиот од серијата концерти триумфално започната на крајот на минатата година во белградскиот Сава центар. Од таму, она што веројатно првично беше замислено како ексклузивен проект на гитаристички виртуоз кој минал низ сито и решето во модерната музика (од „Брег“, преку балканскиот музички феномен – групата „Леб и сол“ до соработки со инструменталисти како Мирослав Тадиќ, Теодосиј Спасов, Јан Акерман…) и виолинист кој своевремно бил бележан како „чудо од дете“ и настапувал со тенорот Пласидо Доминго и диригентот Јехуда Мењухин…артист на УНЕСКО, сега се трансформира во соработка во која обајцата на задоволство на публиката влегуваат со невидена страст и која во иднина, освен со преполните распореди за музицирања по светот, со ништо друго и не може да биде условена.
Навидум несвојствено за музичари со таков бекграунд, тие и овој настап го започнаа со силна желба за докажување. Како да сакаа веднаш да ни стават до знаење дека се чувствуваат комотно во взаемната комуникација независно дали притоа посегаат по дела на класичните композитори Сати, Дебиси, Дворжак, Моцарт…или по теми на Џон Меклафлин и неговите „Махавишну оркестра“ – една од најзначајните појави на “фјужн музиката“ од првата половина на 1970-те, по балканскиот или македонскиот мелос толку речовито присутен во творештвото на визионерите „Леб и сол“ (песни како „Не си го продавај Кољо чифликот“, „Македонско девојче“, „Јовано, Јованке“, „Учи ме мајко, карај ме!“…) .
Тие едноставно својата сторија ја базираат на потрагата по барањето на нитката која упатува на умотворините на народниот гениј низ времето. Во таквите настојби ичекоруваат едно скалило погоре дозволувајќи си како големи мајстори на занаетот низ чинот на импровизација само да ја потенцираат сопствената потреба за слободно исчекорување во творештвото онака како што самите го поимаат. А, кога сето тоа ќе биде пречекано со бура воодушевување од присутните (во случајов неколку генерации на вљубеници во музиката, но и бројни гости од странство кои веројатно по првпат се среќаваат со балканската традиција), тогаш е сосема јасно зошто во еден момент Стефановски и Миленковиќ се престорија во модерни алхемичари кои звуците од своите инструменти ги престорија во мевлем за душите на сведетелите во чии спомени уште долго ќе пулсира ритамот на овој неповторлив длабоко емотивен перформанс.Стефановски и Миленковиќ во оваа своја инструменталистичко-творечка авантура имаат силна поткрепа од басистот Ѓоко Максимовски и тапанарот Дино Милосављевиќ (инаку членови на трито на гитаристот и на уште неколку македонски групи) кои нималку не се „луѓе од сенка“ задолжени за моторичноста на проектот, туку и креативци кои со одмерени соло партии знаат и тоа како да ги загреат дланките на присутните.
Кога, пак, на целата екипа ќе и се придружи и пијанистот Васил Хаџиманов (вистински наследник на лозата музичари Хаџиманови, школуван на славниот џез колеџ Беркли во Бостон, водач на сопствена „фјужн“ група во Белград со која има три албумски објави, чест гостин на концертите на татко му Зафир и тетка му Бисера Велетанлиќ, од неодамна член на електро-пионерите „Дарквуд даб“ и лидер на триото во кое се извонредните Изет Кизил перкусионист од Турција и грчкиот басист Костас Теодору…), дефинитивно се создадени сите предуслови за врвно шоу. Тој како специјален гостин на оваа серија на концерти на своите славни колеги, знаејќи си го местото, само и ги дава оние неопходни бои кои неминовно ве тераат на помисла дека пред себе имате состав подготвен за големи подвизи. Нешто како регионална „супер-група“ од новото столетие која наместо „мисионерство“ претпочита наново посегање по вистинските вредности. Нешто што нам, овде и сега, ни е неопходно потребно, оти немирниот Балкан никако не смее да биде слепото црево на светот.
Серијата концерти на Стефановски и Миленковиќ пролжува денеска во Хрватска, а потем …којзнае можеби еден ден ќе ги видиме заедно повторно во Македонија. Во Скопје или било кој друг град. За изведбите на вакви врвни уметници секогаш ќе има глад во земјава во која музичкиот јазик отсекогаш бил третиран како опстојба и нашата врска со цивилизираниот свет./крај/лј
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Да изградиме индустрија што ќе создава игри со македонски печат и глобален потенцијал

Денес во Скопје беше отворена првата конференција за развој на видеоигри во Македонија „Game Dev Rev 2025“, во организација на Асоцијацијата на македонската индустрија за видеоигри (MGI).
Со своето обраќање пред присутните, министерот за култура и туризам Зоран Љутков нагласи дека оваа конференција не претставува само промоција на видеоигри, туку е симбол на креативноста, младинската енергија и новата културно-економска реалност за Македонија.
„Дали знаете што имаат заедничко една добра видеоигра и една успешна културна политика?“-праша министерот во своето обраќање. Двете почнуваат со идеја, момент на инспирација, што, ако е поддржан на вистински начин, може да прерасне во нешто големо. Некогаш дури и светски“, рече Љутков.
Министерот посочи дека индустријата за видеоигри денес е една од најбрзорастечките културни и економски гранки во светот, со годишен приход што го надминува оној на филмската и музичката индустрија. Таа индустрија, како што истакна, претставува спој на уметност, технологија, наратив и дизајн, и создава нови можности за младите.
Тој информираше дека Министерството за култура и туризам ја даде својата поддршка за иницијативата на асоцијацијата и за сите професионалци, ентузијасти и визионери вклучени во неа.
„Ова не е само конференција, туку повик до нашите млади креативци, дизајнери и програмери да го препознаат својот потенцијал, да се поврзат, да учат и да создаваат. Тука се гради иднината на македонската гејминг-индустрија,“ рече министерот.
Во своето излагање, министерот се заложи за поголема поддршка на новите културни индустрии, особено оние што го поврзуваат младинскиот потенцијал со глобалните трендови и носат нова економска вредност за земјата.
„Да го искористиме овој почеток за да создадеме заедница што ќе расте и ќе создава игри со глобален потенцијал–но со македонски печат,“ рече Љутков.
На конференџијата особено значајно беше присуството на претставници од Европската федерација за развој на видеоигри, како и поддржувачи од целиот регион и Европа, што претставува силен сигнал дека Македонија се позиционира како активен чинител на дигиталната и креативна мапа на Европа.
Култура
Сиљановска-Давкова: Фестивалот „Игор Маџиров“ уште еднаш покажа и докажа дека театарската моќ допира до сите генерации

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова вчеравечер се обрати на свеченото отворање на четвртото издание на Интернационалниот фестивал на детски театри „Игор Маџиров“, којшто под слоганот „Сцена за сечиј сон“, и годинава се одржува под нејзино покровителство.
За неа, фестивалот, иако е насочен кон најпрефинетата и најпробирливата целна група- најмладите, со оригиналниот и искрен пристап ги заведува, радува и восхитува не само нив, туку и возрасните, будејќи го детето во нив.
Според претседателката, името на фестивалот го отсликува и наликува на профилот и сензибилитетот на извонредниот, прерано починат Маџиров, чии незаборавни улоги од него направија театарска легенда.
Акцентирајќи ја не само естетската туку и педагошката мисија на „Театарот за деца и младинци“, Сиљановска-Давкова изрази неизмерна почит кон актерите и сите вработени во театарот кои, од скромен, но топол амбиент, небаре волшебници, создаваат прекрасна сцена, налик на онаа од соништата.
Таа укажа на потребата од нова, пристојна тетарска куќа, обраќајќи се до надлежните институции со зборовите: ,,Уште еднаш посакувам овој минијатурен дом на „Театарот за деца и младинци“ да порасне, како што пораснаа децата кои во изминатите три децении го посетуваа и му се насладуваа. Просторното растење нека соодветствува на потребите на домаќините, но и на гледачите”.
Култура
Наградена со Стериина награда, славена во Белград – претставата „Народен пратеник“ на МНТ сега патува за Брчко

Со претставата „Народен пратеник“ од Бранислав Нушиќ, во режија на Егон Савин, Македонскиот народен театар ќе настапи на претстојните 42. Интернационални театарски средби „Брчко Дистрикт“ во Босна и Херцеговина.
Фестивалската програма се одржува од 16 до 24 октомври, а МНТ ќе настапи на втората фестивалска вечер, утревечер, на 17 октомври.
Фестивалот „Брчко Дистрикт“, со речиси половина век традиција, важи за еден од најрелевантните во регионот, познат по специфичниот пристап кон продукцијата, селекцијата и наградувањето на претставите и поединците.
Селектор на годинашното издание е култниот и харизматичен актер и режисер, Ирфан Менсур.
Летово, претставата „Народен пратеник“ доби Специјална Стериина награда за колективна актерска игра во Нови Сад и е сè поактуелна во регионалниот театарски простор.
Веднаш потоа беше изведена и во Народно позориште во Белград, каде Менсур фасциниран од актерската игра ја вклучи претставата во официјалната селекција на фестивалот во Брчко, со зборовите „Значаен пример на сценска интерпретација на класичен текст“.
Режијата на Савин ја задржува суштинската визија на Нушиќ, избегнувајќи радикални режисерски интервенции. Наместо тоа, фокусот е ставен на колективната актерска игра и јасната критика на политичкиот театар, испорачана интелигентно, духовито и трезвено.
Во претставата играат: Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (со снимен глас), како и ансамблот: Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халили.
Ова е трето учество на МНТ на фестивалот во Брчко. Во претходните години, театарот има учествувано со претставите „Народен непријател“ и со „Нема да биде крај на светот“ и двете во режија на Нина Николиќ.