Култура
Последното ремек дело на Леонардо првпат во Лувр
Последното големо дело на италијанскиот ренесансен мајстор Леонардо Давинчи „Света Ана со Мајката Божја и Исус“, по реставрирањето проследено со многу контроверзи, од четвртокот е изложено за јавноста во рамките на амбициозната изложба организирана во парискиот музеј Лувр.
Како што се истакнува на интернет страницата на Лувр, делото „Света Ана со Мајката Божја и Исус“ е централниот експонат на извонредната изложба којашто низ 130 подготвителни скици и студии на Леонардо Давинчи и неговите ученици, се обидува да го следи развојот на идејата и концепцијата на нејзиното настанување, нудејќи така и систематски приказ на развојот на Леонардо во последните години од животот.
Сликата којашто ја прикажува Богородица со нејзината мајка света Ана и малиот Исус, на којашто Леонардо макотрпно работел последните 20 години од својот живот, мина низ интензивен 18-месечен процес на реставрирање што и’ даде нов живот, трансформирајќи ги мрачните избледени нијанси во „живи“ тонови на кафена и ултрамарин – лапис лазули, најскапата боја на сите времиња со којашто е насликана.
Импресивните скици и математичките пресметки претставени на изложбата во себе го кријат клучот не замо за растајнувањето на уметноста на нејзиното настанување, туку и клучот кој ги отвора портите за сознанијата за Леонардо Давинчи како човек, во неговото време попознат по неговиот научен труд, кој многу години од својот живот посветил на научните истражувања коишто ги сметал за основа на уметноста.
„Оваа изложба е вистинска научна работилница. За Леонардо, уметноста е втемелена во таоретското знаење и природата, и нејзиното функционирање“, вели за изложбата нејзиниот кустос Винсент Делиеувен.
Освен изложените композициски скици, подготвителните цртежи и пејзажните студии коишто го илустрираат медитативниот карактер на Леонардо и го разоткриваат следот на идејните решенија кои се дел од неговиот творечки процес, изложени се и други слики на Леонардо Давинчи, како доказ дека „Света Ана…“ претставува вистинската кулминација во неговото творештво.
„Сакајќи да ја прикажеме посеопфатно иновативната природа на ова дело, со изложбата којашто ќе трае до 25-ти јуни, исто така се настојува да се репозиционира ‘„Света Ана со Мајката Божја и Исус’ во иконографската традиција на прикажаната тема, како и да се докаже нејзиното значајно влијание врз италијанската уметност од почетокот на 16-от век“, се наведува натаму во најавата на изложбата.
Почетокот на разоткривањето на постапната и сложене генеза на настанокот на оваа слика датира наназад уште од 1501 година, кога првпат се споменува во приватната преписка на Изабела Десте (Isabelle d’Este), маркизата од Мантова и една од водечките жени во италијанската ренесанса и клучна културна и политичка фигура. Давинчи континуирано продолжувал да работи на усовршувањето на својата амбициозна композиција, неуспевајќи да ја доврши пред својата смрт во 1519 година.
Процесот на нејзината реставрација предизвика големи контроверзи. Пред седум години париски Лувр се откажа од обидот за чистење на оваа слика, стравувајќи дека растворите ќе дејствуваат врз „сфумато“ техниката на Леонардо. Откако во 2009 година сепак започна реставрацијата, двајца француски врвни уметнички стручњаци поднесоа оставки од советодавната комисија на Лувр, тврдејќи дека реставраторите премногу го посветлуваат делото, давајќи му сјајност, што воопшто не била намерата на Леонардо. Меѓутоа, откако конечниот производ беше претставен, разијдувањата во мислењата сепак се ублажени./крај/хи/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

