Култура
Голем антички град се наѕира кај Старо Бонче
Онлајн магазинот Архиологика повикувајќи се на професорот Виктор Лилчиќ, пишува во средата дека на локалитетот Старо Бонче, во прилепско се наоѓал антички македонски град чии наоди упатуваат дека бил главен град на античките Mакедонци – пелагонци
Новите факти, пред сѐ за кралската гробница, досега истражувана но и неколкупати ограбувана, се резултатите на новите археолошки истражувања на археолошкиот локалитет Павла Чука кај прилепско Старо Бонче. Истражувањата веќе еден месец ги вршат археолозите од Институтот за историја на уметноста и археологија од Скопје и од прилепскиот Завод и музеј.
Според Антонио Јакимовски од Институтот за историја на уметноста и археологија од Скопје, тоа е уникатна гробница во светски рамки.
„Уникатноста на гробницата е поради кружниот ѕид. Таква не се среќава не само на Балканот туку и во светот. Во неа бил погребен, а потоа и кремиран, со сите почести и материјални добра, моќен македонски крал од 3 и 4 век пред нашата ера. Околу гробницата се најдени неколку гробови зашто тоа станало свето место. За жал, материјалните добра се однесени во ограбувањата низ вековите“, изјави Јакимовски за македонскиот специјализиран интернет магазин Археологика.
Професорот Виктор Лилчиќ смета дека тоа е локалитет од врвно значење. Тука бил антички македонски град, чии наоди упатуваат дека е таинствениот главен град на античките Македонци – пелагонци.
„Единственото место каде што можел да се наоѓа тој град, според сите сознанија, е најверојатно овде, кај Старо Бонче. Бил на неколку нивоа. Горе, на над 1.400 метри, е месноста Висока. Тоа било стратегиско место за контрола на Пелагонија, а во долниот дел кај гробницата биле живеалиштата на населението. Овој град бил со над 20.000 жители“, нагласи проф. Лилчиќ.
Археолозите од овие истражувања првпат претставуваат наоди: копје – препознатливоста на македонската фаланга, сребрен и бронзен накит и чинија. Оттука потекуваат и трите штита, најдени пред шест години, што се конзервираат во Охрид, и монетите со Александар, Филип, Касандар Деметриј.
Според Виктор Лилчиќ, Македонија е големо археолошко наоѓалиште, со најмалку 50 илјади локалитети, од кои само 10 отсто се истражувани./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

