Култура
Париската катедрала Нотр Дам слави 850 години

Иако не е ниту највисока, ниту најстара на светот, но без сомнение е најпознатиот париски храм катедралата Нотр Дам посветена на Влажената Дева Марија во 2013 година прославува 850 години од подигнувањето.
Соборниот храм Нотр Дам, претставува ремек-дело на готската архитектура на островче на Сена, низ вековите стана сведок на најзначајните настани во француската историја. Имено за 850-те години откако е подигната во Франција се смениле 80 кралеви, два цара, пет републики и две светски војни, а во тејот на Француската револуција била ограбена и речиси уништена.
Пред гротескните скулптури на горниот дел од фасадата на храмот коишто треба да штитат од злите дуси, се одвивале и мигови на слава и трагедии, но Нотр Дам ги надживеа сé и во 2013 година ќе го прослави 850-годишниот јубилеј.
Првиот камен на овој париски храм бил поставен во 1163 година за време на бискупот Морис де Сули, а изградбата траеле 180 години, до 1345 година.
Под нејзините сводови крстоносците се молеле пред да заминат на поход во Светата земја, во 1431 година англискиот крал Хенри Шести тогаш како десетгодишно болежливо момченце е крунисана за крал на Франција, а во 1804 година Наполеон е крунисан како цар на Франција.
Музиката има значителна улога во постоењето на катедралата од самите нејзини почетоци, па оттаму музиката ќе биде во центарот на големиот јубилеј. Во годинава која штотуку настапи многуте хорови од храмот Нотр Дам ќе оживеат некои од најстарите мелодии на христијанството, следени од обновените оргули.
„Музичката школа била многу влијателна. Знаеме од манускриптите кои ги откривме, дека влијаела на музиката низ цела Европа, во Шпанија, Италија, Германија и Англија“, вели директорот на хорот на катедралата Нотр Дам, Силвен Диедон.
Катедралата е позната и по своите камбани, чиј звук го маѓепсаа грбавецот Квазимодо, нејзиниот ѕвонар од славниот роман на Виктор Иго. Најголемото ѕвоно е наречено Емануел и е поставено на јужната кула во 1685 година. Неговото ѕвонење ги одбројува часовите а во 1944 година го означи ослободувањето на Париз од фашистичката окупација.
Помалите ѕвона од северната кула не се оригинални и ќе бидат повторно излиени. Оригиналните ѕвона француските револуционери ги истопиле за топовски ѓулиња, а другите коишто биле поставени во XIX век не ѕвонеле складно. Осум ѕвона се лијат во Нормандија, во местото Виледју-Ле-Поеле, при што користат древните египетски методи, калапи од коњски влaкнa и ѓубрива.
„Тоа на ѕвоното му дава совршена патина, далеку подобра отколку да работите со песок и цемент. Меѓутоа користиме, исто трака, и многу компјутеризирани техники за да го обликуваме звукот на ѕвоната. Ќе користиме спектрална анализа за проверка на крајниот звук. Сите ќе бидат ускладени со големото ѕвоно Емануел. Тоа е навистина спој на најдобрата технологија и најдоброто од традицијата. Веруваме, дека кога ќе завршиме, тоа ќе бидат најдобрите ѕвона во Франција“, вели Пол Бергамо, директор на леарницата во Виледју-Ле-Поеле.
Со прославата на големиот јубилеј ќе се одаде почест и на архитектурата. Катедралата, се истакнува со симетричност и урамнотеженост на архитектонските елементи и е една од првите згради во светот со надворешни потпорни лакови, а за 850-годишниот јубилеј е подобрено и осветлувањето.
Париската катедрала Нотрд Дам секоја година ја посетуваат 14 милиони туристи, а во 2013 година се очекуваат 20 милиони гости./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Културното наследство не е минато што го чуваме по инерција, туку иднина што ја градиме со свест

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, австрискиот амбасадор Мартин Памер, претседателот на Управниот одбор на ЕВН Македонија, Волфганг Мајер, и директорката на Археолошкиот музеј на Македонија, Магдалена Манаскова, го посетија археолошкиот локалитет Тумба Маџари по повод потпишување Договор за долгорочно користење на парцела во сопственост на ЕВН што е во рамките на локалитетот.
Локацијата што денес се отстапува за долгорочно користење, во рамките на археолошкиот локалитет Тумба Маџари, станува дел од живата мрежа на научна работа, теренски истражувања, едукација и развој.
Кога јавниот и приватниот сектор застануваат на иста страна, на страната на заедничките општествени вредности, тогаш и ефектот никогаш не изостанува. Со потпишувањето на денешниот договор, локалитетот Тумба Маџари добива нова перспектива.
Љутков упати благодарност до Волфганг Мајер, претседател на Управниот одбор на ЕВН Македонија, до ЕВН како компанија и до австрискиот амбасадор Мартин Памер за континуираната соработка во областа на културата.
Министерството за култура и туризам стои зад оваа иницијатива, активно поддржувајќи ја соработката меѓу јавниот и приватниот сектор, создавајќи широк круг на поддршка и ангажман. Оваа партнерска врска не само што го зајакнува нашиот културен идентитет туку, исто така, го поттикнува развојот на туризмот и на економијата, притоа создавајќи нови можности за локалните заедници. Потпишувањето на денешниот договор не е само правен акт, ова е чин на зрелост на заедницата што го препознава културното наследство како вредност што има смисла само кога заеднички се чува и се споделува.
Култура
Концерт на Дони Мекаслин и националниот џез-оркестар

На 14 јули 2025 година, со почеток во 21:00 часот, во Македонскиот народен театар, љубителите на џезот ќе имаат можност да присуствуваат на извонреден концерт, заеднички настап на еден од најсмелите и највпечатливи саксофонисти и композитори на современата џез сцена, Дони МекКаслин и Националниот џез оркестар. Диригент на концертот ќе биде маестро Владимир Николов.
Името на Дони МекКаслин (САД) стои зад едно од најзначајните музички изданија на 21 век – Blackstar, последниот албум на Дејвид Боуви, на кој токму МекКаслин беше една од клучните креативни сили што го обликуваа неговиот експериментален звук. Од тој момент, МекКаслин продолжува да ги редефинира границите на џезот, создавајќи музика која живее на пресекот меѓу жанровите – каде електрониката, арт-рокот и импровизацијата се среќаваат со слободата на изразот. За тоа сведочат албумите Blow. (2018) и I Want More (2023) – хибриден звук кој не припаѓа на еден жанр, туку на уметноста како процес на преобразба.
New York Times за еден негов концерт напиша: „Сè започна со синтисајзер што пулсира во слободен ритам, за потоа да премине во тенор-соло што звучеше и како бура и како молитва.“
Билетите за концертот може да се набават online на MKTickets и на продажните места на МКТикетс. На самиот ден на концертот билетите ќе бидат достапни и на билетарницата на Македонскиот народен театар (МНТ).
Култура
Изложба посветена на ансамблот „Мањифико“ во Градскиот музеј во Крива Паланка

Ретроспективната изложба посветена на еден од најзначајните македонски музички состави – ансамблот „Мањифико“, кој во своето 31- годишно постоење остави длабоки траги во македонската и меѓународната музичка сцена, ќе биде отворена на 5 јули (сабота) 2025, со почеток во 20,30 часот, во уметничката галерија на ЛУ Градски музеј Крива Паланка.
Изложбата е екслузивен и траен спомен и чествување на богатиот опус на „Мањифико“ со обемна збирка од над 240 селектирани експонати, фотографии, постери, документи, аудио-визуелни снимки и архивски материјали кои сведочат за извонредната уметничка активност и достигнувањата на овој реномиран состав. Меѓу нив е и монографијата „Ансамблот Мањифико мит-легенда или реалност“, чиј автор е еден од основачите и член на овој состав Пантелеј-Панче Кочовски.
Експонатите вклучуваат 32 големи постери и 15 оригинални плакати од концерти и настапи, над 60 паноа, над 200 селектирани уметнички фотографии, аудио и видео касети, ЦД и ДВД изданија, признанија, студиски снимки, концертни програми, сценографски документи и монографското издание.
Изложбата, со која се одбележуваат 65 години од основањето на славната група, пред се, е посветена на починатите членови на „Мањифико“, сите извонредни музички ументици, на чело со вокалниот солист и ѕвезда на ансамблот, Невенка Кочовска. Во чест на овој екслузивен настан, дел од репертоарот на легендарниот состав ќе отпеат Лидија и Тања Кочовски, наследничките на Панче и Невенка.
„Последно што посакав е да оставам траен спомен на ансамблот преку експонати, сведоштва и фактографија и да ја запознаам македонската јавност со нив“, вели Панче Кочовски автор на изложбата и на монографијата.
Ансамблот „Мањифико“ е основан во далечната 1959 година и во својата 31-годишна уметничка одисеја достигнува интернационална и интерконтинентална афирмација. На својот репертоар има над 320 композиции од Латинска Америка и Шпанија, од кои над 220 на носачи на звук, 80-тина нумери за 30-тина радио станици во поранешна Југославија и Европа, 28 мали музички плочи, 5 ЛП албуми, 4 аудиокасети, 2 ЦД и неколку ДВД изданија. Најголем дел од изданијата се продавани во златен и сребрен тираж.
Во своето над 30-децениско постоење, ансамблот „Мањифико“ има настапувано во над 42 земји ширум светот, вклучувајќи ги: Австрија, Италија, Русија, Турција, Индија, Египет, САД (Индијана, Калифорнија, Илиноис, Мичиген, Невада), Австралија, Азербејџан, Казахстан, Узбекистан, Шведска, Германија, Бугарија, и многу други. Изведени се околу 4300 концерти, со вкупна публика од над 8.700.000 посетители. Ансамблот учествувал и во театарски продукции, снимал музика за телевизија и филм, а во 16 ТВ студија низ Европа и СССР се снимени над 140 телевизиски емисии и блокови, со учество на бројни познати вокални солисти. Има настапувано и за југословенскиот претседател Тито, пред мексиканскиот претседател Лопез Матеоз, како и о победникот на Сан Ремо Тони Далара. Иако главниот репертоар е составен од латиноамериканска музика, на интернационалните настапи „Мањифико“ изведува и македонски и југословенски хитови како музичка идентификација на ансамблот и регионот. Истовремено, како познати филантропи, имаат одржано и преку 600 хуманитарни коцерти, меѓу кои и за земјотресот и поплавата во Скопје.
Покрај Невенка и Панче, дел од „Мањифико“ биле и врвните музичари Крсто Таушанов, Петар Галев, Димитар Томов, Јане Коџабашија, Хозе Свиличиќ, Владимир Нигојевиќ, Миле Барбаровски, Коце Икономов, Миле Лукаров, Димитар Павловски и менаџерот Борис Низамовски.