Култура
Филмови на израелски и палестински автори ќе се прикажуваат во Скопје за да се подигне свеста, настанот е хуманитарен
Во солидарност со сите цивилни жртви на долгиот конфликт помеѓу Израел и Палестина, на 16 ноември, во барот „Котур“ се организира хуманитарен настан на проекции на филмови. Целта на оваа проекција е да се сподели содржина што може да придонесе кон подигнување на свеста за самиот конфликт, но и од потребата за солидарност со цивилните жртви.
Селектираните филмови се добиени во согласност со нивните автори, кои ѝ самите гледаат на филмот како на платформа за солидарност и алатка за критичко промислување и градење перспективи, кои одат преку доминантните сензационалистички наративи на медиумите.
На настанот ќе биде поставена продажна изложба, каде што ќе може да се купат дела од ликовните уметници од независниот уметнички колектив „Кула“. Собраните сретства ќе бидат донирани во хуманитарни организации, кои дејствуваат во Појасот Газа.
Проекциите ќе почнат во 17 часот, влезот е со донација.
Филмовите ќе бидат проектирани во следниот редослед:
17 часот – Нема време за славење (2018) од Руба Саламех и Фадва Наамна
Ова дело е иницијатива на кураторката Фадва Наамна и на Руба Саламех, визуелна уметница. Документарниот филм е снимен во краток временски период, без буџет и опрема. Млади палестински уметници развиваат независни културни и уметнички центри во градот Хаифа, кој е познат по неговата малку напната средина и коегзистенција меѓу Арапите и Евреите. Стремежот за независност и борбата за слобода на изразување продолжува и во сенките на рестриктивната влада, која постојано промовира контрола врз уметничката продукција и фондовите за уметничка продукција.
18 часот – Тивкиот протест. Ерусалем 1929 (2019) на Мухасен Насер-Елдин
Овој краткометражен филм на режисерката Мухасен Насер-Елдин ја раскажува приказната за 26 октомври 1929 година кога Палестинките го почнаа своето женско движење. Приближно 300 жени се собраа во Ерусалим од цела Палестина. Тие одржаа тивки демонстрации преку автомобилски конвој за да протестираат против пристрасноста на британскиот висок комесар против Арапите во бунтот Бурак.
18.30 часот – Реколекција (2015) на Камал Алџафари
Филчмот „Реколекција“ (2015) користи материјали од израелски и американски филмови од шеесеттите до деведесеттите години, каде што протагонистите се избришани од сликите оставајќи го зад себе само празното опкружување на градот. Самото сеќавање снима и меморијата на целата заднина е зачувана од екранот.
20 часот – Ова мора да е рајот (2019) на Елија Сулеиман
Елија Сулејман ни зборува за Палестина не како нешто што постои туку како идна можност гледајќи ги младите Палестинци, кои танцуваат во ЛГБТ+ клуб во Хаифа. Критичкиот поглед на Елија Сулејман е насочен кон светот, кој станува сѐ понеправичен и каде што контролата врз телата и нивното движење нѐ потсетува сѐ повеќе и повеќе на палестинската ситуација.
22 часот – Законот во овие делови (2011) Ра’анан Александрович
„Законот во овие делови“ е израелски документарен филм од 2011 година, режиран од Ра’анан Александрович, кој го истражува судскиот систем управуван од израелските одбранбени сили на Вест Бенк, Палестина. Документарецот е поделен во пет поглавја и ја разгледува правната историја на израелската окупација на арапските територии. Александрович интервјуира голем број судии, кои беа одговорни за извршување на наредбите на воените команданти.
23.30 часот – Три логични излези (2020) на Махди Флеифел
Во „Три логични излези“, Махди Флејфел се враќа во кампот „Аин ел-Хелве“, палестински бегалски камп во Либан. Самиот уметник има палестински корени и го придружува Реда, кој сѐ уште живее таму, уште од детството. Приказната на Реда е ставена во поширок контекст и функционира како претставување на многубројни Палестинци чие постоење во Либан е безнадежна стагнација и чекање. Изгледа дека единствениот излез за младите е да се предадат на консумација и продажба на дрога, да се приклучат на некоја од бунтовничките фракции или да емигрираат – три логични излези – единствените стратегии за справување за живот обележан со експлоатација, дискриминација и расизам.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

