„Матица македонска“ од Скопје ја објави стихозбирката „Што ќе речат нашите внуци“ од Раде Силјан. Во своето најново дело поетот застапува седумдесет песни, во кои со чувство на длабока проникливост пее за судбинските процеси на нашето време.

Според академик Витомир Митевски, насловот на оваа стихозбирка јасно ја навестува тематската област во која континуирано се движи поетска мисла на Раде Силјан. Тој е гласник на злото време во кое живееме, гуслар кој не пее од радост, туку од очај. Во насловната песна поетот им се обраќа на сите оние што денес тргуваат со нашето минато, сегашност и иднина.

Свесен дека им се обраќа на луѓето што во обземеноста од сопственото лажно величие ниту го слушаат ниту умеат да го разберат, поетот искажува клетви со надеж дека тоа ќе го чуе некој горе Семоќен и ќе искаже сомилост кон нас. Неговите песни се исполнети со притаена надеж, но и тага, горчина, стравувања, носталгија, констатира академик Витомир Митевски во поговорот кон книгата со наслов „Поетот и трагизмот на нашето време“.

Раде Силјан е автор на богат поетски опус, а дваесет и шест негови книги се преведени на: англиски, руски, полски, украински, италијански, турски, унгарски, албански, бугарски, српски, босански, есперанто, романски, црногорски, молдавски, влашки и на грчки јазик. Добитник е на национални и меѓународни награди, меѓу кои и на наградите „Браќа Миладиновци“ на Струшките вечери на поезијата, „Ацо Шопов“ и „Димитар Митрев“ на Друштвото на писателите на Македонија, како и на највисоките државни признанија „11 Октомври“ и „Свети Климент Охридски“ за животно дело од областа на културата.

Интернационалниот литературен фестивал „ПРО-ЗА Балкан“ ќе биде отворен вечерва во 19.30 часот во Куршумли ан во Скопје. Врвни автори од регионот, како и домашни автори, се гости на фестивалот, кој ќе трае до 17 септември.

На првата фестивалска вечер ќе ви претставиме тројца од нашите гости. Со македонската публика ќе се сретне Мухарем Баздуљ, Углеша Шајтинац, Калина Малеска и со Дамир Каракаш, кој ќе учествува со видеомонолог.

Баздуљ е писател, новинар и преведувач и е еден од најчитаните во регионот. Неговите 20-ина книги се преведени на повеќе странски јазици, а ги има добиено голем дел од значајните новинарски награди во БиХ и во Србија. Две негови книги се преведени на македонски јазик – „Ѓаурот и Зухејда“ („Готен“) и „Кукла од марципан“ во издание на „Везилка“.

Српскиот автор Углеша Шајтинац е наградуван драматург и писател, добитник на Европската награда за литература за романот „Сосема скромни дарови“.

На првата вечер ќе биде претставeно делото и на нашата писателка Калина Малеска, професорка по англиска книжевност на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје. Нејзини раскази се преведени на неколку јазици и објавени во списанија во земјата и странство, а учествувала и на повеќе македонски и меѓународни книжевни фестивали. Нејзиниот расказ „Поинаков вид оружје“ е застапен во антологијата Best European Fiction 2018.

Со нив ќе разговараат уметничкиот директор на фестивалот, Александар Прокопиев, и претседателот на одборот за доделување на наградата „Прозарт“, Ермис Лафазановски.

Во продолжение ќе следува креативно и луцидно видеоизлагање на хрватскиот писател Дамир Каракаш, автор на пет романи, три збирки раскази, патопис и две претстави за неговите книги и светот во кој моментално живееме. Некои од неговите книги имаат култен статус кај читателите. Според неговата збирка раскази „Кино Лика“ снимен е филм што освои многубројни награди на реномирани филмски фестивали.

Првата вечер ќе биде промовирана и „Срчки“, новата книга на Бранислав Николов (Пијан Славеј), а на промоцијата ќе настапат авторот и басистот Гоце Јованоски.

На 15 септември во 13 часот во Europe House ќе се одржи тркалезна маса  на тема „Литература и криза: почетна точка за нови противотрови“, на која ќе учествуваат гостите писатели и членовите на програмата „Скопје fellowship“. Поради ковид-протоколите, настанот е затворен за публика. Традиционално фестивалот организира средба на членовите на оваа програма со претставници на Македонската асоцијација на издавачите и ќе имаат можност да воспостават идни соработки.

Вечерта во 19.30 часот следува второто претставување на писателите и нивните дела. Маја Солар, авторка која се занимава со феминистички и филозофски теми, како и младата книжевна ѕвезда во регионот, Магдалена Блажевиќ (БиХ), и македонската писателка и книжевна теоретичарка Елизабета Баковска, ќе разговараат со Александар Прокопиев, Ермис Лафазановски и со Владимир Јанковски.

Музичарите Гоце Јованоски и Андреа Мирческа ќе изведат експериментална звучна импресија од филмот „Устав на Република Хрватска“ по сценарио на Анте Томиќ. Потоа ќе следува получасовен видеоразговор меѓу Миљенко Јерговиќ и Анте Томиќ, изработен специјално за публиката на фестивалот.

Фестивалот ќе биде затворен на 16 септември во Куршумли ан во 19.30 часот кога ќе биде прочитан говорот на добитникот на наградата „Прозарт“, Исмаил Кадаре, а писателите гости ќе читаат извадоци од своите дела.

Во рамките на дополнителната програма на фестивалот, на 17 септември во летното кино на Кинотеката, ќе биде прикажан документарецот „Медена земја“. Преку видеоприлог Миленко Јерговиќ ќе зборува за филмот по проекцијата.

Фестивалот ќе го отвори директорот Дејан Трајкоски. Гости ќе бидат и четворицата членови на програмата „Скопје fellowship“ – Назли Бериван Ак од Турција, Јасмина Радојичиќ од Србија, Доротеа Монова и Милен Милев од Бугарија.

Добитник на наградата „Прозарт“ за авторски придонес кон балканската книжевност е големиот писател Исмаил Кадаре. За жал, тој не можеше да дојде во Скопје и да се сретне со својата читателска публика.

Интернационалниот литературен фестивал „ПРО-ЗА Балкан“ е во организација на издавачката куќа „Прозарт“, а е поддржан од Министерството за култура, ТРАДУКИ, Институтот „Јунус Емре“ од Скопје, Делегацијата на ЕУ, Град Скопје, Амбасадата на Босна и Херцеговина и од Кинотеката.

Поради зголемениот интерес од страна на читателската публика, а воедно и поради почитување на протоколите за заштита од Ковид-19, организаторите на Саемот на книга заедно со Македонската Асоцијација на издавачи, Здружението на издавачите и книжарите на Македонија – ЗИКМ, Здружението на албанските издавачи од Македонија и Сојузот на албански издавачи во Македонија, донесоа одлука Саемот на книга да има продолжено работно време во петок (11.9.2020) и сабота (12.9.2020).

Работното време за петок (11.9.2020) е од 10:00 до 21:00 часот, а работното време за сабота (12.9.2020) е од 10:00 до 22:00 часот.

Сите други денови останува со редовното работно време.

Билетите можат да се набават и преку онлајн електронскиот систем на www.karti.com.mk по цена од 30 денари.