Се случува економско цунами, странските инвестиции си заминуваат, има 30% помалку вработени, изјави лидерот на СДСМ, Венко Филипче. Тој укажа на, како што кажа, сериозната економска состојба во државата поради, како што рече, промашените економски политики на владата на ВМРО-ДПМНЕ.

Филипче предупреди дека и домашните и странските инвеститори веќе отпушаат вработени, со што, како што кажа, сериозо се загрозува егзистенцијата на илјадници семејства.

„Владата на премиерот Мицковски и ВМРО ДПМНЕ не само што не успеа да донесе нови странски инвестиции како што најавуваа, за жал се затвораат и тие кои што со години работеа тука кај нас. Веќе слушнавме дека две големи компании кои со години работеа во индустриските зони најавуваат ставање клуч на погоните во земјава. Компанијата Aptiv, која од 2016 година работи тука со 500 вработени, и Dura Automotive Systems која требаше да реализира тоа што веќе претходно го најави- нова инвестиција, но за жал сега не се случи. Значи нема проширување, нема места, оваа компанија најави стопирање на инвестицијата“, рече Филипче.

Како што кажа Филипче, со овој негативен тренд односно од досегашните отпуштања и оние кои се во најава до крајот на годината, за околу 30% ќе биде намален бројот на вработени во зоните со странски инвестиции.

„Ова е огромна бројка и огромна загуба на работни места. Ако на ова се додаде и тоа дека десетици компании од сферата на текстилната интуиција наши домашни компании се затвораат изминатите месеци, стигнуваме со бројка на илјадници луѓе, семејство на кои што им е загрозена егзистенцијата, кои се соочуваат со неизвесност“, рече Филипче.

Тој додаде дека секоја одговорна влада кога има ваков проблем мора да најде решение или барем предлог решенија за решавање на ваквите предизвици. „Но ВМРО-ДПМНЕ тоа не го прави и никако не го адресира“, рече Филипче.

Граѓанската иницијатива „Зелен хуман град“ на 13 Ноември – Денот на ослободувањето на Скопје – упати критика кон сите пратеници во македонското Собрание поради усвојувањето на Законот за контрола на индустриските емисии, кој организацијата го нарекува најштетниот закон во историјата на Македонија.

Од иницијативата најавуваат дека почнуваат постапка за оспорување на уставноста на законот пред Уставниот суд, а паралелно работат и на предлози за негови измени.

Во соопштението се потсетува дека законот бил изгласан пред два месеца, во предизборен период, без ниеден глас против. „Зелен хуман град“ наведува дека од 120 пратеници нула гласале против, 22 не присуствувале, 34 не се изјасниле, а 64 го поддржале законот.

Организацијата обвинува дека со законот се овозможува легално да се произведат последици врз здравјето и животот и дека институциите капитулирале, па затоа тие продолжуваат со правни иницијативи, јавен притисок и активности за чист воздух и безбедни услови за живеење.

„Никој не е слободен додека дише отров легално скриен како деловна тајна“, стои во соопштението, со повик до граѓаните да се приклучат кон иницијативата.

Клучни забелешки на „Зелен хуман град“ за ризикот од прикривање податоци и недоволна контрола

„Зелен хуман град“ и претходно предупреди дека новиот Закон за контрола на индустриските емисии создава сериозни ризици за животната средина и здравјето на граѓаните. Организацијата посочува неколку клучни проблеми, меѓу кои и тоа што не содржи јавно 24/7 достапни податоци за индустриското загадување. Законот не обврзува индустриските капацитети да објавуваат континуирани податоци за емисиите, што значи дека јавноста нема пристап до информации за реалното загадување, велат од тука.

Натаму, како што додаваат, компаниите имаат право да скријат информации за суровини, хемикалии, процеси и активности доколку ги класифицираат како деловна тајна. Според иницијативата, тоа практично дозволува прикривање дали се користат токсични материјали или отпад.

Ја нагласуваат и можноста да се скријат информации за еколошки штети при затворање инсталации. Член 24, став 8 дозволува одредени податоци за мерки за намалување на еколошката штета да бидат недостапни за јавноста. Се наведува дека законот предвидува до 6 месеци работа над дозволените граници, како и до 500 часа годишно со мониторинг што го врши самата индустрија – без независна контрола. Законски се ограничува учеството на јавноста во предлагање технички подобрувања за намалување на загадувањето. Од „Зелен хуман град“ велат и дека во извештајот од јавната расправа се наведува оти големи загадувачи, како „Макстил“ и „Усје“, го поддржале законот, што, според иницијативата, покажува колку е поволен за индустријата. Натаму, како што додаваат, законот бил донесен во време на кампања, што не дозволува ефективно учество на јавноста.

Ставот на Министерството за животна средина: усогласување со ЕУ-стандарди и почиста средина

Според Министерството за животна средина, новиот Закон за контрола на индустриските емисии има цел усогласување со европските еколошки стандарди. Министерството наведува дека со законот: индустриските капацитети ќе мора да работат според најдобрите достапни техники (НДТ); се воведуваат построги услови за работа и намалување на дозволените емисии; загадувањето ќе се мери преку акредитирани лаборатории; се зајакнуваат инспекциската контрола и санкциите; се потврдува принципот загадувачот плаќа; се овозможуваат поголема транспарентност и вклучување на јавноста.

Министерството го претстави законот како чекор кон почист воздух, вода и почва, намалување на отпадот, подобра заштита на здравјето, приближување до европските еколошки политики.

Законот, како што додаваат, бил подготвен со поддршка од Европската Унија.

Пратеникот на Алијансата за Албанците, Халил Снопче, реагираше по објавувањето на конечните изборни резултати од Државната изборна комисија (ДИК), нагласувајќи дека законскиот рок за одржување на повторените избори во четири општини започнува од 29 октомври, а не од денот на последното објавување на резултатите.

Според него, од овој датум започнал да тече рокот од 60 дена за одржување на изборите во Гостивар, Врапчиште, Маврово-Ростуше и Жупа, па затоа тие треба да се одржат најдоцна до крајот на декември.

„Потребно е да се направи разлика меѓу заклучокот за објавување на конечните изборни резултати и оној за завршување на изборите. Законот е јасен – рокот од 60 дена се смета од денот на објавување на конечните резултати, што во овој случај е 29 октомври. Затоа изборите треба да се одржат до крајот на декември“, истакна Снопче.

Пратеникот изрази сомневање дека одложувањето на објавувањето на резултатите од ДИК било намерно и координирано со владата, со цел да се избегне периодот кога иселениците се во татковината. Тој нагласи дека со овој рок е очигледно дека целта е изборите да се одржат на 11 јануари, само неколку дена откако иселениците ќе се вратат во земјите каде што живеат и работат.

„Ова одложување изгледа намерно. Во 2021 година, ДИК ја извести владата само шест дена по завршувањето на првиот круг, без да го чека вториот. Сега се постапува поинаку, со неоправдано одлагање“, додаде тој.

Снопче упати апел до претседателот на Собранието, Африм Гаши, да покаже независност и автономија во вршењето на своите надлежности, со тоа што ќе ја закаже датата на изборите пред Нова година, за процесот да заврши во рамки на законските рокови и да им се овозможи на иселениците да гласаат.

„Господин Гаши, покажете величина – закажете ги изборите пред Нова година и да не ги разочараме повторно иселениците. Во ваши раце е да ја покажеме вистинската сила на дијаспората во овие четири општини“, изјави тој.

Пратеникот на Алијансата за Албанците посочи и правна дилема во врска со член 132 од Изборниот закон, според кој, доколку не се постигне цензус, изборниот процес се повторува. Според него, овој член треба да се толкува така што повторувањето на изборите треба да се одвива со истите кандидати, а не со нови, за да се избегне нееднаквост и непотребни одложувања.

„Доколку се дозволи пријавување на нови кандидати, процесот ќе стане нееднаков и практично невозможно е да се организира во рок од 60 дена. Само повторувањето со истите кандидати има правна и административна логика“, изјави Снопче.

На крајот, тој побара институциите да покажат одговорност и почит кон законот и дијаспората, со тоа што изборниот процес ќе се заврши во законскиот рок и без намерни одложувања.