Македонија
(Видео) Шахпаска: Слепите лица првпат добиваат алатка – аудиочитач
Програмата за развој на Обединетите нации, во партнерство со Националниот сојуз на слепите, почна процес на изработка на софтвер – апликација која на слепите и на лицата со оштетен вид ќе им овозможи пишаниот текст да го чујат и разберат во аудиоверзија. Дигиталната апликација – аудиочитач ќе биде бесплатна и достапна за сите, доспапна на македонски и на албански јазик и лесно применлива за сите возрасти.
Е-продуктот ќе биде достапен во мобилна и десктоп-верзија, при што на корисниците ќе им се понуди можност за едноставно и лесно користење на алатката во секојдневниот живот.
„Ми претставува особена чест и задоволство што денеска имам можност да соопштам дека слепите лица во Република Северна Македонија прапат ќе добијат функционална, современа и соодветна алатка, која ќе им овозможи поголема независност во сите сфери од секојдневниот живот. Апликацијата – аудиочитач, која ќе биде достапна во мобилна и десктоп-верзија, ќе биде создадена во согласност со современите технолошки трендови. Taa ќе биде лесно разбирлива, а текстот ќе го изразува со природен глас. Аудиочитачот целосно ќе ги промени начинот и квалитетот на живеење на слепите лица и на лицата со оштетен вид затоа што ќе има примена во сите области на живеењето. Тој ќе овозможи непречена комуникација, непречено движење, целосно вклучување во општеството“, изјави министерката за труд и социјална политика, Јагода Шахпаска.
Аудиочитачот ќе има примена во сите области на живеењето, а особено од огромна важност ќе биде неговата примена при стекнување знаења, информации и воспоставување комуникација по системот од текст до глас“ Алатката ќе може да ја користат учениците, студентите, невработените лица што бараат работа, практикантите, вработените и сите оние што се соочуваат со тешкотии при совладување на информациите прикажани во текст.
„Конвенцијата на ОН за правата на лицата со попреченост потенцира дека лицата со сите видови попречености мора да ги уживаат сите човечки права и фундаментални слободи. Во актуелните услови на глобална криза поради Ковид-19, максимата на ОН – „никој да не биде изоставен“ – станува уште порелеватна, особено кога зборуваме за инклузивни и интегрирани општества. Новиот продукт на слепите лица ќе им овозможи поголема и поефикасна дигитална пристапност, а со тоа ќе се исполнат и условите за независно живеење, слободен пристап до информации, слобода на говор и изразување и комуникација, недискриминација, целосно и ефективно учество и вклученост во општеството“, истакна постојаната претставничка на Програмата за развој на Обединетите нации, Нарине Сахакјан.
За претседателот на Националниот сојуз на слепите, изработката на аудиочитачот претставува исчекор во квалитетот на живеење на оваа категорија граѓани.
„Огромно е задоволството што, конечно, слепите лица ќе може да добијат соодветно аудиопомагало, кое ќе може да го користат на свој мајчин јазик, лесно разбирливо, што текстот го изразува со природен глас. Оваа дигитална апликација ќе ги зголеми шансите и можностите секое слепо лице полесно да се движи, да ги извршува секојдневните домашни работи, да учи, да се социјализира, да најде вработување и да остварува свој приход, а тоа е од непроценливо значење за сите нас“, изјави претседателот на Националниот сојуз на слепите, Жарко Селковски.
Аудио читачот апликација, освен за слепите лица, ќе може да го користат и лицата со потешкотии во учењето, лицата со дислексија и сите оние лица кои информациите најдобро ги разбираат во аудио формат.
Се очекува изработката на е – продуктот да биде финализирана за околу два месеци, при што се отвора можост и за регионално користење од страна на слепите лица кои комуницираат на македонски и албански јазик.
На решението ангажирана е да работи реномираната американска компанија Non-Routine LLC, со искуство во изработка на вакви комплексни аудиорешенија и применливи комјутерски технологии за неколку светски јазици, со поддршка на локален тим од лингвисти и филолози.
Аудиочитачот за андроид-мобилните телефони ќе може да се преземе од Google Play Store, при што ќе биде интегриран со постојната платформа Talkback, што е инсталирана на секој андроид-уред.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Пешак тешко повреден во сообраќајна несреќа кај Брвеница
На 26 декември 2025 година околу 06:45 часот на регионалниот пат Тетово – село Брвеница, патничко возило „пежо“ со тетовски регистарски ознаки, управувано од 20-годишниот Б.Н. од Тетово, удрило во 35-годишниот пешак Б.С. од село Брвеница.
Пешакот се здобил со тешки телесни повреди, кои му биле констатирани во Клиничка болница Тетово. За настанот е известен јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Тетово, а увид на местото на несреќата извршила екипа од СВР Тетово.
Македонија
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања, кои, како што велат оттаму, се направени во отворена координација со сите граѓани кои се вклучија во иницијативата. Барањата ќе бидат официјално доставени до сите надлежни институции за понатамошно постапување.
Барањата ги пренесуваме во целост:
1. Мерната станица кај Усје, поставена од Општина Кисела Вода во 2023 г., да започне со континуирано 24/7 мерење и јавно прикажување на податоците во реално време. Истата да биде интегрирана со сите јавни апликации за квалитет на воздухот (пр. AirCare), наместо досегашното парцијално објавување резултати преку ПДФ документи на веб-страницата на општината. Дополнително, да се постават повеќе мерни станици во поширокиот простор околу Усје, со цел јавноста транспарентно и во реално време да го следи нивото на загадување.
2.Усје да инсталира автоматски CEMS (Continuous Emissions Monitoring System), директно поврзан со МЖСПП, кој ќе обезбедува континуирано следење и автоматски аларм ако мерната станица поставена во oџаците на УСЈЕ покаже загадување над дозволеното. При секое прекршување, веднаш да се изрекува казна по принципот „Safe city“, како и времена забрана за работа. Податоците од CEMS мерењата да бидат јавно и транспарентно достапни 24/7 за сите граѓани.
3.Да се ревидираат постојните мерки за прогласување вонредна еко-состојба, така што при температурна инверзија и надминување на граничните вредности на загадување, автоматски да стапува на сила мерка за целосен стоп на работата на Усје, вклучително и рудниците. Истата мерка да важи за сите иматели на интегрирана А-дозвола.
4.Важечките гранични вредности за ПМ10, ПМ2.5, NO₂ и други загадувачи да се усогласат со препораките на СЗО (Светска здравствена организација), односно да се намалат и заострат во однос на сегашните стандарди.
5.Целосно елиминирање на употребата на високо-загадувачки горива во производниот процес на Усје и премин кон почисти енергенси, како природен гас или водород.
6.Акредитација на државната лабораторија за мерење на аерозагадувањето.
7.Запирање на активностите на рудникот за лапорец.
8.Најстрого и целосно почитување на сите мерки предвидени во интегрираната А-дозвола за спречување на фугитивната прашина.
9.Поништување на одредбата за „деловна тајна“ од Законот за контрола на индустриски емисии, со цел целосна транспарентност кон јавноста
Македонија
Таткото на загинатата Надица во „Пулс“: До последен здив ќе се борам за правда за моето дете
Александар Наунов, татко на Надица која го загуби животот во трагичниот настан во дискотеката „Пулс“ во Кочани, денеска се обрати пред јавноста, испраќајќи емотивна порака за загубата на својата ќерка и барањето одговорност за, како што рече, системските пропусти што довеле до трагедијата.
Наунов истакна дека маршот е посветен на „ангелите“ кои ги загубија животите, а неговото обраќање дојде еден ден пред 28 декември, датумот кога неговата ќерка Надица требаше да го прослави својот 18-ти роденден.

Тој се присети на последните моменти поминати со своето дете, кога семејството заедно ручало и зборувало за подготовките за роденденската прослава – музиката, гостите, фустанот и соништата што Надица ги имала за иднината.
„Тоа не беа само планови, тоа беше живот што го очекувавме. Но на 16 март сè згасна“, рече Наунов, додавајќи дека со загубата на ќерката, нивниот дом бил исполнет со тишина која, како што рече, боли повеќе од секој крик.
Во своето обраќање, таткото на Надица директно ја посочи корупцијата, немарот и институционалните пропусти како причини за трагедијата, нагласувајќи дека неговата ќерка „не заминала по Божја волја“, туку, како што рече, била „земена од систем што требало да штити, а не да убива“.
Наунов истакна дека од денот на трагедијата неговиот живот е борба за правда и дека нема да престане да зборува и да се бори додека одговорните не сносат последици.
„Сакам правдата да биде гласна, колку што беше тивка нивната совест“, порача тој, додавајќи дека единствената негова молба е да има сила да го дочека денот кога ќе може да каже дека правдата е задоволена – не само за неговото дете, туку и за сите деца кои ги загубија животите.
Маршот за правда продолжува како симбол на барањето одговорност и вистина за трагедијата во Кочани, а семејствата на загинатите најавуваат дека нема да се откажат од својата борба сè додека, како што велат, љубовта кон нивните деца не се претвори во праведна разрешница.

