Македонија
Мојсова-Чепишевска: Изградивме куќа на странската македонистика со цврсти темели
„Ако куќа не направив / со високи шимшир порти, / куќа цел свет братски ми е / братски срце што отвора, / срце – порта наjвисока, / срце – куќа наjширока.“ При речиси секоја помисла на школите на МСМЈЛК при УКИМ, во мене одново одекнуваат и овие стихови од песната „Татунчо“ на големиот Коста Солев Рацин.
Затоа што откако наши претходници, заради своите идеали не можеа да направат куќа, во времето по освојувањето на слободата, МСМЈЛК при УКИМ, токму заради целосно остварување на дел од тие идеали, веќе 56 години гради куќа на странската македонистика. Куќа со силни, издржливи темели поставени од наши претходници. Токму овде, на брегот на Охридското Езеро – она езеро од стиховите на Ацо Шопов од книгата „Гледач во пепелта“ (1970), кое е крај манастирот во кој „Водата се враќа во фреска на ѕидот.“ а „Со неа и зборот и пламенот на ридот.“ Ама и куќа со силни ѕидови, кои постојано ги доѕидуваме заедно со странските македонисти и слависти и во кои се заѕидани научните вистини за македонскиот јазик, литература и култура. Нејзините високи шимшир порти, постојано се отворени, оти во неа и навистина го збира целиот свет, што се потврдува и годинава, кога овде се посветеници на македонистиката од различни страни на светот.
Со овие зборови, директорката на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при УКИМ (МСМЈЛК при УКИМ), проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска го започна своето обраќање пред учесниците на 56. Летна школа на МСМЈЛК при УКИМ, која свечено беше отворена денеска, во Охрид.
Како што напомена Мојсова-Чепишевска, посакувајќи им добредојде на околу 70 семинаристи, во куќата на странската македонистика досега веќе се над 4000 посветеници на македонскиот збор и мисла од над 60 земји, но во неа има место за уште многупати по толку.
– Се потврдува дека ја разбравме пораката што Крсте Мисирков ни ја остави откако неговата книга „За македонцките работи“ веќе била објавена, а неговите идеали сè уште не биле остварени: „Велам, за среќа, има македонска национална култура и историја, зашто тој факт го вооружува македонскиот народ со непобедливо оружје во неговата борба за човечки права и за слободен национален живот како рамноправен член во бројот на културните народи.“ Потребата тој факт да се афирмира пред светот, особено пред академската заедница, афирмирајќи ја и посебноста на македонскиот јазик и на македонската литература, била причина да се почне со организација на оваа Летна школа и со изградба на она што денес е куќа на странската македонистика. Неспорно, тој факт веќе одамна е афирмиран низ светот и Мисирковите идеали веќе се остварени. Ама причините за непрекинато одржување на оваа Школа, со текот на годините станаа и побројни. Клучната причина е што постојано има странски македонисти од сите континенти, кои со голема посветеност и со конкретни остварувања, тој факт го афирмираат низ светот. Затоа и денес, повторно сме овде, крај Охридското Езеро, истакна директорката на МСМЈЛК при УКИМ.
Таа им се обрати и директно на семинаристите.
– Со вас, овде, во куќата на странската македонистика, токму заради вашата решеност да се вложите во изучување на македонскиот јазик, литература и култура, денес, се чувствуваме како да сме на врвот на светот. Посакуваме, таквото чувство да го имате и вие. И не само денес, туку во секој ден од следните две седмици, ама и потоа… А во стихови, Шопов има напишано: „Од врвот на светот ја здогледав и препознав мојата земја / распарчена и разграбена од темни братоубиствени војни, / од туѓи желби и посегања да ја присвојат за себе. / Само здивот на едниот нејзин дел / се извишува високо до непознати небеса / и како пролетен ветар од Шара / го заплиснува убавиот Пирин на Јане / и го разбранува синиот Егеј потемнет од мака…“ Искрено се надеваме дека на оваа Летна школа, вие, не само што ќе ја препознаете и што подобро ќе ја запознаете, туку уште повеќе и ќе се приврзете за нашата земја на црното сонце, со продлабочени знаења за нашиот јазик, литература и култура, порача Мојсова-Чепишевска.
Притоа, нагласи дека МСМЈЛК при УКИМ ќе стори сè за тоа да се случи, со големата посветеност на лекторите, како и на предавачите – врвни специјалисти и еминентни истражувачи, кои со своите предавања во следните денови ќе ви ја пренесуваат својата македонистичка љубов. Но и со сето друго што е дел од програмата на Летната школа, дури иако се од различни страни на светот, семинаристите ќе комуницираат на македонски јазик.
– Неслучајно, еден од учебниците од кои дел од вас во следните денови ќе ги продлабочуваат своите знаења од областа на македонистиката, започнува со стиховите од една друга песна на Шопов – „Ќе те сретнам после многу лета.“ Оти дел од вас, заради љубовта кон македонистиката, овде, на Летната школа во Охрид, дојдени од различни страни на светот се среќаваат и по многу лета. И посакуваме таа традиција да продолжи! Ама исто толку посакуваме и оние кои годинава за првпат учествуваат на школа на Меѓународниот семинар, преку оваа, 56. Летна школа, уште повеќе да ја засакаат македонистиката и овде да се среќаваат уште многу лета, како промотори на македонскиот збор. И годинава ќе сториме сè за да биде така. Затоа што само ако таа традиција продолжи, и овде кај Охридското Езеро се среќавате и после многу лета, вклучително вие кои годинава доаѓате за пррвпат или не сте биле многупати, и во времето што е пред нас, фактите за македонскиот јазик, литература и култура ќе одекнуваат низ светот, нагласи Мојсова-Чепишевска во завршницата на обраќањето пред семинаристите.
Таа упати благодарност за поддршката од Ректоратот и целата Ректорска управа на УКИМ, од Министерството за култура и од сите институции кои учествуваат во остварувањето на програмата на Летната школа.
Школата на МСМЈЛК при УКИМ ќе трае до 31 август, со учесници од 18 земји.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Кардиологот и алпинист Сашко Кедев одликуван со Орден „8 Септември“
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова го одликува кардиологот и алпинист Сашко Кедев со Орден „8 Септември“, за особените заслуги во медицината, не само дома, туку и во европски и светски рамки, како и за историскиот подвиг во алпинизмот како прв Македонец којшто ги искачил 14-те светски планински врвови над 8 000 метри надморска височина.
Сиљановска-Давкова, на доделувањето на орденот вечерва во Македонската филхармонија, порача дека академик Сашко Кедев е човек, чијшто персонален и општествен интегритет ги надминуваат границите на потесната стручна област и се интегрирааат во колективната меморија на државата и општеството.
-Сите го знаеме како врвен медицински авторитет, еден од пионерите и лидерите во развојот на интервентната кардиологија. Неговата личност ја красат благородноста, моралниот интегритет и хуманоста… Биографијата на академик Кедев е поучен пример за секој од нас, но и добар прирачник за идните генерации. Таа е доказ дека успесите не се ниту привилегија, ниту случајност, туку логична последица и заслужена награда за енормните, натчовечки напори на човек со голема буква, рече Сиљановска-Давкова.
За сето она што го направи за медицината, науката, спортот, за меѓународниот углед на нашата земја, но и за македонската демократија, најмалку што можеме да сториме, рече Сиљановска-Давкова, е да му оддадеме признание. Не може да говориме за него, а да не го занемариме неговиот активен и видлив придонес за македонската демократија од првите денови на самостојноста и независноста до денес.
-Каде и да оди и што и да работи по светот, тој ја персонифицира на најдобар начин Македонија. Доказ за тоа е и неговиот статус на почесен конзул на Индонезија, плод на неговите неимарски способности во градењето мостови на доверба и партнерство меѓу народите и државите, нагласи Сиљановска-Давкова.
Доктор Кедев, нагласи, има биографија што не ја опишуваат епитети, туку ја потврдуваат суперлативи.
– Фактите говорат дека тој е меѓу водачите, првенците – интервентни кардиолози на Универзитетската клиника за кардиологија, но и во другите центри во земјата, како и во бројни престижни меѓународни медицински институции, од Канада до Јужна Африка, што од него прави своевиден колумбовски или магелановски докторски профил, порача претседателката.Неговиот научен опус е вонсериски во домашeн контекст, рече Сиљановска-Давкова, нагласувајќи дека академик Кедев вовел револуционерни техники во нашата кардиологија, со што поставил повисоки стандарди, отворил нови и пошироки хоризонти, давајќи им нова шанса на илјадници пациенти.
-Ако во медицината, д-р Кедев ги достигна највисоките професионални и хумани височини, тогаш во алпинизмот, буквално, ги освои највисоките врвови на светот. И тоа, не во младешките денови на бунтовник без причина, туку во зрелата доба, како бунтовник со цел: умен, искусен, но се уште детски љубопитен; храбар, но внимателен; желен за нови подвизи, но наоружан со богато искуство, дисциплина и истрајност и … разбран и придружуван, дополни Сиљановска-Давкова.
Таа истакна дека во период подолг од две децении, Сашко Кедев ги искачи сите 14 највисоки врвови над осумилјади метри.
-Неговите подвизи не само што предизвикуваат дилеми, чудење и восхит, туку ги поместуваат границите на човечката издржливост и верба… Цврсто верувам и ве уверувам дека успесите на академик Кедев не се случајност, туку резултат на енормно знаење и сизифовски напори, потпрени на цврст морален темел и чиста и длабока духовност. Храброста и неуморноста што ги учел и вежбал во салите за операции, го поттикнуваат и водат на највисоките планински врвови, а вербата во правдата и моралот, го инспирираат и придружуваат во општествената битка за подобро, поправедно, демократско општество, изјави Сиљановска-Давкова.
Како што потецираше, секогаш кога е потребно гласно, чесно и одговорно да се проговори, тој е тука, дома, во Македонија.
На доделувањето на Орденот, вечерва во Македонската филхармонија, присуствуваа премиерот Христијан Мицкоски и министри од Владата, градоначалници, академици и голем број личности од општествениот живот.
Орденот на Кедев му се доделува и за храбриот придонес во конституирањето на самостојна и независна Република Македонија и за активното учество во развојот на македонската демократија, за особените заслуги во медицината, не само дома, туку и во европски и светски рамки, крунисани со членство во престижни научни меѓународни асоцијации. Понатаму, за уживањето посебен углед како врвен интервентен кардиолог којшто вовел иновативни техники и методи, извршил неколку илјади коронарни интервенции и над 1 600 транс-радијални каротидни стентирања, за исклучителните образовни и научни успеси, потврдени со 230 публикации со импакт-фактор на платформата „Wеb of Science“, H-индекс 36 и 13 650 цитати, за продлабочувањето на меѓународната соработка како почесен конзул на Индонезија.
Македонија
Граѓаните „Мој ДДВ“ ќе го добијат на сметка до крајот на ноември
Граѓаните кои редовно скенираат фискални сметки преку апликацијата „Мој ДДВ“ повратот на данокот за третиот квартал годинава ќе го добијат на своите трансакциски сметки до крајот на ноември, информира Министерството за финансии.
Станува збор за парите акумулирани од скенираните сметки во периодот јули–септември, кои согласно правилата се исплаќаат 60 дена по завршување на кварталот.
Од институцијата појаснуваат дека системот за поврат функционира редовно, а доцнење најчесто се случува поради неточни или неажурирани податоци за трансакциската сметка во Управата за јавни приходи. Доколку граѓаните смениле банка или број на сметка, потребно е навреме да ги ажурираат информациите во својот кориснички профил, за да не дојде до враќање или блокада на уплатата.
Македонија
Четириесет дена откако почина Панчо од „ДНК“, колегите од македонската сцена со трогателни пораки
Четириесет дена по смртта на Владимир Блажев, познат на јавноста како Панчо од хип-хоп дуото „ДНК“, социјалните мрежи повторно се исполнети со неговото име. Колегите, пријателите и неговите најблиски денеска споделија спомени, фотографии и емотивни пораки, покажувајќи колку силна празнина остави неговото заминување.
Една од најемотивните објави дојде од пејачката Ана Костадиновска, која долги години беше дел од придружните вокали на ДНК. Таа на Инстаграм сподели неколку заеднички моменти со Панчо, придружени со кратка, но искрена порака што допре многумина: „40 дена. Недостасуваш… Многу!“.
Фотoгрaфиите покажуваат сцени од настапи, патувања и задкулисни моменти – сведоштво за една силна професионална и пријателска врска.
Своја приказна сподели и Елена Ристеска. Таа објави стара фотографија од нивната прва успешна соработка, кога во 2016 година заедно освоија три награди на Македонскиот радиски фестивал – МАРС.
Пејачката Теа Трајковска, која исто така имала свои проекти со ДНК, сподели фотографија со Панчо, со кратка порака дека спомените вечно ќе останат живи.
Панчо, кој трагично ги загуби битките со тешките повреди по пожарот во дискотеката „Пулс“, останува силно присутен меѓу неговите колеги. Тој почина по тешка борба во болница со повредите кои ги доби во трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани.

