Македонија
(Видео) Одбележан Денот на македонскиот јазик
Во организација на Министерството за култура, денеска во Клубот на пратениците се одржа свечен настан по повод одбележувањето на Денот на македонскиот јазик – 5 Мај.
На настанот, на кој присуствуваа и министри, претставници на дипломатскиот кор, професори и други видни личности од јавниот и од политичкиот живот во земјава, се обрати претседателот на Владата Димитар Ковачевски.
„Годинешното одбележување на Денот на македонскиот јазик нѐ обврзува уште еднаш да испратиме јасна порака: Оваа Влада, искрено и силно е посветена да го негува и да го унапредува македонскиот јазик, вечниот паметник на нашето постоење како народ. И денес наш приоритет останува поттикнувањето на развојот и афирмацијата на македонскиот јазик како наш постојан влог за неговата иднина. Иднината на нашиот јазик е иднината на нашата татковина. Јазикот е жива материја и најочигледно ќе покажеме дека се грижиме за него, преку начинот како го говориме, како го пишуваме, како го читаме македонскиот литературен јазик. Така даваме пример со каков јазик сакаме да раснат младите генерации“, порача во своето обраќање премиерот Ковачевски.
Министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска, честитајќи го Денот на македонскиот јазик, истакна дека денешниот настан се реализира во чест на основоположниците на словенската писменост и литература, во чест на сите што создадоа, собираа и оставија и во чест на денешните автори кои го негуваат нашиот јазик.
„На овој мал простор, во некои краеви, со мештаните едвај би се разбрале од прва. Затоа ни беше неопходен Блаже Конески, ова наше јазично богатство, како база, да го кодифицира, да го преточи во современ, литературен македонски јазик. Шармот на нашите дијалекти кои ги зачувуваме од заборавот користејќи ја добрата страна на дигитализацијата, пред сè, на картотеките во Институтот за македонски јазик, е потврда дека нас, Македонците, нè има насекаде. И ќе нѐ има сè додека говориме и им говориме на нашите поколенија на македонски“, порача министерката за култура.
Во тој контекст, таа го најави и Конкурсот „Цртаj на македонски јазик“, кој веќе е објавен на веб-страницата на Министерството за култура. Целта на Конкурсот е стимулирање на секојдневната употреба на современиот македонски јазик и преку изразот кој им прилега особено на младите – графитите како ѕидни писанија.
Директорката на Институтот за македонски јазик „Блаже Конески“ потсети дека во годината на Конески, започна целосната дигитализација на картотеките во Институтот.
„Во годината на Конески започна целосната дигитализација на картотеките во Институтот за македонски јазик. На иницијатива од Министерството за култура, со финансиска поддршка од Владата, реализацијата на проектот ја водат Фондот за иновации и технолошки развој и компанијата Инбокс. Досега се дигитализирани картотеките на црковнословенскиот јазик, на лексикологија и на современ македонски јазик“, рече директорката Јованова-Грујовска.
Од името на Советот за македонски јазик, пред присутните се обрати професор Људмил Спасов, кој порача дека на овој начин се одбележа денот кога му ја оддаваме честа на нашиот јазик, но и на македонската култура воопшто, почитувајќи го македонскиот јазик како наше културно наследство, но и како наша иднина.
„Оваа година се наоѓаме во фаза на афирмирање на новата Стратегија за македонскиот јазик, дека треба да го доразвиеме јазичното планирање, со преземање дејства за операционализирање на статусот на современиот стандарден јазик“, рече професорот Спасов. Тој во своето обраќање го најави и скорешното започнување на настава по македонски јазик на Универзитетот во Корча, Република Албанија.
Министерката Тренчевска потенцираше дека раното детство е важно за севкупниот развој на личноста и оттука и важноста на организирано создавање услови за тој развој од најмала возраст.
„За развојот на јазикот, комуникацијата и писменоста, потребни се материјали кои ќе го стимулираат говорот кај децата, визуелното восприемање на букви, поттикнувањето на интерес за разгледување и читање на сликовници и други книги, организирање на говорни игри, драматизации и игри на улоги. Јазикот на децата им е неопходен за да ги изразат своите мисли и чувства, но во исто време тој е неопходен за да ги разберат и другите со кои тие секојдневно стапуваат во комуникација“, рече министерката за труд и социјална политика, Јованка Тренчевска.
Министерот за образование и наука Јетон Шаќири, пак, истакна дека македонскиот народ преку силата на зборот го одржувал жив јазикот на нивните предци за да го предадат во аманет на нивните наследници.
„Натамошното негување, заштита, унапредување и афирмација на македонскиот јазик може да се издига само врз цврсти темели, што ги поставува образованието. Оттука е и важноста на континуираното вложување во подобрувањето и развојот на образованието, што за оваа Влада и за Министерството за образование е приоритет“, рече министерот Шаќири.
На денешен ден, во 1945 година, со Решение на Народната влада на Федерална Македонија, била усвоена азбуката на македонскиот јазик, а по два месеца, тогашното Министерство за просвета го озакони првиот Правопис на македонскиот јазик. По седумдесет и четири години, со Одлука на Владата на Република Северна Македонија, 5 мај е прогласен за Ден на македонскиот јазик и на македонската азбука.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
ИПАРД не е суспендиран, уверува Министерството по наводите на опозицијата
Европската комисија нема донесено одлука за суспензија на средствата од ИПАРД III-програмата, соопшти денеска Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство.
Од Министерството наведуваат дека опозицијата преку свои соопштенија и изјави се обидува да ја манипулира јавноста посочувајќи дека Европската комисија нема суспендирано средства од програмата.
Во соопштението се наведува дека на состаноците со претставниците на Европската комисија било најавено спроведување дополнителни контроли во делот на веќе завршените предмети. По завршувањето на проверките и контролите од страна на надлежните институции, како што се посочува, реализацијата на ИПАРД III-програмата ќе продолжи без застој.
Министерството информира дека Македонија останува посветена на искористувањето на европските фондови наведувајќи дека во моментот искористеноста на ИПАРД III-програмата изнесува 7,3 отсто, што, според нив, е добар резултат во регионот и втор најдобар по Турција.
Од Министерството уверуваат дека ниеден земјоделец нема да биде загрозен во однос на користењето на средствата од ИПАРД III-програмата и апелираат до опозицијата да се воздржи од, како што наведуваат, неосновани коментари и дезинформации во интерес на заштита на угледот на државата пред меѓународните институции.
Македонија
Мисајловски: Буџетот за одбрана за 2026 е 358 милиони евра, што е 8,4 проценти повеќе од годинава
Стабилно буџетирање, дополнителен стимул во процесот на модернизација и целосното почитување и унапредување на правата и обврските кон вработените, се приоритетите кои можеа да се увидат во секој исчекор кој го направивме во 2025 година, рече министерот за одбрана Владо Мисајловски на денешното редовно брифирање со одбранбените аташеи акредитирани во земјава.
Министерот посочи дека во 2025 година „министерството и Армијата продолжија со јакнење на одбранбените способности и капацитети, го забрзаа процесот на модернизација и го подигнаа нивото на интероперабилност со нашите сојузници“, истовремено истакнувајќи дека и во 2026 година ќе се задржи нивото на стабилен раст на одбранбениот буџет.

„Следната година, одбранбениот буџет е во висина од 358 милиони евра, што е 8,4 проценти повеќе од овогодинешниот буџет. Со зголемување од над 27,7 милиони евра во буџетот на одбраната за следната година, гарантираме уште посилен развој и уште помодерна Армија со посилни капацитети – за национална и за колективна безбедност“, порача Мисајловски.
Во однос на модернизацијата на Армијата, министерот информираше дека во 2026 година ќе бидат одвоени 116 милиони евра, што е речиси 10 милиони евра повеќе од годинава. Тој ги посочи и проектите кои се во фокусот како подигнувањето на стандардите и подобрување на мобилноста, системите за огнена поддршка, комуникациските системи и средствата за личната заштитна опрема за секој припадник на Армијата. Напори ќе бидат вложени и во сајбер безбедноста и отпорноста на државата, како и во хармонизацијата на одбранбеното планирање со сојузниците.
Мисајловски се осврна и на подмладувањето на Армијата, истакнувајќи дека во 2026 година планиран е прием на нови 300 професионални војници.
„За 2026 година имаме јасна цел – одбранбениот систем да биде модерен, функционален, отпорен и целосно усогласен со напорите за одвраќање и одбрана во контекст на колективната одбрана, кризниот менаџмент и кооперативната безбедност“, заклучи министерот.
Началникот на Генералштабот, генерал-мајор Сашко Лафчиски упати благодарност до одбранбените аташеи за конструктивниот дух и посветеноста, како и за блиската соработка со институциите и единиците на Армијата, истакнувајќи дека „ова партнерство не само што ги зајакна професионалните врски, туку придонесе и кон градење трајни односи засновани на меѓусебна почит и заеднички вредности“.
Генералот Лафчиски, осврнувајќи се на иднината изрази уверување дека „преку продолжена соработка и отворена комуникација, дополнително ќе ги унапредиме нашите заеднички напори во насока на регионалната стабилност, меѓународната безбедност и исполнувањето на заедничките одбранбени цели“.
На настанот се обрати и доајенот на Асоцијацијата на одбранбени аташеи, романското аташе полковник Каталин-Петре Арцип кој порача дека Армијата дава силен придонес кон безбедноста на регионот и пошироко.
Македонија
Мицкоски: Зголемувањето на минималната плата мора да биде резултат на заедничка согласност меѓу работниците и работодавците
Целта на Владата е да создаде посилна економија која отвора нови работни места и обезбедува достоинствен животен стандард за секој граѓанин, изјави премиерот Христијан Мицкоски на денешната седница на Економско-социјалниот совет.
„Нашата цел е јасна – посилна економија што создава вредност, отвора нови работни места и обезбедува достоинствен животен стандард за секој граѓанин. Економскиот раст што го градиме мора да биде инклузивен и правичен, а резултатите од тој раст мора да се почувствуваат кај работниците, но и да обезбедат стабилност и конкурентност за компаниите. Во тој контекст, прашањето за минималната плата е исклучително важно и чувствително“, рече тој.
Премиерот Мицкоски потенцираше дека Владата не е против зголемување на минималната плата, но кажа дека зголемувањето мора да биде резултат на заедничка согласност меѓу работниците и работодавачите.
„Сакам јасно да нагласам, Владата не е против зголемување на минималната плата. Нашата заложба е платите да растат и трудот да биде соодветно вреднуван. Но исто така сме цврсто убедени дека таквото зголемување мора да биде резултат на заедничка согласност меѓу работниците и работодавачите, постигната преку социјален дијалог и врз основа на реалните економски можности. И тој раст мора да биде согласно потенцијалите и капацитетите на економијата. Јас не сум за наметнати решенија. Следната година ќе биде година на борба за подобар животен стандард“, нагласи Мицкоски и додаде:
„Одржливо зголемување на платите не се постигнува со административни одлуки донесени преку ноќ, туку со силна и продуктивна економија. Затоа паралелно со разговорите за минималната плата, мора да работиме на зголемување на продуктивноста, поддршка на бизнисите, инвестиции во технологија, иновации и човечки капитал. Само така ќе создадеме услови платите да растат континуирано, без да се загрозат работните места или конкурентноста на компаниите.“
Премиерот Мицкоски посочи дека Владата ќе продолжи да биде активен и одговорен партнер во овој процес.
„Владата ќе продолжи да биде активен и одговорен партнер во овој процес. Ќе ги поддржиме сите решенија што се правични, економски издржани и договорени преку консензус. Наш интерес не е краткорочен политички поен, туку долгорочна стабилност, предвидливост и економија што може да ги издржи предизвиците на современото време. Верувам дека преку искрен дијалог, меѓусебна почит и заедничка визија, можеме да дојдеме до решенија кои ќе обезбедат подобар стандард за работниците и здрава деловна клима за работодавачите. Тоа е патот кон посилна економија и посигурна иднина за нашата држава“, заклучи Мицкоски.

