Македонија
Од здравствен аспект седиме на буре барут: Даниловски алармира дека има постојан ризик од морбили, ковид и епидемиско ширење одделни болести
Со децении превентивно-медицинскиот сегмент на здравството е на последно место на листата на здравствени приоритети. Иако е законска обврска сите превентивно-медицински програми (на пример, како што е онаа за имунизациите), да се финансираат со средства од буџетот, редовно едвај се одвојуваат средства кои не покриваат повеќе од 7-10 отсто од вредноста на програмите. Остатокот до 100 отсто се покрива од средствата на Фондот за здравствено осигурување. Значи, од средствата на осигурениците наменети за лекување. Што е неприфатливо. Ова во статус на Фејсбук го посочи епидемиологот Драган Даниловски.
„Исто така, со децении, (дозволуваме да) се покриваме со хуманитарна помош од УНИЦЕФ, СЗО и УСАИД. И така, „ред се редат“ проекти. Да се осврнеме само на некои најсвежи примери:
1. Иницијативата „Преку стратешко управување со погрешни информации и квалитетно медиумско известување, до поголема доверба во вакцините“ (декември 2022).
Оттогаш поминаа повеќе од две години. Што е сработено во овој период? Видовме ли континуирани едукативни написи/прилози во медиумите/порталите или на социјалните мрежи, освен сувопарно пренесување (најчесто со сензационалистички наслови) на рутинските извештаи на Институтот за јавно здравје? Кои, без исклучок, се проследени со коментари од граѓаните, кои речиси без исклучок се „говор на омраза“.
2. Во април 2023 година, била претставена платформата Е-здравје, изработена од страна на „Мој термин“, повторно со поддршка од УНИЦЕФ и УСАИД. Извонредна дигитална алатка. Арно ама, таа функционира само ако некој пројави желба да ја консултира.
Колкумина граѓани ја користеле платформата Е-здравје за да се информираат за вакцините? Како постоењето на оваа платформа се реперкуирало врз општиот став на граѓаните кон вакцините?
3. Во јануари оваа година, во организација на УНИЦЕФ и УСАИД се одржал настан на кој здравствените експерти и партнерите заклучиле дека е неопходно превентивната здравствена заштита на децата да се реорганизира за да се постигне поголем опфат со вакцинација.
Според анализите на УНИЦЕФ, постои нееднаква распределба на тимовите за вакцинација според бројноста на опслуженото население, недостиг од персонал, отсуство на координација и соработка со патронажните сестри, матичните лекари и педијатрите. Згора на сѐ, нема доволно опрема.
На крајот, како што е ред, УНИЦЕФ нуди соодветни препораки за надминување на тешкотиите и препорачува тие да станат дел од Националната стратегија за имунизација (која, наводно, била во подготовка) и други релевантни стратешки документи на Владата.
4. Конечно, деновиве бевме сведоци на настан по повод успешно завршување на проектот – Посилен здравствен систем спасува повеќе животи – „Засилување на напорите за имунизација во Р. Македонија”, реализиран во соработка со СЗО, а финансиран од УСАИД“, посочува Даниловски.
Според Даниловски и за овој проект јавно не се достапни информации кога проектот почнал, кои активности се спроведени и најважно – кои се резултатите од тие активности.
„Во јануари годинава, како што спомнавме погоре, УНИЦЕФ препорачал нивните препораки да станат дел од Националната стратегија за имунизација, која е во подготовка.
Таква стратегија постои за периодот 2012-2020 година. Но, за нејзина реализација, бил изготвен Акциски план само за периодот 2012-2015. Таков план за периодот 2016-2020 не постои. Зошто?
Дали „стратегијата што се подготвува“ ќе биде сосема нова стратегија? Или само ќе се ажурира постоечката (онаа за периодот 2012-2020)? Инаку, воопшто не е спорно дека поддршката на УНИЦЕФ, СЗО и УСАИД отсекогаш била – и е – драгоцена. Меѓутоа, сите нивни проекти, колку и да се квалитетно дизајнирани и спроведени, претставуваат дисконтинуирани настани, честопати неповрзани едни со други. Најчесто се сведуваат на експертски анализи со констатации на слабостите и соодветни препораки.
Препораките, меѓутоа, некој треба да ги преточи во конкретни оперативни мерки. И потоа тие мерки некој да ги спроведе. А потоа да се евалуираат ефектите од спроведените мерки. Ги преточил ли некој препораките на УНИЦЕФ и СЗО во конкретни оперативни мерки? Ги спроведувал ли досега некој тие мерки на терен? Ако не, зошто? Ги евалуирал ли некој ефектите на спроведените мерки? Ако не, зошто? Судејќи по состојбите на „терен“, и без официјална евалуација, јасно е дека ефектите се никакви.
Превентивната здравствена заштита на децата е во хаотична состојба. Негативното расположение и недовербата кон вакцините е на многу ниско ниво и (дури) покажува тенденција на влошување, особено по пандемијата. Заради тоа, опфатот со задолжителни вакцинации постојано се намалува, што доведува до потенцијални ризици за епидемиско ширење на одделни болести. Оттаму, се поставува прашање, зошто за решавање на проблемот не му пристапиме проактивно, со сопствени сили, наместо пасивно, потпирајќи се на стручната и финансиската помош на УНИЦЕФ, СЗО и УСАИД? Зошто проактивниот пристап е поквалитетно решение? Затоа што, проектите на спомнатите меѓународни агенции никогаш нема да бидат во состојба целосно да ги идентификуваат сите релевантни фактори асоцирани со лошата состојба“, истакнува Даниловски и додава:
„А меѓу нив, најрелевантниот е „вакциналниот скептицизам“ на огромното мнозинство доктори (матичните, пред сѐ)! А кои, нели, имаат мисија здравствено да ги едуцираат граѓаните. Како еден родител да одлучи да го вакцинира своето дете, ако се соочи со совет „во четири очи“ на својот доктор, на пример, за морбилите, дека е „подобро да почека додека детето да проговори“? Нема проект на УНИЦЕФ или СЗО што тогаш би можел да го смени ставот на родителот. Значи, токму главните „играчи“ за спроведување на мерките, всушност вршат „тивка саботажа“. Лет во место! Ова не е непозната појава кај нас. Но, стручната јавност со години „ја туркаше главата в песок“ (наводно, се работело за „изолирани случаи“) и се дозволи појавата да земе замав. Особено во текот на пандемијата на ковид-19 и по неа. Што да се прави? Кој треба да ги едуцира докторите и другите здравствени работници? Во април 2021 година формирана е Национална комисија за имунизација со која раководи Национален координатор за имунизација (член 248-в од Законот за здравствена заштита). Од став 2, точка 4 од тој член видливо е дека Националната комисија за имунизација има (законска) обврска да „врши запознавање на здравствените работници и јавноста за потребата и предностите на имунизацијата“.
Докторот како што пишува, се поставуваат две прашања:
„1. Кои активности оваа комисија ги има спроведено за „запознавање на здравствените работници за потребата и предностите на имунизацијата“, откако е формирана?
2. Кои активности оваа комисија ги има спроведено за „запознавање на јавноста за потребата и предностите на имунизацијата“, откако е формирана?
Успешноста на спроведените мерки и активности се евалуира врз основа на постигнатите резултати.
Судејќи според актуелната ситуација на „терен“ (присутната нееднаква распределба на тимовите за вакцинација, недостигот на персонал, отсуството на координација и соработка меѓу патронажните сестри, матичните лекари и педијатрите, недоволната опрема, опасно нискиот опфат со вакцинации на децата, масовно распространетиот одбивен став на населението кон вакцините и – најважно – „вакциналниот скептицизам“ кај голем дел доктори), заклучокот за успешноста на работата на Националната комисија за имунизација самиот се наметнува.
П.С. Бидејќи Националната комисија за имунизација претставува државна комисија, таа не треба да заседава само врз основа на иницијатива на министерот за здравство, (како што е тоа случај со Комисијата за заразни болести, која е само стручно-советодавно тело на министерот). Националната комисија за имунизација има законска обврска континуирано автономно да функционира, да ги следи состојбите и да се состанува најмалку еднаш месечно. И за својата работа континуирано да го информира министерот, за тој да може да носи информирани одлуки.
За таа своја работа Националниот координатор и членовите на комисијата добиваат месечен паричен надоместок. Неисполнувањето на обврските претставува кршење на Законот“, завршува Даниловски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Милена од Скопје е тримилионитиот патник што доби авионски билети за дестинација по избор и награди
TАВ Македонија, подружница на ТАВ Аеродроми и членка на АДП Групацијата, денес го прослави 3 милионитиот патник во една година на Меѓународниот Аеродром Скопје.
Генералниот директор на ТАВ Македонија, Неџат Курт и вицепремиерот и министер за транспорт, Александар Николоски ја изненадија 3 милионитата патничка додека се пријавуваше на летот Скопје – Бари, информирајќи ја дека токму таа го одбележува значајниот момент за скопскиот аеродром и дека ќе добие награда.
Среќната добитничка е Милена Таскова од Скопје.
TАВ Македонија и сестринските компании БТА, АТУ и ТАВ МОС ја наградија среќната патничка со бесплатни услуги на аеродромот и производи од бизнис – салонот, рестораните и продавницата за безцаринска продажба, додека Вие ер додели две повратни авионски билети од Скопје до дестинација на авиокомпанијата по избор на патничката.
„ До крајот на годината, според нашите пресметки, очекуваме Меѓународниот Аеродром Скопје да достигне вкупно 3,2 милиони патници, а аеродромот во Охрид да достигне 262 илјади патници, што во целост во споредба со 2010 година претставува 5 кратен раст.
За споредба, првата година на нашето работење, 2010 година, заврши со 684.905 патници на Меѓународниот аеродром Скопје, така што во 2014 година достигнавме 1 милионтиот патник, во 2018 година 2 милионтиот, а денес прославуваме 3 милионтиот патник, што јасно го покажува нашиот визионерски пристап, стратегија и заедничката работа со Владата како наш партнер“, изјави Неџат Курт, Генерален директор на ТАВ Македонија.
Тој посочи дека овој успех докажува дека секој чекор направен со визија, труд и посветеност води до резултати што ја менуваат реалноста.
„Она што некогаш изгледаше како далечна цел, денес е реализирана задача што го отвора патот за уште поголеми можности. Овој момент е доказ дека ТАВ Македонија и целиот тим продолжуваат да растат, напредуваат и да поставуваат нови стандарди во воздушниот сообраќај во земјата. Со иста енергија и одговорност ќе продолжиме да создаваме нови успеси, нови причини за гордост и подобро искуство за секој патник кој поминува низ нашите врати“, потенцираше Неџат Курт, Генерален директор на ТАВ Македонија.
Бројот на патници на двата македонски аеродроми продолжува да расте од почетокот на годината. Последните статистики покажуваат дека Меѓународниот Аеродром Скопје и Аеродромот Св. Апостол Павле – Охрид опслужиле 3.180.521 патник од јануари до ноември оваа година, што е зголемување од 8% во споредба со истиот период минатата година. Во исто време, реализирани се вкупно 24.481 лет, што претставува раст од 4% во споредба со 2024. Моментално, вкупно 15 авиокомпании летаат кон 47 дестинации од Меѓународниот Аеродром Скопје.
Од 15 декември, Виз ер ќе воведе 2 нови линии од Скопје до Прага и Келн, со што вкупниот број рути од македонската престолнина ќе се зголеми на 49.
Македонија
Стопанска банка АД Битола бара јавно извинување од СДСМ, во спротивно најавува правни чекори
Стопанска банка АД Битола најостро ја осуди денешната прес-конференција на СДСМ и изјавите на Александар Саша Димитријевиќ, оценувајќи дека се работи за невистини и манипулативни наводи кои, како што наведуваат, се во спротивност со јавно прокламираните заложби на партијата за привлекување инвестиции и унапредување на регионалната соработка.
Во реакцијата, Банката наведува дека е зачудувачки што СДСМ, како партија што претендира да биде сериозен политички фактор, пласира неосновани и неточни информации за субјект од банкарскиот сектор, со што, според нив, се внесува несигурност во банкарскиот систем и се доведува во прашање политичката одговорност и кредибилитет на партијата.
Од Стопанска банка АД Битола посочуваат и дека СДСМ изнесува ставови идентични со оние што во изминатиот период ги застапувал нивниот долгогодишен политички партнер ДУИ. Во реакцијата се нагласува дека АЛТА Банка АД Белград е една од најзначајните членки на АЛТА групацијата и една од најиновативните финансиски институции во Србија, со значајни инвестиции во регионот, вклучително и во Северна Македонија.
Банката наведува дека АЛТА Банка бележи континуирани позитивни деловни резултати и силен раст, а во 2024 година била наградена како најбрзо растечка и најиновативна банка во Република Србија. Стопанска банка АД Битола истакнува дека добивањето сериозен и стабилен стратешки партнер претставува позитивен чекор за банкарскиот сектор и за економијата во целина.
Во реакцијата се наведува дека, доколку СДСМ јавно не се извини за изнесените, како што се оценува, невистини и дезинформации, ќе бидат преземени сите соодветни правни и институционални чекори за заштита на угледот и интегритетот на банката.
Македонија
Средба со просветните работници на годината во Битола
Наташа Тодоровска- наставник по одделенска настава во ОУ „Ѓорѓи Сугарев“ во Битола и Аница Б. Златевска- психолог во ОУ „Коле Канински“ во Битола, кои беа меѓу просветните работници кои добија признание од Министерството за образование и наука и Сојузот на просветни работници, денеска имаа прием кај градоначалникот на Битола, Тони Коњановски.
Градоначалникот Коњановски им честиташе за признанијата „Просветен работник на годината“ за учебната 2024/2025 година, кои претставуваат чин на јавно признание, но и симбол на поширока заложба за градење општество кое активно ја поддржува и вреднува улогата на воспитувачите, наставниците и стручните соработници.
Инаку по повод 5 Октомври – Светскиот ден на учителите Министерството за образование и наука ја започна кампања за истакнување на нивната незаменлива улога во општеството и поголема почит од заедницата во рамките на кампањата „Магијата е во знаењето“.

