Македонија
„О2“ апелира до пратениците да ја изгласаат забраната за увоз на отпад што се согорува
Иницијативата за чист воздух „О2“ апелира од пратениците во Собранието да ја изгласаат предлог-измената на Законот за управување со отпадот. Со измената нема да се дозволи увоз на отпад што може да се користи како извор на енергија, односно да се согорува.
„Последните случувања во Бугарија само ја потврдија основата зошто бараме забрана за увоз на отпад како извор на енергија. Организирани криминални структури вршат трговија со отпад, каде што се фалсификуваат податоци, лабораториски вредности, тоа што е декларирано не соодветсвува со тоа што е внатре во спакуваните бали, има измешано опасен отпад, медицински отпад, отпадот се остава на несоодветни места итн. Италијанската мафија оперира во балканските земји со трговијата со отпад. Сите истраги и запленувања на отпад се случуваат во ЕУ-членки, што само укажува на големината на проблемот и ранливоста на нашата држава со немање соодветна контрола на царина, соодветни инспекциски служби, лаборатории, судски постапки, со кои би се заштитила.
Аргументите дека треба да им веруваме на индустриите што презентираат нивни мерења на емисии на загадувачки супстанции ги побива примерот со случајот во Словенија, повторно ЕУ-членка, каде што по 10-годишна борба се затворила цементарницата во Трбовле, која како гориво користела, меѓу другото, и петрол кокс и отпад, исто како и нашата цементарница. Цементарницата во Трбовле ги штелувала вредностите на емисиите, дури и ги бришела кога биле повисоки од дозволеното. Регионот Засавје во Словенија, каде што е цементарницата, има највисока стапка на заболени од канцер. Активистот за долгогодишната борба ја добил Голдмановата награда за животна средина за неговата заложба на организирање на локалното население во одбарана на човековото право да дише чист воздух.
„Усје“ од континуирани мерења со автоматски мониторинг-систем на 11 испустни места дава податоци за јавност од само две мерни места, и тоа среднодневни вредности, кои немаме можност да ги провериме реално онлајн. „Усје“ има обврска да врши мерења на одредено место на надворешниот воздух, но и тие податоци не ги објавува. Кога би се објавиле сите податоци и во реално време онлајн, би оделе мерењата од 11-те автоматски станици, би се видело дали, колку и кога има зголемени испуштања на загадувачки супстанции во воздухот.
„Усје“ како гориво користи фосилни горива (јаглен, нафтени шкрилци, лигнит, петрол кокс, антрацит, мазут, гас), но и алтернативни горива, односно отпад. Според дозволата, може да користи отпад од разни индустрии, како текстилната, искористени возила, разен отпад, запалив отпад, пластика, пакувања, мил од миење и чистење, дрвен отпад, отпад од преработка на дрво и производство на панели и мебел, отпад од преработка и производство на хартија, пулпа, механички обработен отпад, итн. Дозволено ѝ е да гори 25.000-35.000 тони отпад годишно како алтернативно гориво, 25-35 отсто од вкупната количина гориво. Притоа потребно е да ги мери само еднаш-двапати годишно во зависност дали гори отпад помалку или повеќе од 6 месеци во годината, количините ослободени токсични и канцерогени диоксини и фурани, тешки метали, како кадмиум, талиум, жива, антимон, олово, хорм, кобалт, бакар, манган, никел, ванадиум, хлороводород, флуороводород.
Научно е утврдено дека методот на мерење еднаш-двапати во годината воопшто не ја дава точната слика за количината ослободени диоксини и фурани, на тешки метали. Потребен е автоматски континуиран мониторинг на диоксините и фураните за да се види реалната слика на ослободените емисии во воздухот.
Ниту имаме контрола на отпадот што го увезуваме, не знаеме што точно ни влегува во земјата ниту, пак, знаеме што и во која количина се ослободува при неговото согорување.
Во Италија помеѓу јануари 2017 и мај 2018 извршени се 54 истраги за организирана илегална трговија со отпад, каде што нашле дека повеќе од 4,5 милиони тони токсични супстанции не биле соодветно декларирани како опасен отпад. Ова е профитабилен бизнис за италијанската мафија. Се наведува дека, наместо да платат 60.000 евра за легално одлагање еден контејнер од 15.000 тони опасен отпад, тие за 5.000 евра го одлагаат нелегално во Источна Европа или Азија. Во најголем дел од Европа брокерите им плаќаат на цементните фабрики стотици евра за тон отпад, кој потоа се согорува, но цементните фабрики во Романија и другите земји на Балканот го прават тоа за многу пониски цени, за 10 до 50 евра од тон.
Од сите наведени причини, каде што нашето здравје мора да биде пред сè, апелираме до пратениците, кои се нашиот глас, гласот на народот, во Собранието да ја изгласаат предлог-измената на Законот за управување со отпадот, со што ќе се забрани увозот на отпад што се согорува во нашата земја“, велат од „О2“ преку соопштение.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Во четири години на електроенергетскиот систем се приклучени 1.200 мегавати од обновливи извори
Во просек, секој ден по скоро 1 нов MW во последните четири години е вклучен на електроенергетскиот систем покажуваат податоците на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ). Заклучно со октомври (2022 година – октомври 2025 година) во Македонија има изградено нови капацитети кои произведуваат електрична енергија од обновливи извори со вкупен инсталиран капацитет од 1 200 MW обелодени Марко Бислимоски, претседателот на РКЕ на Регионалната конференција за зелена трансформација на Западен Балкан што се одржа во Тирана, Албанија.
„Производството на електрична енергија од сонце е реалност – Елдорадото на фотоволтаични централи ја најави енергетската транзиција, што пак отвори процес на трансформација на електроенергетскиот сектор. Бројките се охрабрувачки, но периодот кој е пред нас е полн со предизвици, а еден од нив е и балансирање на системот кога е во прашање електричната енергија произведена од обновливи извори. Мораме во оваа фаза да делуваме и поттикнуваме инвестиции во енергетски капацитети кои ќе произведуваат базна енергија. Секако и употребата на батериите има своја улога, но неопходно е да е реализираат инвестиции со кои ќе се замени производството на струја од јаглен со гас или биомаса.“ посочи Бислимоски, претседател на РКЕ.
Дигитализацијата на административните процеси при прибавување на пропишаните дозволи и документи како предуслов за зголемување на бројот на инвестиции – е една од клучните пораки на учесниците на Панелот посветен на тоа „Како до формирање на зони за побрза реализација на зелени инвестиции“.
Говорниците меѓу кои енергетичари, економисти и функционери од извршната и локална власт на земјата домаќин порачаа дека енергетската транзиција ќе биде успешна само доколку и домаќинствата ги почувствуваат ефектите, а не само индустријата. Мерки и реформи за паметна енергетската зелена иднина мора да биде цел за политиките кои ги водат земјите од регионот за полесно интегрирање со европскиот енергетски пазар.
Македонија
СДСМ: Скопје се гушеше во ѓубре со месеци, само за Орце да прави ПР трикови
Со месеци Скопје се давеше во ѓубре, скопјани секојдневно живееја во нечистотија од која изникнаа глодари а власта на ВМРО-ДПМНЕ не преземаше ништо. Наместо да организира чистење на градот, ДПМНЕ намерно го блокираше собирањето смет и не направи ништо, ниту преку ЗЕЛС, ниту преку Управниот одбор на Комунална хигиена, бувално ги остави скопјани да се дават во сметот, истакнуваат од СДСМ.
„Синоќа скопјани видоа зошто било оставено ѓубрето, зошто ништо не се преземало со месеци, само за Орце Ѓорѓиевски да прави ПР трикови, циркус спектакли со дронови и камери.
Ова е срамен однос и потценување на сопствените граѓани.
Додека светот и регионот напредуваат со вештачка интелигенција, додека нашите соседи праќаат сателити во орбитата, ДПМНЕ и Орце Ѓорѓиевски не доведоа на тоа дереџе, на намерни блокади за да се прави П“Р.
Скопје и скојани, потенцираат од СДСМ, не заслужуваат ваков потценувачки однос туку чист, модерен и организиран град, со систем кој функционира, а не трикови за ПР употреба.
Македонија
Одржливиот избор е кул избор – втор саем на еколошки бизниси во рамки на Skopje Design Week 2025
Фестивалот Skopje Design Week 2025 се отвора со саем на еколошки бизниси, 8. и 9. ноември, во PUBLIC ROOM.
Во рамки на второто издание на Саемот, посетителите ќе имаат можност да запознаат и поддржат 24 македонски иновативни и еколошки бизниси, кои преку своите производи докажуваат дека малите чекори водат кон големи промени.
По успешното прво издание во 2023 година, Здружението за еколошка едукација и одржливо живеење Yes for Less повторно ја обединува македонската еко-заедница на вториот Саем на еколошки бизниси, кој ќе се одржи на 8. и 9. ноември, 2025 година во Public Room, Скопје. Настанот е дел од Skopje Design Week 2025, што ќе се одржи под мотото „Циркуларен начин на размислување“.
Бесплатен влез – откриј, купи, инспирирај се!
Саемот е отворен и бесплатен за сите посетители. Oткријте ја новата генерација на македонски еко-бизниси, да купите производи со позитивен импакт и да се инспирирате од луѓе кои секојдневно работат за поздрава животна средина. Да покажеме дека одржливиот избор е кул избор!
Локална иновација и глобална еко визија
Skopje Design Week 2025 и оваа година се позиционира како креативна платформа што ги поврзува дизајнот, модата, музиката, гастрономијата и одржливиот бизнис, промовирајќи иновативни решенија за регенеративен дизајн и локален развој.
Во рамки на второто издание на Саемот, посетителите ќе имаат можност да запознаат и поддржат 24 македонски иновативни и еколошки бизниси, кои преку своите производи докажуваат дека малите чекори водат кон големи промени.
На саемот ќе бидат претставени природна козметика, накит од рециклирани материјали, рачно изработени производи, уникатна облека од природни и реупотребени материјали, како и други еко-алтернативи за секојдневна употреба. Целта е да се покаже дека еколошките производи не се само подобри за животната средина, туку и поздрави за луѓето, без вештачки бои, парфеми или штетни хемикалии .
Yes for Less – заедница што инспирира промени
Бизнисите учесници се дел од мрежата на зелени бизниси на платформата www.yesforless.mk, која им овозможува на граѓаните да откријат еколошки навики, совети и производи на едно место. Платформата промовира одржлив развој и граѓанско учество, нудејќи простор за размена на идеи и заедничко решавање на еколошките предизвици во земјата.
Работилници за одржливост
Покрај изложбениот дел, Yes for Less ќе организира две тематски работилници во рамки на Skopje Design Week: „Дизајн за одржливост: Користење на дождовницата во секојдневието“, „Еко-села за дигитални номади во Македонија“, поддржана од ресторанот Кутмичевица од Вевчани – семеен етно пансион кој ја спојува традицијата, гастрономијата и одржливиот туризам.
Поддршка и порака
„Со овој саем и работилници сакаме да покажеме дека во Македонија постојат бизниси со силна визија за придонес кон одржливиот развој. Целта е да ги поврземе со граѓаните и да ги охрабриме да направат барем еден зелен избор повеќе во своето секојдневие“, велат од Yes for Less.
Настанот е поддржан од Грин Ленд Груп, лиценциран колективен постапувач специјализиран за управување со отпадни масла од автомобили и други возила.

