Македонија
Почна чистењето на линданот од малата депонија во ОХИС
Денес и официјално почна процесот на чистење на линдан и неговите изомери од малата депонија во кругот на ОХИС. За таа цел избраниот изведувач Полиеко започна со подготвителни активности што подразбираат расчистување на теренот, обезбедување и поставување на потребната опрема и механизација околу малата депонија.
„Со овој проект ја потврдивме нашата решеност да ги елиминираме жешките точки во земјава. Во изминатиот период беа безбедно отстранети и уништени огромни количини на екстремно опасни хемикалии што со децении беа складирани во кругот на ОХИС, а денес присуствуваме на почетокот на чистење и на линданот, како историски проблем на чиешто решавање посветивме многу внимание и енергија“, изјави министерот Нуредини, најавувајќи дека Владата и Министерството за животна средина прават напори да се обезбедат средства од повеќе извори за чистење и на големата депонија, како и за чистење на погонот за електролиза контаминиран со жива.
За чистењето на малата депонија Министерството воспостави соработка со две агенции на Обединетите нации, УНИДО и УНОПС.
Првично, за реализација на проектот „Отстранување на техничките и економските бариери за започнување на ремедијација на локациите контаминирани со α-HCH, β-HCH и линдан во ОХИС „Министерството за животна средина и просторно планирање преку Канцеларијата за перзистентни органски загадувачи (POPs) во соработка со УНИДО како имплементациона агенција, обезбеди финансиски средства од Глобалниот еколошки фонд (ГЕФ) во висина од 3.100.000 долари.
По спроведување на изборот на компанија за чистење на овој отпад, УНИДО склучи договор со избраниот изведувач „Полиеко“ за чистење на 450 тони од висококонцентрираниот HCH отпад и на 200 тони од земјата контаминирана со HCH од малиот базен.
Потребните дополнителни средства за завршување на чистењето на „малата” депонија, УНИДО, МЖСПП, ГЕФ и Генералниот секретаријат на Владата се согласија да бидат обезбедени од Повеќепартнерскиот фонд за животна средина, а да се имплементира од страна на УНОПС.
Неодамна и УНОПС потпиша договор со грчката компанија „Полиеко“ за чистење на дополнителни 240 тони HCH отпад и 653 тони контаминирана почва со HCH со што ќе се обезбеди континуитет во чистењето на опасниот хемиски отпад од оваа локација.
„Кралството Норвешка е партнер на Владата на Северна Македонија во овој процес. Во изминатите три години, обезбедивме поддршка на Владата и на Повеќе-партнерскиот фонд за животна средина во износ од 1,5 милиони евра како поддршка на чистењето на депонијата во ОХИС“, изјави Стефан Сандстад, првиот секретар на Амбасадата на Норвешка.
„Ние во УНОПС сме горди што ни е доверено управувањето на Повеќепартнерскиот фонд за животна средина кој е воспоставен од Владата на Северна Македонија во партнерство со многу субјекти кои работат кон заедничка цел – ремедијација на линданот во ОХИС. Ќе продолжиме да работиме заедно да обезбедиме средства од донатори, меѓународни организации и финансиски институции за овој витален потфат за животната средина во државата“, изјави Микела Телатин, шеф на канцеларијата на УНОПС за Северна Македонија
„Се соочивме со многу предизвици, проблеми низ годините, почнувајќи од 2006 година кога започнаа преговорите за обезбедување средства од ГЕФ, се до 2015 година кога беше и официјално започнат проектот, за денес да ја видиме механизацијата на терен. Останува да се спроведе самиот процес на чистење, на крајно внимателен и безбеден начин согласно утврдените стандарди и критериуми. Во текот на целиот процес на чистење јавноста ќе биде редовно информирана“, изјави националниот координатор на проектот Сузана Андонова од Канцеларијата за ПОПс.
Претставникот на Полиеко имаше можност да го образложи процесот на работа на локацијата, почнувајќи од организација на теренот, поставувањето на шаторот со целата апаратура за негативен притисок, применетата методологија на ископ, пакување и обележување, како и опис на сите заштитни и безбедносни мерки следејќи ги претходно утврдените стандарди и критериуми, кои ќе овозможат минимизирање на емисии во животната средина, надвор од шаторот и пошироко.
Проценетата вредност на комплетното чистење и уништување на линданот и неговите изомери од малата депонија во ОХИС изнесува приближно 8 милиони евра.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Лукаревска: Не се знае колку ќе трае супсензијата на ИПАРД, а во буџетот се кратат 185 милиони денари за земјоделците
Пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет, ги повика пратениците да го преиспитаат намалувањето на средствата во програмата за рурален развој за скоро половина и да го прифатат предложениот амандман на СДСМ износот да остане ист како во 2025 година. Годишната стапка во буџетот беше околу 300 милиони денари.
-За 2026 година се предлага намалување на оваа ставка, скоро половина, односно 185,9 милиони денари, или намалувањето е во износ од 115 милиони денари, истакна Лукаревска.
Таа додаде дека суспензијата на ИПАРД, која е актуелна овие денови, создава и големи финансиски проблеми на самите корисници и во сегашно време, меѓутоа и во иднина.
Лукарецска стакна дека скратените буџетски средства се користат за кофинансирање на финансиска поддршка, која корисниците ја добиваат, и тоа ќе биде еден лош сигнал и за земјоделците, меѓутоа и за стопанствениците, коишто очекуваат од Владата, пред се од Министерството за финансии, како креатор на буџетот, паметно и прагматично да ги планира средствата.
-Ние не можеме да знаеме колку време ќе трае самата суспензија, а во тој период веќе ќе имаме одредени обврски коишто ќе мора да се спроведуваат, односно ќе доспее рокот за обврските коишто агенцијата ќе ги има кон корисниците, рече Лукаревска, додавајќи дека по враќањето на оваа програма повторно во сила ќе може да се компензираат овие средства преку средствата од Европската унија.
-Затоа е добро да се прифати овој амандман за доброто на земјоделците и за целиот тој засегнат – секој којшто е дел од столбовите во нашето општество за соодветен раст и развој, па дури и промоција, истакна пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска пред собраниската комисија за финансирање и буџет.
Македонија
Сиљановска-Давкова ги додели стипендиите „Борис Трајковски“
„Изминативе дваесетина години се создаде почитувана, позната и експонирана заедница од над 300 успешни, реализирани личности, кои се издигнале над индивидуалните кариери и придонеле за општото добро“, оцени претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, на доделувањето на стипендиите „Борис Трајковски“ за академската 2025/2026 година.
Според претседателката, оваа грчко-македонска образовна соработка е уште едно камче во мозаикот на искрена доверба меѓу двете држави и општества.
За неа е најважно државата да не ги заборави стипендистите по завршувањето на програмата и да ги вклучи во креирањето на јавни политики и вредности.
Упатувајќи честитки и посакувајќи им успех на годинешните добитници на стипендиите, министерката за образование и наука, Весна Јаневска, изрази задоволство од функционирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ, којшто изнедри 20-тина генерации дипломирани студенти, успешно интегрирани во македонското општество.
За неа, стипендијата е признание за упорноста, талентот и потенцијалот на избраните студенти.
Директорот Јанис Верверидис ја истакна посебната вредност на студирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ. Тој посочи дека Executive MBA е современа програма што се реализира заеднички со Универзитетот во Стразбур (високопрестижна француска институција со 18 добитници на Нобелова награда во својата историја) и води до две MBA дипломи: една од Универзитетот Јорк и една од Универзитетот во Стразбур.
Стипендиите „Борис Трајковски“ за студии од втор циклус на извршната МБА програма се доделуваат на 20 студенти веќе 22 години и се резултат на заедничката активност и соработка на Претседателот на државава, Министерството за образование и наука, Меѓународната фондација „Борис Трајковски“ и Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ од Солун, Грција.
Македонија
Николовски: Програмата за рурален развој е преполовена, субвенции не се исплаќаат, суспендирани се 130 милиони евра од ИПАРД
Пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет посочи на хаосот во земјоделството со кратење и суспендирање на програми.
-Имаме суспендирана програма од 130 милиони евра и сосема неодговорен пристап на орган надлежен за управување со ИПАРД. Гледаме дека министерот бега и се крие и ги крие информациите, па дава контрадикторни информации секој ден за вака сериозна тема. Прво, немаше суспензија, па после призна дека има суспензија, па не беа засегнати договори, па станаа 50 договори засегнати, истакна Николовски.
Тој нагласи дека според официјалните бројки потврдени од Министерството за финансии има 453 склучени договори, 270 делумно исплатени и 180 комплетно неисплатени.
-Програмата за рурален развој, од милијарда и 200 милиони е скратена на половина, на 650 милиони. Националното кофинансирање за ИПАРД во програмата за рурален развој е скратено, рече Николовски, додавајќи дека во времето на владата на СДСМ за еден повик, како овој каде што се фатени корупциски зделки, биле потребни 4 месеци, а сега се потребни 18 месеци, што може да се провери на страната на Делегацијата на Европската унија, но и на Платежната агенција.
Николовски нагласи дека јавно од собраниската говорница алармирал за овие состојби, меѓутоа не добил никаков одговор од министерството.
-Се крати на субвенциите, милијарда денари, не се исплатени субвенциите за овчарите, за млекото, укината е авансната исплата на субвенции, за која сега се измислуваат некакви причини зошто е скратена итн. Факт е дека земјоделците до крајот на годината нема да ги добијат за првпат овие 30%, а големите фирми ќе добијат по еден милион евра, рече Николовски, додавајќи дека се крати и ИПАРД-програмата и програмата за рурален развој, што претставува огромен шок и огромно кратење, буквално на секој поглед, во секоја програма, во секоја мерка во земјоделството.
Николовски истакна дека веднаш по објавата на скандалот има промена на 40% од раководниот кадар на ИПАРД, за којшто за да се промени треба да се пријави во Европската унија.
Таму има уште поголем проблем, затоа што во ваков скандал, со суспендирани пари, еден ден по завршувањето на изборите се носи решение за распоредување на 40% од кадарот кој го работеше најуспешниот ИПАРД-2 во регионот, каде што има 85% искористеност, најдобро од сите земји, истакна Николовски.
Наместо да откочиме и да ги ослободиме работите, се прават грешки во оваа нервоза, за да се заглават уште повеќе процедурите. Заедно со скратените износи за субвенции од 500 милиони денари и преполовената програма за рурален развој, се инвестициските мерки со укинатите програми за малите производители, но се форсираат големите компании. Со тоа што нема исплата на субвенции со месеци и нема аванс на исплата, сериозно ќе биде доведен доходот на земјоделците и нивната спремност за нова реколта. Со ова, мерките се креираат за големите фарми или една–две винарии преку програмите во владина процедура и одлуки на Собранието, каде што се гледа дека се форсираат големите компании, а треба да се гордееме на четири илјади мали производители и на постојана поддршка на малите земјоделци, а не на пет–шест големи компании, порача пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во обраќање пред собраниската комисија за финансирање и буџет.

