Македонија
Преговорите со Бугарија не смеат да бидат тајни – подготвен документ на експертската јавност
Институтот за демократија и Институтот за европска политика подготвија заеднички документ како одговор на францускиот предлог за преговарачката рамка и на дебатата што ја отвори Владата по добивањето на модификациите од Брисел.
Тие сметаат дека преку отфрлањето на предлогот мора да се изгради нов став со широк општествен консензус заснован на темелни дискусии.
„Во тековниот предлог, преговорите вистински би почнале по внесувањето на етничките Бугари во преамбулата на Уставот – ветување за коешто Владата нема мандат и ќе нè остави уште долго во чекалницата, но сега, со целиот притисок врз нас. Протоколот кој сè уште не е достапен за јавноста останува дел од преговарачката рамка.
Историските теми остануваат на маса, а мешовитата експертска комисија за историски и образовни прашања добива многу поголем притисок за резултати. Но овој пат, притисокот ќе биде европски, а не бугарски.
Решението за македонскиот јазик не е чисто. Со изоставувањето на поглавјето 34 од преговарачката рамка и со внесувањето на унилатералните ноти за македонскиот јазик, Бугарија си остава простор во подоцнежната фаза на преговорите да го блокира затворањето на ова поглавје (кое сe носи со едногласност), доколку нејзините барања не се исполнети, а се дел од нотата за македонскиот јазик. Потпишувањето на договорот за Фронтекс не е правна гаранција за непризнавање на јазикот во ова поглавје.
Аргументите „сега или никогаш“, „земи или остави“ не се оправдани во ситуација кога идниот изглед на ЕУ не е познат и кога војната во Украина налага потреба од итен успех во проширувањето што треба да се направи по секоја цена. Сега тоа е на штета на Северна Македонија, но и на самата ЕУ. Штетата од овој присилен „успех“ ќе ја направи земјата уште поранлива на подривачки влијанија од трети страни и е далеку поголема по безбедноста и стабилноста на регионот.
Процесот на градење општествен консензус за една од најважните одлуки кои Македонија треба да ги донесе треба да биде инклузивен и да не се вградува во нереална временска рамка. Владата еднострано информира отколку што дебатира и се труди да изгради заеднички став. Оваа стратегија не само што создава дополнителна несигурност и фрустрација кај граѓаните, туку ја зголемува и поларизацијата во општеството и нетрпеливоста кон неистомислениците.
Можеби, за политичкиот естаблишмент прифаќањето нема да биде „ни триумф, ни дебакл“, но за нашето општество се создава ризик дека пристапниот процес ќе биде јамка околу вратот што ќе се затега во следните децении.
Со наведувањето можни етнички тензии како последица од неприфаќањето на предлогот (кој има јасен бугарски печат: „Раздели, па владеј“), се внесува дополнителна несигурност. Дали во Македонија ќе има етнички тензии зависи најмногу од македонските политички субјекти. Одговорноста е на Владата да обезбеди меѓуетничка трпеливост и толеранција во најосетливи моменти.
Инсистираме сите понатамошни чекори и документи, вклучително и Протоколот, коишто би ги презела македонската влада за решавање на македонско-бугарскиот спор, да бидат презентирани во јавноста за да се обезбеди широка општествена поддршка. Собранието не смее да биде заобиколено.
Оттука, во интерес на вистински и целосни информации и во интерес на иднината, Владата мора да одговори на следните прашања/барања:
Владата веднаш да го објави Протоколот кој треба да се потпише меѓу ресорните министерства.
Како во модифицираниот предлог е заштитен македонскиот идентитет?
Зошто пред една седмица за решението за јазикот со унилатерални декларации сметавте дека е неприфатливо, а сега е прифатливо?
Какви гаранции Владата обезбедила за да го заштити македонскиот јазик, особено во однос на идна злоупотреба на унилатералната изјава на Бугарија во поглавјето 34?
Кога и со кои политички субјекти Владата постигнала согласност за промена на Уставот?
Каков реципроцитет е обезбеден во обврските за спроведување на Протоколот (изјава на министерот Османи за ТВ емисијата „Топ тема“)?
Зошто Владата смета дека ова е „последна шанса“ за евроинтегративниот пат?
Владата да го објави претходниот предлог – „работна верзија“.
Последно, нагласуваме да се преиспита пристапот на забрзани консултации и да се остави време за суштествена дискусија, анализи и проценки“, стои во документот што го поддржаа и Македонски центар за меѓународна соработка, Институт за комуникациски студии, Центарот за управување со знаење, Центар за истражување и креирање политики, Центар за правни истражувања и анализи, Зелен институт Ековита и Рурална коалиција Радар.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Кореја донираше осум електрични возила за Министерството за здравство
Министерството за здравство, со поддршка од Владата на Република Кореја, преку грант за помош обезбеди осум современи електрични возила, со инсталација на станици за електрично полнење.
– Заедно со амбасадорот на Република Кореја, Донг-бае Ким, денеска, извршивме примопредавање на првите три возила од грантот, а до крајот на месецот очекуваме да пристигнат уште пет возила, со што целосно ќе се реализира донацијата од вкупно осум електрични возила. Оваа значајна поддршка од Република Кореја претставува важен чекор во зајакнување на институционалните капацитети и ќе овозможи поефикасно, поекономично и еколошко функционирање на инспекциските служби, изјави министерот за здравство, Азир Алиу.
Во рамки на примопредавањето, Алиу изрази благодарност до Владата на Република Кореја за континуираната соработка и придонесот кон зајакнување на капацитетите во јавниот здравствен систем.
Македонија
Муцунски со членовите на Комисијата за надворешни работи на шпанскиот Сенат: евроинтегративниот процес треба да биде предвидлив и ненаметнат од билатерални прашања
Министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски, денес во Скопје оствари средба со делегација од шпанскиот Сенат, составена од сенатори – членови на Комисијата за надворешни работи.
Муцунски изрази задоволство од посетата, која претставува потврда за одличните односи меѓу двете земји. Тој ја нагласи важноста на парламентарната дипломатија и континуираниот политички дијалог, истакнувајќи ја потребата од почести контакти меѓу претставниците на двата парламенти, со очекување оваа динамика дополнително да се интензивира во претстојниот период.
Говорејќи за европската интеграција, министерот посочи дека процесот треба да биде предвидлив и ненаметнат од билатерални прашања. Потсети и на отстапките направени во изминатите години и долготрајниот период низ кој поминува нашата држава, нагласувајќи дека граѓаните на Република Северна Македонија доследно ги споделуваат европските вредности.
Сенаторите од Шпанија потврдија дека нивната земја останува силен пријател и поддржувач на Република Северна Македонија, вклучително и во однос на членството во Европската унија. Тие ја нагласија важноста од интегрирањето на државата во европското семејство, како основа за понатамошно продлабочување на соработката.
Во разговорот беше посочена и одличната динамика на билатералните односи, како и потенцијалот за нивно дополнително унапредување, со акцент на економијата, инвестициите, културата и туризмот. Беше оценето дека оваа средба, како и активностите во рамки на посетата, ќе придонесат за натамошно јакнење на блиските и пријателски односи меѓу двете земји.
Македонија
ЛДП: Македонија под европскиот демократски штит од 2026 година
На 209-от состанок на Извршниот Комитет на Либералната Интернационала, што се одржа во Хаг, Холандија, едногласно беше усвоена предлог-резолуцијата поднесена од Либерално-демократската партија (ЛДП) од Северна Македонија. Со резолуцијата се поздравува и силно се поддржува предлогот на Европската Комисија за изградба на таканаречениот „Европски демократски штит“ за одбрана на демократијата во земјите-членки и во земјите кандидати од малигно надворешно влијание. Со овој чин, македонската демократија ќе биде ставена под заедничкиот европски штит од штетните и злонамерни влијанија кои имаат за цел да создадат недоверба во демократските институции, да предизвикаат опасна политичка поларизација во општеството и да внесат раздор меѓу европските земји, информираат од партијата.
Во усвоената резолуција, како што појаснуваат, ИК на Либералната Интернационала бара Европскиот демократски штит да биде ставен во функција веќе наредната 2026 година, со што ќе се обезбеди континуирана одбрана на либералните вредности и ќе се зацврсти патот кон солидно проширување на ЕУ. Комитетот, исто така, повикува да се одвојат неопходните финансиски средства кои експлицитно ќе ја штитат и Северна Македонија од злонамерните влијанија, особено од оние што доаѓаат од Руската Федерација и другите надворешни актери кои се обидуваат да ја поткопаат европската интеграција и демократскиот развој на земјата. Делегацијата на ЛДП ја предводи Емил Кирјас, потпретседател на ЛИ.
„Премногу често гледаме како официјална Москва, преку твитер профилите на своите амбасади во Скопје и соседните држави, подгрева раздор и недоверба кон институциите, демократскиот развој и односите со соседите. Тие објавуваат сосема спротивни твитови во Скопје и Софија за важни датуми, како што е денот кога ги чествуваме Светите Кирил и Методиј, или за оние кои го негираат геноцидот во 90-тите. Тие ставови подоцна стануваат дел од дискурсот на одредени политички актери и создаваат раздор. Очигледно е дека тоа не е добронамерно. Македонските граѓани мора да бидат сигурни дека самите ќе одлучуваат за сопствената иднина врз основа на добрите намери на домашните, а не на странските политички актери. Тоа е основата на секоја демократија. Европа може да се одбрани само со заеднички напори“, истакна потпретседателот на ЛИ, Емил Кирјас.

