На конференцијата „Трансформирање на иднината: дигитална стратегија за современо општество“, посветена на промоцијата на Националната стратегија за развој на ИКТ – SMART/МК 2030, министерот за дигитална трансформација Стефан Андоновски истакна дека, според најновите резултати во GovTech Maturity Index (GTMI) 2025 на Светска банка, Македонија е препознаена како земја со високо ниво на зрелост во дигиталната трансформација на јавниот сектор.

„Во најновиот GovTech Maturity Index 2025 на Светска банка, Македонија е рангирана во категоријата A – Extensive GovTech maturity, со резултат 0,760, заедно со земји како Латвија, Литванија, Малта, Холандија и Нов Зеланд што ја потврдува нашата позиција меѓу земјите што демонстрираат солидни капацитети за дигитализација на јавните услуги и унапредување на владини дигитални системи“, рече Андоновски.

Овој резултат претставува напредок во споредба со претходните изданија на индексот (како што беше во извештајот од GTMI 2023), кога Македонија не беше дел од највисоката група на зрелост, беше оценета со 0,570 и припаѓаше на пониски рангирани категории според вклучениот обем на критериуми за дигитална трансформација. Ова претставува скок од 22 места, од 101 на 79 место.

Напредувањето во категоријата A – Extensive GovTech maturity (или екстензивна зрелост) ја рефлектира нашата континуирана работа на унапредување на дигиталните платформи, јакнење на основните владини системи и подобрување на интеракцијата со граѓаните преку дигитални канали.

Овој успех ја потврдува посветеноста на Владата кон современа, ефикасна и транспарентна дигитална администрација која обезбедува подобри услуги за граѓаните и бизнисите, соопштуваат од Министерството за дигитална трансформација.

Либерално-демократската партија (ЛДП) изразува сериозна загриженост и негодување во однос на најновите предлог-измени на Кривичниот законик кои се најдоа пред пратениците во Собранието на почетокот на неделата. Иако навидум изгледа дека се предлагаат решенија за заострување на казните и санирање на штетите направени во минатото, сметаме дека ова е само уште едно од многуте „крпења и закрпувања“ на правниот систем, наместо суштинска реформа која граѓаните ја чекаат повеќе од 18 месеци, велат од ЛДП.

„Во насока на подобрување на состојбата, како партија која доследно се залага за владеење на правото, укажуваме на проблемот со застарувањето. Тука, иако се предлага зголемување на казните за „Злосторничко здружување“ и „Злоупотреба на службената положба“, сметаме дека застарување на делата се сè уште можни и за истото сме сведочеле постојано во минатото.

Воедно, ЛДП инсистира на дополнително зголемување на границата за застарување на делата од 30-тата глава извршени на штета на буџетот на државата. Борбата против корупција не смее да зависи од административни рокови кои им овозможуваат на оние кои се огрешиле итро да ја избегнат правдата“, соопшти ЛДП.

„Сметаме дека повторното воведување на кривичното дело поврзано со злоупотреби при јавните набавки е задоцнет чекор, а сегашното решение е само обид за санирање на штета. Делот за воведување на санкции за злоупотреба на порнографски и сексуални содржини е за поздрав, но потребно е итно проширување на овие одредби. Во време на брз технолошки развој, неопходно е законот експлицитно да ја опфати и злоупотребата на дигитални содржини креирани со помош на вештачката интелигенција (Deepfake-ови), со цел заштита на достоинството на секој граѓанин.

Доста беше од делумни и парцијални решенија. Доколку ресорното министерство не е способно да изготви и да се донесе целосно нов, современ и европски Кривичен законик до крајот на оваа година, треба јавно да ја признае својата неспособност. Македонија нема време за нови правни експерименти кои оставаат простор за селективна правда и неправда.

ЛДП останува посветена на заложбата за носење на законско решение кое ќе биде бескомпромисно кон криминалот и корупцијата. Нашите забелешки се јасни: ни треба закон кој што ќе штити, а не закон што ќе амнестира преку застарување“, се додава во соопштението на ЛДП.

Министерството за животна средина и просторно планирање информира дека според податоците од Државниот автоматски мониторинг систем за квалитет на амбиенталниот воздух и добиената временска прогноза од Управата за хидрометеоролошки работи, прагот на алармирање на суспендирани честички со големина до 10 микрометри (надминување на вредноста од 150 mg /m3 во текот на два последователни денови) е надминат на мерните места во Скопје – Центар, Гази Баба, Карпош, Лисиче и Ректорат.

Прагот на алармирање, како што појаснуваат е дефиниран во Уредбата за изменување и дополнување на Уредбата за гранични вредности за нивоа и видови на загадувачки супстанции во амбиенталниот воздух и прагови на алармирање, рокови за постигнување на граничните вредности, маргини на толеранција за гранична вредност, целни вредности и долгорочни цели (Службен весник на Република Македонија бр. 183 од 14.12.2017 година).

(Во табелата се прикажани среднодневните концентрации на PM10 на мернoто место и деновите каде има појава на надминување на праг на алармирање).

(концентрациите се изразени во mg/m3)

„Согласно настанатата состојба за мерните места во Скопје – Центар, Гази Баба, Карпош, Лисиче и Ректорат важат следните мерки:

· Да се интензивираат вонредните инспекциски надзори на инсталациите со А-Интегрирана еколошка дозвола

· Да се интензивираат вонредните инспекциски надзори на терен за контрола на инсталациите со Б-Интегрирани еколошки дозволи и Елаборати

· Инсталациите со континуиран мониторинг да овозможат јавен пристап на измерените податоци

· Да се интензивираат вонредните контроли на техничката исправност на возилата, особено оние со дизел горива и нерегистрирани возила

· Да се интензивираат вонредните контроли на градилиштата

· Забрана на горење на отворено

· Се препорачува на сите правни субјекти (работодавци) да ги ослободат од работни обврски бремените жени, лицата постари од 60 години, како и лицата со хронична астма, прележан миокарден инфаркт или мозочен удар, без разлика на возраста, со препорака на матичен лекар

· Се препорачува на сите правни субјекти (работодавци) да го реорганизираат работното време и лицата кои работат на отворено да работат од 11.00 до 17.00 часот

· Се препорачува да не се организираат спортски натпревари и други културни манифестации на отворено“.