Македонија
Хелсиншкиот комитет: Бегалската криза не е завршена, државата да се осигури дека може да ги гарантира правата на мигрантите
Бегалската криза не смее да се смета за завршена иако бројот на бегалци и мигранти што лани влегоа во Македонија е намален во споредба со 2016 година. Државата мора да продолжи да ги гради своите капацитети за да може непречено да ги гарантира основните човекови права и слободи на бегалците и мигрантите на својата територија, како и итно да престане со нелегалното групно депортирање“на овие луѓе кон соседните земји. Ова се дел од заклучоците кои Хелсиншкиот комитет за човековите права на Македонија ги истакна во годишниот извештај за 2017 за утврдените состојби и почитувањето на правата на бегалците, мигрантите и барателите на азил што транзитираа низ земјава.
Во рамките на дискусијата за истражувањата беше разгледано и прашањето за продолжување на кризната состојба на јужната и северната граница во земјата. Препораката е дека Собранието треба да прогласи продолжување за да се следи ситуацијата на терен, да се подобри состојбата на транзитните кампови, како и третманот на бегалците. Хелсиншкиот комитет истакнува дека официјалната статистика на институциите покажува оти во Македонија во 2017 година бројката на бегалци и мигранти во прифатните кампови не надмина 200 лица.
Податоците од активистите на терен, пак, велат оти бројот на бегалци и мигранти што се движат по нерегуларните патишта е значително поголема. Овие лица, меѓу кои има мажи, жени и деца, не се заштитени од државните органи и се препуштени на шверцерски групи или на личната способност за преживување.
„Постојат три многу важни точки за оценување како државата се поставила во текот на бегалската криза. Тие се: националната пракса, начинот на кој се поставија државата и надлежните институции, како и севкупниот општествен одговор, вклучувајќи го и односот на месното население, односно степенот на ксенофобија и прекуграничната соработка затоа што стануваше збор за светска криза во која беа вмешани голем број држави. По сè што се соочивме, бегалската криза е добра лекција за сите нас, која нè научи дека сепак некои територии, кои мислевме дека се освоени во насока на почитување на човековите права и слободи, не се и сè уште мора да се бориме за нив. Сето она што е хуманост на хартија не е и хуманост на дело“, истакна Уранија Пировска, извршна директорка на Хелсиншкиот комитет, при презентацијата на резултатите од годишниот извештај за 2017 година, но и на бегалската криза од самиот нејзин почеток.
Во текот на минатата година низ Македонија поминале бегалци од повеќе земји, при што најмногубројни биле луѓето од Авганистан, Сирија, Пакистан, Иран и од Ирак. Поретко се среќавале бегалци и мигранти по потекло од Мароко, Алжир, Либија, Палестина, а кон крајот на 2017 биле регистрирани неколку турски државјани кои бегале од политички прогон.
„Од една страна, Македонија им обезбеди на бегалците и мигрантите удобен престој во земјата овозможувајќи им основни услови во транзитните кампови со цел да се почитуваат нивните човекови права. Од друга страна, покрај повремените прекршувања на човековите права во одделни случаи, како што се ограничување на слободата на движење, ограничен пристап до територија, употреба на прекумерна и неоправдана сила од страна на полициски службеници, најдоминантен проблем во текот на целата година е практиката на нелегална депортација, односно протерување на бегалците и мигрантите од државата, без соодветна процедура“, истакна Елена Брмбеска од Хелсиншкиот комитет.
За да се надминат ваквите проблеми, Хелсиншкиот комитет препорачува да се воспостави систем на навремено регистрирање на сите бегалци и мигранти што транзитираат низ земјава за да може да се следи нивното движење и да се зголеми заштитата на нивните човекови права. Да се гарантира правото на барање азил за сите бегалци, мигранти и странци задржани на територијата на Македонија, без условување од страна на државните органи, да се обезбеди надзор и поголема заштита за малолетниците без придружба, кои транзитираат низ земјава, а обвинувањата за употреба на прекумерна сила од страна на полициските службеници темелно да се истражат и евентуалните прекршители на законските овластувања да преземат одговорност. Дополнително, Хелсиншкиот комитет укажува дека неопходно е да се влијае врз јавното мислење за бегалската криза, со оглед на тоа дека минатата година е забележано високо ниво на ксенофобија помеѓу граѓаните, нетолеранција кон бегалците и говор на омраза.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Од ВМРО-ДПМНЕ велат дека планот за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат докажани експерти
Имплементацијата на мерки кои ќе бидат предвидени во План за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат експерти со докажано искуство и успешни проекти позади нив, а не ПР кампањџии, се вели во соопштението од Советничка група на ВМРО-ДПМНЕ и Коалицијата на Град Скопје.
Мерките од овој план ќе бидат поддржани од градските власти и ќе се бара мерливост на резултатите и отчетност во реализацијата.
За дел од мерките ќе бараме помош при финансирањето, а дел од мерките од овој план ќе се финансираат од пари на граѓаните и тие не смее веќе да се трошат како до сега, во проекти со сомнителен квалитет, без мерливи резултати и подготвувани од аматери.
Прашањето на чистиот воздух е прашање на нашето здравје. А нашето здравје и здравјето на нашите деца нема да им го довериме на оние кои својот успех го мерат само во бројот на лајкови кои ловат во матното поле на паниката која ја создаваат кај граѓаните, туку во мерливи резултати.
Прашањата поврзани со квалитетот на воздухот ќе ги решаваме со вклученост на вистински стручњаци, затоа што се работи за здравјето на нашите деца, а не на кариерата на некој опозициски советник.
Светските примери на градови кои влегле во борбата со аерозагадувањето и успешно се борат, покажуваат дека посветената борба трае долги години и не започнува со ПР акции на денот кога воздухот е најзагаден, туку со систематски поставен План за управување со квалитетот на воздухот и имплементација на неговите мерки.
Македонија
Сиљановска Давкова: Турската заедница има значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата
Уште од формирањето на македонската држава е не само гарантирано, туку и практично овозможено правото на образование на турски јазик, како неразделно од етничкиот и културниот идентитет на Турците, рече претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска во обраќање на приемот, којшто по повод 21 Декември, Денот на наставата на турски јазик, го организираше Сојузот на турски невладини организации во Македонија – МАТУСИТЕБ, со поддршка на Турската агенција за соработка и координација – ТИКА.
Сиљановска Давкова истакна дека македонската држава отсекогаш ги препознавала различните идентитети, вклучително и турскиот, како вредност, сила и предност.
– Со обезбедување не само индивидуални, туку и колективни права коишто, денес, ги надминуваат стандардите на многу високоразвиени демократии, успеавме да изградиме демократски модел на соживот! Сепак, свесна сум дека во реалната/практичната примена на уставно утврденото право на образование на турски јазик постојат недорешени прашања и потешкотии, но и решеност и подготвеност за нивно надминување преку координирана, одговорна и ефикасна соработка меѓу локалната самоуправа и централните институции, рече претседателката Сиљановска Давкова.

Нашите сограѓани од турско потекло овде, како и лицата од македонско потекло коишто живеат во Република Турција, наведе претседателката, се најцврстата човечка врска меѓу нас и пријателската Република Турција.
– Вие сте најсилната алка на македонско-турските односи. Верувам дека во периодот што следи, заедно со претседателот на Република Турција, господинот Реџеп Таип Ердоган, ќе продолжиме да ги продлабочуваме овие односи во духот на пријателството и на меѓусебната почит, подвлече претседелката Сиљановска Давкова.
Таа посочи дека празниците како овој не се само повод за радост и свеченост, туку и моменти кога повторно се потсетуваме на нашите обврски кон општеството и државата во којашто живееме.

– Основачот на модерна Турција и син на македонската држава, големиот Мустафа Кемал Ататурк, мудро рекол: „Татковината најмногу ја сака оној што најдобро ја извршува својата должност“. Водејќи се од оваа максима, нашата заедничка должност е јасна: каде и да се наоѓаме, што и да работиме, да ја извршуваме својата задача чесно, посветено и одговорно. Само така ќе придонесеме за нејзиниот развој и за нејзиното заслужено место меѓу европските држави, порача претседателката.
Според Сиљановска Давкова, наставниците се особено заслужни за едукацијата на турски јазик на бројни генерации ученици, воспитувајќи ги во духот на соживот и одговорност за заедничкиот живот во мултикултурното македонско општество.
Претседателката во обраќањето истакна дека припадниците на турската заедница имаат значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата, почнувајќи од образованието и културата, до спортот и политиката.
Ја нагласи и важноста на интензивната турско-македонска меѓудржавна соработка и се заблагодари за континуираната турска финансиска подршка, особено преку ТИКА, со чие разбирање и помош се реновираа важни верски објекти, се подобрија здравствените капацитети, се модернизираа научните и образовни инстититуции, се подржааа земјоделските иновации.
За Сиљановска Давкова, сограѓаните од турска припадност, како и турските граѓани од македонско потекло во Република Турција, се најцврстата врска меѓу нас и Република Турција, што мора да се негува и зацврстува.

На настанот се обратија и: Фатих Улусој, турски амбасадор во земјава, Мустафа Шентоп, поранешен претседател на Големото национално собрание на Република Турција, како и организаторот на настанот, Тахсин Ибрахим, претседател на МАТУСИТЕБ, на кои, вклучувајќи ја и претседателката, им беа доделени признанија за истакнатата улога во градењето и зацврстувањето на турско-македонското пријателство.
– Доделените награди на најуспешните ученици на натпреварите во поезија, проза и цртање на Денот на наставата на турски јазик ја потенцираа важноста на знаењето, креативноста, стручноста и компетентноста, без коишто нема прогрес на заедницата, ниту европеизација на државата!, информира Кабинетот на претседателката.
Македонија
Грипот се шири брзо, раст од над 31 проценти за една недела
Во периодот од 8 до 14 декември, во Република Северна Македонија се пријавени 126 случаи на грип и заболувања слични на грип, што претставува зголемување од 31,3% во споредба со претходната недела, покажуваат најновите податоци од здравствените власти.
Најмногу заболени се регистрирани во Тетово (30 случаи) и Куманово (20), а веднаш потоа следи Македонски Брод (18). Во Скопје се пријавени 15 случаи. Иако по број на пријави не е прв, Македонски Брод има највисока инциденца – 178,0 заболени на 100.000 жители.
Според старосната распределба, најзасегната е групата 15–64 години со 97 случаи. Кај лицата над 65 години регистрирани се 16 случаи, додека кај децата бројките се пониски: 7 случаи кај групата 5–14 години и 6 случаи кај 0–4 години.
Во Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) биле тестирани 24 материјали, при што се детектирани 4 позитивни случаи на грип: три Influenza A(H3) и еден Influenza A(H1)pdm09. Дополнително, регистриран е и еден случај на RSV тип B, додека SARS-CoV-2 не е детектиран.
Кумулативно, од почетокот на сезоната 2025/2026, регистрирани се 998 случаи на грип/заболувања слични на грип, што е зголемување од 51,2% во однос на истиот период минатата сезона.
Најголем број пријави има во Гостивар (244) и Куманово (241), а Македонски Брод повторно се издвојува со највисока инциденца – 583,5 на 100.000 жители.
Вакцинацијата против грип останува најсигурна заштита, посочуваат здравствените власти. За сезоната 2025/2026 обезбедени се 80.000 бесплатни четиривалентни вакцини за ризичните групи:
-
лица над 65 години,
-
деца од 6 до 59 месеци,
-
лица со хронични болести,
-
бремени жени,
-
здравствени работници.
Според досегашните податоци, вакцинирани се 78.730 лица (со бесплатни или комерцијални вакцини).
Епидемиолошкиот надзор покажува дека грипот сè уште има спорадична активност низ земјата, а процентот на позитивност е под 10%, што укажува дека сезоната не е во полн интензитет. Сепак, бројот на пријавени случаи постојано расте, па се апелира на зголемено внимание, особено кај ризичните групи.
Министерството за здравство и ИЈЗ препорачуваат:
-
често миење раце,
-
избегнување големи гужви,
-
топло облекување, доволен одмор и внес на течности/витамини,
-
доколку се разболите: останете дома, избегнувајте блиски контакти, покривајте нос и уста при кашлање/кивање и користете заштитна маска при контакт со блиски.

