Македонија
Јавно обвинителство: Дигитализацијата на правосудството треба да овозможи ефикасност и транспарентност
Дигитализацијата на правосудството, со која е опфатено и Јавното обвинителство, треба да овозможи ефикасност и транспарентност и да го олесни пристапот на граѓаните до правдата, заклучија учесниците на регионалната отворена дебата „Дигитално правосудство – нова ера на реформите на македонскиот правосуден систем“, што се одржа денеска во Скопје.
Системот на информатичко-комуникациски технологии е неопходност во работењето на јавните обвинителства, но тој мора да гарантира безбедност и трајност на податоците. За негово непречено функционирање потребна е соодветна инфраструктура, човечки и финансиски ресурси, како и соодветни законски измени, нагласи Јавниот обвинител на Република Северна Македонија, Љубомир Јовески.
„Во моментов, во Јавното обвинителство на Република Северна Македонија се вработени само двајца инженери информатичари и по еден во три виши јавни обвинителства. Во ниту едно основно јавно обвинителство нема ИТ-кадар, а со тоа нема ниту достапна ИТ-поддршка во работењето. Опремата со која работиме е во употреба повеќе години и веќе е амортизирана и застарена во однос на потребите кои ги имаме“, рече Јовески.
Тој додаде дека Јавното обвинителство, преку финансиска поддршка од ИПА-проектите и од сопствени буџетски средства, прави обиди за надминување на овие состојби. Исто така, во рамките на обвинителството веќе постои систем за електронско управување со предметите, но тој не е целосно во функција, а една од причините за тоа е немањето доволно човечки ресурси. Потребно е надоградување на системот за да се овозможи електронска распределба на предметите со почитување на начелото на независност и увид во работата на јавните обвинители.
„Имајќи ја предвид моменталната состојба, сметам дека што поскоро треба да се зајакнат нашите капацитети, да се вработи и да се остручи соодветен кадар, да се набави нова и соодветна опрема. Врпочем, ваквата активност е предвидена и во Акцискиот план за имплементација на Стратегијата и е императив за успешноста на процесот на дигитализација на правосудството“, рече Јовески.
Дигитализацијата на правосудството е долгорочен и тежок процес, но Јавното обвинителство има сериозен пристап кон овој процес, оцени Лазар Нанев, претседател на Основен суд Кавадарци и претседател на Советот за координирање на информатичко-комуникациската технологија во правосудните органи.
„Со спроведување на дигитализацијата согласно европските стандарди се олеснува работата на судовите и обвинителствата, а размената на податоци меѓу институциите станува брза и ефикасна. Интероперабилноста на институциите е исклучително важна за да се зголеми ефикасноста и да се обезбеди владеење на правото“, рече Нанев.
Потребен е соодветен план за операционализација на дигитализацијата и на ниво на јавното обвинителство, потенцираше проф. д-р Гордана Лажетиќ, член на Советот за координирање на информатичко-комуникациската технологија во правосудните органи. „Неопходно е јавните обвинители да добијат можност и во текот на претходната постапка да комуницираат преку платформата за интероперабилност со другите државни органи. За ова да биде функционално, потребно е сериозно кадровско зајакнување на обвинителствата“, додаде Лажетиќ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Ѓорѓиевски најавува враќање на празничниот дух, на 15 декември почнуваат настаните на плоштад „Македонија“
На 15 декември почнуваат предновогодишните настани на плоштад „Македонија“.
„Градот Скопје со радост најавува дека годинава празничниот дух повторно се враќа на плоштадот „Македонија“. Со посебна атмосфера, богата програма и многу изненадувања за сите генерации, претстојниот настан го означува почетокот на новогодишните и божиќните празнувања во главниот град“, велат од Градот.
„ Ајде заедно да го осветлиме градот. 15.12.2025 во 18:00 часот. Почитувани скопјани, драги родители, најдраги дечиња, нашиот град е најубав тогаш кога свети од радост, насмевки и празнична магија. А сите ние – и младите, и возрасните ја заслужуваме таа топлина што ја носат Новогодишните и Божиќните празници. Затоа, со огромна радост ве поканувам заедно да го означиме почетокот на едно ново празнично поглавје исполнето со забава, музика, многу подароци и вашите омилени херои кои ќе ги израдуваат најмалите. На 15 декември, во 18 часот, на плоштадот „Македонија“, заедно со вас ќе го осветлиме градот и после неколку години ќе ја почувствуваме првата искра на празничниот дух. Веќе од наредниот ден, па сѐ до самата Нова година, ќе следуваат секојдневни настани и забави за сите генерации. А дочекот, ви ветуваме, ќе биде спектакуларен и незаборавен“, објави градоначалникот Орце Ѓорѓиевски.
Македонија
Притвор за скопјанецот кој насилно упадна во студиото на „Инфомакс“
Судот му определи притвор на 43-годишниот скопјанец кој вчера насилно упадна во студиото на „Инфомакс“.
Според информациите од МВР, полицијата поднесе кривична пријава по брза постапка против Г.С.(43) од Скопје поради постоење основи на сомнение за сторени кривични дела насилство и спречување на службено лице при вршење службено дејствие.
„Имено по претходна пријава од страна на А.М. водител на емисијата ‘Инфомакс’ и по преземени мерки од страна на полициските службеници извршен е разговор со оштетениот и сведоците на настанот, обезбедени се видео записи од безбедносни камери, извршен е службен разговор со пријавениот и документирани се заканувачки пораки од пријавениот кон оштетениот. Тој е изведен пред судија на претходна постапка при што му е изречена мерка притвор“, соопшти МВР.
Македонија
„Јавноста бара одговори, а добива уште една сцена на политичка формалност“, велат од Блупринт групата за реформи во праводуството за комисијата за Кочани
Јавноста бара одговори, но наместо одговорност, добива уште една сцена на политичка формалност. Семејствата уште еднаш беа оставени да гледаат како институциите формално „дискутираат“, а суштински не се прават чекори кон конкретни мерки. Ваквата слика испраќа порака дека: дури и во ситуации со висока човечка цена и огромно јавно очекување, политичкиот интерес има поголема тежина од политичката одговорност.
Ова го констатира Блупринт групата за реформи во правосудството во врска со расправата на Постојаната анкетна комисија за човекови права посветена на случајот со пожарот во Кочани, што се одржа на 9 декември.
На расправата беше разгледувана иницијатива поднесена од родителите на жртвите во трагедијата, преку здружението 16 Март 2025 – Кочани.
Според Блупринт групата, расправата повторно го потврдила она на кое со години укажуваат граѓанските организации: институционалниот систем на заштита, контрола и одговорност е суштински нефункционален.
„Трагедијата во која загинаа 63 лица не е резултат само на индивидуални пропусти, туку таа е директна последица на децениска институционална незаинтересираност, избегнување одговорност и отсуство на вистинска политичка волја за реформа.
Иако Собранието има уставна и политичка обврска да води темелна и одговорна расправа, очигледна беше недоволната посветеност на голем дел од пратениците. Уште на самиот почеток се предложи расправата да се одложи, па дури и целосно да се избегне, под изговор на ненадлежност, пристрасност и влијание врз судските и истражните постапки. Исто така, кога медиумите ја напуштија салата, истото го сторија и голем број пратеници и високи поканети гости, меѓу кои и Претседателот на Собранието, Претседателот на Владата и Претседателот на Републиката, без најавување или оправдување на отсуството од понатамошниот тек на дискусијата“, се наведува во соопштението.
Од таму велат дека перцепцијата е дека поголемиот дел на декларативни констатации за „нефункционален систем“ беа истакнати повеќе како обид пратениците да се дистанцираат од одговорност.
„Родителите на жртвите во своето обраќање јасно побараа правда, а пратениците, речиси без исклучок, повторија дека „системот не функционира“. Во текот на расправата само три до четири пратеници понудија конкретни и конструктивни предлози. Притоа, перцепцијата беше дека поголемиот дел на декларативни констатации за „нефункционален систем“ беа истакнати повеќе како обид пратениците да се дистанцираат од одговорност. Токму затоа го поставуваме прашањето: кој е системот? Ако системот не функционира, мора конечно да биде јасно кој го сочинува и зошто никој не понел политичка одговорност за децениските пропусти. „Системот“ не е само апстрактен поим, тоа се Владата, Собранието, судовите, регулаторите, инспекторатите и сите институции што треба да создаваат, контролираат, надгледуваат и санкционираат. Кога нема одговорност, тогаш системот не е нефункционален по случајност, туку по нечие недејствување“, велат од групата.
Од таму сметаат дека Комисијата има и морална и институционална обврска, како и уставна должност да донесе конкретни заклучоци и јасни чекори што ќе доведат до утврдување политичка одговорност и решение за тоа како системот да стане функционален.
„Како Блупринт група бараме: сериозен, доследен и итен процес – без релативизирање, без одолговлекување и без политичка апстракција. Притоа, посочуваме дека мора да се внимава да не се предизвика ревиктимизација на родителите и преживеаните“, велат од Блупринт групата и додаваат дека бараат трагедијата во Кочани конечно да биде третиранa како приоритет и пратениците обединето да настапат во заштитата на човековите права на граѓаните.
Блупринт групата за реформи во правосудството ја сочинуваат Институт за европска политика (ЕПИ), Институт за човекови права (ИЧП), Коалиција „Сите за правично судење“ (КСПС), Македонско здружение на млади правници (МЗМП), Хелсиншки комитет за човекови права (ХКЧП) и Центар за правни истражувања и анализи (ЦПИА).

