Македонија
Блупринт групата: Предложените измени во Кривичниот законик ќе влијаат и врз судските постапки иницирани од СЈО, постои опасност од настапување на апсолутна застареност

Блупринт групата за реформи во правосудството изразува сериозна загриженост во однос на предлог законот за измени на Кривичниот законик по скратена постапка, што кон крајот на август 2023 Владата на РСМ го поднесе до Собранието на РСМ.
„Предлозите за кои реагираме се однесуваат на казните на неколку кривични дела, односно за значително намалените казни за различните облици на кривичното дело од член 353 „Злоупотреба на службена положба и овластување“ со намалување на казната од најмалку 3 години затвор на казна од 1 до 4 години затвор, како и членот 394 „Злосторничко здружување“ со намалување на казната до 10 години на казна до 3 години. Како Блупринт група сметаме за потребно да посочиме дека последиците што можат да настанат од вакви интервенции во законот ќе бидат погубни во борбата против организираниот криминал и корупцијата и ќе ја зголемат и така големата неказнивост за сторителите на овие дела“, пишува Блупринт групата за реформи во правосудството.
„Во достапните материјали во однос на предлогот, се наведува потреба од усогласување на КЗ со меѓународни стандарди и посебно со актите на ЕУ. Меѓутоа, во предлог текстот на законот, не е воопшто наведено зошто се намалуваат казните и кои се стандардите поради кои се предлага намалувањето. Од достапните коресподентни табели во кои е даден преглед на релевантните документи на ЕУ со кои прописот се усогласува, не се спомнати и оценети двете спорни одредби. Дополнително, во предлог текстот на законот како образложение е наведено дека постојат ургентни прашања, кои се појавиле во меѓувреме. За нив се смета дека е целисходно да бидат регулирани за пократок период, бидејќи во секој случај веќе подолг временски период се изработува нов КЗ, што е окарактеризиран како обемен и сложен процес. Кои се овие ургентни прашања не е познато.
Како Блупринт група на граѓански организации која со свој претставник учествува во работната група за изработка на нов Кривичен законик, не се согласуваме со ваквиот пристап, да заедно со измени кои неспорно се неопходни и потребни (на пример воведувањето нови кривични дела против животната средина) да поминат незабележани решенија кои уште повеќе ќе ја намалат довербата на граѓаните во правосудството. Овие предлози ниту се предложени, ниту дискутирани на работната група за изработка на нов Кривичен законик“, се наведува во соопштението на Блупринт групата.
„Сакаме да истакнеме и дека во 2018 година во постапка за усогласување на Кривичниот законик со Истанбулската конвенција беше извршено намалување на казните за определени кривични дела со што се овозможи во дел од предметите иницирани од СЈО да се изречат помали казни, вклучително и условни осуди, како на пример во предметот „Труст“. Дел од граѓанските организации и во тој период јавно реагираа и бараа предлогот да биде повлечен од собраниска процедура, меѓутоа тоа не се случи, а веднаш по донесувањето на конкретните измени истите имаа веќе ефективно влијание во гореспоменатиот предмет.
Последиците доколку овие предлози се донесат како закон ќе бидат особено погубни за борбата против криминалот и корупцијата. Покрај праќањето порака дека ова дело не е помалку општествено штетно од претходно (што се прави со намалувањето на казната) тоа ќе има влијание и преку намалувањето на рокот за настапување на апсолутна застареност. Ова од причина што, пресметувањето на роковите за застареност е директно поврзано и зависи од видот и висината на пропишаната казна за одделно кривично дело, без разлика дали станува збор за застареност на кривичното гонење или пак на извршувањето на казната. Следствено на ова, предложените измени во Кривичниот законик неспорно ќе имаат влијание и врз судбината на судските постапки иницирани од страна на Специјалното јавно обвинителство, а кај кои што постои опасност од настапување на апсолутна застареност, односно предметите со работен наслов: Титаник, Таргет/Тврдина, ТНТ, Титаник 2, Трезор, Талир, Шпански скали и Траекторија. Исто така би сакале да потенцираме дека одделението за организиран криминал и корупција и останатите кривични оддели имаат речиси идентична казнена политика по однос на изрекувањето на санкции иако во одделението за организиран криминал и корупција тежината на кривичните дела е значително поголема со оглед на видот на истите. Во таа насока, нејасна е потребата од дополнително намалување на санкциите за овие дела, имајќи предвид дека и со сегашните предвидени казни за овој вид дела, се изрекуваат значително ниски казни.
Уставот на РСМ иако забранува ретроактивна примена на прописи, прави исклучок доколку подоцнежниот пропис е поповолен за граѓаните. Со други зборови лицата кои ги сториле овие дела во последните 10 до 15 години ќе имаат непосредна корист и ќе избегнат кривична одговорност. Со оваа политика ќе се зголеми недовербата на граѓаните бидејки ефектот од истата е уште поголема неказнивост на сторителите на кривичните дела кои засегаат во сферата на јавниот интерес (корупција, организиран криминал итн).
За крај, не помалку важно, доколку овие измени бидат направени, а како што впрочем и самиот Кривичен законик предвидува, покрај остварувањето на правдата, постоењето на казнено-правниот систем има за цел и превенција, што значи дека со казнувањето треба да се овозможи и остварување на специјална и генерална превенција. Со ваквото намалување на пропишаните казни, а имајќи ја предвид исклучително тешката и сериозна моменталната состојба во државата во поглед на справувањето со организираниот криминал и корупцијата, навистина е дискутабилно дали во иднина ќе може да се постигне во прв план специјалната, а потоа секако и генералната превенција. Дотолку повеќе што, остварувањето на превентивната цел со казнувањето, било да станува збор за едниот или другиот вид на превенција, првенствено зависи од видот и висината на пропишаната казна, односно нејзината пропорционалност со тежината на стореното кривично дело.
Бараме од пратениците во Собранието на РСМ да се впуштат во подлабинско елаборирање на потребата од ваквата измена пред да пристапат кон понатамошниот процес. Ја повикуваме и експертската јавност да се произнесе за овие предлог измени и за евентуалните последици кои истите би ги имале во пракса“, се додава во соопштението на Блупринт групата за реформи во правосудството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
(Видео) Кузеска: Подготвува ли МВРО-ВМРО злоупотреби со личните карти пред избори

Според портпаролката на СДСМ, Богданка Кузеска, непосредно пред локалните избори, во време кога рејтингот на ВМРО-ДПМНЕ вртоглаво паѓа, а довербата во институциите е сериозно нарушена, МВР тајно започнала процес за нов систем за издавање лични карти.
Последните јавно достапни информации говорат, вели таа, дека веќе е ангажира фирма, без било какво искуство во оваа област.
„Замислете, досега правела студии за отпад и стадиони. Сега треба да направи студија за систем со највисок степен на доверливост – издавање на лични карти и пасоши.
Понатаму, во тендерската документација не се бара безбедносен сертификат за лицата што ќе имаат пристап до податоците. Што е крајно сомнително и несоодветно.
Нема гаранција ниту за заштита на доверливи податоци на државата и граѓаните. Зошто“, прашува Кузеска.
Оценува дека сè ова се прави без транспарентност, далеку од очите на јавноста и крајно сомнително.
„МВРО-ВМРО сака да го централизира целиот систем – од производство до издавање документи – без контрола, без надзор, без јавност, без сертитифакти. Тоа не е модернизација, тоа е рецепт за злоупотреба.
Се поставува прашањето дали ова значи дека повторно се подготвуваат сценаријата како од времето на Никола Груевски, кога МВРО-ВМРО масовно издаваше незаконски лични карти и спроведуваше незаконско гласање“.
Бара итни одговори од Тошковски, зошто се ангажира фирма без релевантно искуство и без безбедносен сертификат.
„Кој може да гарантира дека нема да има масовно издавање нови документи непосредно пред изборите и злоупотреби“.
СДСМ, напоменува таа, ќе остане буден чувар на јавниот интерес и на слободната волја на граѓаните и најави дека ќе ги информираат сите релевантни домашни и меѓународни фактори и ќе се спротивстават на сите обиди за злоупотреби.
Македонија
(Видео) Висинска: Центар заслужува промена, доаѓа времето на достоинствен живот за центарци

Центар стагнира, а центарци ги живеат последиците од неисполнетите ветувања.Градоначалникот Герасимовски многу вети – но малку направи. По 4 години, неговите ветувања се само празни букви на хартија, истакна на прес-конференција Марина Вишинска од ВМРО-ДПМНЕ.
„Градинката во Маџир Маало, градинка во клинички центар, воспитно-образовен центар со градинка и училиште во парк 1 – се само илузија и постојат само на хартија“.
Според неа, клучните проекти за деца и образование останаа само зборови.
„И додека тој се фали со „грижа за најмладите“, реалноста е – никаква реализација.
Монтажен паркинг со 296 места во Дебар Маало, Катната гаража спроти ПУИК, монтажен паркинг, во Пролет, гаража од 10.000 м2 кај Клиничкиот центар – ги нема во реалноста, ниту се планирани.
Наместо решено паркирање, центарци добија само хаос и изневерени очекувања.
Парк и нова административна зграда на локација ПУИК, Парк со игралиште кај Клинички центар и игралиште кај Куќата на Есма во Кале, се само празни ветувања на Герасимовски. Зеленилото и спортските површини постојат само во предизборни брошури.
А кај „Треска“ што добивме – бетонизација. Центар ја губи душата но кој профитира“, прашува таа.
За неа тоа се четири години само празни ветувања. И денес, како што додаде, истиот човек повторно ветува и повторно бара доверба. С
„Со кое лице? Зарем навистина мисли дека центарци забораваат. Центарци заслужуваат повеќе од лажни ветувања“, истакна Висинска.
Македонија
Финансиска поддршка за ранливи потрошувачи на струја, објавен списокот на одобрени баратели за 2025 година

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини ја заврши проверката на сите пристигнати барања поднесени по Јавниот оглас за доделување на финансиска поддршка на лица кои припаѓаат на категоријата на ранливи потрошувачи на енергија за 2025 година.
Постапката за проверка е спроведена врз основа на потпишаните Меморандуми за соработка со Управата за јавни приходи и Министерството за социјална политика, демографија и млади, со што се овозможи точна и ефикасна верификација на доставените податоци.
На веб-страницата на Министерството https://energy.gov.mk објавен е списокот на сите одобрени баратели: линк –Известување за објавување на список на добитници на финансиска поддршка за ранливи потрошувачи на енергија за 2025 година.
Според резултатите:
• 313 домаќинства со едно или повеќе деца со попреченост ќе добиваат месечна поддршка од 1.000 денари, почнувајќи од март 2025 година.
• 94 згрижувачки семејства исто така го стекнуваат правото на финансиска поддршка.
Поддршката се исплаќа во форма на намалување на месечната сметка за потрошена електрична енергија, во траење од 12 месеци, сметано од денот на поднесување на барањето.
За оваа намена, Министерството ќе издвои приближно 5 милиони денари од Буџетот за 2025 година, како директна поддршка за оние на кои им е најпотребна.
Дополнително, Министерството веќе достави предлог до Владата за нова Програма со која се предвидува проширување на опфатот на ранливите категории граѓани, што ќе овозможи уште поголем број семејства да добијат поддршка во 2025 година.
Новиот јавен оглас се очекува да биде објавен наскоро.