Македонија
Валентина Пурдеска, единствена карате – судијка со сите лиценци: Ми префрлаа дека е спорт за мажите, но потоа ги запишуваа децата на карате

Единствената жена, карате-судијка во земјава, која ги има сите европски и светски лиценци, е прилепчанката Валентина Пурдеска. Повеќе од четириесет години Пурдеска е посветена на борбата каратето да биде препознато и признато како спорт со кој жените можат да се занимаваат подеднакво со мажите. Патот не бил лесен, но вели дека успеала да ја постигне целта, па денес бројот на каратистките е речиси ист со оној на каратистите.
„Многу од луѓето кои не се доволно информирани за овој спорт мислат дека е груб спорт, машки спорт, насилен… Тоа не е така. Каратето не е само спорт, тоа е вештина, начин на живеење, со него се стекнува почитување, дисциплина, самодоверба, самоконтрола, координација, социјализација, а се учи и самоодбрана. Имало многу ситуации во кои ми префрлале дека ова е спорт за мажи и дека жените не можат да го достигнат тоа ниво, но тоа не е така. Откако ќе им објаснам за што се работи, многумина го менуваат мислењето и или тие или нивните деца почнуваат да вежбаат карате“, вели Пурдеска.
Се опишува себе си како спортистка во душата. Од мала се занимавала со различни спортови и вели дека сите добро ѝ оделе, но најмногу се пронашла во каратето.
„Во каратето нема топка или некој друг реквизит туку со рацете и нозете правиш прекрасни техники за кои не си бил свесен дека се возможни. Со нив сопственото тело го подготвуваш за одбрана, кога тоа е потребно. Каратето е вежба за одбрана во непредвидени ситуации, но не е за напад. Карате почнав да вежба на осумгодишна возраст. Потоа имав пауза, но повторно интензивно почнав со тренинзи. Од мала имав интерес за боречките вештини. Тогаш беа актуелни филмовите со Брус Ли и така се роди желба кај мене да се занимавам со ваков спорт“, вели Пурдеска за „Мкафакс“.
Таа е репрезентативец на Југославија со две освоени трети места во борби, а истовремено работела и кати. Се натпреварувала и во кати и во борби, како поединечно така и екипно, но најдрага победа вели дека ѝ е онаа од 1992 година кога првпат победиле под македонско знаме.

Ако си доволно квалитетен како судија, нема разлика дали жена-судија го суди мечот или судијата е маж, вели Пурдеска
„Во 1992 година на Светското првенство во карате во Гранада, Шпанија првата победа под македонско знаме ја донесов јас. Во борби ја победивме екипата на Америка. Таа година бевме прогласени за најдобра женска екипа заедно со ракометарките од Кометал. Има уште цела низа медали и признанија во мојата натпреварувачка, тренерска и судиска кариера“, скромно раскажува Пурдеска.
Во 1995 година го формирала нејзиниот карате-клуб „Бонсаи Прилеп“ кој функционира и денес со многу челнови и големи резултати во сите категории. Таа истовремено е тренер и судијка. Во клубот е главна инструкторка, а заедно со неа работат и нејзините внуци Дамјан и Филип Ристески кои се мајстори-инструктори, а истовремено и судии. Дамјан е балкански судија, а Филип државен судија. Исто така и многумина ученици на клубот се судии и инструктори.
Токму отворањето на клубот ја навело да направи чекор повеќе во каратето и да полага за судијка.
„Оттаму почнува и мојата судиска кариера. Полагав прво за државен судија во кати и во борби ( 3 лиценци во кати, 5 лиценци во борби). Ментор за меѓународните полагања ми беше Словенецот Примож Дебенак. Тој ме забележа и ме насочи кон меѓународните полагања. Континуирано ги полагав и европските лиценци, две во кати и четири во борби, а паралелно со европските почнав да ги полагам и светските лиценци, исто така две во кати и четири во борби. Последната лиценца ја положив во октомври оваа година на Светското првенство во Валенсија со што станав првата жена карате – судија која ги има завршено сите европски и светски лиценци со кои можам да судам се од елиминации и финалиња на европско и светско ниво “, рече карате – судијката Пурдеска.
Патот на обуката и полагањето за судија од овој ранг Пурдеска го опишува како многу тежок, макотрпен, финансиски чини многу, а бара и многу одрекувања за да се стигне до целта. Силната желба ѝ помогнала да се издржи сѐ што ѐ се испречило на патот.
„Мојата цел е постигната. Сакав да го постигнам судискиот врв и да привлечам што е можно повеќе млади и женски судии да го следат мојот пат. Потребни сме ѐ на Македонија, на нашите натпреварувачи и најмногу на Карате федерацијата на Македонија. Ако си доволно квалитетен како судија, нема разлика дали жена-судија го суди мечот или судијата е маж. Повеќе сме ценети и почитувани во светот отколку дома. Македонските судии кои котираат на светско ниво се многу повеќе ценети во светот како квалитет и професионалци отколку дома, за жал“, вели Пурдеска.
Таа работи во Казнено поправниот дом Прилеп и кажува дека каратето и помогнало во изборот на професијата со која ќе се занимава, а речиси секојдневните тренинзи ѝ се од голема помош во работата.
Во нејзиниот клуб редовно доаѓаат многу деца. Соодносот машки – женски е околу 50 отсто. За многумина вели дека доаѓаат, пред сѐ, да научат самоодбрана, па вовеле посебни часови за самоодбрана, а наскоро ќе почнат и со курсеви за самоодбрана.

Македонските судии кои котираат на светско ниво се многу повеќе ценети во светот како квалитет и професионалци отколку дома, за жал, вели Пурдеска.
Во Карате федерацијата на Македонија Пурдеска е претседателка на комисијата за жените во спортот, па од тука каратистките редовно ги следат сите предавања, семинари и обуки за родова еднаквост и ги применуваат препораките и заклучоците.
Дејан Чалески, претседател на Карате федерацијата на Македонија потврди дека низ годините женското карате е во постојан подем па сега педесет отсто и од натпреварувачите и од судиите се жени и тоа во сите категории, а на ист начин 50:50 се делат и финансиите за овој спорт кога се во прашање мажи и жени каратисти.
За оние кои ги изложуваат на јавен линч каратистките оти се занимаваат со машки спорт Чалески, на шега вели „таквите подобро да внимаваат и да не им го вртат грбот“.
Колку и на каков се начин спортиските се изложени на дискриминација, потсмев и јавна осуда покажа анализата „Родовите дезинформации препрека за жените во спортот“. Ја изработи Институтот за комуникациски студии (ИКС) за време на годинашните Летни олимписки игри во Париз. Анализата откри низа сексистички коментари на социјалните платформи на медиумите кои известуваа за постигнувањата на спортистките, утврди ширење родови дезинформации, говор на омраза, родово стереотипизирање и прикажување на жените исклучиво прекижу нивниот надворешен изглед наспроти успесите што ги постигнаа на Летните олимписки игри.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Казни и до 2.000 евра: МВР со потсетување на целосната забрана за движење во шумите

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека согласно насоките на Владата по барање од корисниците на шумите – ЈП „Национални шуми“ и Националните паркови кои управуваат со заштитените подрачја, Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство даде согласност за целосна забрана на движење во шумите и шумското земјиште.
Согласноста е издадена врз основа на членот 57 став 3 од Законот за шумите, поради зголемена опасност и превенирање од појава на шумски пожари на отворен простор.
Целосната забрана за движење во шумите започнува од 01.07.2025 година и ќе трае се до 31.08.2025 година.
Движењето во шумите ќе биде дозволено единствено со писмено одобрување издадено од страна на подружниците на ЈП „Национални шуми“ и Националните паркови, соодветно за подрачјето со кои управуваат.
За непочитување на оваа целосна забрана за движење во шумите и шумското земјиште, на физички лица кои ќе се затекнати да се движат во шума и шумско земјиште, согласно член 106 од Законот за шумите, ќе им се изрече глоба од 1.500 до 2.000 евра во денарска противвредност.
Македонија
„Се на свое место“- со настап на Роџер Санчез одбележан 70 роденден на Кисела Вода

Општина Кисела Вода синоќа го прослави својот 70-ти роденден и го отвори Културното лето 2025, кои годинава се одвиваат под слоганот “Се’ на свое место”.
Над 30.000 посетители од цело Скопје, од цела Македонија, како и од соседна Србија, Бугарија и Грција, беа дел од настапот на светската ДЏ ѕвезда Роџер Санчез.
Сцената ја отвори ДЏ Матс со енергичен сет, а по него следуваа одличните настапи на ДЏ Ампов и ДЏ Деан Мицкоски, кои ја подгреаја атмосферата до максимум. Ноќта кулминираше со појавувањето на американскиот диџеј и продуцент Роџер Санчез, кој ја раздвижи публиката со двочасовен сет кој ќе остане запаметен како едно од најголемите музички доживувања во Скопје.
Пред почетокот на главниот настап, градоначалникот на Кисела Вода, Орце Ѓорѓиевски го честиташе роденденот и потоа, заедно со водителот Сашко Коцев, го поставија последното парче од сложувалката во форма на голема карта на Скопје, делот со обликот на Кисела Вода. Публиката со аплаузи го поздрави коментарот на градоначалникот Ѓорѓиевски кој порача: „Сега се’ е на свое место.“
-Обединетоста што ја видовме вечерва е најголемата потврда дека сме на вистинскиот пат. Конечно, оваа година сè доаѓа на свое место. И не заборавајте – најдоброто допрва доаѓа!-изјави градоначалникот Ѓорѓиевски, посакувајќи им добра забава на сите присутни.
Културното лето продолжува и во следните денови со бројни концерти, настапи и театарски претстави кои ќе се одвиваат на повеќе локации.
Македонија
Интерконектор за гас со Грција, по 7 години недомаќинско владеење на СДС и ДУИ, поставени се темелите за енергетска стабилност, велат од Владата

Една година Влада на ВМРО-ДПМНЕ, една година Министерство за енергетика рударство и минерални суровини и поставена основа за енергетска стабилност, сигурен и ефикасен енергетски систем за одржлив и модерен развој, велат од Владата.
Според соопштеното, по 7 години нестручно и недомаќинско владеење на СДС и ДУИ со енергетскиот сектор кој доведе до девастација на електро енергетските капацитети и неколку кратно зголемување на сметките за електрична и топлинска енергија на граѓаните поставени се темелите за енергетска стабилност и независност.
„Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини успешно го финализираше процесот на усвојување на новиот Закон за енергетика, со што Македонија изврши целосно транспонирање на Четвртиот енергетски пакет на Европската унија познат и како „Пакет за чиста енергија“.
Се овозможи воведување на паметни броила, батериски системи, граѓански енергетски заедници како и либерализиран пазар и дигитализација.
Се зголемија таксите за минерални суровини со што од 1 јануари 2025 година, Министерството започна со собирање до 100% зголемени такси за експлоатација на минерални суровини, со цел подобрување на редот во користењето на националните ресурси.
Зголемена е наплатата на концесиските надоместоци за минерални суровини за 2.5 пати па така наплатата за период 01.01.-15.04.2024 година изнесува 110.576.324,00 денари, додека пак за период 01.01.-15.04.2025 изнесува 260.258.272,00 денари“.
Посочуваат дека се заштитија ранливите потрошувачи со финансиска поддршка за потрошена електрична енергија.
„Во новиот Акциски план за 2025 на Еусаир стратегијата Македонија успеа да вгради два свои гасни проекти со соседна Грција и Србија кои беа подржани од страна на Европската Комисија: Гасен интерконектор со Грција, Проект за интерконекција со Србија“.
Додаваат дека е пуштен во работа новиот 400/110 kv трансформатор во ТС Битола 2 кој ќе го намали притисокот врз преносната мрежа и ќе ја зајакне сигурноста на снабдувањето во градовите Струга, Охрид, Ресен, Битола и Прилеп, обезбедувајќи стабилна електрична енергија за време на зголемената потрошувачка во зимските месеци.
„Проект за јакнење на преносната мрежа – Милетково (MEPSO). Нова трансформаторска станица 400/110 kV во вредност: 34.7 милиони евра. Приклучок за 1.2 GW од обновливи извори. Овој проектот за јакнење на преносната мрежа во југоисточниот регион на земјата вклучува изградба на нова 400/110 kV трансформаторска станица во близина на селото Милетково, поврзување со постоечката 400 kV линија од Дуброво до Солун, како и реконструкција на постоечките 110 kV линии и станици во и помеѓу Милетково, Валандово и Струмица.
Понатаму втора фаза – ветерен парк Богданци со дополнителни 4 ветерни турбини секоја со капацитет од 3,4 MW. Ова проширување значително ќе ја намали зависноста од увоз на електрична енергија“.