Македонија
Васиќ-Бозаџиева: Потребни се законски интервенции за Уставниот суд да може да укинува пресуди од редовното судство
Судијката на Уставниот суд, м-р Татјана Васиќ Бозаџиева се обрати на Панелот за „Правно советување за современи теми ‘одлуки на Уставниот суд vis – a – vis одлуки од редовно судство” на Годишната меѓународна конференција со која се одбележаа 73 години од основањето на Правниот факултет „Јустинијан Први”- Скопје. Во своето излагање истакна дека дебатата за надлежноста на уставните судови да укинуваат/поништуваат неуставни одлуки на редовните судови е клучна и контроверзна во уставното право поради фактот што се отвораат прашања за балансирање меѓу заштитата на уставните права и зачувувањето на независноста на редовното судство.
Актуелната правна рамка во Република Северна Македонија не овозможува директна и ефикасна заштита на уставните права преку укинување или поништување на неуставни судски одлуки од страна на Уставниот суд. Ова ограничување ја намалува правната сигурност и остава простор за правни несигурности во однос на заштитата на основните човекови права, посочи судијката Васиќ-Бозаџиева.
„Од една страна, поништувањето на одлуките на редовните судови од страна на Уставниот суд се смета за потребно за заштита на правата на граѓаните, додека од друга страна, се гледа како прекумерна интервенција во судската независност, истакна Васиќ-Бозаџиева, напоменувајќи дека во Република Северна Македонија, уставната рамка овозможува единствено Уставниот суд може само да утврди повреда и да предложи начин за отстранување на последиците, без укинување/поништување на актот со кој е сторена повредата.
Според судијката Васиќ-Бозаџиева постојат две клучни причини за да се воведе механизам за поништување на судски пресуди од страна на Уставниот суд, а тоа се потребата од брза и ефикасна заштита на човековите права и одржувањето на баланс помеѓу правната сигурност и заштитата на уставните права. Напоменува дека ефективната заштита на човековите права не може да се сведе само на констатирање на повредата, туку треба и да се обезбеди рехабилитација на правата на засегнатите граѓани.
„Како особени предизвици кои би се појавиле при укинувањето на неуставните судски одлуки се конфликтите со редовните судови кои таа можност би ја перцепирале како мешање на Уставниот суд во нивната судска автономија, потоа преоптовареност на Уставниот суд со предмети од сите нивоа на судови и од сите апелациони подрачја, опасност од политизација, ризик од правна несигурност која може да биде последица на различни интерпретации. Како особено важен предизвик ќе го истакнам ограничувањето на финансиските ресурси на Уставниот суд, кој несомнено би влијаел врз работниот процес и ефикасноста”,истакна судијката Васиќ-Бозаџиева.
Согласно направената анализа и уставно-судската пракса која е земена во предвид од искуството на судовите во Германија, Шпанија, Австрија и Хрватска, судијата Васиќ-Бозаџиева ги лоцираше можните решенија за кохезија помеѓу Уставниот суд и редовното судство кога станува збор за унапредување на заштитата на правата на граѓаните, пред се’ тргнувајќи од првичната ревизија на надлежностите на Уставниот суд и следствено на ова интервенирање во Актот со кој би се утврдиле начините и постапката за укинување на неуставните судски пресуди. Дополнително, нужно е изменување на процесните закони како Законот за парнична постапка, Законот за кривична постапка и Закон за управни спорови со кои би се овозможило повторување на судските постапки врз основа на одлука на Уставниот суд со кој е утврдена повреда на човековите слободи и права. За целосно и трајно решение потребни се амандмански измени на Уставот со кој би се вовела целосна уставна тужба.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
„Немаше администратори, туку окупатори“: Мицкоски во предвечерието на денот на ослободување на Скопје
Денес сме собрани тука, обединети од длабоката љубов кон нашиот главен град, Скопје. Во предвечерието на 13 ноември, ќе кажам дека тоа е печат на нашата историја, сведоштво на храброста и на решителноста на нашиот народ да се бори за слобода и достоинство. На овој ден, Скопје извојува своја победа и таа победа е наша колективна гордост, наша заедничка инспирација, истакна премиерот Христијан Мицкоски по повод денот на ослободувањето на Скопје.
„Овој ден сведочи и за солидарноста која овој град ја носи, но и поривот, длабоката желба и стремежот за слобода. Слободата која денес ја живееме неодминливо беше платена со жртви и човечки страдања, и ние таа ја извојувавме со сопствени сили и наспроти тенденцијата за прекројување на историските читанки и читањето на историјата во зависност од поединечните интереси, вистината е само една, единствена и неделива.
Немаше администратори, туку окупатори, и таа историска борба не беше против одредени народи, ниту против одредени држави туку против фашистички режим кој беше поразен од Европа и слободарските народи, меѓу кој беше и македонскиот“, истакна во говорот Мицкоски.
Денес, како што рече, кога ја чествуваме слободата на Скопје, ја чествуваме и нашата одговорност кон иднината.
„Денес Скопје се соочува со бројни предизвици. Градот го води администрација далеку од можноста да одговори на потребите на граѓаните. Во моментите кога во дел од напредните градови во светот имаат подземни железници и метроа кои се движат со повеќе 200 километри на час, во нашето Скопје е привилегија и бинго да ви дојде автобус со задоцнување помало од еден час. Да не говорам за тоа колку се потфрли во воспоставувањето на ред во сообраќајот, или третирањето на отпадот, или проблемот со кучињата скитници, кои неретко на туристите им изгледаат како некоја егзотична епизода на афричка сафари оаза. Навистина не мислам овој мој говор да го претворам во полемика за тоа што му треба на Скопје, или колку им е тешко на скопските градоначалници кога имаат неразумна страна од градот за да одговорат на потребите, и колку многу дадоа за напредокот на општините во состојба кога од другата страна имаат противник, наместо партнер во градот, ниту пак пробувам да се амнестирам за грешката наречена актуелна градоначалничка на Скопје, и колку таа ме чинеше и колку политички куршуми примив и колку ме разочара лично и ги разочара скопјани“, кажа Мицкоски.
Додаде дека лекцијата е научена и дека на Скопје му треба човек кој ќе обединува и кој има визија.
„Свесен сум дека загадувањето на воздухот е еден од најголемите проблеми што секојдневно го чувствуваме. Честопати се срамам кога гледам како нашиот главен град – градот на слободата, сега е меѓу најзагадените градови во светот. И посебно сум разочаран од тоа што се дозволи децении и децении ништо да не се преземе на оваа тема. И ве молам да не ја политизираме оваа тема, затоа што тоа е колективен неуспех на сите политички елити досега кои управувале со државата и градот. Во Скопје доминира чадот и штетните гасови, затоа што на некој со децении му одговара овој начин на затоплување и енергетска зависност од одредени горива од кој дебело профитираат поединци. Во таа насока во голема мера инвестициите во енергетиката треба да се насочат кон енергенси кои не загадуваат“, појасни тој.
Осврнувајќи се на спорот со Бугарија премиерот порача: „Јас крчма од државните и националните интереси нема да правам, и ќе направам се граѓаните да добијат европска иднина каква што заслужуваат.
„И во меѓувреме, помеѓу две паузи на кои СДСМ ќе сака да ни соопшти некоја стратегија скувана на некое патување на претседателот на СДСМ во Дубаи, треба да остане забележано и денес дека СДСМ останува единствениот нереформиран дел од комунизмот во Македонија, упорно држејќи се до старите манири, без вистински погледи кон иднината.
Замислете – една група луѓе, вкоренети во корупција и криминал, се обидуваат да ви се продадат повторно како решенија.
Корупцијата е рак-рана која ја нагризува државата со децении, уништувајќи го потенцијалот на институциите и создавајќи недоверба кај народот.
Јас сум цврсто решен и можам да ви ветам – нема да има толеранција кон корупцијата“, потенцира Мицкоски.
Македонија, како што оцени, премногу долго беше ограбувана од корумпирани поединци кои, под маската на политика ја злоупотребија довербата на народот.
„Времето на таквите заврши.
Жилави се оние малкумина кои се сеуште послушни слуги на коалицијата која седум години ја парчосуваше, ја делеше на парчиња правдата во Македонија. Жилави се и нема да се предадат лесно, се борат грчевито да ги заштитат своите стопани и затоа веќе со месеци мака мачиме пред секоја акција да убедиме некој од нив, но тие најчесто добиваат или стомачен вирус или наеднаш температура пропратена со жестоко потење и не се во состојба да постапат за нешто кое е толку очигледно и јасно, веќе другиот ден тоа е стара вест. Но затоа нека биде сосема јасно. Нема да има компромиси и нема да има отстапки. Ќе го ослободиме системот од корупцијата, ќе изградиме држава во која владее правото и во која секој граѓанин ќе може да го оствари својот потенцијал. Македонија ќе чекори кон Европа со гордост и со подигната глава“, нагласи Мицкоски.
Македонија
Средба Гаши-Борг: Мисијата на ОБСЕ одигра значајна улога во спроведувањето на реформските процеси
Претседателот на Собранието на Република Северна Македонија, Африм Гаши, денеска оствари средба со Јан Борг, претседавач на ОБСЕ, заменик-претседател на Владата и министер за надворешни и европски работи и трговија на Малта, во рамките на неговата работна посета на земјава. На средбата присуствуваа пратениците: Моника Зајкова, шеф на Делегацијата во Парламентарното собрание на ОБСЕ; Никола Мицевски и Халил Снопче, членови на Делегагацијата, како и Марина Димовска, генерална секретарка на Собранието.
Претседателот Гаши оцени дека средбата претставува уште една потврда на значењето што Малтешкото претседавање со ОБСЕ го придава на парламентите и парламентарната дипломатија. Тој нагласи дека Собранието на Република Северна Македонија активно учествува во работата на Парламентарното собрание на ОБСЕ, кое врши улога на витална врска меѓу владиниот дел на ОБСЕ и пратениците кои се директно избрани од граѓаните. Истовремено, тој информираше дека членовите на Делегацијата во ПС на ОБСЕ ги набљудуваа изборите во САД, кои се одржаа на 5 ноември годинава.
Претседателот на Собранието истакна дека како земја домаќин на првата теренска мисија на ОБСЕ, која сè уште е активна, Република Северна Македонија може од прва рака да посведочи за придобивките од теренското присуство на ОБСЕ. Во изминатите години, Мисијата на ОБСЕ во Скопје одигра значајна улога во спроведувањето на реформските процеси во земјава во бројни области. Претседателот Африм Гаши се осврна и на претседавањето на Република Северна Македонија со ОБСЕ во 2023 година, кое го оцени како круна на нашата соработка со Организацијата.
Претседавачот со ОБСЕ, Јан Борг, информираше за активностите на Малтешкото претседателство со Организација, при што се осврна на напорите за постигнување консензус за буџетот и за избор на генерален секретар, претставник за слобода на медиумите, висок комесар за национални малцинства и директор на Канцеларијата на ОБСЕ за демократски институции и човекови права (ОБСЕ/ОДИХР). Тој оцени дека Парламентарното собрание на ОБСЕ е една од најзначајните институции на Организацијата, а пратениците, со своето влијание врз претставниците на владите, можат да придонесат за разрешување на предизвиците со кои се соочува ОБСЕ.
Министерот Борг, исто така, се осврна на европската интеграција на Република Северна Македонија и нагласи дека Малта отсекогаш ја поддржува политиката на проширување на ЕУ.
Шефот на Делегацијата во Парламентарното собрание на ОБСЕ, Моника Зајкова, нагласи дека претседавањето со најголемата регионална организација за безбедност и соработка во турбулентни времиња претставува чест и предизвик и му посака на министерот Борг успешно завршување на Малтешкото претседателство со ОБСЕ. Таа оцени дека пратениците можат да одиграат значајна улога во генерирањето политичка доверба и промовирањето на улогата на ОБСЕ.
Пратеникот Халил Снопче се задржа на позитивната улога на ОБСЕ во регионов и на значењето на Парламентарното собрание на ОБСЕ, кое редовно дискутира на важни теми за подобрување на животот на луѓето, кои се крајни корисници на услугите на ОБСЕ.
Соговорниците изразија уверување дека и во иднина ќе продолжи отворениот дијалог и плодната соработка на Собранието на Република Северна Македонија со ОБСЕ и со сите нејзини институции и структури.
Македонија
Ѓорѓиевски ги седна Трипуновски и Костадинов на заедничка маса: Не постои нерешлив проблем
Претседателот на ЗЕЛС и градоначалник на општина Кисела Вода Орце Ѓорѓиевски, денес во просториите на ЗЕЛС одржа средба со министерот Цветан Трипуновски и градоначалникот на општина Струмица Костадин Костадинов, за проблемите на струмичани и изнаоѓање на заеднички решенија. На состанокот се усвоија неколку заклучоци, а Ѓорѓиевски истакна дека ЗЕЛС е обединет и додека е тој претседател, сите проблеми ќе се решаваат на заедничка маса.
-Со добра волја и на заедничка маса, да дојдеме до заедничко и прифатливо решение за сите – беше нотирано денес на средбата во просториите на ЗЕЛС, која ја одржавме заедно со министерот Цветан Трипуновски и колегата Костадинов од Струмица.
Со разговор секогаш се доаѓа до целта, па така оваа плодна средба ќе вроди со плод, бидејќи веќе ги зацртавме правците на траекторијата за трајно решавање на проблемите на граѓаните од Струмица. Како што истакнав на моите претходни излагања, кај мене не постои поделба по ниту една основа и ќе бидам медијатор во решавање на сите процеси.Политика мора да стои настрана, граѓаните се приоритет.
На состанокот ги договоривме следните точки:
Формирање на комисија од повеќе научни институции за следење на фактичка состојба на браната Турија и причините за неодамнешното појавување на манган во водата.
Долгот кој што го има општина Струмица спрема АД ,,Водостопанство” ќе биде сервисиран согласно утврдена динамика, а АД ,,Водостопанство”ќе ги извршува сервисирањата и услугите од својата надлежност.
Дискутиравме за квалитетот на водата која што во моментов според надлежните институции е исправна и чиста за пиење.
Драго ми е и што колегата Костадинов го промени својот став и ЗЕЛС останува обединет.
Од сега па натаму, додека јас сум претседател, проблемите ќе се решаваат на маса, а комуникацијата помеѓу институциите ќе биде на највисоко ниво.“, изјави Ѓорѓиевски.