Македонија
(Видео) Заев: Ги унапредуваме правата и овозможуваме подобри услови за лицата со попреченост
Премиерот Зоран Заев, министерката за труд и социјална политика, Мила Царовска, како и министрите за образование и наука и за здравство, Арбер Адеми и Венко Филипче, денеска учествуваа на меѓународната научно-стручна конференција „70 години – организирана едукација, рехабилитација и вработување на лица со попреченост во Република Северна Македонија“.
„Тие се исти како и сите нас, само им е неопходна поголема поддршка за да може да се школуваат, да добиваат соодветен третман од институциите, а потоа и да се вработат“, рече Заев во своето поздравно обраќање во рамките на отворањето на конференцијата во Битола.
Наведувајќи го примерот на Нина, која одговорно, професионално и посветено работи во библиотеката на Владата, а е девојка со Даунов синдром, премиерот Заев истакна дека сите институции треба да ги отворат вратите и да им дадат еднакви шанси за вработување на сите, без разлика на нивниот физички изглед.
„Малобројни се и примерите за вклученост на децата со попреченост во образовниот процес. И во овие сфери, едноставно, мора да сториме повеќе. Но, сè почнува и зависи од нашата свест. Ова мало општество, како што е нашето, навистина треба да се ослободи од стигмата и дискриминацијата кон лицата со попреченост, но и кон сите други што на овој или оној начин се разликуваат од нас. Пораките што секојдневно ги пренесуваме треба да бидат пораки за заедништво, за прифаќање и почитување на различностите“, заклучи Заев.
Унапредувањето на правата и овозможувањето подобри услови за лицата со попреченост, како што рече министерката за труд и социјална политика, Мила Царовска, се приоритети на Владата на Република Северна Македонија и на Министерството за труд и социјална политика.
Истовремено, како што истакна министерката Царовска, со новиот Закон за социјалната заштита, кој е дел од социјалната реформа, се воведуваат две целосно нови услуги за лицата со попреченост – лична асистенција и услугата домашна нега.
„Големите институции, каде што со години се згрижуваа најрaнливите наши сограѓани, се безлични, ладни и не нудат соодветна грижа. Токму затоа, наша цел е да ги елиминираме, а сите корисници да ги добиваат услугите што им се потребни во нивната сопствена заедница или во помали групни домови, каде што ќе им биде овозможена стручна помош, но и внимание и топлина за полесно секојдневие“, рече, меѓу другото, министерката Царовска.
Во таа насока, како што додаде таа, минатата година Владата ја усвои националната стратегија за деинституционализација 2018-2027 „Тимјаник“, која предвидува 66 милиони евра за 10-годишна реформа на системот за социјална заштита.
„Посветено работиме на процесот на деинституционализација со кој создаваме едно општество за сите. За 16 месеци, бројот на лица сместени во установи е намален 32 отсто. Во декември 2017 година во социјалните установи за долгорочно згрижување во земјата биле сместени 482 корисници, а сега таа бројка изнесува 328. 75 отсто е намален и бројот на деца сместени во институции. Со отворањето на малите групни домови и воспоставувањето квалитeтна база на згрижувачки семејства децата повеќе не се згрижуваат во големите установи“, заклучи Царовска.
Поздравувајќи ја идејата за организација на конференцијата, министерот за образование и наука, Арбер Адеми, им оддаде чест на сите што својот професионален ангажман го посветиле на едукација и рехабилитација на лицата со попречености.
„Има луѓе што одлучиле непосредно да работат со нив, да ги подготвуваат за справување со секојдневните предизвици и да им помагаат на нивните семејства. Тоа е тешка, но и благородна работа“, истакна министерот Адеми.
Имајќи предвид дека правото на образование е уставно загарантирано, како што рече министерот Адеми, институциите на системот се должни да овозможат пристап до образовниот систем за секој поединец и тој пристап да биде приспособен во согласност со неговите потреби.
„Во моментот се изработува ново законско решение за основното образование, кое дава предност и предвидува повеќе новини поврзани со едукацијата на учениците со попречености. Во една паралелка во редовно основно училиште ќе може да бидат запишани најмногу до двајца ученици со извесни попречености, со кои, освен досегашниот инклузивен тим, составен од наставникот, стручен работник – педагог, психолог или дефектолог, како и родителот, ќе работат и образовни асистенти“, рече, меѓу другото, министерот за образование и наука, Адеми, и додаде дека специјалните училишта ќе станат основни училишта со ресурсни центри, во кои ќе се запишуваат само учениците со најтежок вид попречености.
Министерот за здравство, пак, Венко Филипче, во рамките на доменот на своето дејствување на конференцијата „70 години – организирана едукација, рехабилитација и вработување на лицата со попреченост во Северна Македонија“, најави дека до март 2020 година како пилот-проект ќе се спроведува модел за процена на дополнителна образовна, здравствена и социјална поддршка на дете и младинец, базиран на Меѓународната класификација на функционирањето, изработен од Канцеларијата на УНИЦЕФ.
„Со неговата примена фокусот се става на она што едно лице може да го достигне доколку се работи на развивање на неговиот потенцијал. Развојот на потенцијалот во комбинација со отстранување на ограничувањата во околината ќе овозможи активно и целосно учеството во општеството“, истакна министерот Филипче.
Исто така, министерот Филипче пред присутните експерти од областа посочи дека во Министерството за здравство од 2017 година постои посебно работно тело за спроведување на активностите за подобрување на здравствената заштита на децата со попреченост и на лицата со инвалидност и веќе се почнати активности за подготовка на ситуациона анализа, која треба да даде попрецизна слика за капацитетите на јавните здравствени установи во поглед на простор, опрема и кадар, како и во поглед на применливите протоколи за лекување на децата со попреченост.
„Улогата на сите нивоа на власта е да создадат достоинствени услови за живеење, образование и вработување на лицата со попреченост“, истакна градоначалничката на градот домаќин на конференцијата, Битола.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Сиљановска-Давкова ги додели стипендиите „Борис Трајковски“
„Изминативе дваесетина години се создаде почитувана, позната и експонирана заедница од над 300 успешни, реализирани личности, кои се издигнале над индивидуалните кариери и придонеле за општото добро“, оцени претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, на доделувањето на стипендиите „Борис Трајковски“ за академската 2025/2026 година.
Според претседателката, оваа грчко-македонска образовна соработка е уште едно камче во мозаикот на искрена доверба меѓу двете држави и општества.
За неа е најважно државата да не ги заборави стипендистите по завршувањето на програмата и да ги вклучи во креирањето на јавни политики и вредности.
Упатувајќи честитки и посакувајќи им успех на годинешните добитници на стипендиите, министерката за образование и наука, Весна Јаневска, изрази задоволство од функционирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ, којшто изнедри 20-тина генерации дипломирани студенти, успешно интегрирани во македонското општество.
За неа, стипендијата е признание за упорноста, талентот и потенцијалот на избраните студенти.
Директорот Јанис Верверидис ја истакна посебната вредност на студирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ. Тој посочи дека Executive MBA е современа програма што се реализира заеднички со Универзитетот во Стразбур (високопрестижна француска институција со 18 добитници на Нобелова награда во својата историја) и води до две MBA дипломи: една од Универзитетот Јорк и една од Универзитетот во Стразбур.
Стипендиите „Борис Трајковски“ за студии од втор циклус на извршната МБА програма се доделуваат на 20 студенти веќе 22 години и се резултат на заедничката активност и соработка на Претседателот на државава, Министерството за образование и наука, Меѓународната фондација „Борис Трајковски“ и Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ од Солун, Грција.
Македонија
Николовски: Програмата за рурален развој е преполовена, субвенции не се исплаќаат, суспендирани се 130 милиони евра од ИПАРД
Пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет посочи на хаосот во земјоделството со кратење и суспендирање на програми.
-Имаме суспендирана програма од 130 милиони евра и сосема неодговорен пристап на орган надлежен за управување со ИПАРД. Гледаме дека министерот бега и се крие и ги крие информациите, па дава контрадикторни информации секој ден за вака сериозна тема. Прво, немаше суспензија, па после призна дека има суспензија, па не беа засегнати договори, па станаа 50 договори засегнати, истакна Николовски.
Тој нагласи дека според официјалните бројки потврдени од Министерството за финансии има 453 склучени договори, 270 делумно исплатени и 180 комплетно неисплатени.
-Програмата за рурален развој, од милијарда и 200 милиони е скратена на половина, на 650 милиони. Националното кофинансирање за ИПАРД во програмата за рурален развој е скратено, рече Николовски, додавајќи дека во времето на владата на СДСМ за еден повик, како овој каде што се фатени корупциски зделки, биле потребни 4 месеци, а сега се потребни 18 месеци, што може да се провери на страната на Делегацијата на Европската унија, но и на Платежната агенција.
Николовски нагласи дека јавно од собраниската говорница алармирал за овие состојби, меѓутоа не добил никаков одговор од министерството.
-Се крати на субвенциите, милијарда денари, не се исплатени субвенциите за овчарите, за млекото, укината е авансната исплата на субвенции, за која сега се измислуваат некакви причини зошто е скратена итн. Факт е дека земјоделците до крајот на годината нема да ги добијат за првпат овие 30%, а големите фирми ќе добијат по еден милион евра, рече Николовски, додавајќи дека се крати и ИПАРД-програмата и програмата за рурален развој, што претставува огромен шок и огромно кратење, буквално на секој поглед, во секоја програма, во секоја мерка во земјоделството.
Николовски истакна дека веднаш по објавата на скандалот има промена на 40% од раководниот кадар на ИПАРД, за којшто за да се промени треба да се пријави во Европската унија.
Таму има уште поголем проблем, затоа што во ваков скандал, со суспендирани пари, еден ден по завршувањето на изборите се носи решение за распоредување на 40% од кадарот кој го работеше најуспешниот ИПАРД-2 во регионот, каде што има 85% искористеност, најдобро од сите земји, истакна Николовски.
Наместо да откочиме и да ги ослободиме работите, се прават грешки во оваа нервоза, за да се заглават уште повеќе процедурите. Заедно со скратените износи за субвенции од 500 милиони денари и преполовената програма за рурален развој, се инвестициските мерки со укинатите програми за малите производители, но се форсираат големите компании. Со тоа што нема исплата на субвенции со месеци и нема аванс на исплата, сериозно ќе биде доведен доходот на земјоделците и нивната спремност за нова реколта. Со ова, мерките се креираат за големите фарми или една–две винарии преку програмите во владина процедура и одлуки на Собранието, каде што се гледа дека се форсираат големите компании, а треба да се гордееме на четири илјади мали производители и на постојана поддршка на малите земјоделци, а не на пет–шест големи компании, порача пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во обраќање пред собраниската комисија за финансирање и буџет.
Македонија
Николовски: Не се исплатени субвенциите за овци, ниту за млекото, владата ги остави земјоделците на цедило
Пратеникот на СДСМ, Љупчо Николовски, на Комисијата за финансирање и буџет, упати остри критики кон Владата поради целосно занемарување на земјоделците и неприменување на обврските кои државата ги има кон нив. Особено по предложениот амандман на СДСМ за финансиска поддршка на земјоделците, кој беше одбиен.
Николовски потенцираше дека состојбата во земјоделието е катастрофално лоша, не се исплатени субвенциите, скратени се парите, преполовени се програмите а згора на се се случи и најголемиот корупциски скандал.
„Требаше да одговорите: зошто осум месеци чекаат одгледувачите на овци за исплата на субвенции? Зошто млекото не е исплатено повеќе од две години? Зошто сте ветиле 180 милиони евра, а сега ги излажавте граѓаните, ги кратите субвенциите, и тие ќе бидат под 100 милиони? Зошто и со ребаланс и денеска предлагате многу помали субвенции и преполовена програма за рурален развој? Зошто откупните цени се такви какви што се? Зошто земјоделството не ни е приоритет. Со месеци не се исплаќаат субвенции, исплатата за 2025 не е ни започната, а со предложениот буџет се кратат субвенциите и за 2026 година, што значи дека се крати на сè во земјоделството и дека во 2026 ќе имаме катастрофа во поддршката на земјоделците “, рече Николовски.
Скратена е и програмата за свежо овошје и зеленчук за градинките и училиштата, како и интервенциониот фонд.
Тој потенцираше дека Владата не ја разбира реалноста и избегнува суштинските прашања:
„Ништо не кажавте за ребалансот, кога ги скративте 500 милиони, и денеска овчарите ги чекаат 8 месеци субвенциите. Денеска градинарите селективно се исплаќаат, денеска програмите сите коишто ги донесовте каснат, зелената нафта каснеше. Јас зборувам за таа реалност, ја зборувам затоа што е предмет на дебата. Денеска имаме амандман којшто е конкретен. Меѓутоа, бидејќи не ја разбирате темата, бидејќи не ги знаете фактите, бегате од реалноста, криејќи го најголемиот корупциски скандал којшто ви се случи.“, потенцираше Николовски.
Фрустрирани од тоа што немаат успех и резултати, денес се насочија против над 4.000 мали производители на традиционални македонски производи и против оние што добија грантови од 10.000 евра, додека истовремено донесоа мерка со која големите компании ќе добиваат и по 1 милион евра субвенции, додаде Николовски.
Тој откри и можен нов скандал, се подготвува мерка за винарниците кои за неколку дена откупиле вранец за 10 денари по килограм, а повторно нема ниту еден денар за лозарите, што претставува сериозен корупциски ризик.
-Информациите покажуваат дека на Платежната агенција ѝ се потребни 20 милиони евра за да ја заврши 2024 година, а тие пари ги нема. ЕУ јасно порача дека министерството ги напуштило реформите во шумарството и во извештајот по прв пат бара антикорупциски мерки во ИПАРД 3, рече Николовски
Тој истакна дека во отсуство на резултати од Владата, политичарите треба да понудат решенија и да зборуваат за иднината.
„Во отсуство на такви резултати, во отсуство на она што треба да го испорачате, и фрустрации денеска го слушаме ова. Денеска државата не знае кај оди, денеска не знаете да зборувате за предметниот амандман, и денеска тоа што сте си го напишале, тоа ќе си го верглате. Меѓутоа, времето одбројува, и папките и документите и свиркачите за она што се случувало секако денеска се зголемуваат.“, додаде Николовски.
Николовски ја потенцираше посветеноста на СДСМ кон конкретни решенија и поддршка за земјоделците:
„Јас имам целосно право да зборувам и затоа што сме го работеле и за тоа што го предлагаме денеска, да се вратат одредени состојби и земјоделството да имаат поддршка.“, потенцираше пратеникот на СДСМ.

