Македонија
(Видео) Пулмолозите тврдат дека ќе се зголеми бројот на заболени од рак поради загадениот воздух
Алармантните податоци за загадениот воздух, кои покажуваат дека Скопје е еден од петте најзагадени градови во светот, ги вознемири пулмолозите, кои предупредуваат дека ова ќе доведе до драстично зголемување на бројот на заболени од карцином на бели дробови. Д-р Камелија Бушљетиќ смета дека сите се пред потенцијална опасност од сериозно оштетување на здравјето. Бушљетиќ предупредува дека ситуацијата е алармантна оти загадениот воздух е еден од деветте фактори во светот што придонесуваат за високата смртност кај луѓето.
„Се зголемува бројот на заболени од канцер на белите дробови, од хроничната белодробна опструктивна болест, од мозочните удари, од кардиоваскуларните болести, како и од респираторните акутни инфекции. Над 2.500 луѓе умираат годишно во Македонија како последица на заболувањата што ги предизвикува аерозагадувањето. Ние може да имаме генетски предиспозиции за одредена болест, но тие нема да се манифестираат без поттикнување на фактори од надворешната средина. А еден од главните е аерозагадувањето!”, вели д-р Бушљетиќ.
Пулмологот Оливер Јовковски вели дека симптомите како надразителната кашлица, непријатниот мирис, дразбите, чешањето, печењето на носот и очите се дел од потешкотиите што ги предизвикува загадувањето.
„Загадувањето има големо влијание во настанокот на повеќе заболувања. Исто така, и развојот на алергиските заболувања, како асма и алергискиот ринит, се условени од загадувањето. Тие почнуваат поинтензивно да се појавуваат како патологија по индустриската револуција, а претходно не биле премногу познати. Основните потешкотии што ги предизивкува загадувањето, особено во некои сезонски условени ситуации, се надразителна кашлица, непријатен мирис, дразба, чешање, печење на носот и очите, сува или влажна кашлица и зголемена секреција на дишните патишта“, смета доктор Јовковски.
Јовковски вели дека последиците од загадувањето ќе бидат видливи за 20 години, и тоа според бројот на појава на белодробни карциноми.
„Последните години се наоѓа поврзаност помеѓу развојот на периферните белодробни карциноми, особено од типот на адено карциномите, и големата изложеност на загадувањето. Но, како и за сите карциноми, не може да се каже дека има само една причина за појава на карцином. Овој вид загадување сигурно ќе го почувствуваме за 20 години, според бројот на појава на белодробрни карциноми“, додава Јовковски.
Помала изложеност на загаден воздух и седење во затворени простории се препораките од пулмолозите. Според нив, спортистите, градежните работници и оние кои работат на отворено се најизложени на опасност од загадениот воздух, па затоа препорачуваат користење заштитна опрема.
„Препораките се во вакви пикови на загадување помалку да се изложуваме на можноста да бидеме во допир со загадувањето, односно помалку да седиме надвор. Во домашни услови донекаде сме заштитени. Меѓутоа, кога прозорците се затворени има помала концентрација на загадување, но ретко кој има можност да го провери тоа. На улиците, на патиштата, загадувањето е највисоко и треба да се избегнуваат“, предупредува доктор Јовковски.
Податоците кои Институтот за јавно здравје ги добива согласно со методологијата за проценка на ризик покажуваат дека од 5.500 починати во 2017, кај 1.250 лица една од главните причини било загадувањето.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Затворен сообраќајот на граничниот премин Евзони
Од 11:00 часот граничниот премин Евзони (ГП Богородица) е затворен за сообраќај, соопшти АМСМ.
Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по претежно суви коловози.
Од 15.11.2025 година започна законската обврска за задолжително поседување на зимска опрема во возилата, без оглед на моменталната временска состојба. Оваа обврска ќе трае до 15.03.2026 година.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини од македонска страна, нема подолги задржувања за влез и излез од државата.
АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.
Македонија
За првпат во Македонија е изведена хируршка интервенција кај дете со ретка конгенитална деформација
На Универзитетската клиника за трауматологија, ортопедски болести, анестезија, реанимација, интензивно лекување и ургентен центар (ТОАРИЛУЦ) за прв пат во Македонија е изведена комплексна хируршка интервенција кај 4-годишно дете со редок конгенитален Спренгелов деформитет (Sprengel deformity), во соработка со проф. д-р Уфук Ајдинли од Република Турција.
Интервенцијата претставува значаен чекор во јакнење на капацитетите на македонскиот здравствен систем за третман на ретки и сложени ортопедски состојби во детската возраст, преку тимска работа, пренос на знаење и примена на современи оперативни техники.
„Оваа интервенција е резултат на врвна мултидисциплинарна координација – ортопедски тим, анестезија, интензивна нега и ургентна поддршка – со јасен фокус на сигурноста и квалитетот на самата постапка. Благодарение на соработката со проф. д-р Уфук Ајдинли, направивме значаен исчекор во третманот на ретки конгенитални деформации кај деца. Нашата цел е овој тип процедури да станат стандарден дел од клиничката пракса во земјата, со континуирана едукација и развој на домашните тимови,“ вели директорот на ТОАРИЛУЦ, проф. д-р Игор Мерџаноски.
Според министерот за здравство, Азир Алиу градењето доверба во здравствениот систем се прави со ваков вид на резултати, со знаење, со тимска работа и со создавање услови најсложените интервенции да се изведуваат во државата.
„Ова е пример како меѓународната соработка, размената на експертиза и знаење директно се претвораат во подобра грижа за пациентите. Министерството ќе продолжи да ја поддржува модернизацијата на клиниките, развојот на човечките ресурси и воведувањето современи медицински методи, со цел граѓаните да добијат модерен, функционален и одржлив здравствен систем“, вели министерот Алиу.
Спренгеловиот деформитет е ретка конгенитална состојба при која лопатката е поставена ненормално високо и е недоволно развиена поради неуспешна надолна миграција за време на ембрионалниот развој. Ова најчесто предизвикува видлива „испакнатина“ и ограничување на движењето на рамото. Состојбата неретко е поврзана и со други придружни наоди, како синдромот Клипел-Фил, сколиоза, а понекогаш и дополнителна коскена/влакнеста врска со ’рбетот (омовертебрална лента), поради што за прецизна дијагностика и планирање се користат снимања како КТ и/или МРИ. Оперативниот третман најчесто се резервира за потешки случаи во возраст од 3 до 8 години, со цел подобрување на функцијата и изгледот.
Македонија
„Зелен хуман град“: Министерството за животна средина со децении противзаконски толерирало загадувачи
Граѓанската иницијатива „Зелен хуман град“ денеска го обвини Министерството за животна средина дека со децении противзаконски толерирало загадување, дозволувајќи информациите за емисии и согорување да се кријат под изговор на „деловна тајна“.
Во соопштението се наведува дека Министерството, обидувајќи се да се оправда за едно, како што велат, злодело, признало друго – дека со години дозволувало загадувањето да се третира како деловна тајна, иако, според иницијативата, не постои законска основа загадувањето или штетата по животната средина и здравјето да бидат класифицирани на таков начин.
Од „Зелен хуман град“ посочуваат дека Министерството тврди оти постоеле закони и подзаконски акти што ѝ овозможувале на индустријата да ги крие податоците за согорување, но прашуваат кои се тие акти и каде се, наведувајќи дека, освен Законот за тутун, не постои друг пропис во кој загадувањето може да се смета за деловна тајна.
Според иницијативата, додека институциите ја насочувале вината кон домаќинствата како најголеми загадувачи, со најновите изјави излегло дека со децении се прикривал еколошки криминал на штета на здравјето на граѓаните и животната средина.
„Зелен хуман град“ бара Јавното обвинителство по службена должност да отвори итна истрага за институционалната улога во прикривањето на загадувањето, да утврди кој, кога и по чија наредба дозволил информациите да се кријат од јавноста и да се утврди кривична одговорност кај сите инволвирани.
Иницијативата бара и целосна јавност на сите податоци за емисии, без исклучоци, посочувајќи дека правото на здрав живот е загарантирано со Уставот.
Фото: pexels

