Македонија
(Видео) Пулмолозите тврдат дека ќе се зголеми бројот на заболени од рак поради загадениот воздух

Алармантните податоци за загадениот воздух, кои покажуваат дека Скопје е еден од петте најзагадени градови во светот, ги вознемири пулмолозите, кои предупредуваат дека ова ќе доведе до драстично зголемување на бројот на заболени од карцином на бели дробови. Д-р Камелија Бушљетиќ смета дека сите се пред потенцијална опасност од сериозно оштетување на здравјето. Бушљетиќ предупредува дека ситуацијата е алармантна оти загадениот воздух е еден од деветте фактори во светот што придонесуваат за високата смртност кај луѓето.
„Се зголемува бројот на заболени од канцер на белите дробови, од хроничната белодробна опструктивна болест, од мозочните удари, од кардиоваскуларните болести, како и од респираторните акутни инфекции. Над 2.500 луѓе умираат годишно во Македонија како последица на заболувањата што ги предизвикува аерозагадувањето. Ние може да имаме генетски предиспозиции за одредена болест, но тие нема да се манифестираат без поттикнување на фактори од надворешната средина. А еден од главните е аерозагадувањето!”, вели д-р Бушљетиќ.
Пулмологот Оливер Јовковски вели дека симптомите како надразителната кашлица, непријатниот мирис, дразбите, чешањето, печењето на носот и очите се дел од потешкотиите што ги предизвикува загадувањето.
„Загадувањето има големо влијание во настанокот на повеќе заболувања. Исто така, и развојот на алергиските заболувања, како асма и алергискиот ринит, се условени од загадувањето. Тие почнуваат поинтензивно да се појавуваат како патологија по индустриската револуција, а претходно не биле премногу познати. Основните потешкотии што ги предизивкува загадувањето, особено во некои сезонски условени ситуации, се надразителна кашлица, непријатен мирис, дразба, чешање, печење на носот и очите, сува или влажна кашлица и зголемена секреција на дишните патишта“, смета доктор Јовковски.
Јовковски вели дека последиците од загадувањето ќе бидат видливи за 20 години, и тоа според бројот на појава на белодробни карциноми.
„Последните години се наоѓа поврзаност помеѓу развојот на периферните белодробни карциноми, особено од типот на адено карциномите, и големата изложеност на загадувањето. Но, како и за сите карциноми, не може да се каже дека има само една причина за појава на карцином. Овој вид загадување сигурно ќе го почувствуваме за 20 години, според бројот на појава на белодробрни карциноми“, додава Јовковски.
Помала изложеност на загаден воздух и седење во затворени простории се препораките од пулмолозите. Според нив, спортистите, градежните работници и оние кои работат на отворено се најизложени на опасност од загадениот воздух, па затоа препорачуваат користење заштитна опрема.
„Препораките се во вакви пикови на загадување помалку да се изложуваме на можноста да бидеме во допир со загадувањето, односно помалку да седиме надвор. Во домашни услови донекаде сме заштитени. Меѓутоа, кога прозорците се затворени има помала концентрација на загадување, но ретко кој има можност да го провери тоа. На улиците, на патиштата, загадувањето е највисоко и треба да се избегнуваат“, предупредува доктор Јовковски.
Податоците кои Институтот за јавно здравје ги добива согласно со методологијата за проценка на ризик покажуваат дека од 5.500 починати во 2017, кај 1.250 лица една од главните причини било загадувањето.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Нов удар за СДСМ, Партијата на пензионери преминува кај ВМРО-ДПМНЕ

Уште една партија ја напушта коалицијата на СДСМ. Партијата на пензионери официјално соопшти дека излегува од досегашната коалиција со СДСМ и дека на наредните локални избори ќе настапи во коалиција со ВМРО-ДПМНЕ.
Претседателот на партијата, Илија Николовски, изјави дека одлуката е донесена врз основа на волјата на членството, при што околу 90% од членовите се изјасниле дека сакаат коалиција со актуелната власт.
„Ние како Партија на пензионери досега бевме дел од коалицијата со СДСМ. Водевме дискусија во извршниот и централниот одбор. Од 100 присутни членови, само неколкумина предложија да настапиме самостојно, ниту еден не беше за останување со СДСМ, а дури 90% се изјаснија за коалиција со актуелната власт. Желбата на членството е јасна, да одиме со власта“, изјави Николовски.
Партијата на пензионери ќе учествува на локалните избори со свои листи за советници во неколку општини, а во Карбинци ќе настапат и со кандидат за градоначалник.
„Имаме кандидати и ќе предложиме советник во Штип, во Карбинци ќе имаме и кандидат за градоначалник, а ќе настапиме и во Делчево и Пехчево“, додаде Николовски.
Покрај настапот на локалните избори, партијата најави дека ќе бара и учество во извршната власт на државно ниво – конкретно, министерски и директорски позиции.
Николовски истакна дека очекуваат зголемена вклученост на членството и подобра застапеност на интересите на пензионерите преку зголемен број на советнички места во општините.
Македонија
Јаневска: Учебници на 1 септември, повисоки плати, 7 нови училишта и обнова на студентските домови

Во првата година од мандатот на министерката за образование и наука, Весна Јаневска, се испорачани значајни резултати – учебници на 1 септември, зголемени плати за наставниците и универзитетските професори, изградба на нови училишта и сали, како и темелна обнова на студентски домови.
На денешната прес-конференција во МОН, Јаневска, придружувана од заменик-министерот, државниот секретар и директорите на клучните сектори, порача дека заеднички се поставуваат темелите на модерен, конкурентен и ефикасен образовен систем кој нуди еднаквост, знаење и вистински вредности за сите.
„Недостигот на учебници беше првиот предизвик со кој се соочивме. Го надминавме, и покрај кратките рокови. Испечативме и испорачавме веќе одобрени учебници, а подготвивме и нови наставни материјали за предмети за кои претходно немаше ниту едно помагало. За средното стручно образование печатени се над 100 нови наслови. Учениците имаат и ќе имаат од што да учат“, истакна Јаневска.
Министерката додаде дека веќе се во тек постапките за набавка и печатење на нови учебници за наредната учебна година, вклучително и оние по странски јазици кои недостасуваа шест години.
Посебна благодарност упати до наставниците, кои, како што рече, активно учествувале во сите реформи.
„Одлучивме за етапно, но реално покачување на платите на наставниците во наредните четири години. Веќе добија зголемување над 12%. Универзитетските професори од јануари годинава добија зголемување од 14%“, рече министерката.
Истовремено, наставниците се ослободени од тројно внесување идентични податоци, со што добиваат повеќе време за квалитетна настава.
Во делот на инфраструктурата, Јаневска информираше дека со 2 милијарди денари се градат седум нови училишни објекти, се реконструирани 20, се градат четири спортски сали, а темелно се обновуваат два студентски дома во Скопје. Над 50 училишта ќе добијат фотоволтаици, продолжува изградбата на ФИНКИ и Факултетот за физичка култура, а наскоро ќе започне изградба на кампуси за Универзитетот „Мајка Тереза“ и за Медицинскиот факултет во Штип.
„Од почетокот се залагам за оптимизација на училишната мрежа и воведување на едносменска работа. Тие два процеса ќе овозможат поквалитетна настава, поголема социјализација, заштеда и ефективно реинвестирање. Оваа година 153 училишта работеа во една смена, а наскоро ќе се приклучат уште шест“, рече министерката.
Посебно задоволство изрази од соработката со студентите, кои доставиле 10-тина прифатени предлози за проширување на нивните права и можности.
„Науката ни е во фокусот. Двојно го зголемивме буџетот за научно-истражувачка дејност – 680 милиони денари. Објавивме три повици за финансирање на иновативни проекти и станавме партнери со Истражувачкиот центар на Европската комисија, кој отвори врати за нашите истражувачи. Web of Science и Scopus се достапни бесплатно за сите студенти и вработени на државните универзитети“, додаде Јаневска.
Во изминатата година, Државниот просветен инспекторат и службите на МОН извршиле над 2.000 надзори. Поради непостапување по насоки, затворени се 14 приватни научни институти и школи. По години занемарување, повторно се активирани лекторатите по македонски јазик – шест лектори работат во Хрватска, Словачка, Кина, Италија, Романија и Полска.
Јаневска информираше и за пет нови закони: ангажирање образовни асистенти, поддршка за талентирани ученици и ментори, финансиска помош за наставнички здруженија и организатори на олимпијади, како и за формално образование за лица во казнено-поправни установи и за возрасни ученици кои не посетувале училиште.
„Времето го покажа резултатот од негрижата – деца последни на ПИСА тестирања, универзитети кои ги нема на ранг-листи и научници кои бегаат во странство. Затоа темпото мора да продолжи. Ви благодарам и на вас, медиумите, што ги следите институциите и со критика ни помагате да бидеме поефикасни“, заврши Јаневска.
Македонија
Алиу: Првите термини се веќе резервирани и граѓаните имаат што да кажат, „Отворен кабинет“ стартува силно

Министерот за здравство Азир Алиу ја претстави новата алатка „Отворен кабинет“, која, како што посочи, ќе овозможи директна комуникација меѓу граѓаните и Министерството – без бариери, без бирократија и со човечки пристап.
„Вистинската реформа почнува тогаш кога институцијата престанува да зборува сама со себе и почнува да го слуша народот со отворен ум и јасна намера за промена“, изјави министерот Алиу, нагласувајќи дека новата алатка не е само веб-страница, туку целосна трансформација на односот институција – граѓанин.
Со „Отворен кабинет“, секој граѓанин ќе може директно да закаже средба со министерот секој петок, без никакви формални процедури.
„Првите 15 термини веќе се резервирани. Ова е доказ дека граѓаните имаат што да кажат и конечно имаат каде да бидат слушнати. Јас сум тука да ги слушнам“, порача Алиу.
Според министерот, ова не е само нов сервис, туку јасна порака за визијата што Министерството ја има за здравствениот систем.
„Оваа иницијатива не е само услуга. Таа е став. Став дека здравството не смее да биде затворен систем, туку жив организам што комуницира, што вклучува и реагира навреме“, рече Алиу.
Тој додаде дека граѓаните имаат право на пристапност, транспарентност и одговорност од својата институција.
„Здравство што комуницира, вклучува и реагира, не смее да биде само слоган. Тоа е јавна обврска. Обврска што јас како министер ја прифаќам со целосна одговорност и секојдневно ќе ја исполнувам со работа, отчетност и лично присуство“, изјави министерот.
Алиу посочи и дека приоритет е создавање здравствен систем што се води од податоци, анализа и реалните потреби на граѓаните, а не од политички притисоци или лични интереси.
„Сакаме систем што не се плаши од вистината, не се губи во бирократија и никогаш не го заборава човекот – како причина зашто постои самиот систем“, заклучи министерот.