Македонија
(Видео) Kовачевски: Европската Унија нѐ прифаќа како Македонци што говорат македонски јазик

Претседателот на Владата, Димитар Ковачевски, по повод почетокот на преговорите за полноправно членство на Македонија во ЕУ, одржа прес-конференција во Советот на Европската Унија во Брисел.
Во продолжение е целосното обраќање на премиерот Ковачевски:
„Денес, ми припадна огромната чест да се обратам на мојот мајчин македонски јазик пред 27-те земји членки на Европската Унија на Mеѓувладината конференција, со која ги отвораме преговорите за членство на Северна Македонија во Европската Унија.
Најпрвин би сакал да им честитам на граѓаните на Република Северна Македонија. Тие се најзаслужни за денешниот ден. Тие не се предадоа пред ниту еден предизвик, пред планини тешки отстапки и компромиси, за да го исполнат својот сон за припадност во европското семејство.
Конечно, 17 години потоа и многу тешки компромиси, се отвора процесот за прием на Северна Македонија во големото европско семејство – во Европската Унија.
Првиот чекор кон нашата европска иднина е направен, а нашиот тридецениски сон е на дофат. Денес е денот кога почнуваме да пишуваме ново поглавје во македонската историја. Поглавје на забрзан развој, просперитет и стабилност.
Денешниот ден е историски за нас. Долгоочекуван и сосема заслужен.
Им честитам, но исто така и им благодарам на граѓаните за нивната истрајност и за јасната визија за тоа каква држава сакаме да изградиме и да им оставиме на идните генерации.
Овој ден им е посветен ним, на сите наши граѓани, но и на сите државни лидери, политички претставници, граѓанскиот сектор, академски и научни работници, стопанственици, новинари и медиумски работници и илјадници државни службеници, кои имаа храброст да сонуваат, да имаат визија и напорно да работат за да ја исполнат.
За да ја реализираме оваа стратешка цел, направивме многу. Донесовме тешки одлуки, кои бараа лидерство и храброст, мудрост и одговорност. Патриотски одлуки во интерес на иднината на нашите деца и државата. Овие државнички одлуки се вистински показател како се сака државата. Не постои поголем патриотизам од јасната визија и план за иднината, залагањето за просперитет на државата и на сите граѓани.
Ја донесовме и конечната одлука, со која обезбедивме зачувување и зацврстување на македонскиот идентитет, македонскиот јазик, култура и посебност. Европската Унија нѐ прифаќа како Македонци, кои говорат македонски јазик, со безусловно почитување на достоинството и посебноста на македонскиот народ и неговите идентитетски, историски и културни особености. Ова е обезбедено засекогаш. За овие нешта ниту се преговара ниту ќе се преговара.
Убеден сум дека од овој процес граѓаните ќе излезат како победници, дека сите ние заедно ќе излеземе посилни, постабилни и забрзано ќе чекориме напред кон заедничка поперспективна иднина. Убеден сум исто така дека континуираната и зголемена помош, што Европската Унија ќе ја обезбеди во наредниот период, ќе овозможи македонските граѓани и економијата да добијат конкретна и реална поддршка за европската реалност да ја живееме денес и на вистинскиот начин.
Со верба во себе, во нашите предци, традиција и посебност, а со јасен поглед кон иднината, ја движиме државата напред. За денешните и идните генерации градиме демократско, европско општество, во кое ќе има место за сите, каде што владеење на правото го има приматот, а граѓаните ќе се економски напредни.
Европските вредности и принципи на слобода, демократија, еднаквост, како и владеењето на правото, се нашиот стремеж. Ние сме природно поврзани со ЕУ, а отсега и заеднички ќе се развиваме и ќе го развиваме и регионот.
Нашата земја е Европа во мало. Нашата мултикултурна, мултиетничка и мултиконфесионална функционална демократија не само што ќе ја збогати Европската Унија туку ќе биде и успешен пример за унитарна мултиетничка држава интегрирана во европското семејство. Ние секојдневно го живееме мотото на Европската Унија, ние сме јасно обединети во различностите и длабоко се гордееме со нив.
Северна Македонија е земја на пријателства и соживот. Тоа се наши автентични белези по кои нѐ препознава светот денес. Градиме пријателства. Посветени сме на изнаоѓање заемно прифатливи решенија. Затоа сме и денес тука и гордо стоиме рамо до рамо со нашите партнери во ЕУ. Делиме исти вредности, а отсега ќе делиме и европска иднина.
Европска иднина со безусловно почитување на достоинството и посебноста на македонскиот народ и сите негови особености. Европска иднина во која со полноправно членство македонскиот јазик ќе б иде еден од службените јазици на ЕУ, без какви било објаснувања, додавки или фусноти. Иднина во која сите наши особености, специфики, традиција, култура, обичаи, ќе бидат автентично наши, македонски, но споделени со сите наши пријатели во Европската Унија. Тоа е она што и нас и Европската Унија ќе нѐ направи побогати.
Од денес па натаму одиме само напред и нагоре. Северна Македонија економски, политички и општествено ќе се развива, а граѓаните ќе имаат повисок квалитет на живот, со високи стандарди за почитување на законите.
Време е за обединување, за заедништво, за оптимизам, за верба во подобро утре, но пред сѐ за посветена работа за да развиеме силна, успешна и просперитетна европска држава и за ефикасно и брзо интегрирање во Унијата. Време е новото сонце на слободата да изгрее и да ни го осветли патот за храбро, посветено и бестрашно да погледнеме кон иднината и бргу и одлучно да го оствариме нашиот сон, сонот на илинденците, на борците од НОБ. Време е за нови, заеднички победи.
Ние решивме да се соочиме со сите наши стравови и да донесеме храбри одлуки за иднината, а не да останеме заложници на минатото.
Сметам дека човекот го дефинира она што го прави во тешки времиња. Дали ќе донесе одлука или ќе се засолни во статус кво и во своите стравови. Јас и моите соработници решивме да бидеме одлучни, храбри, мудри и несебични, да не мислиме на нас, туку на идните поколенија, за мир, безбедност, иднина.
Завршувам со зборовите на големиот Жан Моне – нема иднина за граѓаните на Европа, освен онаа во Унијата (There is no future for the people of Europe other than in union).
Нека ни е среќен почетокот на пристапните преговори, набргу да се радуваме и на полноправното членство во Европската Унија и уште еднаш честитки до сите граѓани на Република Северна Македонија“, изјави премиерот Ковачевски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Меџити: Енергетската транзиција мора да оди рака под рака со еколошката правда и јавниот интерес

Првиот заменик претседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, денеска се обрати на свеченото отворање на MEF Energy Forum 2025 –регионален форум посветен на енергетската транзиција и климатските предизвици во Западен Балкан.
Во својот воведен говор, министерот Меџити порача дека „енергетската иднина на регионот не смее да се гради на штета на животната средина, здравјето на граѓаните и социјалната правда.“
„Западен Балкан нема луксуз да избира меѓу економски развој и еколошка одржливост. Двете мора да одат заедно – или нема да одиме никаде,“ рече Меџити пред учесниците на форумот.
Тој исто така посочи дека Министерството за животна средина и просторно планирање, веќе работи на усогласување на националната еколошка и енергетска рамка со Европскиот зелен договор и глобалните цели од Парискиот договор. Но, истовремено и предупреди дека имплементацијата мора да биде: брза, фер и транспарентна бидејќи како што кажа тој последиците од климатските промени веќе ги чувствуваме, а транзицијата не смее да ги остави најранливите заедници зад себе.
На крајот од своето обраќање, министерот упати повик за регионално здружување, инвестирање во чисти технологии и конкретни резултати наместо декларативни заложби:
„Не можеме да зборуваме за енергетска сигурност ако истовремено ги труеме реките, воздухот и земјата. Не ни требаат само добри намери, туку и храбри политики. Граѓаните очекуваат резултати, а оваа тема бара акција час поскоро“
MEF Energy Forum 2025 се одржува во Скопје под организација на ZIP Institute, со поддршка од Владата на Република Северна Македонија и повеќе меѓународни партнери.
Македонија
Злоупотреба на правото на вето, идентитетски условувања и историски ревизионизам – Сиљановска-Давкова во Тирана за проширувањето на ЕУ

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на Самитот на шефови на држави и влади на учесниците на Процесот за соработка во Југоисточна Европа (ПСЈИЕ) во Тирана и посочи дека во услови на драматични геополитички промени, со сè помалку мултилатерализам и сè повеќе мултиполарност, со војна на тлото на Европа – интеграцијата е неодложен геополитички и безбедносен императив за Европската Унија.
Таа нагласи дека е особено важна одговорноста на земјите членки од регионот коишто треба да бидат двигатели на проширувањето, а не извор на блокади што го поткопуваат кредибилитетот на Унијата.
Укажувајќи дека треба да се унапреди регионалната соработка и да се фокусираме на клучните проблеми – од одливот на мозоци до климатските промени, претседателката рече дека регионот мора проактивно да се поддржува за да не бидеме сведени на геополитичка и геоекономска периферија.
Сиљановска-Давкова додаде дека ни треба подобрена инфраструктурна, енергетска и дигитална поврзаност со цел регионот да биде поконкурентен на поширокиот европски и глобален пазар.
Упатувајќи благодарност за регионалната солидарност изразена преку несебичната нега на повредените во трагичниот пожар во Кочани, таа истакна дека со отворањето на здравствените установи за повредените македонски граѓани, како и со активирањето на европскиот механизам за цивилна заштита, се манифестираше искрено пријателство, соседска грижа и хуманост во еден од најтрагичните современи настани за државава.
Таа посочи дека патот на европската иднина води преку соработката и солидарноста, но истакна дека тој пат не е без пречки: сериозна препрека произлегува од старите предрасуди во некои европски центри кои сè уште гледаат на Балканот како на нестабилна периферија, составена од држави заглавени во конфликти, самоблокади и меѓусебни саботажи.
Истакнувајќи дека уште посериозна препрека е билатерализацијата на интегративниот процес од самите балкански соседи, преку злоупотреба на правото на вето, идентитетски условувања и историски ревизионизам, таа оцени: овие постапки не само што го забавуваат процесот на евроинтеграцијата, туку и ги засилуваат стереотипите дека Балканот не е подготвен за Европа.
Нагласувајќи дека кандидатите за членство, наместо солидарност и фер процес, сѐ почесто се соочуваат со опструкции поради билатерални прашања, претседателката оцени дека наместо европеизација на Балканот – сведоци сме на опасен тренд на балканизација на Европската Унија и истакна дека ова мора да се смени и тоа за доброто на сите.
Македонија
Панел дискусија на Лекарската комора: Системот за специјализации треба да се реформира

Лекарската комора, денес, организираше панел-дискусија на тема „Меѓународни искуства во постдипломската едукација на доктори“, на која се дискутираше за програмите и начинот на организација за специјализациите во нашата земја правејќи и споредба со начинот на кој овие процеси се организираат во Германија, Хрватска и Србија.
Од презентираните информации и дискусијата се идентификуваше потреба системот за специјализации во нашата земја да биде реформиран за да продуцираат здравствен кадар кој ќе овозможи оптимално функционирање на здравствените установи и ќе обезбеди квалитетна здравствена заштита на населението.
„Поминаа 15 години откако високообразовниот систем се усогласи со Болоњскиот процес, значителен период кој нѝ овозможи доволно време да ја процениме неговата имплементација и постигнатите резултати. За сеопфатно да ги оцениме нашите искуства во споредба со сегашните потреби и на колегите и на пациентите, тесно соработувавме со лекарските комори од другите држави. Овој заеднички напор ќе овозможи детална анализа и споредба на нашите тековни програми за специјализација“, истакна претседателката на Комората, проф. д-р Калина Гривчева Старделова.
Таа појасни дека системот на специјализации што сега постои во нашата земја одговара повеќе за терцијарните здравствени установи, бидејќи создава тесно специјализиран медицински кадар кој може да обезбеди консултација со друга специјалност доколку се појави потреба. Но кога се во прашање болниците од секундарно ниво, тогаш е потребно специјалистите да не се премногу тесно специјализирани за да можат да одговорат на поголем број здравствени услуги што се потребни за пациентите.
„Начинот на кој сега се организирани специјализациите, ги попречува докторите во секојдневната работа. Имавме реакции од колегите педијатри, дека ако докторот е супспецијалист по детска пулмологија, тогаш може да работи само во оваа тесна специјалност и да препишува лекови само за таа специјалност, а не и за пошироката специјалист – педијатрија“, вели проф. д-р Гривчева Старделова.
Во однос на задржување на младиот кадар, претседателката на Комората посочи дека овие доктори треба да бидат вработени веднаш по завршување на медицинскиот факултет, да им се даде можност да се едуцираат и да бидат достојно платени.
Проф. д-р Марија Вавлукис, продекан за настава на Медицинскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ го презентираше актуелниот систем на организација на специјализациите во нашата земја.
Во дискусијата што се отвори се посочи дека во рамките на реформата на специјализациите, треба да се донесе и 10-годишен план за потребите од здравствен кадар и новите специјализации да бидат распишувани според потребите идентификувани во овој документ. Политизацијата на здравство, исто така беше апострофирана како сериозен проблем.
Д-р Иван Рагуж од Хрватската лекарска комора посочи дека тие веќе неколку години водат кампања за да се реформираат специјализациите.
„Се залагаме за промени бидејќи младите доктори не се задоволни од начинот на кој се сега организирани. Бараме да постои национална програма за планирање на специјализации, тие централно да се финансираат, а не преку болниците, да има регистар на институции каде се обучуваат специјализантите, да се контролира квалитетот и да се врши евалуација на прогресот. Формирана е работна група во Министерството за здравство во која имаме и членови на Комората“, истакна д-р Рагуж.
Претставникот на Лекарската комора на Србија, д-р Милан Диниќ, појасни дека иако во неговата земја започнала имплементација на Болоњскиот систем во организација на специјализациите, поради несоодветните резултатите од примената, во 2021 година се вратил стариот систем што се применувал до 2010 година.
За разлика од кај нас, каде за специјализациите надлежно е Министерството за здравство и медицинските факултети, во Германија, како што појаснија претставниците на Германската лекарска комора проф. д-р Хенрик Херман и д-р Јоханес Гехле, оваа улога ја имаат регионалните лекарски комори, кои развиваат наставни програми и прописи за обука на специјалисти. Прописите за специјалистичка обука се усвојуваат од страна на Собранието на Германската лекарска комора, претставничкото тело на сите лекари во Германија.
Од целосната дебата ќе бидат утврдени заклучоци што ќе бидат испратени до Министерството за здравство, медицинските факултети и другите засегнати страни.