Центарот за граѓански комуникации денеска ги објави извештајот од редовниот мониторинг на јавните набавки, кој вклучува и анкети со фирмите и со претставниците на државните институции; Индексот на рационалност, каде што се споредени цените по кои разни институции набавувале сосема исти производи или услуги и анализа, и базата на податоци за јавните набавки на општините за 2023 година.

Клучните наоди од овие истражувања, како што информираат од Центарот, покажуваат дека јавните набавки во 2023 година достигнаа рекордно висока вредност и рекордно ниска конкуренција во последните 10 години. Склучени се договори за јавни набавки во вкупна вредност од 1,5 милијарда евра, што е 35 % повеќе од претходната година.

Според мониторингот на јавни набавки, просечниот број понуди од тендер изнесувал 2,7. Во една третина од тендерите е добиена само по една понуда. Отсуството на конкуренција е последица на фаворизирачки тендерски документации и загубена доверба на бизнис-секторот во фер натпревар на набавките.

„41 % од лицата за јавни набавки по државните институции сметаат дека во набавките често има корупција. Повеќето од нив велат дека најприсутна е корупцијата како последица на политичките интереси и дека поголем генератор на корупција се фирмите отколку луѓето во институциите. И 51 % од фирмите што учествуваат во јавните набавки сметаат во набавките има корупција, а со неа лично се соочиле 23 % од компаниите вклучени во истражувањето. Индексот на рационалност открива големи разлики во цените по кои институциите купуваат исти производи и услуги. Така, на пример, исти лиценци за компјутерски софтвер се купувани по цени од 6.185 до 23.100 денари. Базата на податоци за јавните набавки на општините, пак, открива дека во 2023 година општините за набавки потрошиле 40 % повеќе пари од претходната година и дека само десет фирми добиле 25 % од вредноста на сите тендери.