Македонија
Генерацијата која губеше настава поради ковид, штрајкови и „бомби“ полага матура, министерот кажа дека процесот им е олеснет
Денеска успешно започна полагањето на државната матура во учебната 2022-2023 година. Вкупно 15.620 пријавени ученици го полагаат првиот и задолжителен екстерен испит по мајчин јазик, а следниот ќе се одржи на 10 јуни и најдоцна до 10 јули ќе бидат објавени прелиминарните резултати по кои ќе има можност за приговори.
За ова информираше министерот за образование и наука Јетон Шаќири при денешната посета на средното училиште „Ибрахим Темо“ во Струга, од каде на сите матуранти им посака успешно полагање на државната матура и како што рече, понатамошна реализација на образовните и животните цели кои ги имаат зацртано.
„Ги запазивме првично утврдените термини со кои учениците беа запознаени, а за кои имаше дилема во јавноста дали ќе бидат испочитувани. Така што, процесот се спроведува навремено, што е од особено значење за матурантите, за да можат да го продолжат своето високо образование, аплицирајќи на некоја високообразовна установа во соодветните рокови, или пак, да ја добијат дипломата и да се вклучат на пазарот на трудот“, рече Шаќири.
Информираше дека поради губењето на часови во средните училишта во неколку наврати во оваа и претходните учебни години, како резултат на повеќе причини -пандемија, штрајк на наставници и лажни заканувачки дојави, МОН и Државниот испитен центар донесоа неколку одлуки за олеснување и прилагодување на процесот.
„Материјалите за интерните испити и банките со прашања се споделија четири недели пред интерниот испит со број на прашања 3 пати поголем од бројот на прашања на испитот. На универзитетите им се препорача првиот екстерен испит да биде соодветен на сите студиски програми, а се препорача и промена на соодносот на поените меѓу екстерните и интерните испити при упис, во корист на интерните. Исто така, понудивме и намалување на обемноста на тестот по мајчиниот јазик, кој ќе носи од 60 до 80 поени, а не како досега од 80 до 100 поени“, истакна министерот за образование и наука.
Согласно Концепцијата за матура и за завршен испит во средното образование со четиригодишно траење во Република Северна Македонија учениците полагаат 2 екстерни и 2 интерни предмети и подготвуваат проектна задача.
Во процесот на реализација на матурата во училиштата се ангажираат околу 2000 наставници како тестатори и околу 300 набљудувачи и како што рече Шаќири, со оглед на тоа што се работи за вообичаен процес што се спроведува како задолжителен од 2008 година, не се очекуваат проблеми во текот на полагањето.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Сиљановска-Давкова: Системските недостатоци во имплементацијата на Истанбулската конвенција, бараат системски пристап во нивото отстранување
Покрај формалната, нужна е реална заштита на жените од насилство, порача претседателката Гордана Сиљановска-Давкова на јавната расправа за имплементацијата на Истанбулската конвенција, што ја одржа собраниската Комисија за еднакви можности на жените и мажите.
Според неа, Извештајот на Државниот завод за ревизија дава прецизна дијагноза на реалните состојби и открива системски недостатоци во имплементацијата на Истанбулската конвенција.
Нејзини клучни препораки се: итно донесување на Националната стратегија 2026 – 2033; проширување на мрежата на засолништа; обезбедување долгорочна финансиска поддршка на жртвите; воведување стандарди во давањето на услугите од страна на социјалните центри; вработување на соодветен, стручен кадар и негова континуирана обука како и побрзо лиценцирање на СОС линиите. Според неа, програми за психосоцијален третман, треба да се спроведуваат не само со жртвите, туку и со сторителите.

Таа смета дека програмите за психосоцијален третман се потребни не само за жртвите, туку и за сторителите.
Претседателката укажа на потребата од јасни критериуми при распределбата на финансиите, врз основа на претходна анализа на трошоците.
Мора да се заостри казнената политика во однос на семејното насилство и фемицидот, истакна таа.
Сиљановска-Давкова предупреди дека жените остануваат незаштитени во критички момент како резултат на дисфункционалноста и некоординираноста на институциите. Заради тоа, фемицид расте, институционалната недоверба се продлабочува и се нарушува нашиот кредибилитет во исполнувањето на меѓународните обврски.

Укажувајќи на поразителната статистика на МВР за бројот на жртвите, учесниците во јавната расправа се заложија за системски промени насочени кон превенција на семејното насилство, како и соодветен одговор на кривичните дела врзани за насилството.
На седницата се обратија претседателката на Комисијата, Жаклина Пешевска, потпретседателката на Собранието, Весна Бендевска, заменик-министерот за социјална политика, демографија и млади, Ѓоко Велковски и помошничката на главниот државен ревизор, Катерина Чалоска Алексовска.
Во дискусијата учествуваа претставници од државните институции на национално и локално ниво, на граѓанскиот сектор и меѓународните организации.
Македонија
Освен во „Димо Хаџи Димов“, во друго училиште во Карпош не се најдени патогени бактерии
На 27.11.2025 АХВ заедно си службени лица од ИЈЗ направи вонредна контрола во 9 основни училишта во рамките на општина Карпош.
Од секое училиште беа земени мостри од храна како и брисеви од работни површини од кујните во училиштата.
По направените анализи во испитуваните примероци не се докажани патогени бактерии.
Освен во едно од училиштата каде на 2 површини е докажано присуство на ентеробактерии, што е индикатор на недоволна хигиена.
ИЈЗ ќе предложи иницијатива што ќе значи дополнителни промени во Националната годишна програма за јавно здравје, одредени правилници, законски и подзаконски акти, кои се во насока на подобра хигиена во училиштата, градинките, како и побезбедна храна, вода во истите што ќе значи унапредување на теми поврзани со јавното здравје.
Македонија
Муртезани во Брисел на средби во ГД РЕГИО и ГД ЕНЕСТ
Министерот за европски прашања, Орхан Муртезани, во рамки на првиот ден од работната посета на Брисел, имаше одвоени средби со генералната директорка на Генералниот директорат за регионална и урбана политика на Европската комисија (ГД РЕГИО), Темис Кристофиду и со директорката во Генералниот директорат за проширување и источно соседство (ГД ЕНЕСТ) при Европската комисија, Валентина Суперти. Разговорите беа фокусирани на унапредување на евроинтегративниот процес на Северна Македонија, спроведувањето на реформите и продлабочувањето на соработката со институциите на Европската Унија.

Во разговорот со генералната директорка Кристофиду, министерот Муртезани изрази благодарност за континуираната поддршка што Европската комисија ја обезбедува преку Генералниот директорат за регионална и урбана политика, особено во делот на територијалната и прекуграничната соработка. Тој се осврна на тековното претседавање на Северна Македонија со Стратегијата на Европската Унија за Јадранско-јонскиот регион (EUSAIR), нагласувајќи дека земјата, и покрај почетните предизвици, успешно ги реализира планираните активности во рамки на програмата на претседавањето. Министерот подвлече дека Владата останува целосно посветена на зајакнување на регионалната поврзаност, промовирање на одржлив развој и зголемување на видливоста на земјата во рамки на макрорегионалните иницијативи на Унијата. Двете страни се согласија за продолжување на тесната соработка во насока на финализација на претседателството и подготовка на годишниот форум на EUSAIR.

На средбата со директорката Суперти детално се разговараше за напредокот во спроведувањето на реформските активности во контекст на европската агенда, како и за приоритетите на Владата во периодот што следи. Министерот Муртезани ја нагласи подготвеноста на Северна Македонија за финализирање на патоказите за јавната администрација, владеењето на правото и странските инвестиции, како и активностите поврзани со Реформската агенда и Планот за раст. Во фокусот на разговорот беа и очекувањата за отворање на Кластер 1, како и прашања поврзани со Спогодбата за стабилизација и асоцијација и за мерките кои влијаат врз челичната индустрија во земјата. Министерот го потенцираше значењето на економската интеграција и рамноправниот пристап до европскиот пазар како клучни елементи за стабилност и развој, а беше изразена и подготвеност од страна на Европската комисија за понатамошна техничка поддршка и координација во спроведувањето на реформите.

