Македонија
Многу од змиите на Водно или покрај реките не се отровни и не се опасни за луѓето, укажуваат еколозите

Повеќето од змиите што граѓаните ги среќаваат на Водно или покрај реките и водата не се отровни и не се опасни за здравјето на луѓето, велат од Македонското еколошко друштво (МЕД) по објавата за поголемо присуство на змии во околината на Скопје.
Друштвото потсетува за корисната улога на овие животни во природното контролирање на глодачите, кои се дел од нивната главна исхрана.
Во Македонија постојат 16 видови змии, од кои само 3 се отровни. Единствено, поскокот може да се сретне во урбани средини, а шарката и степската лутица (види фото) се присутни само на надморска височина поголема од 1.500 м, и тоа само на некои планини во земјата.
Многу смокови се шарени, па често погрешно се нарекувани шарки. Единствената отровница која е широко распространета кај нас е поскокот, кој лесно се препознава по рогот на врвот од главата, шарите во форма на баклави на грбот (обоени во разна варијација на црно, сиво, црвено, кафеаво, портокалово, жолто – видете го краткото видео тука) и големината – поскоците ретко достигнуваат должина поголема од 70 см, но најчесто се среќаваат единки од приближно 50 см. Доколку змијата е подолга од 1 м, таа е безопасен смок. Во Македонија има дури 11 видови смок, една боа (малечка несмасна змија, која главно живее под земјата и може да се сретне само во крајните југоисточни делови од државата) и една црвовидна змија, која е целосно безопасна и секој лаик на прв поглед би помислил дека е црв.
Според Драган Арсовски, биолог од МЕД, доколку се постапи на правилен начин, дури и при каснување од змија отровница луѓето би поминале без компликации:
„Доколку се случи каснување од поскок, ако човекот нема други здравствени проблеми и се јави за медицинска помош истиот ден, тој би поминал без никакви компликации за здравјето.“, изјави Арсовски.
Фотографии, точно распространување низ Македонија, како и повеќе за биологијата, екологијата и за степенот на засегнатост на змиите во нашата држава може да најдете на првата национална црвена листа на Македонија на следната веб-страница: http://redlist.moepp.gov.mk/pregled-na-vidovi/ (влечугите се наоѓаат на дното од листата)
Инаку, напролет ладнокрвните влечуги излегуваат од долгиот зимски сон (хибернација) и се најактивни бидејќи тогаш е нивниот период на размножување, односно тие се во потрага по партнер. Затоа, овој период се и најчести средбите со овие животни. Еден од најраширените митови за змиите е дека се најактивни кога е најтопло. Змиите, како и најголемиот број влечуги, не може да ја контролираат сопствената температура, па тоа го прават преку сончање или барање засолниште. Кога е многу ладно, тие може да замрзнат, па затоа се засолнуваат и хибернираат, а кога е претопло, тие се во опасност од прегревање и смрт поради што исто така бараат засолниште и во екстремно топли периоди може целосно да ја намалат својата активност и да влезат во т.н. летна хибернација, односно естивација.
Налето змиите најчесто може да ги видиме само непосредно по изгрејсонце (помеѓу 5 и 7 часот), а некои безопасни видови се исто така активни на зајдисонце или дури и навечер. Змиите најчесто веднаш бегаат при средба со човек. Тие немаат изострено сетило за вид, па понекогаш може да се случи да бегаат во правецот на самиот човек и ова може да биде збунето со напад. Отровниците, како што е поскокот, најчесто се вкочануваат при средба со човек. Во овој случај слободно земете долг стап и отстранете ги од просторот. Во Европа не постојат змии што активно напаѓаат за одбрана на својата територија или гнездо – каснувања се случуваат исклучиво кога ненамерно ќе се приближиме (на пр,. при згазнување со боса нога или при земјоделски активности во близина на земјата или на ниски гранки, каде знаат да се камуфлираат добро).
Како и поголемиот дел од биодиверзитетот, така и змиите не се снаоѓаат добро во урбани средини и лесно завршуваат под тркалата на колите. Така, средбите со змии се среќаваат во делови од градот кои се блиску до природа (на пр., подножјето на Водно или приградски места), каде што нема голем метеж, но човечката активност може да привлече поголем број глодачи, кои се нивен оброк.
„Всушност, може да се каже дека не се змиите оние што доаѓаат во нашите градови, туку со градежната експанзија ние навлегуваме во нивните природни живеалишта, како што е Водно. Во централните делови од градовите понекогаш може да се сретнат водни змии, особено покрај реки и бари. Другите змии, доколку залутаат во овие делови од градот, ретко преживуваат доволно долго. Водните змии се всушност смокови, кои се исхрануваат со риби и водоземци и затоа не е неочекувано да се сретнат на кејот во Скопје, особено покрај градскиот парк, и тие се целосно безопасни“, додава Арсовски.
Змиите играат клучна улога во нашите екосистеми, првенствено како контрола на популациите на глодачите (како што се глувците) и се екстремно корисни. Голем број змии се хранат со други змии, односно ги контролираат нивните популации. Ова е точно и за поскокот, кој често се исхранува со младите од други змии. Така, убивањето на змиите, всушност, често би значело и зголемување на популацијата на друг вид змија.
Нема никаков научно докажан ефект од продуктите што се рекламираат и продаваат како средства против змии и тие може само да предизвикаат загадување на околината, така што не ги препорачуваме. Во Македонија не постои сервис за отстранување змии, главно бидејќи, едноставно, не постојат видови што се многу опасни.
Инаку, МЕД ги проучува природните популации од овие животни. Препорачуваат да го чувате вашиот двор уреден како не би создале места, кои змиите би ги користеле како засолниште, а кога се движите во природа, да имате стапче и соодветни планинарски обувки.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Граѓаните да бидат внимателни и да не отвораат сомнителни пораки, апелира МВР

Министерството за внатрешни работи ја известува јавноста дека до неколку граѓани и правни лица, од страна на сторители што лажно се претставуваат во име на МВР и ЕВРОПОЛ, се упатени лажни покани во врска со наводна тековна истрага.
„Апелираме до граѓаните да не наседнуваат на ваквите измами, а Секторот за компјутерски криминал при МВР веќе презема соодветни мерки и активности за законско санкционирање на сторителите“, велат од МВР.
Секторот за компјутерски криминал апелира до граѓаните и правните субјекти да не отвораат прикачени документи во прилог на пораки што не доаѓаат од верификувани и за нив познати испраќачи, да не наседнуваат на измами од ваков тип и правните субјекти да преземат соодветни мерки за заштита на нивните компјутерски системи од потенцијален малициозен софтвер во согласност со нивните интерни процедури за сајбер-безбедност.
Македонија
Бизнисменот Асмир Јахоски нуди еден милион евра гаранција да излезе од притвор

Бизнисменот Асмир Јахоски понудил еден милион евра гаранција за да излезе од притвор. Тој е осомничен за перење пари. Обвинителството соопшти дека ќе ја прифати гаранцијата ако на посебна сметка на судот Јахоски депонира дополнителни 72.000.000 денари.
„Во мислењето јавниот обвинител истакна дека предлогот на осомничениот за укинување на мерката притвор и нејзина замена со мерка гаранција во недвижен имот со проценета вредност од 60.672.235 денари може да биде основан само ако осомничениот во исто време на посебна сметка на судот дополнително депонира и износ од 72.000.000 денари. Во конкретниот предмет, според доказите со кои располага Обвинителството, износот од 72.000.000 денари одговара на вкупниот износ на противправно стекнатата имотна корист на овој осомничен, од кој во понатамошна постапка би можело да се наплати евентуалното оштетно побарување“, се наведува во соопштението.
Исто така, јавниот обвинител побарал од судот на осомничениот да му бидат определени и мерки на претпазливост, и тоа забрана за напуштање на живеалиштето, односно престојувалиштето, обврска повремено да се јавува на определено службено лице или надлежен државен орган и привремено одземање на патната или друга исправа за преминување на државната граница, односно забрана за нејзино издавање.
„Притоа, обвинителот ги имаше предвид и списите во предметот, како и фактот дека Обвинителството во меѓувреме обезбеди поголем дел од материјалните и вербалните докази, со што значително е намален ризикот дека тој би можел да ги скрие, фалсификува или уништи трагите на кривичното дело или дека ќе ја попречува кривичната постапка со влијание врз сведоци. Во согласност со даденото мислење, само со определување на сите погоренаведени мерки, Обвинителството ќе смета дека се исполнети условите за укинување на претходно изречената мерка притвор“, велат од Обвинителството.
Македонија
РЕК „Битола“ ги уверува граѓаните дека квалитетот на воздухот не е нарушен

Во врска со неодамнешните реакции во јавноста за наводите за несоодветно одлагање на пепелта во РЕК „Битола“, АД ЕСМ, подружница РЕК „Битола“, ја информира јавноста за преземените мерки и за континуираните напори за еколошки одговорно работење.
Од таму додаваат дека иако присуството на прашина при поинтензивен ветер е позната појава во изминатите децении поради специфичниот процес на производство, транспортот и одлагањето на пепелта преку 3,7-километарска лента, РЕК „Битола“ активно работи на нејзино минимизирање.
Појаснуваат дека пепелта, како нуспроизвод од производството на електрична енергија, се третира со континуирано навлажнување, проследено со одлагање и засипување со земја.
„Сепак, високите температури и ветерот може да доведат до сушење на површинскиот слој и евентуално подигнување прашина при нејзиното спуштање во касетата.
На 26 март 2025 година Државниот инспекторат за животна средина изврши надзор на одлагалиштето за пепел во РЕК „Битола“. При увидот беше констатирано присуство на поголеми количини пепел, кои отстапуваат од пропишаните во главниот рударски проект за што беше издадено задолжение во рок од 30 дена количините да бидат соодветно одложени и посипани со земја. Инспекторатот не изрече санкции, што укажува на препознавање на напорите на комбинатот за решавање на ова прашање.
Со задоволство информираме дека денес на одлагалиштето што беше предмет на инспекцискиот надзор нема ниеден грам пепел. Целата количина е одложена, а теренот е целосно посипан со земја.
Во насока на долгорочно решение веќе е извршено планирање и поместување на транспортната лента, со што од 25 април одлагањето на пепелта ќе продолжи директно во касета. Водните топови за дополнително навлажнување ќе бидат ставени во функција веднаш по поместувањето на лентата. Дотогаш попрскувањето на одложената пепел се врши континуирано со специјални средства и цистерна“.
Дополнително, како што велат, ги споделуваат и резултатите од мерењата на амбиенталниот воздух спроведени од страна на акредитираната лабораторија „Технолаб“ од Скопје.
„Во согласност со добиените податоци, констатирано е дека во испитуваниот период не е надмината 24-часовната гранична вредност за заштита на човековото здравје за концентрацијата на суспендирани цврсти честички PM 10 во согласност со уредбата за граничните вредности за нивоата и видовите загадувачки супстанции во амбиенталниот воздух (‘Сл. весник на РМ’ бр. 50/2005 и 183/2017).
Актуелното раководство на РЕК ‘Битола’ е целосно посветено на справување со долгогодишните проблеми и обезбедување одржливо работење на комбинатот според највисоките еколошки стандарди. Ќе продолжиме транспарентно да ја информираме јавноста за сите наши активности во оваа насока“, нагласуваат во соопштението.