Македонија
Делата на Мисирков и Шопов во фокусот на конференцијата за јазик, литература и култура со најдолга традиција во регионот

Голем јубилеј, значаен за македонистиката и за македонската држава – 50. меѓународна научна конференција на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (МСМЈЛК при УКИМ).
Конференцијата е отворена денес во Охрид, со учесници од дури 15 држави, покрај нашата. Истражувачи од Кина, Шведска, преку Турција, до учесници од словенските земји и од земјите од регионот, но и од други земји во кои на универзитетски центри има традиционален интерес за македонистиката се пријавени на конференцијата за да ги презентираат своите нови научни согледби од областа на македонистиката. Сите со определба да ги истакнат посебностите на македонскиот јазик, литература и култура преку своите најнови истражувања и да ги афирмираат во светот. Повеќето од трудовите што ќе бидат презентирани се однесуваат на делата на Крсте Мисирков и Ацо Шопов.
Конференцијата ја отвори претседателот на државата, Стево Пендаровски, по што свечено обраќање имаше и ректорот на УКИМ, проф. д-р Никола Јанкуловски, а поздравната реч од името на МСМЈЛК при УКИМ ја одржа директорката, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска. Во рамките на пленарната сесија учесниците ќе ги поздрави и министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска.
Претседателот Пендаровски ги истакна значајноста на конференцијата и важноста на странската македонистика, одделно осврнувајќи се и на темите што се во фокусот на ова конференциско издание – делата на Мисирков по повод 120 години од објавувањето на книгата „За македонцките работи“ и на Шопов по повод 100 години од раѓањето на великанот, со увереност дека од оваа конференција ќе произлезат и нови научни трудови, важни за домашната и странската македонистика.
„Токму од оваа конференција се произлезени научните трудови, кои се клучни референци за меѓународната научна верификација на македонистичките научни вистини на современ план. Преку неа се покажа и непрекинато се покажува дека зад тие вистини, со своите македонски колеги, стамено застананаа и најзначајните странски слависти и балканисти, а потем и странските македонисти. Токму нивните имиња се дел од историјата на оваа конференција. Оттука, особено ми е драго што и на ова јубилејно издание на конференцијата има состав на учесници како на ретко кој друг научен собир од областа на филологијата“, истакна ректорот на УКИМ, проф. д-р Никола Јанкуловски.
Во своето обраќање тој напомена дека во децениите зад нас оваа конференција била и приказ на научната стварност во разните периоди и влог во иднината.
„Така е и денес! Тоа го потврдува и ова нејзино јубилејно 50. издание, на кое повторно, покрај докажани и искусни кадри, учествуваат и млади истражувачи – домашни и странски, посветеници на македонскиот јазик, литература и култура. Затоа, чувствувам обврска и да констатирам: не само флоскулно и поводно, туку суштински значајно за науката, 50. меѓународна научна конференција е синтеза на историјата, сегашноста и иднината. Ова издание на конференцијата е и влог во иднината!“, порача Јанкуловски.
Директорката на МСМЈЛК при УКИМ, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска, посочи дека преку оваа меѓународна научна конференција се потврдува дека идеите го обликуваат текот на историјата.
„Пред 50 години темелите на оваа Конференција се поставени заради идејата дека само преку поттикнување на научната дискусија меѓу странските и домашните македонисти, балканисти и слависти, на современ план може да се очекува сестрана афирмација на македонистичките научни согледби и заклучоци. Доследноста во остварувањето на таа идеја со непрекинато организирање на Конференцијата доведе до постигнувања кои денес се нови важни страници на историјата испишани од странските и домашни македонисти научници“, истакна Мојсова-Чепишевска по што се осврна на предизвикот да се организира ова јубилејно конференциско издание.
Таа нагласи и дека во соработка со НУБ „Св. Климент Охридски“ се работи на библиографија, во која ќе бидат презентирани сите трудови од вкупно 50 изданија на конференција, која ќе биде и влог во иднината на домашната и странската македонистика. На едно место ќе ги има сите клучни референци за македонистиката, од странски и домашни научници од изминатите 50 години, како што посочи Мојсова-Чепишевска.
Во рамките на свеченото отворање беше промовиран и зборникот од минатогодишната 49. меѓународна научна конференција. Промотивна реч за изданието имаа минатогодишните координаторки – проф. д-р Лидија Тантуровска од Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“, за лингвистичката секција и проф. д-р Лорета Георгиевска-Јаковлева од Институтот за македонска литература, за секцијата за литература и култура. Промотивната реч на Георгиевска-Јаковлева со својот прочит ја пренесе д-р Биљана Рајчинова-Николова од Институтот за македонска литература.
Работата на конференцијата продолжи со пленарна сесија, на која своите реферати ги изложуваат повеќемина истакнати истражувачи – слависти, балканисти и македонисти од земјата и странство, а во рамките на која ќе се обрати и министерката за култура, Костадиновска-Стојчевска. По пленарната сесија, во следните три дена, паралелно ќе се одвива работата на лингвистичката секција и на секцијата за литература и култура на конференцијата, на кои ќе бидат презентирани речиси 70 нови научни труда.
Како што беше истакнато на отворањето, македонската и меѓународната академска заедница немаше подобар повод и подобра можност да даде свој научен придонес за достојно чествување на двата големи јубилеја – 120 години од објавувањето на книгата на Мисирков и 100 години од раѓањето на Шопов од оваа конференција, во чиј фокус годинава ќе се токму делата на двајцата великани.
На конференцијата ќе бидат опфатени и традиционалните теми „Македонскиот јазик наспроти другите јазици“ и „Македонската литература и култура наспрема другите литератури и култури“, кои веќе со години овозможуваат преку научна диоптрија да се коментираат спецификите и посебноста на македонскиот јазичен, литературен и севкупно културен идентитет.
Кооординаторка на лингвистичката секција на 50. меѓународна научна конференција е проф. д-р Гордана Алексова, а на секцијата за литература и култура, проф. д-р Искра Тасевска-Хаџи-Бошкова, и двете од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при УКИМ.
Конференцијата е дел од националната програма „2023. Година во чест на Ацо Шопов“ под покровителство на претседателот Пендаровски, а се организира и со финансиска поддршка од Министерството за култура.
Според програмата, 50. меѓународна научна конференција на МСМЈЛК при УКИМ ќе трае до 3 септември 2023 година, а презентираните трудови ќе бидат објавени во одделен зборник, кој се очекува да биде една од најзначајните научни публикации објавени кај нас изминатиот период.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Фактот што среде изборна кампања се случува ваков атентат, е сериозна закана за демократијата и безбедноста во државата: Адеми за вооружениот напад

Длабоко сме загрижени и потресени од вооружениот напад врз нашиот кандидат и носител на советничката листа во Општина Липково, д-р Зеќирија Шахини, кој беше застрелан од маскирано лице и ранет.
За среќа, неговиот живот е надвор од опасност, но самиот факт што во сред изборна кампања се случува ваков атентат претставува сериозен аларм за демократијата, јавниот ред и безбедноста во државата, истакна денеска потпретседателот на ДУИ, Арбер Адеми.
Ова, како што оцени, не е обичен инцидент, туку тежок, намерен и морбиден чин кој има за цел да создаде несигурност, страв и тензии.
„Остро го осудуваме овој варварски и криминален акт и бараме итна, сериозна и транспарентна реакција од надлежните институции – особено од Министерството за внатрешни работи и Јавното обвинителство.
Прикривањето на вистината, одвлекувањето на вниманието или релативизирањето на настанот се неприфатливи и опасни.
Додека МВР информира дека „две лица во движење пукале со огнено оружје кон едно возило“, првичните факти, сведоштва и снимките од безбедносните камери јасно укажуваат на директен напад од вооружено и маскирано лице кое делувало со јасна намера да му го загрози животот на нашиот кандидат“.
Ова, додава Адеми, не е обичен случај, туку настан со силни индикации за атентат, и порачува дека мора да се третира како таков.
„Нашите барања се јасни и легитимни: Да се преземе итна акција, без одложувања и без политички калкулации; Да се идентификува и уапси сторителот, како и сите лица вмешани во организирањето на овој напад; Јавноста да биде навремено и транспарентно информирана, бидејќи безбедноста на граѓаните е државно, а не партиско прашање.
Овој случај не смее и не може да остане без епилог, а истиот мора да се заснова на факти.
Секое молчење или институционално одолговлекување би претставувало сериозна неодговорност и директен ризик за безбедноста во државата.
Доколку е можно политички кандидат да биде нападнат со огнено оружје во сред изборна кампања, во сред град, тогаш ниту еден граѓанин не може да се чувствува безбеден“.
Предупредува дека толерирањето на насилството ќе има сериозни последици по јавната безбедност, изборниот процес и угледот на државните институции.
Упатува повик до Владата, МВР и Јавното обвинителство веднаш и сериозно да постапат како гаранти на редот и законот.
„Ќе останеме решителни на патот на законитоста, зрелоста и политичкото достоинство“.
Македонија
Османи: Влегов во оваа трка не за да заменам една личност со друга, туку за да го скршам менталитетот на „не можам“

Кандидатот за градоначалник на Општина Чаир, Бујар Османи, на денешната прес-конференција ја истакна својата решеност да ја промени дводецениската матрица на управување со општината со изговорот „не можеме“, кога станува збор за реализирање на крупни проекти во интерес на граѓаните. Тој порача дека неговата кандидатура не е борба против личности, туку против менталитетот на „не можам“, кој, како што рече, го кочи развојот на Чаир веќе 20 години.
Тој потсети дека повеќе од 20 години, од основањето на општината, Чаир се води без план, без идеја и без храброст, а граѓаните се навикнати на изговори и поразителното „не може“.
„Имало многу ветувања, во секоја изборна кампања. Но секогаш по нив следело: ‘Не може’. Повеќе од 20 години една клика ни инсталираше начин на размислување дека ‘ние не можеме’, дека ‘ова ни е судбина’. Јас влегов во оваа трка не за да заменам една личност со друга, туку за да го скршам тој начин на размислување“, нагласи Османи.
Тој истакна дека промената што ја предлага не е само инфраструктурна, туку ментална и политичка трансформација, со јасна визија за иднината на Чаир.
„Во секоја институција каде што сум работел, сум го предизвикувал менталитетот дека ‘не може’. И кога влегов во преговорите за името, за НАТО, за официјализирањето на албанскиот јазик, сите велеа ‘не може’. Но јас секогаш сум влегувал со уверување дека треба да се предизвика, затоа што храброста е таа што ги реализира промените, не само идеите“, рече Османи.
Тој ја поврза оваа порака со најзначајниот проект во неговата програма, реализација на „Плоштад Лирија“ и подземна сообраќајница, кој треба да го реши најголемиот инфраструктурен проблем во општината и да ја трансформира во модерен и функционален центар.
„Идеи можеме да имаме многу, но мора да имаме храброст да преземеме одговорност за големите идеи“, порача Османи.
Тој подвлече дека реализацијата на проектот „Плоштад Лирија“ и подземна сообраќајница веќе започнала со подготвителната фаза, со планирање на средства од Европската Унија, Владата, Град Скопје и сопствените општински фондови, со цел да се обезбеди стабилно финансирање.
„Овој проект ќе го скрши менталитетот на ‘не може’. Храброста е таа што ги решава големите животни и општествени предизвици“, заклучи Османи.
Македонија
Почина Панчо Минов, поранешен пратеник и градоначалник на Кавадарци

На 67-годишна возраст денеска почина Панчо Минов, поранешен градоначалник на Кавадарци и поранешен пратеник во Собранието.
Панчо Минов беше дипломиран правник и политичка фигура со повеќедецениско искуство. Тој два пати беше избран за градоначалник на Општина Кавадарци – прво како кандидат на Либералната партија (2000–2005), а потоа како независен кандидат (2005–2009).
Минов имаше и пратеничка кариера, учествувајќи во повеќе состави на Собранието.
Првпат беше избран во првиот повеќепартиски состав (1990–1998), а подоцна повторно стана пратеник преку ГРОМ (2016–2020) и СДСМ (2020–2024).