Македонија
Договорот од Преспа – болна тема во Грција

„Охи“. Ова е најчесто одговорот на Грците во Солун доколку се праша дали нивните соседи во иднина ќе почнат да ги нарекуваат „Северна Македонија“, ако целосно се реализира договорот од Преспа.
„Скопје и ФИРОМ“. Тоа сепак е најчестиот избор со кој граѓаните во Грција велат дека би ги именувале граѓаните во Македонија, барем ако може да се извлече заклучок од анкетите и разговорите со обичните луѓе во Солун. На улица во обид да се направи анкета за расположението на граѓаните во овој дел на Грција, тешко се доаѓа до алтернативни одговори. Повеќето како „од пушка“ велат дека не се многу радосни со постигнатиот договор од Преспа. Употребата на зборот „македонски“, „Македонци“, но и зборот „Македонија“ во името на земјата е нешто што за многумина е сè уште неприфатливо, барем во овој дел на Грција.
„Може да се нарекуваат со некое друго име, не знам зошто го избрале токму Македонија, се знае дека Македонија е грчка“, вели една млада девојка која ја сретнавме на плоштадот Аристотелос во Солун.
Според последното испитување на јавното мислење спроведено во Грција, дури 65% од граѓаните се изјасниле дека се против договорот од Преспа, 17 % се за договорот, додека 5% кажале дека тој не ги засега никако.
Споменувањето на договорот од Преспа како тема за дискусија речиси неизбежно предизвикува бурни реакции, најчесто емотивни кај многу Грци. Сепак, ако се има шанса за подлабок разговор на темата и во пријателска атмосфера, на дел од луѓето знае и да им се спушти и по некое „Македонија“ или Македонци за нивните соседи.
Во голема мера, во грчкиот регион „Македонија“ сè се врти околу Александар Македонски и антиката. При споменувањето на договорот од Преспа во дискусиите со некој од Грција речиси невозможно е инстантно да не се спомене оваа историска личност и античкото наследство, дел од историјата кој е многу значаен за граѓаните на оваа земја.
„Нема да имам проблем да се нарекувате Македонци и Македонија, единствено ако се изјасните дека во таков случај и вие имате грчко потекло. Бидејќи Македонците биле дел од хеленската култура, Александар Велики бил Грк, зошто го негирате тоа“, вели во неформален разговор еден грчки интелектуалец.
Тој сепак признава дека понекогаш грчкото општество е преоптоварено со историјата, толку многу што се игнорираат делови од сегашноста.
„Имаме ние еден проблем, можеби и не толку поврзан со вас, толку сме концетрирани на нашето славно минато, на историјата каде големи работи биле направени од нашите претци, што тешко се фокусираме на денешната реалност во Грција и на што е она што ние како генерација сега ќе успееме да го направиме“, додава тој.
Има балансирани размислувања, но се потивки
Во Солун постојат и гласови кои сметаат дека проблемите меѓу Грција и Македонија треба што побрзо да се надминат, но и такви кои никогаш немале проблем со името на земјата. Сепак, овие гласови засега изгледа дека се потивки, особено во медиумскиот мејнстрим-простор во таа земја.
„Договорот од Преспа не е совршен договор бидејќи сепак е наметнат од САД, НАТО и ЕУ и многу луѓе на Балканот не се баш најсреќни кога треба да го следат авторитетот на овие институции. Со оглед на ова и со оглед на повлекувањата и компромисите од двете страни, се работи за есенцијален договор меѓу две соседни земји, кои сакаат и мораат да го остават во минатотото националистичкиот дискурс во нивните официјални релации“, вели Ник Сикас, студент од Солун за „Макфакс“.
Во однос на тоа дали овој договор ќе реши многу прашања и во реалноста меѓу двете земји, Сикас не мисли дека постојат премногу отворени прашања, но, сепак, национализмот е тој од каде што извираат проблеми.
„Освен јавниот националистички дискурс (вклучувајќи го десниот, екстремно десниот, нео-наци поддржувачите и политичарите кои го адаптираат нивниот дискурс според идеологијата и мислењата на поддржувачите), нема посериозни прашања кои се однесуваат на дневна интеракција меѓу луѓето. Во бизнисот и економски гледано, Грците отсекогаш ги користеле бизнис-можностите во Република Македонија. Подлабоките проблеми кои доаѓаа од националистичкиот дискурс нема да бидат решени од овој договор, па дури може и да ги направи порадикални и погласни“, смета тој.
Смета дека за да се направи овој договор „реалност“ е многу тешко, особено за Македонците, кои веќе го имаат името „Република Македонија“, а сега треба да се преименуваат во „Северна Македонија“. „Разбирам зошто не би им се допаднал овој договор“, додава тој.
За тоа колку луѓето во Грција во иднина ќе почнат да ги нарекуваат нивните соседи Македонци, Сикас вели дека дел од нив го правеле тоа и пред договорот, иако за многумина ваквото нешто е тешко.
„Во голема мера тоа е поврзано и со начинот на кој сме израснале. Има доста луѓе во централна Македонија, во селата и градовите околу Солун кои го говорат нивниот мајчин јазик – македонски и се Грци. За време на балканските војни и до Втората светска војна грчката држава активно го наметна грчкиот идентитет на Македонија, Тракија и Епир, каде граѓаните кои говореа грчки беа малцинство. Затоа негрчките јазици (турскиот и ‘словенскиот’) беа забранети за користење. Оттогаш наваму Грците се растени во заборав за етничките и јазичните малцинства кои живееле на оваа територија пред грчката држава. Доколку работите бргу не се променат во нашата генерална култура и образование, тогаш мнозинството Грци секогаш ќе имаат проблем со нарекување на некој друг Македонец освен себе. Се надевам дека еден ден ќе разбереме сите колку е глупаво да се расправаме меѓу себе поради имиња, историски претци или крвно потекло, како и поради земјата која сме ја населиле само поради историска случајност“, додава Сикас.
Кристина Озимец
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Земјотресот на Света Гора почувствуван и во Македонија

Силниот земјотрес на Света Гора почувствуван и во југоисточниот дел на Македонија.
„Телеметриската сеизмолошка мрежа на Република Северна Македонија, на сеизмолошките станици инсталирани ширум нашата територија, одржувани од Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот факултет во Скопје, денес 7 јуни 2025 година регистрираа серија на земјотреси чии епицентри потекнуваат од соседна Република Грција.
Според досегашните податоци со кои располага опсерваторијата, почувствуван е земјотресот во 14 часот и 46 минути чиј епицентар се наоѓа 290 km југоисточно од Скопје, со Рихтерова локална магнитуда M L 5.2.
Земјотресот беше почувствуван во југоисточниот дел на Републиката со интензитет од III степени според Европската макросеизмичка скала“, известија од Сеизмолошката опсерваторија.
Македонија
АХВ го одбележа 7 Јуни – Светски ден на безбедна храна

Aгенцијата за храна и ветеринарство и оваа година се приклучи и ја поддржува глобалната иницијатива и го одбележа 7 јуни, Светски ден на безбедна храна. Со едукативен и спортско рекреативен настан наменет за граѓаните и децата, денес, во паркот Авионче во скопската населба Ново Лисиче на присутните им беа поделени едукативни флаери за безбедноста на храната, а за најмалите се одржаа спортско-рекреативни игри преку кои се афирмираше безбедноста на храната и нејзиното значење.
На 10 јуни, во вторник, со поддршка и во соработка со Европската агенција за безбедност на храната – ЕФСА, Агенцијата за храна и ветеринарство ќе одржи настан за подигнување на јавната свест за безбедноста на храната на која ќе учествуваат реномирани претстставници од EFSA, од научните и други институции поврзани со прашпања кои се однесуваат на производството на храна и нејзината безбедност.
Годинашното мото на Светскиот ден на безбедна храна – 7 јуни е „Науката во акција“ и тоа денес не потсетува на важноста на науката како основна алка од синџирот на безбедна храна. Едноставно, тоа е дел без кој не се може и кој ги создава основите за креирање на политиките за безбедност на храната од страна на институциите, како што е и Агенцијата за храна и ветеринарство.
Преку едукативниот спортско рекреативен настан кој се одржа денес и настанот кој во соработка со EFSA ќе се одржи во вторник, АХВ и годинава активно работи на подигнување на свеста на граѓаните за важноста на безбедноста на храната и за превенирање и управување со ризиците со цел унапредување на нивното здравје.
Македонија
(Видео) Василевски: Нула нови градинки за 4 години во Аеродром, околу 700 деца чекаат за запишување секоја година

Изминаа речиси 4 години откако ВМРО-ДПМНЕ ја освои локалната власт. И По 4 години, ВМРО-ДПМНЕ во Општина Аеродром не изгради ниту една од ветените 4 нови градинки, рече денеска на прес-конференција Бојан Василевски, ОО СДСМ Аеродром.
„Овиe градинки беа првиот од 7-те топ приоритети на Муцунски и Митески во програмата со кои ја освоија довербата на нашите сограѓани од Аеродром. Митески и Муцунски ветија целосно нови градинки во Острово, Мичурин, Лисиче и Долно Лисиче, но еве, четири години подоцна, ниту една од овие ветени градинки до денес не е ни започната со градба“, вели Василевски.
Според него, околу 700 дечиња годишно се на листа за чекање за упис во градинка, заради недостатокот на места во градинките во Аеродром.
„ВМРО-ДПМНЕ во Аеродром покажа целосна незаинтересираност за решавање на овој проблем. Единствениот објект на градинка кој се гради во моментов во Стар Аеродром е со 70.000.000 денари, средства обезбедени од Владата на СДСМ во 2024 година. Само за споредба, кога со Општина Аеродром управуваше СДСМ се изградија 2 нови градинки со вкупен капацитет од 400 деца. Целосно нов објект Црвенкапа во Стар Аеродром со капацитет од 200 деца и целосно нов објект Буба Мара во Ново Лисиче со капацитет од исто така 200 деца“, кажа Василевски.