Македонија
Договорот од Преспа – болна тема во Грција

„Охи“. Ова е најчесто одговорот на Грците во Солун доколку се праша дали нивните соседи во иднина ќе почнат да ги нарекуваат „Северна Македонија“, ако целосно се реализира договорот од Преспа.
„Скопје и ФИРОМ“. Тоа сепак е најчестиот избор со кој граѓаните во Грција велат дека би ги именувале граѓаните во Македонија, барем ако може да се извлече заклучок од анкетите и разговорите со обичните луѓе во Солун. На улица во обид да се направи анкета за расположението на граѓаните во овој дел на Грција, тешко се доаѓа до алтернативни одговори. Повеќето како „од пушка“ велат дека не се многу радосни со постигнатиот договор од Преспа. Употребата на зборот „македонски“, „Македонци“, но и зборот „Македонија“ во името на земјата е нешто што за многумина е сè уште неприфатливо, барем во овој дел на Грција.
„Може да се нарекуваат со некое друго име, не знам зошто го избрале токму Македонија, се знае дека Македонија е грчка“, вели една млада девојка која ја сретнавме на плоштадот Аристотелос во Солун.
Според последното испитување на јавното мислење спроведено во Грција, дури 65% од граѓаните се изјасниле дека се против договорот од Преспа, 17 % се за договорот, додека 5% кажале дека тој не ги засега никако.
Споменувањето на договорот од Преспа како тема за дискусија речиси неизбежно предизвикува бурни реакции, најчесто емотивни кај многу Грци. Сепак, ако се има шанса за подлабок разговор на темата и во пријателска атмосфера, на дел од луѓето знае и да им се спушти и по некое „Македонија“ или Македонци за нивните соседи.
Во голема мера, во грчкиот регион „Македонија“ сè се врти околу Александар Македонски и антиката. При споменувањето на договорот од Преспа во дискусиите со некој од Грција речиси невозможно е инстантно да не се спомене оваа историска личност и античкото наследство, дел од историјата кој е многу значаен за граѓаните на оваа земја.
„Нема да имам проблем да се нарекувате Македонци и Македонија, единствено ако се изјасните дека во таков случај и вие имате грчко потекло. Бидејќи Македонците биле дел од хеленската култура, Александар Велики бил Грк, зошто го негирате тоа“, вели во неформален разговор еден грчки интелектуалец.
Тој сепак признава дека понекогаш грчкото општество е преоптоварено со историјата, толку многу што се игнорираат делови од сегашноста.
„Имаме ние еден проблем, можеби и не толку поврзан со вас, толку сме концетрирани на нашето славно минато, на историјата каде големи работи биле направени од нашите претци, што тешко се фокусираме на денешната реалност во Грција и на што е она што ние како генерација сега ќе успееме да го направиме“, додава тој.
Има балансирани размислувања, но се потивки
Во Солун постојат и гласови кои сметаат дека проблемите меѓу Грција и Македонија треба што побрзо да се надминат, но и такви кои никогаш немале проблем со името на земјата. Сепак, овие гласови засега изгледа дека се потивки, особено во медиумскиот мејнстрим-простор во таа земја.
„Договорот од Преспа не е совршен договор бидејќи сепак е наметнат од САД, НАТО и ЕУ и многу луѓе на Балканот не се баш најсреќни кога треба да го следат авторитетот на овие институции. Со оглед на ова и со оглед на повлекувањата и компромисите од двете страни, се работи за есенцијален договор меѓу две соседни земји, кои сакаат и мораат да го остават во минатотото националистичкиот дискурс во нивните официјални релации“, вели Ник Сикас, студент од Солун за „Макфакс“.
Во однос на тоа дали овој договор ќе реши многу прашања и во реалноста меѓу двете земји, Сикас не мисли дека постојат премногу отворени прашања, но, сепак, национализмот е тој од каде што извираат проблеми.
„Освен јавниот националистички дискурс (вклучувајќи го десниот, екстремно десниот, нео-наци поддржувачите и политичарите кои го адаптираат нивниот дискурс според идеологијата и мислењата на поддржувачите), нема посериозни прашања кои се однесуваат на дневна интеракција меѓу луѓето. Во бизнисот и економски гледано, Грците отсекогаш ги користеле бизнис-можностите во Република Македонија. Подлабоките проблеми кои доаѓаа од националистичкиот дискурс нема да бидат решени од овој договор, па дури може и да ги направи порадикални и погласни“, смета тој.
Смета дека за да се направи овој договор „реалност“ е многу тешко, особено за Македонците, кои веќе го имаат името „Република Македонија“, а сега треба да се преименуваат во „Северна Македонија“. „Разбирам зошто не би им се допаднал овој договор“, додава тој.
За тоа колку луѓето во Грција во иднина ќе почнат да ги нарекуваат нивните соседи Македонци, Сикас вели дека дел од нив го правеле тоа и пред договорот, иако за многумина ваквото нешто е тешко.
„Во голема мера тоа е поврзано и со начинот на кој сме израснале. Има доста луѓе во централна Македонија, во селата и градовите околу Солун кои го говорат нивниот мајчин јазик – македонски и се Грци. За време на балканските војни и до Втората светска војна грчката држава активно го наметна грчкиот идентитет на Македонија, Тракија и Епир, каде граѓаните кои говореа грчки беа малцинство. Затоа негрчките јазици (турскиот и ‘словенскиот’) беа забранети за користење. Оттогаш наваму Грците се растени во заборав за етничките и јазичните малцинства кои живееле на оваа територија пред грчката држава. Доколку работите бргу не се променат во нашата генерална култура и образование, тогаш мнозинството Грци секогаш ќе имаат проблем со нарекување на некој друг Македонец освен себе. Се надевам дека еден ден ќе разбереме сите колку е глупаво да се расправаме меѓу себе поради имиња, историски претци или крвно потекло, како и поради земјата која сме ја населиле само поради историска случајност“, додава Сикас.
Кристина Озимец
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
ЗНАМ: Максим Димитриевски кандидат за градоначалник за Општина Куманово, Мирослав Лабудовиќ за Општина Центар

Движењето ЗНАМ – За Наша Македонија одржа прес-конференција на која беа соопштени одлуките на Извршиот и на Централниот одбор во врска со претстојните локални избори.
„Зад нас се месеци исполнети со динамична работа на терен. Успешно ги реализиравме двете кампањи низ целата држава, преку кои илјадници граѓани ни ја доверија својата визија за подобар живот во своите општини. Наша обврска и задача е таа визија да ја претвориме во конкретни програми и проекти за претстојните локални избори“, рече портпаролот на Движењето, Никола Мемов.
„На вечерашната седница на Извршниот одбор, а потоа и на Централниот одбор, беа донесени значајни одлуки во врска со претстојните локални избори и тоа:
Движењето ЗНАМ за Наша Македонија ќе настапи самостојно на претстојните локални избори со свои листи за советници во повеќе од 50
општини. Централниот одбор ја усвои одлуката за взаемна соработка и поддршка со ВМРО-ДПМНЕ во делот на кандидатите за градоначалници.
Оваа одлука значи дека ВМРО ДПМНЕ ќе ги поддржи кандидатите на ЗНАМ и во тие опшптини нема да имаат свој кандидат за градоначалник, а од дргуа страна Движењето ЗНАМ ќе ги поддржи кандидатите за градоначалници на ВМРО ДПМНЕ во сите општини, вклучувајќи го и градот Скопје, каде што
ЗНАМ нема да има свој кандидат за градоначалник.
За кандидат за градоначалник на Општина Куманово едногласно е избран: Максим Димитриевски, актуелен градоначалник на општина Куманово.
За кандидат за градоначалник на Општина Центар едногласно е избран: Мирослав Лабудовиќ претседател на Градската организација Скопје на Движењето ЗНАМ и актуелен Заменик-министер за енергетика, рударство и минерални суровини“.
Тој нагласи дека на овие локални избори, Движењето ЗНАМ нуди кандидати со искуство и докажани резултати, стручни луѓе со интегритет и визија.
„Нашите кандидати не се само имиња на изборен плакат – тие се личности кои имаат пред се чист образ, јасен план и визија да донесат вистински промени во своите општини, достојни на довербата што ќе ја добијат.
Ние веќе докажавме преку нашето учество во Владата дека знаеме да раководиме со институции на независен и ефикасен начин, со еден и единствен приоритет – интересот на граѓаните и националните интереси на Македонија.
Нашите советници и градоначалници ќе се погрижат секоја општина да стане подобро место за живеење – со современа инфраструктура, квалитетно образование, силна социјална заштита, поддршка за културата и спортот и нова енергија за локалниот развој.
Запрашан зошто ЗНАМ настапува со двајца кандидати и дали се задоволни со бројот на општините каде што ќе имаат кандидати за градоначалник, Мемов одговори: „Во медиумите се креира наратив околу бројот на кандидати за градоначалници. Движењето ЗНАМ многу внимателно го гради својот равој и довербата кон граѓаните. На овие локални избори пристапуваме многу релаксирано, ослободени од било каков притисок за кандидирање на градоначалници во голем број на општини, по секоја цена. Засега утврдивме кандидати за градоначалници во најголемата општина во Македонија, тоа е Куманово и во најзначајната општина во Скопје, тоа е општината Центар.
Процесот на аналитика и проверка за други општини сеуште е отворен и не ја исклучуваме можноста ЗНАМ да има кандидати за градоначаници и во други општини.
Од друга страна, Движењето ЗНАМ ќе настапи со многу сериозни кандидатски листи за советите во над 50 општини во Македонија“.
Македонија
Шукова: „Граѓаните не бараат чуда, туку јавен превоз што функционира“

Кандидатката за градоначалник на Скопје од СДСМ, Каја Шукова, денеска предупреди дека јавниот превоз во главниот град се наоѓа во состојба на целосен колапс, со што секојдневно се соочуваат десетици илјади граѓани, ова Шукова го разговараше со претставници на приватните превозници.
„Граѓаните се оставени без автобуски линии, особено во делови од градот како Маџари, Ново Лисиче, Сарај и Аеродром. Линиите се ретки, пренатрупани или воопшто ги нема, особено во ударните термини“, изјави Шукова.
На средбата се разговараше за најитните проблеми и можни краткорочни решенија за стабилизирање на јавниот превоз.
Во таа насока, Шукова истакна дека од Советничката група на СДСМ во Советот на Град Скопје ќе побара да поднесе иницијатива за итна вонредна седница.
„Целта е јасна – да предложиме конкретни и законски можни мерки, кои нема да значат враќање на хаосот, туку враќање на функционален јавен превоз“, нагласи таа.
Во фокусот на иницијативата ќе бидат:Изменет возен ред со засилени критични линии; Редовно сервисирање на долговите кон приватните превозници од страна на ЈСП;
Засилена обврска на приватните превозници за покривање на најоптоварените линии во клучните периоди од денот.
Покрај краткорочните мерки, Шукова повика и на системски пристап:
„Нам ни треба јасен и отчетен план за стабилен јавен превоз. Тоа значи субвенции за набавка на нови, еколошки автобуси, поголема поддршка за превозот на ученици и студенти, решавање на недостигот од возачи, и нов модел на соработка со стручните училишта за обучување на автомеханичари“ истакна Шукова.
Шукова предупреди дека ако не се преземат итни мерки, ЈСП до крајот на 2025 ќе остане со едвај 60 функционални автобуси, што ќе значи крах на јавниот превоз во градот.
„Граѓаните не бараат чуда бараат јавен превоз што функционира. Јас и СДСМ тоа ќе го обезбедиме“, заклучи таа.
Македонија
Тим од ОЈО ГОКК во АНБ: договорена динамика за увид во документацијата за можните злоупотреби и следења

Во врска со можните злоупотреби на овластувањата на припадници на безбедносните служби и незаконско следење на комуникациите, ОЈО ГОКК известува дека постапува согласно своите законски надлежности и уставно загарантираниот принцип на законитост и еднаквост пред законот.
„Во рамките на предистражната постапка денеска тим од истражители од ОЈО ГОКК беа примени во АНБ каде што беше договорена динамиката за спроведување на увидот во документацијата со која располага АНБ, а која се однесува на наводите содржани во известувањата доставени до ОЈО ГОКК. Во рамките на денешниот работен ден, двете институции демонстрираа коректен и професионален однос во насока на ефикасно спроведување на законските надлежности и заштитата на јавниот интерес. Со оглед дека станува збор за обемна и сензитивна документација врз основа на која треба да се обезбедат релевантни докази, како и фактот дека истата има степен на доверливост, увидот ќе трае во наредниот период, а ќе се преземаат и други предистражни дејствија“.
ОЈО ГОКК информираат дополнително од таму, постапува исклучиво врз основа на докази, во рамките на законските процедури и со целосно почитување на правата на сите засегнати страни.
„Притоа, во интерес на постапката, а имајќи ја предвид тајноста на предистражната постапка, апелираме до медиумите и до јавноста да се воздржат од прерано изнесување на заклучоци додека трае постапката и не се утврдат фактите. ОЈО ГОКК навремено ќе ја информира јавноста за текот на постапката тогаш кога споделените информации нема да ја загрозат тајноста на предистражните дејствија“.