Македонија
За 10.000 се намалил бројот на баратели на земјоделски субвенции од 2018 досега: враќање на земјоделските задруги за поефикасно субвенционирање

Со нов начин на субвенционирање Министерството за земјоделство шумарство и водостопанство ќе ја укинува праксата парите од субвенциите да се трошат за плаќање сметки, купување храна и облека место за унапредување на производството. Додека речиси секоја земјоделска гранка повеќе од една деценија бележи пад, се намалуваат земјоделските површини и сточниот фонд, Министерството за земјоделство ќе бара нов модел за субвенционирање, а земјоделците стравуваат дека ќе ја изгубат и таа поддршка од државата што сега ја добиваат.
„Постојниот модел на субвенционирање има потреби од измени во насока на подобрување на политиките на директните плаќања колку што е можно повеќе со исправање на грешките од изминатиот период и концентрирање на типот на мерките од политиките што продуцираат развој. Намалувањето на земјоделските површини и сточниот фонд се сериозен предизвик со кој треба да се справиме наредниот период. Нашата заложба е да се зголеми производството на земјоделски производи, да се зголеми сточниот фонд, да произведуваме доволно храна. Наместо да сме зависници на увоз на храна, да работиме нашите земјоделски производи да бидат застапени на странските пазари“, велат од кабинетот на министерот за земјоделство, Цветан Трипуновски, за „Макфакс“.

Какви ефекти дало субвенционирањето е дел од анализата на Националната стратегија за земјоделство, но Министерството нe ја споделува оти била интерен документ
Не кажуваат дали веќе имаат конкретен модел по кој би им помагале на земјоделците, а парите би оделе за унапредување на производството. На тоа ќе работат во следниот период, но децидни се дека субвенциите што се наменети за земјоделците треба да се користат во насока на поддршка на производството.
„Во наредниот период нашите планови се да се зголемат средствата во делот на финансирање инвестициски мерки за модернизација и достигнување на европските стандарди кај земјоделските стопанства, преработувачките, инвестиции во наводнување и одводнување, како и поддршка на пазарните форми на здружување (задруги и организации на производители) и за поставување ефикасен систем за знаење и иновации во земјоделството“, објаснуваат од кабинетот на министерот Трипуновски.
Изминативе месеци Министерството направило анализа на Националната стратегија за земјоделство и рурален развој, која ќе претставува база за натамошно креирање на идните мерки и активности.
„Макфакс“ ја побара анализата во која се наведени и досегашните ефекти од субвенционирањето, но Министерството не ја даде на увид со објаснување дека се работи за интерен документ.
Засега нема рок во кој би се случила промената на моделот на субвенционирање. Од Министерството велат дека тоа не е краткорочен процес и не може да се случи веднаш.
„Трансформација и подобрување на состојбите ќе се почувствуваат во наредниот период“, одгворија од кабинетот на министерот Трипуновски на прашањето кога ќе се менува моделот на субвенционирање.
Земјоделците бараат повисоки субвенции
Од страв дека ќе ја изгубат и онаа субвенција што сега ја добиваат многумина од земјоделците не сакаат јавно да зборуваат. Велат дека и да сакаат со парите што ги добиваат како субвенции не може многу да направат оти не се доволни. Не кријат дека понекогаш плаќаат и сметки со тие пари и кажуваат дека доколку не им е субвенцијата, има месеци во годината кои тешко би ги преживеале без државната помош.

„Јас не издржав, сега веќе ја уривам фармата оти и одржувањето празна фарма е скапо“, вели Зоран Лазаревски, поранешен сопственик на „Зола компани“
Сточар од Кратовско, кој до 2018 година користел субвенции, а сега ја урива фармата оти не може да ја одржува, вели дека решението е едноставно.
„Доволно е да видат како се субвенционира сточарството во соседството, приближно 400 евра е субвенцијата за грло крава во Бугарија, а кај нас е 8.000 денари. Треба сериозно субвенционирање, не само колку да се каже дека државата нешто прави, инаку еден по еден сите ќе се откажат. Јас не издржав, сега веќе ја уривам фармата оти и одржувањето празна фарма е скапо“, вели Зоран Лазаревски, поранешен сопственик на „Зола компани“, компанија чиј национален бренд „бејби биф“ му беше одземен од ДЗИ во време кога со неа директоруваше сегашниот градоначалник на општина Центар, Горан Герасимовски.
10.000 помалку барања за земјоделски субвенции од 2018 година досега
Податоците за субвенционирањето од Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој го отсликуваат падот на земјоделското производство кај нас. Од 2018 година досега бројот на барања за субвенции се намалил за речиси 10.000. „Макфакс“ ги побара бројките на поднесени барања за земјоделски субвенции од 2007 година наваму откога беа воведени, но Агенцијата ни ги испрати бројките само за последните седум години.
Во 2018 година вкупниот број на баратели на субвенции бил 70.312, а во 2024 година Агенцијата имала вкупно 60.566 баратели.
Некои од пристигнатите барања секоја година се одбиваат.
„Бројот на одбиени барања е од 3 до 6 % од вкупниот број поднесени барања, од кои 1-2 % се целосни, а другиот дел делумно се одбиени само за една или повеќе подмерки“, велат од Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството.
Причини за одбивање на барањата се утврдена неусогласеност на податоците во барањето со податоците од контролите на самото место или податоците од регистрите и евиденциите што ги водат надлежните органи. Меѓу одбиените што барале субвенција од обработлива површина често имало и такви на кои им била откриена непосеана површина, пријавена друга култура, необработено земјоделско земјиште, неизвршени агротехнички мерки, број на растенија или површина под утврден минимум или погрешно исцртани парцели во системот за идентификација на земјоделските парцели.
Најчестите причини за одбивање на барањата за субвенции кај одгледувачите на животно, пак, се наодите дека делумно или целосно животните не се чувани до утврдениот период за задолжително чување, делумно или целосно животните не се пронајдени на одгледувачницата при вршење на контролите, непријавено намалување во утврден рок, непронајдени податоци во регистарот на животни или непотврдени од страна на овластени ветеринарни друштва.
Со овој текст „Макфакс“ се приклучува на иницијативата за зголемена транспарентност на институциите што Институтот за комуникациски студии ја спроведува во соработка со медиумите во рамките на проектот „Користи факти“, кој е поддржан од британската амбасада.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Сиљановска-Давкова им врачи признание „Инженерски прстен 2025“ на 14 најуспешни дипломирани инженери

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова им додели „Инженерски прстен 2025“ на 14 најуспешни студенти, дипломци на инженерски факултети во рамките на универзитетите: „Св.Кирил и Методиј“ – Скопје, „Св.Климент Охридски“ – Битола, „Гоце Делчев“ – Штип и Државниот универзитет – Тетово.
Свечената церемонија се одржа на платото пред црквата „Свети Климент и Пантелејмон“ – Плаошник, во Охрид.
Добитници на „Инженерски прстен 2025“ од УКИМ – Скопје, годинава се: Фросина Станковска – Архитектонски факултет, Марко Ѓорѓиоски – Градежен факултет, Харитина Сакова – Машински факултет, Васка Зарковска – Технолошко-металуршки факултет, Сара Ацковска – Факултет за земјоделски науки и храна, Димитар Пешевски – Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство, Кирил Христовски – Природно-математички факултет, Теа Костадинова – Факултет за дизајн и технологии на мебел и ентериер, Рената Павлеска – Факултет за електротехника и информациски технологии.
Наградени студенти со „ Инженерски прстен“ 2025 од УКЛО – Битола се: Катерина Стојкоска – Технички факултет и Софи Гајтановска – Факултет за информатички и компјутерски технологии.
Од УГД Штип, носители на наградата се: Сара Панева – Факултет за природни и технички науки и Бојана Тасева – Факултет за информатика.
Од ДУТ, признанието го доби Гзим Дервиши – Факултет за применети науки.
Сиљановска-Давкова, честитајќи им го на добитниците престижното признание, ја истакна важноста од континуираната подршка на образованието и науката, како најдобра општествена инвестиција.
Таа ја реафирмира потребата од развојна образовна политика, компатибилна со регионалната и европската, насочена кон наша интегрирација во европската истражувачка сфера и афирмација на меѓународниот истражувачки пазар.
Според неа, само образовани и компетенти луѓе на политички и управувачки позиции можат да ја разберат и поддржат науката.
Андреј Лепавцов, претседателот на Инженерската институција на Македонија, им порача на најдобрите инженери во прстенот да гледаат не само признание, туку и обврска и предизвик за поголемо знаење и повисоки стандарди на квалитет.
„Наша должност е да ве поддржуваме во секоја фаза од вашата професионална кариера. Ние ќе бидеме тука да ве поврземе со индустријата, да ви помогнеме да ги продолжите вашите академски патеки“, рече тој и нагласи дека институцијата со која раководи ќе ги охрабрува да се вклучат во креирањето на инженерската политика на државата.
Македонија
ДУИ во паника, клевети од страв од пораз, каде се вработени сопругата и сестрата на Бујар Османи, прашуваат од „Вреди“

Партијата прогласена за Non Grata од меѓународниот фактор реагирала на вработувањата на Албанците во државните институции. Тие преку клевети сакаат да ги покријат своите неуспеси во периодот додека повеќе од две децении беа на власт, велат од „Вреди“.
Широката јавност, потсетуваат од таму, многу добро знае дека тие 20 години се грижеа единствено за вдомување на своите семејства, и тоа на работни места каде месечната плата е повеќекратно повисока од просечната во РСМ.
„Наместо да дадат отчет зошто Албанците ги претворија во администратори без работа и зошто ги оставија без реална застапеност, функционерите на ДУИ избираат да клеветат.
На оние што излегуваат на прес-конференции, им порачуваме да се вратат во канцеларија и да го прашаат својот шеф Бујар Османи, кој е и шеф на штаб, и кандидат за градоначалник, а воедно и потпретседател на партијата, зошто ги лаже!
Нека го прашаат Османи каде е вработена неговата сопруга, чие име од коректност нема да го спомнеме? Но, пред да прашаат, ние им откриваме дека сопругата на Бујар Османи зема месечна плата над 100 илјади денари, што изнесува колку четири плати на администратори кои ДУИ ги лажеше повеќе од 20 години.
Исто така, нека прашаат каде е вработена неговата сестра и колкава е нејзината месечна плата“.
Албанците, според „Вреди“, добро знаат дека во М-НАВ, сестрата на Бујар Османи зема месечна плата над 3 илјади евра, што е колку шест плати на еден друг администратор.
„Вреди“ како што истакнуваат, нема повеќе да наведува имиња, но предупредува дека во наредните денови целосно ќе го обелодени непотизмот и вработувањата на семејствата на ДУИ во последните 20 години, со име и презиме.
„За направените клевети ќе се иницира соодветна постапка доколку не биде побарано јавно извинување од ДУИ“.
Македонија
Јаневска: Образовниот систем ќе има клучна улога во остварувањето на целите од Стратегијата за соработка со СЗО

Националната стратегија за соработка со Светската здравствена организација во следните пет години ги утврдува здравствените приоритети на државата, кои ќе се реализираат во соработка со СЗО и агенциите на ОН, како УНИЦЕФ и УНФПА, преку клучните владини министерства, институции и граѓанското општество. Ова го нагласи министерката за образование и наука Весна Јаневска на презентацијата на Првата стратегија за соработка на СЗО со Македонија 2026–2030.
„Здравјето е основа на одржлив развој на секоја држава. Наша цел е да изградиме отпорен здравствен систем, заснован на еднаков пристап, превенција, дигитална трансформација и компетентни човечки ресурси. Неопходно е да ги унапредиме јавните политики за да можат да одговорат на комплексните здравствени предизвици со кои се соочува Македонија. Во реализацијата на оваа важна и одговорна задача Министерството за здравство не е само“, нагласи министерката Јаневска.
Преку подобрување на наставните програми, модернизација на лабораториите и практичните обука, поддршка за континуирана едукација на здравствените работници и соработка со универзитети и здравствени установи, Јаневска укажа дека воспитно-образовниот систем подготвува генерации со знаење, вештини и ставови потребни за препознавање, разбирање и ефективно справување со здравствените предизвици.
„Образованието има суштинска улога во развојот на систем што се грижи за сите и не остава никого зад себе. Училиштето формира вредности на еднаквост, развива чувство за грижа кон ранливите и создава капацитет за препознавање и спречување на насилство, занемарување и повреди, што е еден од приоритетите во Стратегијата“, рече Јаневска.
Таа се заблагодари на Светската здравствена организација за помошта во изготвувањето на Протоколот за реализација на настава во услови на топлотен бран, како и за обуките на околу 700 стручни соработници од основните и средните училишта за психосоцијална помош и поддршка во унапредување на добросостојбата и менталното здравје на децата и младите во образовните, здравствените и загрижувачките институции и средини.
Стратегијата за соработка со СЗО е петгодишен документ дизајниран да ги поддржи нашите национални здравствени цели, обврските поврзани со пристапувањето кон ЕУ, како и глобалните Цели за одржлив развој. Мултиресорскиот пристап кон нејзината реализација е услов за градење здравствен систем што ги следи протоколите, истовремено темелејќи се на вредности како човечност, правичност и грижа.