Македонија
ЗНМ: Правда за новинарката Душица Мрѓа за „27 април“: значаен чекор напред во борбата против заканите врз медиумските работници
Симболот на неказнивност на нападите кон новинарите, на слободата на говорот и правото на информирање на граѓаните, денот што во јавноста е познат како црниот четврток, 27 април 2017 година, конечно, по седум години, добива делумна правда за новинарите.
Во еден од случаите за слободата на медиумите и правата на новинарите, Основниот граѓански суд – Скопје донесе пресуда во корист на новинарката Душица Мрѓа, која беше нападната за време на своето извршување на работните обврски на 27 април 2017 година во Собранието во Скопје. Од ЗНМ оценија дека оваа пресуда испраќа јасна порака дека насилството врз новинарите не треба да се толерира и дека правдата мора да биде задоволена.
„Судот преку оваа пресуда ги признава важноста на заштитата на новинарите и слободата на изразување како основни темели на демократското општество. Пресудата е значаен чекор напред во борбата против заканите и притисоците врз медиумските работници“, велат од ЗНМ.
Изминатите седум години, наместо правосудните органи да си ја вршат својата работа, некои од новинарите, фоторепортерите и снимателите беа тие што сами ја бараа правдата низ судските ходници помогнати од адвокатите на ЗНМ.
Денеска, правдата ја виде светлината на денот. Имено, во Основниот граѓански суд Скопје, случајот со Душица Мрѓа, која беше една од нападнатите новинарки за време на упадот во Собранието, доби разрешница.
Во пресудата стои дека се задолжува тужената Република Северна Македонија да ја обесштети по основ на надомест на нематеријална штета поради претрпен страв, како и по основ на повреда на правото на слобода на изразување.
По нападот, колешката Мрѓа беше првата новинарка што даде исказ во Јавното обвинителство по што напаѓачот не беше идентификуван, а немаше ниту постапка за него. За да биде иронијата поголема, некои од напаѓачите на пратениците не само што беа идентификувани туку дел од нив беше осуден, а дел амнестиран.
Други новинари исто така имаат тековни постапки за овој случај за кои ЗНМ со внимателност ги следи.
„За потсетување, некои од фактите за овој случај се следните:
На 27 април 2017 година повеќе од 20 новинари беа под закана и напад и им беше забрането да известуваат од местото на настанот.
Во периодот од 2017 до 2018 година беа поднесени првите тужби од страна на новинари и медиумски работници против непознати лица и против државата барајќи правда за физичките и вербалните напади врз нив за време на настаните во Собранието. Овие тужби беа насочени кон откривање на идентитетот на напаѓачите, барање компензација за нанесените повреди и оштетена опрема, како и барање одговорност од страна на државата за пропусти во безбедносниот протокол
Од 2018 до 2019 година се случија првите судски одлуки, кои не беа во корист на новинарите, поточно судовите ги одбиваа тужбите, често поради недоволни докази или неможност да се идентификуваат директно одговорните лица за нападите.
Во 2020 година судот ги одби тужбите од страна на новинарките Душица Мрѓа и Наташа Стојановска со образложение дека немале докази оти имало упад и немале телесни повреди.
Во 2023 година Апелациониот суд Скопје ја одби жалбата на Горан Трпеноски против Основниот граѓански суд – Скопје, кој претходно му ја отфрли тужбата против државата за „27 април 2017 година“.
Уставниот суд во јули 2023 година утврди повреда на слободата на јавно изразување на мислата на новинарот Влатко Стојановски од „Фокус“ за време на настаните во Собранието на 27 април 2017 година. Според судот, во две пресуди – една од Граѓанскиот суд – Скопје од 2021 година и една од Апелациониот суд Скопје, исто од 2021 година, е пропуштено да се утврди и повреда на слободата на изразување.
Во јануари 2024 Уставниот суд донесе одлука со која се потврдува дека на колешката Душица Мрѓа, новинарка од „ТВ 24“, ѝ e прекршенa слободата на изразување, а со тоа и повреденo е правoтo на граѓаните да бидат информирани за случувањата на тој 27 април во Собранието.
Здружението на новинарите на Македонија со години ги повикува надлежните институции сериозно и ефикасно да ги истражат сите напади на новинарите и одговорните да бидат казнети. Битката за правото на информирање и правото на слободно вршење на новинарската работа нема да застане тука. Оние што ги повредуваат правата на новинарите потребно е да разберат дека напад на новинар во исто време е и напад врз слободата на говорот, правото на граѓаните да се информираат и на демократијата воопшто“, велат од ЗНМ.
Со измените на Кривичниот закон казните за напаѓачите се зголемени, а Обвинителството постапува по службена должност.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Мицкоски: Македонија е дом на различности што ја збогатуваат нашата заедничка приказна
Премиерот Христијан Мицкоски упати честитка по повод 22 Ноември – Денот на албанската азбука, истакнувајќи дека празникот носи силна историска и културна симболика, поврзана со Битолскиот конгрес од 1908 година.
Во своето обраќање, Мицкоски потсетува дека тогаш, албанската интелигенција направила голем чекор кон создавање унифицирана азбука – „чин со длабоко европско значење“, како што рече, кој означил модернизација, образование и отвореност.
Премиерот нагласи дека Денот на албанската азбука е важен и за државата, бидејќи „Македонија е дом на различности кои не разделуваат, туку ја збогатуваат нашата заедничка национална приказна“. Албанската заедница, според него, е суштински дел од културниот и општествениот мозаик на земјата.
Мицкоски порача дека Владата останува посветена на политики кои градат меѓуетничка доверба, создаваат услови за достоинствен развој на јазиците и културите и ја зајакнуваат кохезијата меѓу граѓаните.
„Имаме амбиција да градиме општество во кое младите Македонци, Албанци, Турци, Срби, Бошњаци, Роми, Власи и сите други ќе ја гледаат својата иднина овде – во силна и развиена татковина“, изјави тој, додавајќи дека секој јазик треба да биде „мост, а не граница“.
Во обраќањето беа истакнати и проектите што Владата ги спроведува – модернизација на инфраструктурата, образованието, поддршка на културните институции, дигитализација и економски развој на локалните заедници, како и јакнење на институциите за рамноправност и интеграција.
На крајот, Мицкоски порача дека успехот е „заеднички проект“ и дека со обединетост, почит и одговорност може да се постигне напредок за целата држава.
„Нека е честит Денот на албанската азбука“, стои во честитката.
Македонија
Поплавени 50 домови во Ресен, под вода земјоделски површини и во Демир Хисар, во Прилеп паднал таван од куќа
Според информациите на Центарот за управување со кризи до 8 часот, обилните врнежи предизвикаа локални излевања, поплави и прекини во водоснабдувањето на повеќе локации низ државата.
Ресен: Над 50 поплавени куќи и објекти
Во Општина Ресен, реките Болнска и Источка се излеале во селата Царев Двор и Дрмени, при што се поплавени повеќе од 50 куќи, магацини, визби и земјоделски површини.
Ангажирани се екипи со 4 багери, 7 пумпи и дополнителни приватни пумпи за исцрпување вода. Голема Река бележи водостој од 2,1 метар со почетни излевања во Долна и Горна Бела Црква.
ЈКП „Пролетер“ известува за нарушен квалитет на водата, која привремено не се препорачува за пиење. ТППЕ Ресен интервенира во с. Дрмени со 2 возила и 5 пожарникари.
Битола: Работа на повеќе локации и затворени патишта
Општина Битола пријавува бројни интервенции:
Екипите на јавните претпријатија работат во селата Нижеполе, Дихово, Цапари, Породин, Жабени, Лажец, Меџитлија, Острец, Граешница и Кишава.
„Нискоградба“ и АД Водостопанство подигаат насипи на р. Драгор кај Долно Оризари.
На мостот во Карамани се расчистуваат гранки и отпад за зголемување на протокот.
ХМС „Стрежево“ ги чисти пропустите на Цапарска Река (Доленци–Лера).
Затворени се патиштата Лера–Доленци и кон Цапари поради вода на коловоз.
Нивото на р. Црна е зголемено на 2,7 метри (во 15:30 ч).
ЈКП Водовод работи на дефект што предизвика прекин во водоснабдувањето од Кравари до Меџитлија.
Преку Е-112 пријавени се повеќе поплавени подруми, дворови, паднато дрво и ризик од излевање канали.
Демир Хисар
Излевање на р. Црна кај с. Жван со поплавени земјоделски површини. Екипите расчистуваат одрони на патиштата Базерник и Вирово, кои се проодни.
Прилеп
Пријавено е паѓање таван на куќа на ул. „Кајмакчалан“ како последица од дождовите. Надлежните служби се известени.
Охрид
РЦУК известува за повеќе интервенции на поплавени домови. По прекинот на дождот состојбата се стабилизира, но реките остануваат со висок водостој.
Куманово
Екипите во Крива Паланка и Кратово расчистуваат одрони на регионалните патишта. Водостојот на Кратовска и Крива Река е зголемен, но без излевања.
Скопје
Нивото на реките е покачено, но состојбата е под контрола и нема пријавени излевања.
Струмица
Пријавени се три одрони на патот Струмица–Валандово, проследени до надлежните служби.
Македонија
Опасност од зарази по поплавите – надлежните со упатства за граѓаните и одгледувачите на животни
Поради покачените водостои на реките по неколкудневните врнежи од дожд и опасноста од нивно излевање, но и заради излевањето на реките во неколку региони во земјава, со цел навремено преземање превентивни активности за намалување на ризиците од појава на заразни болести кои се пренесуваат преку храната или водата за пиење и за заштита на животните, Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) апелира до населението да води сметка за безбеднсота на храната, водата за пиење и за здравствената состојба и благосостојбата на животните.
Преку медиумите да се следат информациите за временската прогноза, состојбата со водотеците во земјава, состојбата со водоснабдувањето и безбедноста на водата за пиење.
Доколку во регионите каде веќе има излевање на реките и поплавување на домовите и земјоделските површини и водоснабдувањето се врши од индивидуални водоводни објекти, ако има видливо заматување на водата, истата да не се користи за пиење и за готвење, се до санирање на состојбата и до добивање на лабораториска потврда дека водата е безбедна. Редовно да се одржува хигиената на рацете, пред се по контактот со водата од поплавата или со предметите кои биле поплавени, по чистењето и пред подготовка на храна. Да се внимава и се заштити готовата храна за да не дојде во контакт со водата од поплавата или со отпадните води.
Во домаќинствата кои се поплавени, храната која била во контакт со водата од поплавата, во поплавени фрижидери, замрзнувачи или подруми, да не се користи за исхрана, односно, се препорачува ваквата храна да се фрли. Храната да се подготвува со безбедна вода и задолжително термички да се обработи на температура повисока од 70 степени Целзиусови. Овошјето и зеленчукот кое обично се користи свежо, дополнително да се измие, да се исчисти, повторно да се измие и термички да се обработи.
Доколку во домаќинствата кои се поплавени има мали деца, се препорачува тие да се хранат со индустриски подготвена храна.
Без разлика дали се работи за домашен миленик или за домашни животни, сопствениците и одгледувачите имаат должност да бидат подготвени и во случај на поплавување да водат сметка за заштитата и благосостојбата на животните. Основна обврска е тие на животните да им обезбедат соодветна храна, вода и засолниште на безбедна локација.
Доколку во краток рок е потребно да се напушти местото на живеење, а не е можно да се понесат животните со себе, животните треба да се префрлат на безбедно место. Ако се во штала и се држат врзани, животните треба да се одврзат и доколку постои можност, да се дислоцираат на повисоко место каде ризикот од поплавување е помал.
На безбедно, суво место, треба да се префрли и храната за животните, а потребно е за нив да се обезбеди и свежа вода. Одгледувачите на добиток треба да бидат во контакт со надлежниот ветеринар за давање совети, инструкции, а по потреба и за давање на ветеринарно медицинска грижа за животните.

