Македонија
Колумна на Митко Лиговски: Неселективните антирударски кампањи сериозно ја отежнуваат транзицијата во зелена оддржлива економија

Како последица на климатските промени, во последните години со право се наметна потребата од вложување во зелена економија и инвестирање во обновливи извори на енергија. Во таа насока Зелениот нов договор (the Green New Deal) ги повикува владите драстично да ги намалат емисиите на стакленички гасови, да генерираат високоплатени вработувања, да обезбедат чист воздух, чиста вода и здрава храна, кои се основни човекови права и да стават крај на сите форми на злоупотреби.
Сето тоа звучи примамливо, меѓутоа таа транзиција би била неизводлива без да се обезбедат сериозни дополнителни количини на метали и минерали. Само за илустрација, во електричните возила ќе бидат потребни пет пати повеќе минерали и метали отколку што се користат во возилата што користат бензин/дизел; потоа една ветерница содржи осум пати повеќе метали отколку електрана на гас со ист капацитет; додека перформансите на батериите зависат од достапноста на различни метали и така натаму.
Во моментов, околу 20% од светската економија користи електрична енергија; остатокот се снабдува со фосилни горива. Меѓународната агенција за обновлива енергија (IRENA) предвидува дека до 2050 година потребите за енергија мора да се задоволат со 20% на 50-80% од обновливи извори на енергија. Во практика, ова значи дека во текот на следните две децении, сите автомобили, куќи и бизниси мора да користат електрична енергија која се добива од обновливи извори, наместо да согоруваат фосилни горива. Според IRENA побарувачката на бакар за батериите во електрични возила се очекува да се удвои првенствено поради неговата употреба во електричните мотори, жици и инфраструктура за полнење, побарувачката на графит се очекува да се зголеми за 10 пати, литиум за 9 пати, кобалт 3 пати, манган 3 пати до 2030 година
Во таа насока, може да се заклучи дека минералите и металите се критични компоненти за постигнување на зелена оддржлива економија. Според извештаите на Светска банка, притисокот за „зелено“ производство на енергија (ветер, сончева и геотермална) и соодветните решенија за складирање може да резултира со побарувачка од 3 милијарди тони минерали и метали, односно ќе биде потребно 500% зголемување на производството на критични минерали и метали до 2050 година.
Оваа потреба за обезбедување на критичните минерали и метали само мал дел може да се обезбеди преку секундарни извори, односно со рециклирање, што сериозно ја наметнува потребата и значењето на рударските капацитети за оваа транзиција во зелена оддржлива економија. Некои од овие метали може да се заменат во алтернативни технолошки решенија за да се минимизира зависноста, но тоа е тешко да се направи во краток временски период. Но сепак, главните метали, како што се литиумот, никелот, кобалтот, манганот, графитот, во најголем дел може да се обезбедат само преку рударството.
Меѓутоа, рударската индустрија мора да промовира и имплементира одржлива екстракција и преработка на минерали и метали со цел да биде вклучена во зелената економија, а истовремено да го минимизира еколошкото и јаглеродното влијание по должина на синџирот на снабдување.
Унапредувањето на рударската професија е изразено и преку примената на Стандардот на IRMA за одговорно рударство, воспоставен преку процес на јавен ангажман на над 100 различни поединци и организации, вклучувајќи рударски фирми, невладини организации, синдикати и заедници. Стандардот поставува прифатливи практики за тоа што треба да го вклучува одговорното рударство и со овој Стандард рудниците можат да ја покажат својата посветеност за одговорна екстракција на ресурси.
Како заклучок може да се каже дека рударството е клучна алка во процесот на трансформација кон зелена одржлива економија. Не случајно и големи автомобилски групации како Форд, Крајслер, Волксваген, стратешки се врзуваат со рударските компании со високи стандарди за одржливо рударство за да ги обезбедат потребните ресурси за нивното производство. Таков пример треба да се следи, и наместо неселективно да се наметнува антирударска кампања, потребно е целата јавност позитивно да биде вклучена во искористувањето на потенцијалите за што е можно побрза трансформација во зелена одржлива економија.
Согласно расположливите геолошки истражувања нашата држава има сериозен потенцијал да преземе активна улога во овој процес на брза трансформација. Едно такво наоѓалиште на бакар е потврдено во близината на Иловица и Штука, каде што е проектиран иден рудник на бакар во согласност со најдобрите меѓународно практики и технологии, вклучувајќи ги и највисоките стандарди за заштита на животната средина.
Со развојот на Проектот Иловица-Штука покрај фактот што ќе се обезбедува бакар, ефектите за националната економија ќе бидат позначајни од економска гледна точна. Со овој проект се планира веднаш да се обезбедат директни странски инвестиции од 340 милиони евра, да се отварат вкупно 3200 нови работни места, извоз од околу 200 милиони евра годишно и во државниот буџет ќе се уплаќаат годишно 24 милиони евра.
Затоа во екот на оваа сериозна економска и енергетска криза, од една страна, и потребата за брза трансформација во зелена оддржива економија, од друга страна, неопходно е да се постави позитивен пристап кон рударството како клучна индустриска гранка, и со вклучување на сите заинтересирани страни да се пристапи до ефикасна реализација на веќе расположливите проекти како што е и Проектот Иловица-Штука.
Митко Лиговски, Главен геолог во Еуромакс ресоурцес
ПР
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Мицкоски: Едно од главните ветувања минатата кампања беше ДУИ во опозиција и ако продолжат вака нереформирани уште долго ќе останат таму

Изборот кој не враќа назад е веќе виден на централно ниво. Имаа седум години можност да покажат и докажат дека навистина се борат за нивниот дом, т.е нашиот заеднички дом, нашата татковина Македонија. Но видовме дека тие се борат само за нивните хациенди на Халкидики, во Дубаи и скапите јахти коишто ги возат за време на летото по Егејското крајбрежје. Тоа е за нив поимањето на терминот „се бориме за нашиот дом“, рече претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски на денешниот народен митинг во општина Лозово во рамките на кампањата под слоган „Вистинскиот избор! Со твојот човек! За твоето место! За твојата иднина!“ за локалните избори закажани за во недела на 19 октомври.
Мицкоски порача дека токму затоа е убеден дека нема друга алтернатива ниту за Македонија, ниту пак за Лозово, како составен дел од државата, а тоа сегашниот и идниот градоначалник, Бошко Цветковски и ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата.
Мицкоски се осврна на трите суштински ветувања во измината изборна кампања ан ВМРО-ДПМНЕ за парламентарните избори кои се исполнија до сега во овие 15 месеци власт, како линеарното покачување на пензиите не само за 5000 денари, туку до март истите ќе се покачат за вкупно 7000 денари за сите пензионери, како 500 милиони денари од владата за општини за реализација на капитални проекти кои го подобруваат животот на граѓаните.
„Третото суштинско ветување беше дека онаа политичка партија, нереформирана, партија којашто во своето раководство има луѓе за кои постои основано сомневање дека сториле криминал, а тоа е партијата која ја предводи Али Ахмети, ДУИ дека нема да биде дел од владата и дека ќе биде опозиција. Како што може да видите тие веќе 15 месеци се во опозиција и вака нереформирани, како што се денес, мислам дека уште долго време ќе бидат во опозиција“, истакна Мицкоски.
Додаде дека и покрај сите предизвици коишто ВМРО-ДПМНЕ ги имаше при преземањето на власта од првиот ден па се до денес, при што беа затечени проблеми за коишто се знаеше дека најголем дел од нив постојат, но со влезот во институциите следеше непријатно изненадување дека државата е речиси пред банкрот, а институциите и темелите на државата беа комплетно разрушени.
„Но, не очајуваме, туку ги засукаме ракавите и почнавме да работиме. А тоа е впрочем она коешто ние го ветувавме за време на кампањата во 2024 година, каде што ветивме многу работа, чесна и напорна“, рече Мицкоски.
Затоа Мицкоски повика масовно да се излезе на гласање и да се гласа за ВМРО-ДПМНЕ со заокружување на бројот 9, за да продолжи работата и напредокот на државата.
Македонија
Цветковски: Лозово ќе добие нов инфраструктурен лик и повеќе зелени површини

Кандидатот за градоначалник на општина Лозово, од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Бошко Цветковски, на денешниот митинг во рамките на изборната кампања под слоганот Вистинскиот избор! Твојот човек! Твоето место! За твојата иднина!, истакна дека ќе продолжи транспарентно и одговорно да работи преку реализација на се она што е предвидено во програмата, како вложувањето во инфраструктурата, градење на нови паркови, за почиста општина и промоција на индустриската зона за подобар економски стандард на жителите во Лозово.
„Се обврзувам дека ќе работам на квалитетно инфраструктурно уредување на општината, зголемување на зелените површини, градење на нови паркови, континуирано и темелно чистење на сите јавни простори, како и посоодветно управување со ѓубрето и отпадот, вклучувајќи го поттикнувањето за унапредување на процесите на собирање, сортирање и отстранување на неговите остатоци. Ветувам дека ќе работиме на промоција на индустриската зона со цел да создадеме адекватни услови за отворање на работни места, како и развивање и спроведување на редица економски трансформативни иницијативи и активности, кои ќе значат дополнително привлекување на странски инвеститори и унапредување на квалитетот на нашиот економски стандард и живот“, вели Цветковски.
Кандидатот за градоначалник на општина Лозово Бошко Цветковски, истакна дека ќе вложува во зголемување на сообраќајната безбедност, во образованието, но посочи дека ќе вложи напори и во унапредување на социјалните услуги за мирна, безбедна и просперитетна општина Лозово.
„Подготвен сум да вложам максимални напори на планот на зголемување на јавната безбедност и безбедноста во сообраќајот, да ја поттикнам заедничката и координирана соработка и ангажман на граѓаните и полицијата, да предложам активности и мерки во насока на намалување на девијантните појави. Ќе дадам силна поддршка на проектите кои се насочени кон дополнителни вложувања во јавното образование, подобрувањето на образовната инфраструктура, унапредување на образовниот процес, што истовремено ќе значат унапредување на севкупните услови, знаења и вештини на учениците. Ќе се залагам за унапредување на социјалните услуги за семејствата и посебно поддршката на родители, жените и децата кои се дел од социјално ранливата категорија. Заеднички посакуваме Лозово да биде модерно, забавно, мирно, безбедно, економски просперитетно и атрактивно катче за живеење и стопанисување“, рече Цветковски.
Македонија
Филипче од Виница: Македонија е претпоследна во Европа по минималната плата

Претседателот на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, Венко Филипче, на граѓанската трибина „Се бориме за нашиот дом“, што се одржа во Виница укажа дека со сегашните ниски плати, високи стапки на инфлација, младите не гледаат перспектива во својата татковина.
„Нема достоен живот кога Македонија е претпоследна во Европа според висина на минимална плата со многу ниска куповна моќ. Младите заминуваат – не затоа што не ја сакаат Македонија, туку затоа што таа не им нуди перспектива. Со оваа ненародна власт животот е сè потежок за сите“, рече Филипче.
Сите ние како што кажа Филипче ја чувствуваме раката на погрешна државна политика, каде кадрите на ВМРО-ДПМНЕ низ локалните и централните нивоа создаваат синџир на неспособност и безредие.