Македонија
Не ја загадивме Крива Река: раководството на „Тораница“ контра градоначалникот на Крива Паланка

Компанијата “Булмак 2016“ денес одржа конференција за медиуми во чии рамки на присутните новинари им беа презентирани лабораториските наоди добиени од земените мостри вода веднаш по настанувањето на дефект на водоводна цевка (поставена на околу 2м под земја) на 14.03.2025 година кога истече јамска (подземна) вода во Тораничка Река. На конференцијата кон присутните се обратија г-дин Тони Тоневски, Директор на “Булмак 2016“, г-дин Антонио Антовски, Директорот на Рудник “Тораница“ – Крива Паланка, како и г-дин Љупчо Георгиевски Инженер за животна средина во “Булмак 2016“.
„Во согласност со добиената “А“ – Интегрирана еколошка дозвола, со бр. УП1-11/3-762/2016, добиена во Јуни 2019 година, а со важност до Јуни, 2026 година, утврдено е дека подземните природни јамски води од Рудникот “Тораница“ се зафаќаат со цевковод и се пренесуваат до Флотацијата на рудникот за употреба како техничка вода. Дополнително, со дозволата е уредена и процедурата за работа во случај на настанување на евентуални технички проблеми според која, по настанувањето на дефектот на цевководот – пукање на цевка која ја носи јамската вода кон Флотацијата на рудникот, веднаш се преземени сите мерки и запазени се сите протоколи и начини на работа. По писмен пат известен е Државниот Инспекторат за Животна Средина (ДИЖС), со образложение дека е настанат технички проблем. Согласно протоколите за работа, веднаш е сопрен протокот на јамската водата и преминато е кон санирање на дефектот. Целокупното времетраење на излевање на вода како резултат на дефектот се одвивало 30 минути, а истекувањето на вода е целосно сопрено во 7:00 часот. Истечени се околу 300 м3 јамска вода од цевката директно во Тораничка Река (вода од категорија III). Водата од цевководот за јамска вода, освен природни, механички нечистотии (ситни честички и зрна од карпести материјали) мобилизирани од поројниот тек, не содржи никакви хемиски или друг вид супстанци и материи кои се резултат на технолошки процес од Флотацијата на Рудник “Тораница“. Тоа значи дека краткорочното заматување на Крива Река е како резултат на поројот од надојдената вода која со себе влечела земја, песок и кал. Исто така, од една точка – пред вливот на Тораничка Река во Крива Река, согласно протоколите за работа и Законот за Животна Средина земен е примерок од 1,5 литри вода за анализа, кои се понатаму предадени за обработка во акредитираната лабораторија “Еуромак Контрол“.
Добиените наоди од лабораториската анализа укажуваат дека нивото на цијанид е пониско од граничните вредности за води од трета класа како што е Тораничка Река.
Односно, граничната вредност за цијаниди за води од трета класа (Службен Весник на Р.М бр. 18/1999), изнесува 100 микрограми на литар, а измерената концентрација е помалку од 10 микрограми на литар. За илустрација и за да јавноста и граѓаните бидат смирени, измерената концентрација е пониска од граничната вредност за присуство на цијанид во водата за пиење, која согласно Правилникот за барање за безбедност на квалитетот на водата за пиење, објавен во Службен Весник на Р.М. до број 183/2018 изнесува 50 микрограми на литар. Граничната вредност за арсен за води од трета класа изнесува 50 микрограми на литар, а измерената концентрација на арсен е 0,35 микрограми на литар, вредност која е безбедна и помала од граничната од 10 микрограми на литар утврдена со Правилникот за барање за безбедност на квалитетот на водата за пиење. Во моментот кога се земени примероци од Тораничка Река, на гранична вредност за олово од 30 микрограми на литар за води од трета класа согласно Службен Весник на Р.М. број 18/1999, измерена е вредност од 52,8 микрограми на литар. За појаснување – самата јамска вода содржи концентрација на различни минерали кои ги апсорбира од природата (Регион со исклучително многу минерали), параметар кој во вакви природни води (и во ваков Регион) варира од 5 до 100 микрограми на литар. Измерената вредност за присуство на цинк изнесува 514 микрограми на литар, наспроти граничната вредност од 3.000 микрограми на литар утврдена со Правилникот за барање за безбедност на квалитетот на водата за пиење. Граничната вредност за никел за води од трета класа изнесува 100 микрограми на литар, а измерената концентрација е помала, односно 2,5 микрограми на литар. Покрај ова, граничната вредност за манган за води од трета класа изнесува 1.000 микрограми на литар, а измерената концентрација е помала, односно 541 микрограми на литар. Граничната вредност за железо за води од трета класа изнесува 200 микрограми на литар, а измерената концентрација е во рамки на граничната вредност, односно 124 микрограми на литар. Граничната вредност за присуство на жива во води од трета класа изнесува 1 микрограм на литар, додека измерената концентрација е помала од 0,2 микрограми на литар.
Дополнително, како дел од редовните активности, “Булмак 2016“ спроведува анализи на водата. Во оваа насока, на 26.03.2025 година земени се мостри вода од две точки – од отпадните јамски води (таложникот на Рудникот), класифицирани како води од трета класа (Категорија III), како и од Крива Река, која е класифицирана во втора класа (Категорија II). Согласно добиените параметри од анализата, СИТЕ измерени вредности од земениот примерок од отпадните јамски води се во НОРМАЛАТА за трета класа вода. Исто така, СИТЕ измерени вредности од земениот примерок од Крива Река се во НОРМАЛАТА за втора класа вода, со исклучок на евидентирано мало зголемување на кадмиум кој не е резултат, не се експлоатира и не се користи во работењето и технолошките процеси на Флотацијата во Рудникот.
Добиените наоди укажуваат на тоа дека со тековната работа, “Булмак 2016“ НЕ ПРИДОНЕЛ за загадување на Крива Река ниту пак предизвикал еколошка катастрофа, како што тоа беше прикажано во изминатите денови. Резултатите и од двете спроведени мерења (на денот на техничкиот проблем – 14.03.2025 година и на ден 26.03.2025 година), недвосмислено покажуваат дека доколку навистина имало загадување или еколошка катастрофа на Крива Река, причинител за тоа не е рудникот “Тораница“ и “Булмак 2016“. Дополнително, изричито ПОТВРДУВАМЕ ДЕКА НИТУ ЕДЕН РАБОТНИК во вршењето на работните задачи не придонел кон настанување на техничкиот проблем – пукање на цевката која врши пренос на исклучиво јамска вода што никако не содржи елементи од суровини кои се користат во преработката на рудите во Флотацијата на рудникот. Како дополнување, согласно потврдените информации од риболовното друштво “Мрена“ од Крива Паланка, ниту на 14.03.2025 ниту потоа, не е констатиран помор на риби во Крива Река.
Оттука, порачуваме на сите граѓани кои живеат и работат во еко системите на Тораничка Река и Крива Река дека од тековното работење на рудникот “Тораница“ НЕ ПОСТОИ никаква опасност по нивното здравје.
Повторно апелираме и бараме сите надлежни органи и институции да постапат во правец на изнаоѓање на вистинските причинители на еколошка катастрофа, доколку се утврди дека таа навистина постои“, посочуваат од компанијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Утре нестабилно време со врнежи и грмежи

Времето утре ќе биде променливо облачно и нестабилно со повремени локални врнежи од дожд и грмежи. Наместа процесите ќе бидат поинтензивни во форма на невреме со пообилен пороен дожд, грмежи, силен ветер и услови за изолирана појава на град. Минималната температура ќе биде во интервал од 8 до 12, а максималната ќе достигне од 18 до 25 степени.
Во Скопје, променливо облачно со повремен дожд. Попладне ќе биде нестабилно со пороен дожд, грмежи и засилен ветер. Минималната температура ќе се спушти до 10, а максималната ќе достигне до 25 степени, јавува УХМР.
До крајот на оваа седмица ќе се задржи променливо облачно и нестабилно време со повремени врнежи од дожд и појава на грмежи. Локално ќе има поинтензивни процеси во форма на невреме со пообилен пороен дожд, грмежи, силен ветер и изолирана појава на град.
Македонија
Пресудата е политички мотивирана, рече Јакимовски кој е осуден на три и пол години затвор

Градоначалникот на Општина Карпош, Стевчо Јакимовски е изненаден од пресудата со која е осуден на затворска казна од три и пол години.
Обвини дека се работи за политички мотивирана пресуда и најави жалба до Апелацискиот суд.
„Навистина сум изненаден од пресудата. Без никакви докази, на 100 отсто докази на наша страна дека немаме сторено кривично дело, носат пресуда со која ме осудуваат на четири години со единствена казна затвор на три години и шест месеци“, изјави Јакимовски.
Во насока на делото, Јакимовски изјави дека е осуден за легализација на две бараки кои биле монтажно-демонтажни и направени од гипс-картон, во согласност со сите стандарди, додавајќи и дека дека за времени објекти не може да се води кривична постапка.
Рече и дека Обвинителството се послужило со фалсификат кој бил докажан со вештачење, но судот не го зел предвид.
Македонија
Меџити: Владините институции континуирано превземаат мерки против загадувањето на воздухот

Во присуство на министри, заменици министри, ЗЕЛС, градоначалници, директори на управи и претсттавници на институциите, денеска под раководство на првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање Изет Меџити се одржа координативен состанок за напредокот и постигнувањата во делот на спроведувањето на Акцискиот План за подобрување на квалитетот на воздухот и на животната средина.
На состанокот присутните информираа за активностите превземени од страна на институциите кои ги водат во насока на подобруавње на квалитетот на воздухот, при што се нагласи дека загадувањето на воздухот е повеќедецениски проблем не само кај нас, туку и во земјите од нашето опкружување и во светот и дека Владата сериозно пристапи кон преземање на конкретни активности кои се координирани помеѓу институциите на локално и централно ниво.
Заклучок од состанокот беше дека сите субјекти во државата – државните институции, локалната самоуправа, бизнис секторот, граѓанските здруженија и секој поединец има обврски и ингеренции и само со усогласено делување може да се стигне до посакуваните резултати.
Од таа причина Министерството за животна средина формираше работна група која изработи „Акциски план за грејната сезона 2024 -2025“ во кој се проектирани краткорочни интервентни мерки кои се реални, брзо изводливи и применливи акции со назначени одговорни институции за имплементирање и со обврска за известување од спроведените акциии.
Главно преземените активности беа фокусирани на зајакнати контроли на правните субјекти во однос на почитување на условите од А и Б интегрираните дозволи и студиите и елаборатите за оцена на влијание врз животната средина и за оние што не го почитуваа законот беа изречени казни. Посебно внимание институците посветиле на третманот на отпадот како и контролите за палење на оган на отворено. Особено успешни беа контролите на станиците за технички преглед на возила со цел да се утврди дали се спроведува мерење на емисиите на издувни гасови и вонредните контроли на техничка исправност на возилата, особено за оние со дизел горива, и нерегистрирани возила.
Владата ја лансираше и Планската програма за почист воздух 2025 -2030 која се фокусира на долгорочните мерки и решенија, а во неа се опфатени сите важни аспекти за подобрување на квалитетот на амбиентниот воздух и постои системски приод што гарантира резултати на краток, среден и долг рок, велат од ова министерство.