Македонија
Не ја загадивме Крива Река: раководството на „Тораница“ контра градоначалникот на Крива Паланка
Компанијата “Булмак 2016“ денес одржа конференција за медиуми во чии рамки на присутните новинари им беа презентирани лабораториските наоди добиени од земените мостри вода веднаш по настанувањето на дефект на водоводна цевка (поставена на околу 2м под земја) на 14.03.2025 година кога истече јамска (подземна) вода во Тораничка Река. На конференцијата кон присутните се обратија г-дин Тони Тоневски, Директор на “Булмак 2016“, г-дин Антонио Антовски, Директорот на Рудник “Тораница“ – Крива Паланка, како и г-дин Љупчо Георгиевски Инженер за животна средина во “Булмак 2016“.
„Во согласност со добиената “А“ – Интегрирана еколошка дозвола, со бр. УП1-11/3-762/2016, добиена во Јуни 2019 година, а со важност до Јуни, 2026 година, утврдено е дека подземните природни јамски води од Рудникот “Тораница“ се зафаќаат со цевковод и се пренесуваат до Флотацијата на рудникот за употреба како техничка вода. Дополнително, со дозволата е уредена и процедурата за работа во случај на настанување на евентуални технички проблеми според која, по настанувањето на дефектот на цевководот – пукање на цевка која ја носи јамската вода кон Флотацијата на рудникот, веднаш се преземени сите мерки и запазени се сите протоколи и начини на работа. По писмен пат известен е Државниот Инспекторат за Животна Средина (ДИЖС), со образложение дека е настанат технички проблем. Согласно протоколите за работа, веднаш е сопрен протокот на јамската водата и преминато е кон санирање на дефектот. Целокупното времетраење на излевање на вода како резултат на дефектот се одвивало 30 минути, а истекувањето на вода е целосно сопрено во 7:00 часот. Истечени се околу 300 м3 јамска вода од цевката директно во Тораничка Река (вода од категорија III). Водата од цевководот за јамска вода, освен природни, механички нечистотии (ситни честички и зрна од карпести материјали) мобилизирани од поројниот тек, не содржи никакви хемиски или друг вид супстанци и материи кои се резултат на технолошки процес од Флотацијата на Рудник “Тораница“. Тоа значи дека краткорочното заматување на Крива Река е како резултат на поројот од надојдената вода која со себе влечела земја, песок и кал. Исто така, од една точка – пред вливот на Тораничка Река во Крива Река, согласно протоколите за работа и Законот за Животна Средина земен е примерок од 1,5 литри вода за анализа, кои се понатаму предадени за обработка во акредитираната лабораторија “Еуромак Контрол“.
Добиените наоди од лабораториската анализа укажуваат дека нивото на цијанид е пониско од граничните вредности за води од трета класа како што е Тораничка Река.
Односно, граничната вредност за цијаниди за води од трета класа (Службен Весник на Р.М бр. 18/1999), изнесува 100 микрограми на литар, а измерената концентрација е помалку од 10 микрограми на литар. За илустрација и за да јавноста и граѓаните бидат смирени, измерената концентрација е пониска од граничната вредност за присуство на цијанид во водата за пиење, која согласно Правилникот за барање за безбедност на квалитетот на водата за пиење, објавен во Службен Весник на Р.М. до број 183/2018 изнесува 50 микрограми на литар. Граничната вредност за арсен за води од трета класа изнесува 50 микрограми на литар, а измерената концентрација на арсен е 0,35 микрограми на литар, вредност која е безбедна и помала од граничната од 10 микрограми на литар утврдена со Правилникот за барање за безбедност на квалитетот на водата за пиење. Во моментот кога се земени примероци од Тораничка Река, на гранична вредност за олово од 30 микрограми на литар за води од трета класа согласно Службен Весник на Р.М. број 18/1999, измерена е вредност од 52,8 микрограми на литар. За појаснување – самата јамска вода содржи концентрација на различни минерали кои ги апсорбира од природата (Регион со исклучително многу минерали), параметар кој во вакви природни води (и во ваков Регион) варира од 5 до 100 микрограми на литар. Измерената вредност за присуство на цинк изнесува 514 микрограми на литар, наспроти граничната вредност од 3.000 микрограми на литар утврдена со Правилникот за барање за безбедност на квалитетот на водата за пиење. Граничната вредност за никел за води од трета класа изнесува 100 микрограми на литар, а измерената концентрација е помала, односно 2,5 микрограми на литар. Покрај ова, граничната вредност за манган за води од трета класа изнесува 1.000 микрограми на литар, а измерената концентрација е помала, односно 541 микрограми на литар. Граничната вредност за железо за води од трета класа изнесува 200 микрограми на литар, а измерената концентрација е во рамки на граничната вредност, односно 124 микрограми на литар. Граничната вредност за присуство на жива во води од трета класа изнесува 1 микрограм на литар, додека измерената концентрација е помала од 0,2 микрограми на литар.
Дополнително, како дел од редовните активности, “Булмак 2016“ спроведува анализи на водата. Во оваа насока, на 26.03.2025 година земени се мостри вода од две точки – од отпадните јамски води (таложникот на Рудникот), класифицирани како води од трета класа (Категорија III), како и од Крива Река, која е класифицирана во втора класа (Категорија II). Согласно добиените параметри од анализата, СИТЕ измерени вредности од земениот примерок од отпадните јамски води се во НОРМАЛАТА за трета класа вода. Исто така, СИТЕ измерени вредности од земениот примерок од Крива Река се во НОРМАЛАТА за втора класа вода, со исклучок на евидентирано мало зголемување на кадмиум кој не е резултат, не се експлоатира и не се користи во работењето и технолошките процеси на Флотацијата во Рудникот.
Добиените наоди укажуваат на тоа дека со тековната работа, “Булмак 2016“ НЕ ПРИДОНЕЛ за загадување на Крива Река ниту пак предизвикал еколошка катастрофа, како што тоа беше прикажано во изминатите денови. Резултатите и од двете спроведени мерења (на денот на техничкиот проблем – 14.03.2025 година и на ден 26.03.2025 година), недвосмислено покажуваат дека доколку навистина имало загадување или еколошка катастрофа на Крива Река, причинител за тоа не е рудникот “Тораница“ и “Булмак 2016“. Дополнително, изричито ПОТВРДУВАМЕ ДЕКА НИТУ ЕДЕН РАБОТНИК во вршењето на работните задачи не придонел кон настанување на техничкиот проблем – пукање на цевката која врши пренос на исклучиво јамска вода што никако не содржи елементи од суровини кои се користат во преработката на рудите во Флотацијата на рудникот. Како дополнување, согласно потврдените информации од риболовното друштво “Мрена“ од Крива Паланка, ниту на 14.03.2025 ниту потоа, не е констатиран помор на риби во Крива Река.
Оттука, порачуваме на сите граѓани кои живеат и работат во еко системите на Тораничка Река и Крива Река дека од тековното работење на рудникот “Тораница“ НЕ ПОСТОИ никаква опасност по нивното здравје.
Повторно апелираме и бараме сите надлежни органи и институции да постапат во правец на изнаоѓање на вистинските причинители на еколошка катастрофа, доколку се утврди дека таа навистина постои“, посочуваат од компанијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Во Битола одбележана 81-годишнината од формирањето на Првата егејска македонска ударна бригада
Со полагање свежо цвеќе и пригодна церемонија денеска во Битола беше одбележана 81-годишнината од формирањето на Првата егејска македонска ударна бригада.
Пред спомен-плочата кај ТППЕ Битола почит оддадоа градоначалникот Тони Коњановски, претседателот на Советот на општина Битола Бојан Бојкоски, претставници на Советот на општината, здруженија на граѓани, политички партии и гости.
Комеморацијата беше организирана од Сојузот на здруженијата на Македонците и децата бегалци од Егејскиот дел на Македонија – МАКЕДОН, како и од Здружението на Македонците од Егејскиот дел на Македонија од Битола, со поддршка од Општина Битола.
Првата егејска македонска ударна бригада, формирана за време на Втората светска војна, беше расформирана на 2 април 1945 година, при што боречкиот состав беше распореден во други единици.
Голем дел од борците подоцна се вратија во Егејскиот дел на Македонија, каде што ги формираа првите одреди на Народноослободителниот фронт (НОФ). Подоцна тие станаа дел од единиците на Демократската армија на Грција, повторно покажувајќи исклучителна посветеност и пожртвуваност во борбата за национални и социјални права и слободи.
Македонија
Големите приказни на малите херои – Бекутан Конференција по повод светскиот ден на предвремено родени бебиња
ПРЕКУ ИСКРЕНИ СВЕДОШТВА И ИНСПИРАТИВНИ РАЗГОВОРИ, ЕКСПЕРТИ, РОДИТЕЛИ И ЈАВНИ ЛИЧНОСТИ ИСПРАТИЈА ЕДИНСТВЕНА ПОРАКА: ГРИЖАТА ЗА ПРЕДВРЕМЕНО РОДЕНИТЕ БЕБИЊА НЕ Е САМО МЕДИЦИНСКИ ПРОЦЕС – ТОА Е ЖИВОТНА МИСИЈА ИСПОЛНЕТА СО ХРАБРОСТ, НАДЕЖ И СО БЕЗРЕЗЕРВНА ЉУБОВ.
Втората конференција „Големите приказни на малите херои“ организирана под покровителство на Бекутан, уште еднаш ја потврди долгогодишната посветеност на брендот на најмалите, најкревки и најхрабри борци – предвремено родените бебиња.

„Верувајте во вашите мали херои, кои не по своја желба ја започнале животната борба многу порано од своите врсници. Со позитивна мисла и верба тие ќе пораснат во вистински херои“, изјави д-р Станка Танчева-Крстевска, специјалист педијатар. Настанот поттикна конструктивни дискусии за современите пристапи во неонаталната нега и за реалните предизвици со кои се соочуваат родителите и експертите при грижата за прематурните новороденчиња.
Првиот панел од конференцијата, модериран од прим. д-р Марина Поп Лазарова, ги потенцираше актуелните медицински сознанија во неонатологијата и важноста на мултидисциплинарниот пристап во грижата за предвремено родените бебиња. Експертите од областа – проф. д-р Катерина Дамевска, д-р Симонида Спасеска и проф. д-р Силвана Наунова-Тимовска – беа едногласни: најсилна поддршка за предвремено родените бебиња е мајчинската љубов, која носи стабилност, топлина, сигурност и природен мир.

„Современата медицина многу ни помага, но најсилен ефект кај предвремено родените бебиња има контактот кожа на кожа. Тој ја зајакнува врската мајка–дете и ги стабилизира виталните параметри. Мајчината љубов е вистински лек“, нагласи проф. д-р Наунова-Тимовска.
Зад секое предвремено родено бебе стојат милиони предизвици, безброј непроспиени ноќи и голем број неизвесности, но и силна мрежа од љубов, верба и посветеност, која го претвора секој мал чекор напред во голема победа, едногласно заклучија панелистите/родителите на прематурчиња Маја Кикириткова, Горан Папаз и доц. д-р Игор Исјановски на панелот модериран од д-р Станка Танчева-Крстевска.

„Излегов од болница сама, со празни раце, додека другите мајки си заминуваа со своите бебиња. Тоа чувство не се заборава“, изјави Маја Кикириткова, мајка која двапати ја поминала тешката, но храбра патека на предвременото породување. Синот на Маја, Лазар, поминал 40 дена во инкубатор, а ќерката Ева по раѓањето била 8 дена на опсервација. „Овие мали борци се борат секоја секунда. Верувам дека таа борба ќе ги направи силни низ целиот живот“, порача Кикириткова, испраќајќи недвосмислена поддршка до сите родители кои поминуваат низ слични ситуации.

Охрабрувачка порака исполнета со надеж испрати и панелистот доц. д-р Игор Исјановски, кој бил роден во 28. недела од бременоста, со 900 грама телесна тежина, а кој денес е доцент на Медицинскиот факултет во Скопје.
За улогата на таткото во семејствата со прематурни новороденчиња говореше и Горан Папаз, татко на четири деца, од кои три се предвремено родени, кој посочи: „Татковците треба рамноправно да учествуваат во растењето на децата. Тоа не е помош, туку одговорност еднаква на онаа на мајката.“

Како бренд со речиси пет децении традиција во хигиената и негата на детската кожа, Бекутан останува посветен и сигурен сојузник на родителите и на експертите во грижата за најмалите уште од првиот ден по нивното раѓање. Оваа година брендот континуирано обезбедува резерви од кремот Becutan Sensitive SOS во пет родилни центри, каде што под строг медицински надзор повторно се потврдени неговата безбедност и ефикасност во негата на најчувствителната кожа.

(ПР)
Македонија
Јаневска: Фокусирани сме на развој на вештините кои им се потребни на младите за успешен настап на пазарот на труд
Образованието е заедничка општествена одговорност. Министерството за образование и наука не може самостојно да креира ефективни и долгорочни образовни политики доколку тие не произлегуваат од реалните потреби и предизвици што ги посочуваат општествените чинители. Во таа смисла, особено значајна е улогата на бизнис заедницата, која најдобро ги согледува динамичните барања на пазарот на трудот и потребата од практично применливи знаења и вештини.
Ова го истакна министерката за образование и наука, Весна Јаневска на денешната конференција на тема „Градење иднина – практични вештини за новата генерација“, што ја организираше Стопанската комора на Македонија заедно со амбасадата на Швајцарија, во рамки на проектот „Образование за вработување во Македонија“.
„МОН има воспоставено исклучително конструктивен и отворен дијалог со Стопанската комора на Македонија и со Амбасадата на Швајцарија, која континуирано низ годините наназад е наш силен поддржувач за градење современ, квалитетен и инклузивен образовен систем. Заедно сме насочени кон развивање на квалитетни практични вештини кај младите генерации, а моделот на дуално образование се покажа како најдобар механизам преку кој ја остваруваме оваа цел. Денес, околу 700 компании активно се вклучени во обезбедувањето практична настава за учениците и ќе посочам дека всушност – стручното образование е силната страна на нашиот образовен систем“, рече Јаневска.
Министерката информираше дека над 70% од учениците од последните две генерации кои се запишуваат во средно образование, одбираат да учат во средни стручни училишта и во седумте регионални центри за стручно образование и обука, каде добро се подготвуваат за брз и успешен настап на пазарот на труд, но и стекнуваат квалитетна основа за понатамошна академска надградба.
„Немам дилема дека ќе успееме образовниот систем целосно да го синхронизираме со потребите на младите, на економијата и на целото општество. Но, свесни сме дека тоа бара време. И затоа, барам поддршката од бизнис заедницата и нашите меѓународни партнери да продолжи. Да ја одржиме соработката и понатаму да нудиме заеднички одржливи политики и решенија во образованието“, додаде Јаневска.
На конференцијата се обратија и заменик амбасадорката на Швајцарија, Михал Харари и извршниот директор на Стопанската комора на Македонија, Антони Пешев, по што следуваа повеќе панел дискусии поврзани со подготовката на младите за вклучување во бизнис секторот.

